Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 340/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Marek Klebanowicz (spr.)

Sędziowie SO Waldemar Masłowski SO Tomasz Skowron

Protokolant Jolanta Kopeć

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze Zbigniewa Jaworskiego

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2013r.

sprawy W. R.

oskarżonego z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk

z powodu apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zgorzelcu

z dnia 5 kwietnia 2013 r. sygn. akt II K 54/12

I.zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego W. R. w ten sposób, że z podstawy skazania eliminuje przepis art. 18 § 1 kk zaś z podstawy wymiaru kary przepis art. 19 § 1 kk,

II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III. zasądza od oskarżonego W. R. na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o. o. w J. kwotę 4500 zł (cztery tysiące pięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem I i II instancji,

IV. zasądza od oskarżonego W. R. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 310 złotych,

V. zasądza od oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o. o. w J. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 110 złotych.

Sygn. akt VIKa 340/13

UZASADNIENIE

W. R. został oskarżony o to, że w okresie od 01 stycznia 2009r. do 19 kwietnia 2011r. w Z. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przywłaszczył sobie powierzone mu przez pracodawcę mienie w postaci części zamiennych i akcesoriów samochodowych oraz pieniędzy o łącznej wartości nie mniejszej niż 24.305,75 złotych, czym działał na szkodę (...) Sp. z o.o.

tj. o czyn z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk

Sąd Rejonowy w Zgorzelcu wyrokiem z dnia 05 kwietnia 2013r. w sprawie sygn. akt IIK 54/12:

I.  oskarżonego W. R. uznał za winnego tego, że w okresie od 01 stycznia 2009r. do 19 kwietnia 2011r. w Z. działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru przywłaszczył powierzone mu mienie w postaci części zamiennych i akcesoriów samochodowych oraz gotówki o łącznej wartości 15.130,60 zł. na szkodę firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J., przy czym działania W. R. polegały na wprowadzeniu w programie A., służącym do przyjmowania zleceń i obsługi magazynu, nieprawdziwych informacji, że przywłaszczone części i akcesoria zostały wydane w koszty zakończonych zleceń lub, że klient zrezygnował z usługi, która faktycznie została wykonana, tj. występku z art. 18 § 1 kk w zw. z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 19 § 1 kk w zw. z art. 284 § 2 kk wymierzył mu karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności

II.  na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego W. R. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 3 lat próby,

III.  na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązał oskarżonego W. R. do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego (...) Sp. z o.o. kwoty 15.130, 60 zł. tytułem naprawienia szkody,

IV.  na podstawie art. 63 § 1 kk zaliczył oskarżonemu W. R. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres zatrzymania w dniu 18.10.2011r.,

V.  na podstawie art. 230 § 2 kpk zarządził zwrot pokrzywdzonemu (...) Sp. z o.o. dowodów rzeczowych wymienionych w dołączonych do akt wykazach dowodów.

VI.  na podstawie art. 627 kpk zasądził od oskarżonego W. R. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. nr 49, poz. 223 z 1983r. ze zm.) opłatę w sysokości 160 zł.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości obrońca oskarżonego W. R.

oraz pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. .

Obrońca oskarżonego zarzucił wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mającego wpływ na jego treść, polegającego na uznaniu oskarżonego W. R. za winnego popełnienia czynu zakwalifikowanego z art. 18 § 1 kk w zw. z art. 284 § 2 kk mimo, iż nie pozwala na to zgromadzony w sprawie materiał dowodowy.

Stawiając powyższy zarzut obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego W. R. od popełnienia zarzuconego mu czynu.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zarzucił wyrokowi:

1.  błąd w ustaleniach, mający wpływ na treść rozstrzygnięcia polegający na przyjęciu, że oskarżony W. R. w okresie od 01 stycznia 2009r. do 19 kwietnia 2011r. w Z. działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru przywłaszczył powierzone mienie w postaci części zamiennych i akcesoriów samochodowych oraz gotówki o łącznej wartości 15.130,60 zł. na szkodę (...) Sp. z o.o. w J., w sytuacji, gdy analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, iż wartość przywłaszczonego przez oskarżonego mienia wynosi 95.599,65 zł.

2.  błąd w ustaleniach, mający wpływ na treść rozstrzygnięcia polegający na przyjęciu, że oskarżony W. R. w okresie od 01 stycznia 2009r. do 19 kwietnia 2011r. w Z. działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osoba, w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru przywłaszczył powierzone mienie w postaci części zamiennych i akcesoriów samochodowych oraz gotówki, przy czym działania oskarżonego polegały na wprowadzeniu w systemie A. nieprawdziwych informacji, ze przywłaszczone części i akcesoria zostały wydane w koszty zakończonych zleceń lub, że klient zrezygnował z usługi, która faktycznie została wykonana, w sytuacji, gdy ww. działania miały na celu ukrycie dokonanego wcześniej przez oskarżonego przywłaszczenia powierzonego mu mienia w postaci części zamiennych i akcesoriów samochodowych oraz gotówki.

