Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 lutego 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi I Wydział Cywilny, w sprawie o sygnaturze akt I C 1199/13, z powództwa J. S. przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej (...) przy ulicy (...) w Ł., o zapłatę:

1.  zasądził od Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy ulicy (...) w Ł. na rzecz J. S. kwotę 449,89 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lipca 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądził od Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy ulicy (...) w Ł. na rzecz J. S. kwotę 1.027 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  odstąpił od obciążenia pozwanego nieuiszczonymi kosztami sądowymi przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych, które przedstawiają się następująco:

Powód od 1993 roku jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w Ł., o powierzchni 41,42 m ². Właściciele lokali w nieruchomości przy ul. (...) w Ł. tworzą Wspólnotę Mieszkaniową. W dniu 28 stycznia 2008 roku właściciele lokali podjęli uchwałę nr 3/2008 o przyjęciu Statutu Wspólnoty oraz regulaminu rozliczeń kosztów mediów. Uchwała weszła w życie z dniem jej podjęcia. Zgodnie z regulaminem (obejmującym rozdział 5 Statutu) Wspólnota gospodaruje nieruchomością wspólną i prowadzi rozliczenia z właścicielami lokali i innymi podmiotami dotyczące kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej. Po zakończeniu roku obrachunkowego zaliczki pobrane na koszty dostarczenia ciepła do ogrzania mieszkań i podgrzania wody użytkowej, koszty odprowadzenia ścieków i dostarczenia wody, koszty wywozu nieczystości stałych są rozliczane do wysokości kosztów przypisanych na poszczególnych właścicieli w sposób opisany w regulaminie. Art. 42 ust. 5 regulaminu stanowi, że koszt dostarczenia ciepła na cele ogrzania mieszkań jest rozliczany – w wysokości odpowiadającej powierzchni ogrzewanej lokalu. W przypadku dokonywania rozliczeń kosztów ciepła na podstawie wskazań podzielników kosztów ciepła rozliczenie to dokonywane jest przez uprawnioną w tym zakresie firmę przy zachowaniu następujących zasad: 1) w rozliczeniu kosztów zużycia ciepła uwzględnione pozostaną współczynniki wyrównawcze zużycia ciepła, wynikające z położenia lokalu w bryle budynku oraz współczynniki uwzględniające moc zainstalowanych grzejników w lokalu; 2) w przypadku braku odczytu wskazań podzielnika kosztów spowodowanego: zniszczeniem podzielnika przez właściciela lokalu, odmową dostępu do lokalu lub nieobecnością właściciela w lokalu w terminie odczytu - do rozliczenia przyjęte zostaną najwyższe zużycia jednostkowe na 1 m ² w lokalu opomiarowanym.

Powód zwracał się do Wspólnoty z wnioskiem o rozliczanie centralnego ogrzewania w jego lokalu według powierzchni lokalu, a nie według wskazań podzielnika ciepła. Powód nie zgodził się na zamontowanie podzielników ciepła. Pismem z dnia 23 września 2010 roku firma (...) poinformowała powoda, że zgodnie z zasadami rozliczania przekazanymi firmie przez zarządcę, mieszkania nieopomiarowane i nieodczytane rozliczane są według maksymalnego zużycia na budynku przeliczonego przez powierzchnię lokalu. W kwietniu 2010 roku powód otrzymał informację o wysokości opłat za jego lokal z której wynikało, że opłata miesięczna – zaliczka na koszty centralnego ogrzewania to kwota 76,63 zł stanowiąca iloczyn powierzchni lokalu i stawki 1,85 zł. Z rozliczenia lokalu nr (...) za rok 2011 wynikało, że powód zapłacił z tytułu zaliczek na koszty zarządu, media, ogrzewanie mieszkań kwotę 3.087,34 zł, natomiast powinien uiścić kwotę 4.440,44 zł. Koszt ogrzewania mieszkania wyliczono na kwotę 1.406,10 zł. Z rozliczenia wynikało, że powód powinien dopłacić kwotę 1.353,10 zł. Z kolejnego rozliczenia za rok 2011 wynikało, że powód powinien zapłacić kwotę 596,76 zł. Koszty ogrzewania mieszkania wyliczono na kwotę 744,86 zł. Z karty rozliczenia kosztów ogrzewania wystawionej przez firmę (...) za rok 2011 za całą nieruchomość wynika, że na nieruchomości zużyto 51.463,81 kosztów, w nieruchomości nie ma mieszkań nieopomiarowanych i nieodczytanych. Zużycie w mieszkaniu powoda to kwota 1.781,06. Niedopłata u powoda wynosiła 1.414,66 zł. Powód za rok 2011 uiszczał zaliczki w wysokości 3.087,34 zł. Należne zaliczki za ten rok to 3.934,20 zł. Różnica wynikała z tego, że do kwietnia 2011 roku zaliczki wynosiły 321,61 zł, a od kwietnia - 329,93 zł. Natomiast powód wpłacał do maja 319,89 zł, a od maja 329,93 zł. W kwietniu 2013 roku powód otrzymał informację o wysokości opłat za jego lokal, z której wynikało, że opłata miesięczna – zaliczka na koszty centralnego ogrzewania to kwota 76,63 zł stanowiąca iloczyn powierzchni lokalu i stawki 1,85 zł. Z karty rozliczenia kosztów ogrzewania wystawionej przez firmę (...) za rok 2012 za całą nieruchomość wynika, że na nieruchomości zużyto 51.883,67 kosztów, w nieruchomości nie ma mieszkań nieopomiarowanych i nieodczytanych. Zużycie w mieszkaniu powoda to 1.864,31 zł. Niedopłata u powoda wynosiła 1.606,81 zł. Powód za rok 2012 uiścił zaliczki w wysokości 2.662,54 zł. Należne zaliczki za rok to 4.022,76 zł. Różnica wynikała z tego, że do maja 2012 roku zaliczki wynosiły 331,71 zł a od maja 336,99 zł. Powód natomiast wpłacał do maja 329,93 zł, a od maja - 336,99 zł.

