Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 96/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Kazimierz Klugiewicz
SSA del. do SN Mariusz Młoczkowski
Protokolant Barbara Kobrzyńska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Jerzego Engelkinga,
w sprawie U. Ł.,
skazanej z art.289 § 2 k.k., art. 178 a § 1 i 4 k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 10 czerwca 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego, na niekorzyść skazanej,
od wyroku Sądu Rejonowego w Ż.
z dnia 30 grudnia 2014 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok w odniesieniu do U. Ł. i sprawę w
tym zakresie przekazuje Sądowi Rejonowemu w Ż. do
ponownego rozpoznania;
2. wydatkami postępowania kasacyjnego obciąża Skarb
Państwa.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Ż. z dnia 30 grudnia 2014r., po
uwzględnieniu dołączonego do aktu oskarżenia wniosku prokuratora złożonego w
trybie art. 335 § 1 k.p.k. o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy, U. Ł. została
uznana za winną popełnienia występków z art. 289 § 2 k.k. oraz z art. 178a § 1 i 4
k.k. w zb. art. 244 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., za które wymierzone zostały jej
odpowiednio kary 10 oraz 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kara łączna roku i
3 miesięcy pozbawienia wolności; wykonanie kary łącznej zawieszono na okres 4
lat; oddano oskarżoną na okres próby pod dozór kuratora sądowego oraz
zobowiązano ją do poddania się leczeniu odwykowemu; oskarżona została
zwolniona od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych.
Powyższy wyrok, wobec niezaskarżenia go przez żadną ze stron procesu,
uprawomocnił się w dniu 9 stycznia 2015r.
Kasację od tego orzeczenia wniósł Prokurator Generalny. Zaskarżył go w
całości na niekorzyść U. Ł., w zakresie jej dotyczącym, z zachowaniem terminu
przewidzianego w art. 524 § 3 k.p.k. Podniósł zarzut rażącego i mającego istotny
wpływ na treść wyroku naruszenia przepisów prawa procesowego – art. 335 § 1
k.p.k. w zw. z art. 343 § 7 k.p.k., polegającego na uwzględnieniu dołączonego do
aktu oskarżenia wadliwie sformułowanego wniosku prokuratora o skazanie U. Ł.
bez przeprowadzenia rozprawy, za popełnienie przestępstw z art. 289 § 2 k.k. oraz
art. 178a § 1 i 4 k.k. i art. 244 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i wydaniu wyroku
zgodnego z tym wnioskiem, skutkującego rażącym naruszeniem przepisu prawa
materialnego – art. 42 § 2 k.k. – w wyniku zaniechania orzeczenia obligatoryjnego
wobec sprawcy przestępstwa z art. 178a § 1 i 4 k.k. środka karnego zakazu
prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju.
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku we wskazanej części i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Oczywiście zasadne było stanowisko Prokuratora Generalnego, że wyrok w
zaskarżonej części zapadł z rażącym naruszeniem prawa wskazanym w zarzucie
kasacji.
3
W postępowaniu przygotowawczym oskarżona wyraziła wolę dobrowolnego
poddania się karze i w toku jej przesłuchania w dniu 4 września 2014r. uzgodnione
zostały pomiędzy stronami warunki konsensualnego zakończenia postępowania, do
których należało: wymierzenie kary pozbawienia wolności w rozmiarze 10 miesięcy
za czyn z art. 289 § 2 k.k. oraz kary 6 miesięcy za czyn z art. 178a § 1 i 4 k.k. i art.
244 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.; kary łącznej roku i 3 miesięcy pozbawienia
wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby; w
ramach probacji - ustanowienie dozoru kuratora sądowego oraz poddanie się
leczeniu odwykowemu; orzeczenie środków karnych w postaci zakazu prowadzenia
wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 6 lat i podania wyroku do publicznej
wiadomości poprzez ogłoszenie go na tablicy ogłoszeń w budynku Sądu
Rejonowego przez okres miesiąca (k. 67).
