Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Danuta Pacześniowska

Sędzia SO Arkadia Wyraz - Wieczorek

Sędzia SO Anna Hajda

Protokolant Justyna Chojecka

po rozpoznaniu 14 lipca 2016 r. w Gliwicach na rozprawie sprawy

z powództwa H. B.

przeciwko M. Z. (1), M. Z. (2), M. K., M. Z. (3)

o opróżnienie lokalu mieszkalnego

na skutek apelacji pozwanej M. Z. (1)

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z 3 grudnia 2015 r., sygn. akt I C 1690/15

1.  odrzuca apelację na rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 3 wyroku;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie.

SSO Anna Hajda SSO Danuta Pacześniowska SSO Arkadia Wyraz - Wieczorek

UZASADNIENIE

Powód H. B. domagał się orzeczenia przez Sąd eksmisji pozwanych: M. Z. (1), M. Z. (3), M. Z. (2) i M. K. z lokalu mieszkalnego położonego w R. przy ulicy (...) i wydania go powodowi. Wniósł też o orzeczenie, że pozwanym nie przysługuje lokal socjalny i zasądzenie na jego rzecz od pozwanych kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana M. Z. (1) w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany M. Z. (3) podniósł, że nie zgadza się z pozwem. Wskazał, że nie mieszka od połowy października 2015 roku w spornym mieszkaniu i że zabrał już część swoich rzeczy. Nie wie czy zamierza wrócić do spornego lokalu.

Pozwana M. Z. (2) podała, że wyprowadziła się ze spornego lokalu w dniu 1 listopada 2015 roku i nie zamierza do niego wrócić.

Pozwana M. K. nie stawiła się na termin rozprawy, nie żądała przeprowadzenia rozprawy pod swoją nieobecność ani nie złożyła w sprawie wyjaśnień.

Wyrokiem z dnia 3 grudnia 2015 roku sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej w punkcie pierwszym nakazał pozwanym M. Z. (3), M. Z. (1) i M. K. opróżnienie i opuszczenie lokalu mieszkalnego położonego w R. przy ulicy (...) i wydanie go powodowi H. B. w stanie wolnym od osób i rzeczy. Rozstrzygnięciem zawartym w punkcie drugim ustalił Sąd Rejonowy, iż pozwanym nie przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego od Gminy R.. W punkcie trzecim wyroku powództwo w stosunku do pozwanej M. Z. (2) zostało oddalone. W punkcie czwartym zasądzono solidarnie od pozwanych M. Z. (3), M. Z. (1) i M. K. na rzecz powoda kwotę 337 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawą tej treści rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy.