Suma nadpłat powoda w stosunku do zaliczek w latach 2010-2012 wyniosła 449,89 zł.

Sąd Rejonowy argumentował, że niewątpliwie to na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia twierdzeń wskazanych w pozwie i wyliczeń należności. W tym też celu powód przedstawił posiadane dokumenty, które okazały się wystarczające do wydania opinii przez biegłego. Zdaniem Sądu I instancji jeżeli pozwany zarzucał, że wyliczenie powoda jest nieprawidłowe a dokumenty nieprecyzyjne, to mógł przedstawić własne wyliczenie lub też dokumenty, które stosuje do wyliczeń kosztów ciepła. Tym samym biegły wydając opinię dysponowałby szerszym materiałem dowodowym. Pozwany jednak nie przedstawił żadnych dokumentów, które mogłyby być pomocne przy wydaniu opinii przez biegłego, lub które obalałyby prawidłowość wyliczeń powoda. Wobec zaś braku inicjatywy pozwanego w tym zakresie biegły oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach.

Sąd Rejonowy uznał za chybiony zarzut pozwanego dotyczący dopuszczenia dowodu z opinii biegłego po otwarciu rozprawy oraz zarzut zakreślenia tezy dowodowej dla biegłego niezgodnie ze stanowiskiem strony wnioskującej o biegłego. Sąd I instancji podkreślił, że skoro sąd ma inicjatywę dowodową, zatem dopuszczenie dowodu zgłoszonego przez stronę po upływie zakreślonego terminu nie narusza przepisów prawa. Również nie narusza prawa doprecyzowanie przez Sąd tezy dowodowej. Sąd meriti argumentował, że zgodnie z art. 232 k.p.c. sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę. Korzystając z uprawnienia przeprowadzenia dowodu z urzędu sąd kieruje się własnym rozeznaniem i oceną, czy zebrany w sprawie materiał jest – czy też nie jest – dostateczny do jej rozstrzygnięcia, a możliwość podniesienia zarzutu obrazy art. 232 zd. II k.p.c. zależy od prawidłowości dokonanej przez sąd orzekający oceny, czy dowód jest konieczny dla dostatecznego wyjaśnienia sprawy, niezbędnego do należytego rozstrzygnięcia. Zdaniem Sądu a quo w niniejszej sprawie potrzebne były wiadomości specjalne dla dokonania wyliczeń i analizy dokumentów złożonych przez powoda. Sąd Rejonowy uznał, iż nie jest w stanie samodzielnie poddać analizie wyliczeń powoda co do ich prawidłowości i dopuścił dowód z opinii biegłego. W zakresie wyliczeń kwoty nadpłaconej przez powoda Sąd I instancji oparł się właśnie na opinii biegłego.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za zasadne w przeważającej części.