Treść dołączonego przez prokuratora do aktu oskarżenia wniosku o
skazanie U. Ł. bez przeprowadzenia rozprawy (k. 149) jednoznacznie wskazuje, że
nie zostały nim objęte uzgodnione uprzednio środki karne. Rozstrzygając w
przedmiocie odpowiedzialności karnej oskarżonej na posiedzeniu w dniu 30 grudnia
2014r. Sąd Rejonowy nie dostrzegł tego braku i wydał wyrok skazujący, który
całokształtem orzeczenia o karze nie odpowiadał konsensusowi przyjętemu w toku
przesłuchania U. Ł. w dniu 4 września 2014r.
Niewątpliwym jest, że sąd, do którego oskarżyciel publiczny kieruje wniosek
w trybie art. 335 § 1 k.p.k., z uwagi na treść art. 343 § 7 k.p.k., zobligowany jest do
szczegółowej tak formalnej, jak i merytorycznej kontroli takiego pisma
procesowego. W jej ramach, co oczywiste, niezbędnym jest sprawdzenie czy
przedłożone przez prokuratora propozycje pozostają zgodne z uprzednimi
ustaleniami stron, a także czy nie popadają w sprzeczność z przepisami prawa
materialnego. W przypadku braku pozytywnego wyniku tej weryfikacji sąd nie może
uwzględnić wniosku, co rodzi konieczność rozpoznania sprawy na zasadach
ogólnych (art. 343 § 7 k.p.k.) bądź też na posiedzeniu, za zgodą oskarżonego,
może dojść do modyfikacji konwalidującej uchybienia, która będzie czyniła zadość
kryteriom z art. 335 § 1 k.p.k. W tej sprawie taka sytuacja nie wystąpiła, gdyż na
posiedzeniu w dniu 30 grudnia 2014r. Sąd Rejonowy procedował pod nieobecność
stron procesu (k. 173).
4
Fakt, że poczynione w toku postępowania przygotowawczego ustalenia
odnoszące się do kształtu orzeczenia o karze nie przystają do wniosku o skazanie
bez rozprawy oraz do wyroku wydanego w trybie art. 343 § 6 k.p.k. przekonuje, że
Sąd nie sprostał wymogom kontroli, o której mowa wyżej. Wyrazem tego było
pominięcie istotnych, uzgodnionych uprzednio elementów warunkujących
dopuszczalność uwzględnienia wniosku (zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów
mechanicznych na okres 6 lat i podanie wyroku do publicznej wiadomości), a w
konsekwencji wydanie orzeczenia o odpowiedzialności karnej oskarżonej z rażącą
obrazą prawa materialnego – art. 42 § 2 k.k. Wszak drugi z czynów przypisanych
U.Ł. stanowił takie przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji (art.
178a § 1 i 4 k.k.), które implikowało obligatoryjne orzeczenie środka karnego w
postaci zakazu prowadzenia pojazdów.
W świetle powyższego trzeba uznać, że zaskarżony wyrok wydany został z
naruszeniem prawa procesowego – art. 335 § 1 k.p.k. w zw. z art. 343 § 7 k.p.k., a
także prawa materialnego – art. 42 § 2 k.p.k., które miały charakter rażący i mający
istotny wpływ na jego treść. Spełnione zatem zostały przesłanki określone w art.
523 § 1 k.p.k., przesądzające o konieczności uwzględnienia kasacji Prokuratora
Generalnego.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy uchylił wyrok zaskarżony w części
dotyczącej skazania U. Ł. i sprawę w tym zakresie przekazał do ponownego
rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. W jego toku niezbędnym będzie uniknięcie
dotychczasowych uchybień i doprowadzenie do skorygowania wniosku prokuratora
na posiedzeniu (za zgodą oskarżonej) w sposób czyniący zadość wymogom art.
335 § 1 k.p.k. bądź też, zgodnie z art. 343 § 7 k.p.k., stwierdzenie konieczności
rozpoznania sprawy na rozprawie.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.