Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CSK 80/08
POSTANOWIENIE
Dnia 18 czerwca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa Inwestycyjno-Handlowego "P.(...)" Sp. z o.o.
w W.
przeciwko (…) Holdingowi (…) S.A. w K.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 czerwca 2008 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 26
października 2006 r., sygn. akt I ACa (…),
odrzuca skargę kasacyjną i oddala wniosek pozwanej o zasądzenie kosztów
postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Zaskarżony skargą kasacyjną wyrok wydany został w dniu 26 października
2006 r., a zatem wniesiona od niego skarga kasacyjna spełniać powinna wszelkie
wymogi formalne, wynikające z treści przepisów art. 3984
§ 1 i § 2 k.p.c.
W paragrafie pierwszym art. 3984
k.p.c. ustawodawca skatalogował odrębnie w
czterech punktach konstrukcyjne elementy każdej skargi kasacyjnej, a więc cechy
istotne (kreatywne) tego tylko szczególnego środka odwoławczego, podkreślając
zarazem w ten sposób rangę tychże elementów. Natomiast w zdaniu pierwszym § 2 art.
3984
k.p.c. wskazano na pozostałe wymagania tej skargi, które stawiane są każdemu
pismu procesowemu (art. 126 k.p.c. – 128 k.p.c.) z rygorem przewidzianym w art. 130
k.p.c.
2
Obowiązek przedstawienia przez skarżącego m.in. uzasadnienia wniosku
o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, a wynikający z art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.,
wiąże się z instytucją tzw. „przedsądu”, polegającego m.in. na możliwości Sądu
Najwyższego odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
Ten możliwy sposób zakończenia postępowania kasacyjnego, a kolidujący niewątpliwie
z intencją strony wnoszącej skargę kasacyjną dowodzi zrównania rangą obowiązku
przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia (art. 3984
§ 1 pkt 2 k.p.c.) z
obowiązkiem odrębnego przedstawienia oraz uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania (art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.). Odrębne wyartykułowanie przez
ustawodawcę obu kategorii obowiązków dowodzi tego, że nie są one tożsame.
W konsekwencji za spełnienie wymogu z art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. nie można uznać
jedynie odwołania się przez skarżącego do uzasadnienia podstaw kasacyjnych
i sformułowanych w ich ramach zarzutów, z pominięciem wyraźnego, odrębnego
i ścisłego przytoczenia co najmniej jednej spośród okoliczności wymienionych w art.
3989
§ 1 k.p.c., wraz z jej stosownym uzasadnieniem przy pomocy argumentów
jurydycznych (por. postanowienie SN z dnia 22 marca 2001 r., V CZ 131/00, OSNC
2001 r., z. 10, poz. 156; postanowienie SN z dnia 5 czerwca 2001 r., IV CZ 45/01,
OSNC 2001 r., z. 10, poz. 157). W odniesieniu do skargi kasacyjnej zachowuje
aktualność utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego, zgodnie z którym wymagania z
art. 3984
§ 1 k.p.c. mają samodzielny byt i nie mogą być traktowane zamiennie
(postanowienie SN z dnia 29 czerwca 2005 r. V CSK 5/05, niepubl.; postanowienie SN z
dnia 14 lipca 2005 r. III CZ 61/05 niepubl.; postanowienie SN z dnia 21 lipca 2005 r., V
CSK 18/05, niepubl.).
Spełniając formalny wymóg skargi kasacyjnej, określony w art. 3984
§ 1 pkt 3
k.p.c., skarżący powinien zawrzeć w niej wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania i
wniosek ten uzasadnić wskazując na występowanie w sprawie przynajmniej jednej z
okoliczności stanowiących przesłanki tzw. przedsądu, określone w art. 3989
§ 1 k.p.c. i
przedstawić odpowiednie argumenty prawne, uzasadniające występowanie ściśle
określonej w ustawie przesłanki. Potrzeba przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
powinna być zatem uzasadniona przez skarżącego przy pomocy argumentów
jurydycznych uzasadniających wystąpienie którejkolwiek z przesłanek precyzyjnie
określonych w art. 3989
§ 1 k.p.c. (por. postanowienie SN z dnia 21 lipca 2005 r. sygn.
akt V CSK 18/05). Spełnienie tego wymogu nie jest tożsame z powołaniem się na to, że
zaskarżony wyrok w sposób oczywisty narusza przepisy prawa materialnego. Tak
3
określona przesłanka nie została wymieniona w art. 3989
§ 1 k.p.c. Ponieważ skarga
kasacyjna powódki pozbawiona jest właściwie rozumianego sformułowania i
uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania przeto podlega ona
odrzuceniu (por. postanowienie SN z dnia 22 września 2005 r. sygn. akt II CSK 7/05).
Nie można bowiem utożsamiać zarzutu, że wyrok narusza prawo z oczywistym
uzasadnieniem skargi kasacyjnej jako przesłanki ustawowej przyjęcia jej do
rozpoznania.
Uwzględniając więc odrębność obu przedmiotów regulacji w pkt 2 i 3 art. 3984
§ 1
k.p.c. stwierdzić należy, że choć argumentacja skarżącego może się niekiedy w obu
tych kwestiach nawet częściowo pokrywać, to jednak orzeczenie w przedmiocie
przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania zapada tylko po uprzednim dokonaniu oceny
przyczyn kwalifikowanych przez ustawodawcę, a określonych w art. 3989
§ 1 k.p.c.,
gdyż tylko one i ich uzasadnienie mogą być przedmiotem tzw. „przedsądu” i decydują o
jego wyniku.
Skoro więc skarga kasacyjna powódki pozbawiona jest adekwatnego
sformułowania i uzasadnienia wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania, a więc tego
niezbędnego elementu konstrukcyjnego, współkreującego istotę tego środka
zaskarżenia, to Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji postanowienia, działając na
podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 3986
§ 2 k.p.c. i art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.
Oddalenie wniosku pozwanej o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego
uzasadnione jest tym, że w wypadku odrzucenia skargi nie należy się zwrot kosztów
postępowania stronie, która w odpowiedzi na skargę wniosła o oddalenie skargi
kasacyjnej, natomiast nie podniosła zarzutu, że skarga powinna być odrzucona (por.
postanowienie SN z dnia 11 stycznia 2002 r., III CKN 563/01, niepubl. oraz orzeczenie
SN z dnia 15 listopada 1934 r., C II 1677/34, Zb. Urz. 1935 r., poz. 204).