Lokal mieszkalny położony w R. przy ulicy (...) stanowi własność powoda. W dniu 29 maja 2014 roku powód zwarł z pozwaną M. Z. (1) umowę najmu w/w lokalu na czas nieokreślony. Do zamieszkania z najemcą uprawnieni byli pozostali pozwani. Najemca zobowiązany był użytkować lokal z dbałością o jego stan sanitarny i techniczny. Ponadto najemca zobowiązał się płacić wynajmującemu miesięczny czynsz w kwocie 1.000 zł w terminie do dnia 15 każdego miesiąca z góry. Brak wpłaty za najem mieszkania miał skutkować rozwiązaniem umowy najmu (§ 6 umowy). Strony ustaliły, że zaleganie przez najemcę z zapłatą czynszu za dwa kolejne okresy płatności lub używanie przedmiotu najmu w sposób sprzeczny z umową lub przeznaczeniem będzie podstawą do wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym, bez zachowania terminu wypowiedzenia (§ 8 umowy). Poza tym najemca zobowiązał się do pokrycia kosztów eksploatacji mieszkania w tym m.in. opłat za wywóz śmieci oraz połowy opłat za wodę. Stan techniczny budynku był znany pozwanym przed podpisaniem umowy. Od lipca do połowy sierpnia pozwani byli jedynymi osobami zamieszkującymi budynek. Pozwani niewłaściwie korzystali z urządzeń sanitarnych tj. wrzucali do kanalizacji włókniste chusteczki, tampony higieniczne oraz patyczki do uszu, powodując parokrotne zapchanie kanalizacji. Na skutek zapchania kanalizacji doszło do zalania piwnicy oraz znajdujących się w niej rzeczy fekaliami. W zimie 2014 roku w piwnicy, w której znajdował się piec ogrzewający budynek zalegało kilkanaście centymetrów nieczystości. Pozwani zgłosili awarię powodowi. Powód dokonał naprawy we własnym zakresie oraz za pomocą firmy, zajmującej się udrażnianiem kanalizacji. Po drugiej próbie udrażniania powód zwrócił się do pozwanej o należyte użytkowanie kanalizacji. Pismem z dnia 4 października 2014 roku powód wysłał do pozwanej upomnienie w związku z niewywiązywaniem się najemcy z obowiązków umowy i powtarzającym się działaniem na szkodę wynajmującego.Powód zobowiązał się ustnie, że udostępni pozwanym piwnicę, jednakże dostęp ten był ograniczony przez pozostawione tam przez powoda rzeczy oraz – w późniejszym okresie - zalegające fekalia. W okresie grzewczym, aby palić w piecu pozwany M. Z. (3) musiał schodzić do piwnicy w kaloszach i szaliku, zawiązanym na twarzy. Pozwana zalegała z zapłatą za czynsz i wodę oraz wywóz nieczystości. Zaległości zaczęły narastać we wrześniu 2014 roku. Pismami z dnia 2 października 2014 roku, 24 października 2014 roku oraz 10 grudnia 2014 roku powód wzywał pozwanych do zapłaty oraz poinformował, że brak spłaty spowoduje rozwiązanie umowy najmu i skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego.Pismem z dnia 3 listopada 2014 roku pozwana powiadomiła Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w R., że powód trzyma śmieci w piwnicy oraz, że na początku września 2014 roku piwnica została zalana fekaliami. Pozwana wskazywała, że w piwnicy stoi cuchnąca woda a nieprzyjemny zapach unosi się na cały budynek wskutek czego doszło do wylęgu robactwa.Pismem z dnia 29 stycznia 2015 roku powód wypowiedział pozwanej M. Z. (1) umowę najmu w związku z zaległościami w spłacie czynszu, zgodnie z treścią par. 6 pkt 1 umowy oraz w związku z art. 685 k.c., wzywając do zapłaty i opróżnienia i opuszczenia lokalu.Pismem z dnia 1 marca 2015 roku pozwana wniosła o zwarcie ugody. Powód zaproponował pozwanym, że udostępni im lokal do lipca 2015 roku jeżeli pozwani uregulują dotychczasowe płatności i strony dojdą do porozumienia co do kwoty należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu. Pozwana w piśmie z dnia 21 kwietnia 2015 roku nie zgodziła się na warunki przedstawione przez powoda. Ponadto podniosła że nie otrzymała wypowiedzenia umowy najmu.

W związku z tym, że pozwani nie uiszczali opłat powód od 19 sierpnia 2015 roku uniemożliwił pozwanym dostęp do wody i prądu.

Pozwani M. Z. (1), M. Z. (3), M. Z. (2) i M. K. nie figurują w rejestrach osób bezrobotnych i poszukujących pracy. Pozwana M. K. ma ustalone prawo do emerytury w wysokości 1.191,09 zł. Pozostali pozwani nie pobierają świadczeń. Pozwani nie pobierają świadczeń z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w R..Pozwana M. Z. (1) do dnia zamknięcia rozprawy nie regulowała opłat z tytułu bezumownego korzystania z lokalu. Opłat za wodę dokonywała nieregularnie. Stan piwnic z uwagi na zalanie fekaliami nadal jest fatalny.