Stawiając powyższe zarzuty pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniósł o:

I.  uznanie oskarżonego W. R. za winnego tego, że w okresie od 01 stycznia 2009r. do 19 kwietnia 2011r. w Z., działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru przywłaszczył powierzone mu mienie w postaci części zamiennych i akcesoriów samochodowych oraz gotówki o łącznej wartości 95.599,65 zł. na szkodę (...) Sp. z o.o. w J., tj. czynu z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk i wymierzenie mu za to kary według uznania Sądu,

II.  zobowiązanie oskarżonego do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego (...) Sp. z o.o. w J. kwoty 95.599,65 zł. tytułem naprawienia szkody,

III.  zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu poniesionych przez niego kosztów pomocy prawnej w kwocie 3000 zł. za I instancje i 1500 zł. za postępowanie odwoławcze

ewentualnie, wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Zgorzelcu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zarówno apelacja obrońcy oskarżonego, jak i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, nie mogła zostać uwzględniona, gdyż są one w swej istocie oczywiście bezzasadne.

Co do apelacji obrońcy oskarżonego.

Oczywista bezzasadność skargi apelacyjnej wynika przede wszystkim z faktu, iż obrońca w swej skardze nie przedstawia merytorycznej argumentacji, która w oparciu o prawidłową analizę materiału dowodowego, dokonaną zgodnie z rzeczywistą ich treścią, prowadziłaby do nieodpartego wniosku, że istotnie Sąd I instancji dokonał w oparciu o te dowody, błędnych ustaleń faktycznych.

Treść wywodów zawartych w uzasadnieniu skargi apelacji prowadzi do stwierdzenia, że obrońca przedstawia fakty, jakie uznaje za najkorzystniejsze dla oskarżonego, a także stawia pytania, na które nie znajdując odpowiedzi, buduje własną, odmienną od ustalonej przez Sąd I instancji, wersję przebiegu zdarzeń. Tymczasem wywody skargi apelacyjnej obrońcy stanowią w swej istocie jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji, nie stwarzając racjonalnych przesłanek do uznania ocen i wniosków dowodowych tego Sądu za dowolne. Jest to przy tym polemika przeplatana niekiedy całkowicie subiektywnym przedstawieniem w autorytatywnej formie własnych ocen i przemyśleń.

W pierwszej kolejności skarżący stara się wykazać, że wyjaśnienia oskarżonego złożone w dniu 19.08.2011r., w których przyznał on fakt dopisywania w koszty zamkniętych już zleceń dodatkowych przedmiotów wartości 11.927 złotych zostały wymuszone przez przesłuchujących go funkcjonariuszy Policji. Pomimo takich twierdzeń obrońca jednakże nie przedstawia takiej analizy dowodów i takiej sile przekonywalności własnej argumentacji, które dawałyby podstawę do zakwestionowania ustaleń Sądu I instancji w tym zakresie wykluczających, aby oskarżony wyjaśniał pod przymusem. Nie bez racji będzie w tym miejscu zauważyć, że przedstawione przez oskarżonego na rozprawie okoliczności owego „wymuszania” są nie tylko niewiarygodne, ale wręcz infantylne.

Niezrozumiałe są wywody obrońcy o jakiejś bliżej nieokreślonej relacji, jaka istnieć ma w jego ocenie pomiędzy odmową wiary stwierdzeniom oskarżonego o wymuszeniu na nim treści wyjaśnień przez funkcjonariuszy Policji, a nadaniem wiarygodności przez ten Sąd zeznaniom świadków J. K. i D. M.. Okoliczność zaprzeczenia przez oskarżonego odbycia rozmów z J. K., w których miał on przyznać swojemu pracodawcy fakt dopisywania towarów do starych zleceń w żadnym stopniu nie podważa wiarygodności zeznań tychże świadków i nie ma nic wspólnego z dokonaną przez Sąd I instancji oceną wyjaśnień oskarżonego o rzekomym wymuszeniu na nim wyjaśnień podczas przesłuchania w dniu 19.08.2011r.

Nie sposób uznać za mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy niczym nie poparte subiektywne sugestie obrońcy co do przyczyny powstania niedoboru na skutek wadliwego działania systemu komputerowego, który miał generować straty firmy (...). Wskazana okoliczność nie znajduje bowiem żadnego poparcia w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Trzeba także pamiętać, że oskarżony W. R. był materialnie współodpowiedzialny z P. B. za powierzone im w magazynie akcesoria samochodowe i nie sposób jest przyjąć, aby w tej sytuacji przez okres dwóch lat nie zauważał, bądź tolerował wadliwe funkcjonowanie systemu komputerowego.

Wbrew twierdzeniom autora apelacji Sąd I instancji poczynił ustalenia z kim i w jakim zakresie, współdziałał oskarżony W. R., czemu dał wyraz w sentencji i uzasadnieniu wyroku przyjmując, że działał on wspólnie i w porozumieniu z P. B.. Określił też rolę oskarżonego we wspólnym przywłaszczeniu materiałów z magazynu, która polegała na dopisywaniu różnych przedmiotów do zamkniętych zleceń, aby ukryć braki materiałów w magazynie powstałe na skutek ich wcześniejszego przywłaszczenia. Co zaś działo się z przywłaszczonymi materiałami oraz jak obaj współsprawcy dzielili się zyskami ze swojego przestępczego procederu nie ma znaczenia dla przyjętej kwalifikacji prawnej ich działań.