Pozwana M. Z. (1) prowadzi własną działalność gospodarczą. Pozwany M. Z. (3) uczy się i pracuje, zarabiając w granicach 200 zł miesięcznie. Dochód nie wystarcza mu na utrzymanie. Otrzymuje pieniądze od matki. Mieszka wraz z pozwaną M. Z. (2) w K. przy ul. (...). Pozwana M. Z. (1) na rozprawie w dniu 24 listopada 2015 roku oświadczyła, że kancelaria pełnomocnika powoda przysłała jej wypowiedzenie umowy najmu.

W tak ustalonym stanie faktycznym przywołał Sąd Rejonowy dyspozycję art.222 § 1 k.c. oraz art. 672 i 685 k.c., wskazując że pozwana nie uiszczała w terminie określonym umową czynszu przez co najmniej dwa pełne okresy płatności co doprowadziło do powstania zaległości na kwotę 6.083,08 zł. Jako, że pozwana dopuściła się zwłoki z zapłatą czynszu za co najmniej dwa pełne okresy płatności, powódmógł najem wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia, co wynikało również z umowy zawartej przez strony.

Powód uprzedził pisemnie pozwanych o swoim zamiarze, jednocześnie udzielając im dodatkowego miesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu.

Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw do zastosowania art. 5 k.c. uznając, że to pozwani przyczyniali się do powstałych awarii.

Mając na uwadze powyższe Sąd I instancji uznał, że orzeczenie eksmisji pozwanych M. Z. (4), M. Z. (5) i M. K. z w/w lokalu powoda uznać należało za zasadne - dlatego orzeczono jak w punkcie pierwszym wyroku.

W punkcie drugim sąd orzekł, że pozwanym nie przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego.

Powództwo wobec pozwanej M. Z. (2) podlegało oddaleniu, gdyż pozwana nie mieszka w spornym lokalu. Brak jest zatem w stosunku do pozwanej przesłanek z art. 222 §1 k.c. Skoro pozwana wyprowadziła się z lokalu powoda powództwo o eksmisję w stosunku do niej należało oddalić.O kosztach orzeczono na mocy art. 98 k.p.c. Wyrok zaoczny w stosunku do pozwanej M. K. wydano na podstawie art. 339 i 340 k.p.c.

Z wyżej wskazanym orzeczeniem nie zgodziła się pozwana M. Z. (1) wywodząc apelację i zaskarżając wyrok w całości. Skarżąca zarzuciła: - mający wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych Sądu przyjęty za podstawę rozstrzygnięcia polegający na przyjęciu, że w ustalonym stanie faktycznym sprawy pozwanej zostało skutecznie doręczone wypowiedzenie umowy najmu przez powoda; jak również błąd polegający na ustaleniu, że to pozwani przyczynili się do powstałych awarii poprzez niewłaściwe korzystanie z urządzeń sanitarnych powodując parokrotnie zapychanie kanalizacji; - mające wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia naruszenie przepisów prawa procesowego, mianowicie art. 233 kpc poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów; - naruszenie przepisów prawa materialnego polegające na obrazie art. 5 kc poprzez błędne uznanie, że powód nie przyczynił się do zaistniałego stanu faktycznego w postaci niepłacenia przez pozwaną czynszu najmu, podczas gdy powód nie wykonywał podstawowych obowiązków wynajmującego. Powód złamał podstawowe zasady współżycia społecznego i kierując się złośliwością pozbawił zamieszkujących w lokalu dostępu do bieżącej wody oraz prądu, jak również mimo próśb ze strony pozwanej nie dokonał naprawy kanalizacji, co doprowadziło do zalania piwnicy fekaliami. Powód nie brał tez pod uwagę sytuacji życiowej i finansowej pozwanej ani faktu, iż w lokalu zamieszkuje osoba starsza, która potrzebuje stałej opieki.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa w całości wraz z zasądzeniem kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Jako ewentualny zgłoszono w apelacji wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazania wymaga, że apelacja pozwanej skierowana przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w punkcie trzecim wyroku podlegała odrzuceniu. Rozstrzygnięciem tym oddalono powództwo w stosunku do pozwanej M. Z. (2). Pozwana nie posiada zatem interesu prawnego w zaskarżeniu tego orzeczenia, co musiało skutkować odrzuceniem apelacji w tym zakresie. Dlatego orzeczono jak w punkcie pierwszym wyroku, stosownie do dyspozycji art. 370 kpc w zw z art. 373 kpc.

W pozostałym zakresie apelację pozwanej należało oddalić, jako, że zaskarżone orzeczenie jest trafne i odpowiada prawu.Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził w sprawie postepowanie dowodowe, wskazał fakty które uznał za udowodnione oraz dowody na których się oparł. Z tak przeprowadzonego postepowania dowodowego wyprowadził Sąd I instancji trafne wnioski, należycie stosując przepisy prawa.

Zarzut błędnych ustaleń faktycznych nie mógł doprowadzić do korekty zaskarżonego orzeczenia. W pierwszej kolejności, odnosząc się do zarzutu apelacji dotyczącego trafności poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych, wskazania wymaga, że Sąd odwoławczy ma ograniczone możliwości ingerencji w ustalenia faktyczne poczynione przez sąd pierwszej instancji. Ewentualna zmiana tychże ustaleń może być dokonywana zupełnie wyjątkowo, w razie jednoznacznej wymowy materiału dowodowego oraz oczywistej błędności oceny tegoż materiału. Jeżeli z materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności rozpoznawanej sprawy nie sposób przypisać Sądowi Rejonowemu uchybień wskazanych powyżej, które uprawniałyby do ingerencji w treść poczynionych przez ten Sąd ustaleń faktycznych. Podnoszone w tym zakresie zarzuty apelacyjne nie mogą zostać uwzględnione, a Sąd Okręgowy w pełnym zakresie podziela stanowisko Sądu I instancji dotyczące poczynionych przez ten Sąd ustaleń faktycznych i przyjmuje je za swoje. Dla porządku jedynie wskazania wymaga, że nawet w sytuacji gdyby pozwana faktycznie nie otrzymała wypowiedzenia umowy najmu, brak ten został konwalidowany poprzez wszczęcie niniejszego postepowania i doręczenie pozwanej w dniu 11 sierpnia 2015 roku odpisu pozwu w niniejszej sprawie, co uzasadnia założenie, że w tym dniu dotarło do pozwanej oświadczenie powoda w przedmiocie wypowiedzenia umowy najmu.

Także zarzut dotyczący naruszenia przez Sąd Rejonowy dyspozycji art. 5 kc uznać należy za chybiony. Jako to wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 października 2015 roku w sprawie oznaczonej sygn. akt II CSK 831/14 klauzula generalna ujęta w art. 5 kc ma na celu zapobieganie stosowaniu prawa w sposób schematyczny, prowadzący do skutków niemoralnych lub rozmijających się z celem, dla którego dane prawo zostało ustanowione. Powołany przepis ma wprawdzie charakter wyjątkowy, niemniej przewidziana w nim możliwość odmowy udzielenia ochrony prawnej musi być uzasadniona istnieniem okoliczności rażących i nieakceptowanych w świetle powszechnie uznawanych w społeczeństwie wartości. Dokonując oceny okoliczności rozpoznawanej sprawy nie znalazł Sąd II instancji podstaw do zastosowania w dobrodziejstwa o nadzwyczajnym, wyjątkowych charakterze, o którym mowa w treści przywołanego wyżej przepisu. Niezależnie od powyższego wskazania wymaga, że pozwana mogła skorzystać z uprawnień wynikających z art. 664 kpc, czego nie uczyniła, a możliwość zastosowania dyspozycji art. 5 kc ma miejsce wyłącznie w sytuacji gdy prawa strony nie są chronione obowiązującymi normami prawa.

Reasumując powyższe, apelacja jako bezzasadna, podlegała oddaleniu, stosownie do dyspozycji art. 385 kpc.

SSO Anna Hajda SSO Danuta Pacześniowska SSO Arkadia Wyraz - Wieczorek