Reasumując stwierdzić należy, że Sąd I instancji w sposób przekonujący oraz zgodny ze wskazaniem wiedzy i doświadczenia życiowego przedstawił na jakich przesłankach prawnych i faktycznych oparł swoje własne przekonanie o sprawstwie i winie oskarżonego, rodzaju i stopnia winy. Wnioski tego Sądu wyprowadzone zostały z całokształtu okoliczności ujawnionych podczas przewodu sądowego (art. 410 kpk), zgodnie z dyrektywami prawdy (art. 2 § 2 kpk) i bezstronności (art. 4 kpk), a tym samym nie wykraczają one poza granice ocen zakreślonych dyspozycją art. 7 kpk.

Apelacja obrońcy z uwagi na jej kierunek nakazywała rozważenie czy kara wymierzona oskarżonemu nie jest rażąco niewspółmiernie surowa. W ocenie Sądu Okręgowego kara wymierzona oskarżonemu W. R. jest sprawiedliwa i adekwatna do wszystkich okoliczności popełnionego czynu. Sąd I instancji wymierzając karę oskarżonemu uwzględnił wszystkie okoliczności, licząc się z poszczególnymi ustawowymi dyrektywami jej wymiaru, nie przekraczając granic swobodnego uznania sędziowskiego, stanowiącego ustawową zasadę sądowego wymiaru kary.

Co do apelacji oskarżyciela posiłkowego.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego pomimo obszernego uzasadnienia swojej skargi, zawierającego historyczne opisy wybranych przykładowo operacji , nie przedstawia jednakże takich merytorycznych argumentów, które podważałyby ustalenia faktyczne Sądu I instancji. Skarżący w żaden sposób nie wykazał, że zebrane w sprawie dowody mają jednoznaczna wymowę, a ich ocena dokonana przez ten Sąd jest oczywiście błędną.

Nie budzi zastrzeżeń przebieg postępowania dowodowego przeprowadzonego przez Sąd I instancji. W szczególności Sąd ten wykorzystał w toku tego postępowania wszystkie istniejące możliwości dowodowe przesłuchując oskarżonego oraz licznych świadków, przeprowadził dowód z opinii biegłego, a także obszernej dokumentacji włączonej do akt postępowania.

Analiza przeprowadzonych dowodów z poszanowaniem zasady wyrażonej w art. 5 § 2 kpk doprowadziła Sąd I instancji do zakreślenia udziału oskarżonego w przywłaszczeniu mienia pokrzywdzonego do kwoty 15.130,60 zł. W tym zakresie podejmował on działania jednoznacznie zidentyfikowane za pomocą nagrań monitoringowych oraz innych dowodów. Jak ustalił to Sąd I instancji nie miał on kluczowej pozycji w całym procederze, który mógł być także dokonywany w innych układach osobowych bez wiedzy oskarżonego.

Z faktu, że w oparciu o ten sam materiał dowodowy, odpowiednio go wykorzystując, selekcjonując i wartościując, można stworzyć różne teoretyczne wersje tego samego zdarzenia nie wynika, że ocena którą dokonał Sąd orzekający jest błędna i dowolna.

Całkowicie niezrozumiały jest zarzut skargi pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego dotyczący rzekomego błędu Sądu I instancji w ustaleniu czynności, jakie wykonywał oskarżony w procesie przywłaszczenia mienia pokrzywdzonej Spółki.

Nie budzi chyba większej wątpliwości to, że wprowadzanie do systemu A. nieprawdziwych informacji, że przywłaszczone części zostały wydane w koszt zakończonych zleceń miało na celu ukrycie dokonanego wcześniej przywłaszczenia. Na taki właśnie cel wskazuje w swoim uzasadnieniu Sąd I instancji (vide str. 9 uzasadnienia).

Reasumując stwierdzić należy, że w wyniku przeprowadzonej kontroli ustaleń w zakresie wartości przywłaszczonego przez oskarżonego mienia, Sąd Okręgowy stwierdza, że nie ujawnił takich okoliczności faktycznych, które potwierdzałyby zasadność skargi pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.

Sąd I instancji jednakże dopuścił się obrazy prawa materialnego, a to art. 19 § 1 kk powołując przepis ten w podstawie wymiaru kary dla oskarżonego działającego wspólnie i w porozumieniu z inną osobą. Oczywistym jest, że przepis art. 19 § 1 kk stanowi o wymiarze kary za podżeganie i pełnomocnictwo, a nie współsprawstwo. Nadto stwierdzić należy, iż w przypadku współsprawstwa zbędne jest powoływanie art. 18 § 1 kk w połączeniu z odpowiednim przepisem części szczególnej w prawnej kwalifikacji czynu. Z tych też względów w tym zakresie należało skorygować zaskarżony wyrok.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy orzekł, jak w części dyspozytywnej wyroku.

ah