Sąd I instancji wskazał, że w przedmiotowej sprawie znajduje zastosowanie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali oraz pośrednio – jako podstawa regulaminu rozliczania kosztów ogrzewania – art. 45a ust. 6, 8, 9, 10, 11 i 12 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku prawo energetyczne. Sąd meriti argumentował, że powód, jako właściciel lokalu ma obowiązek pokrywać koszty związane z ogrzaniem jego mieszkania. Pozwana Wspólnota występuje zaś w roli pośrednika pomiędzy dostawcą ogrzewania a powodem, jako jego odbiorcą. Wspólnota Mieszkaniowa dokonuje rozliczeń, pobiera zaliczkowe wpłaty od właścicieli lokali, uiszcza należności na rzecz dostawcy mediów według bieżącego zużycia i wystawianych faktur, a w dalszej kolejności ostatecznie rozlicza należności obciążające poszczególnych właścicieli lokali. Sąd a quo podniósł, że w pozwanej Wspólnocie obowiązuje regulamin rozliczania kosztów mediów. Zgodnie z przepisami ustawy prawo energetyczne w przedmiotowym regulaminie przewidziano dwie alternatywne metody rozliczania kosztów ogrzewania. Koszty ogrzewania lokalu rozlicza się bowiem albo według powierzchni ogrzewanego lokalu albo według wskazań podzielników w lokalu. Sąd Rejonowy wskazał, że w myśl regulaminu gdy lokal nie ma podzielników kosztów ciepła wówczas koszt dostarczenia ciepła jest rozliczany w wysokości odpowiadającej powierzchni ogrzewanej lokalu. Natomiast w przypadku gdy w lokalu są zamontowane podzielniki kosztów ciepła możliwe jest rozliczenie kosztów przy przyjęciu najwyższego zużycia jednostkowego na 1 metr lokalu pomiarowego tylko wtedy gdy brak jest odczytu z podzielnika ciepła. Sąd I instancji podniósł, że z pism firmy (...) wynika, iż w przypadku lokalu powoda koszty ciepła rozliczano przy przyjęciu najwyższego zużycia jednostkowego na 1 metr tego lokalu, mimo że lokal powoda nie był opomiarowany. Zastosowany system naliczania kosztów ogrzewania w przypadku powoda był niezgodny w treścią regulaminu Wspólnoty. W konsekwencji, zgodnie z opinią biegłego, wysokość uiszczonych przez powoda zaliczek na koszty centralnego ogrzewania przekraczała rzeczywiste koszty ogrzania jego lokalu. W ocenie Sądu meriti w tym stanie rzeczy pozwana Wspólnota zobowiązana jest do zwrotu nadpłaconych przez powoda kwot na podstawie art. 410 § 2 k.c. Ostatecznie Sąd I instancji zasądził od pozwanej Wspólnoty na rzecz powoda kwotę 449,89 zł.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu w oparciu o art. 455 k.c., art. 481 § 2 k.c., art. 359 § 2 k.c. i art. 2 w zw. z art. 56 ustawy z dnia 9 października 2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. W pozostałym zaś zakresie Sąd I instancji oddalił powództwo.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c., uznając iż powód wygrał sprawę w znacznej części. Sąd meriti wskazał, że na koszty poniesione przez powoda złożyły się: kwota 30 zł tytułem opłaty od pozwu, kwota 77 zł tytułem działania pełnomocnika oraz poniesione przez powoda koszty biegłego.

Sąd I instancji w oparciu o art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych odstąpił od obciążenia pozwanego nieuiszczonymi kosztami sądowymi. Sąd a quo argumentował, że koszty te były znacznej wysokości, zaś w przypadku obciążenia nimi Wspólnoty faktycznie koszty te poniosą właściciele wszystkich lokali. Zdaniem Sądu meriti działanie takie nie byłoby zasadne i sprawiedliwe, stąd też koszty opinii należało przejąć częściowo na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, zaskarżając orzeczenie w części tj. w zakresie pkt. 1 i pkt. 3 sentencji (które to punkty zaskarżył w całości).

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

1.  art. 207 § 6 k.p.c. oraz art. 217 § 2 k.p.c. wobec dopuszczenia i oparcia rozstrzygnięcia na podstawie dowodu z pisemnej opinii biegłego do spraw instalacji ciepłowniczych, w sytuacji gdy dowód ten podlegał pominięciu jako dowód spóźniony;

2.  art. 232 k.p.c. oraz art. 6 k.c. wobec naruszenia zasady kontradyktoryjności poprzez dopuszczenie przez Sąd I instancji spóźnionego dowodu z opinii biegłego do spraw instalacji ciepłowniczych, celem stwierdzenia faktów odmiennych od tych, z których skutki prawne wywodziła strona powodowa, w sytuacji gdy strona powodowa nie wniosła o przeprowadzenie dowodu z dokumentów niezbędnych do wydania pełnej opinii;

3.  art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 286 k.p.c. wobec uznania, że opinia biegłego z dnia 9 lipca 2015 roku jest przydatna dla ustalenia ewentualnej wysokości nadpłaconej przez powoda kwoty tytułem rozliczenia energii cieplnej w jego lokalu mieszkalnym, w sytuacji, gdy powyższą opinię oraz ustną uzupełniającą opinię wydaną na rozprawie w dniu 22 stycznia 2016 roku dyskwalifikuje wydanie jej w oparciu o niepełną dokumentację zgromadzoną w aktach, co mogło ewentualnie uzasadniać dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego, który potwierdziłby niemożność wydania opinii w oparciu o niepełny materiał dowodowy.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 7 lipca 2016 roku pełnomocnik pozwanego poparł apelację, natomiast pełnomocnik powoda wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna jedynie w niewielkiej części, w tym znaczeniu, że skutkowała ona zmianą rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego zawartego w pkt. 3 zaskarżonego orzeczenia w zakresie wysokości należnych powodowi od pozwanego kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego.

W pozostałej zaś części apelacja pozwanego okazała się niezasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Rozstrzygnięcie Sądu I instancji zawarte w pkt. 1 zaskarżonego wyroku zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne, jak również w następstwie bezbłędnie zastosowanych przepisów prawa materialnego. Sąd Rejonowego popełnił jednak błąd w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 3. zaskarżonego orzeczenia poprzez zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego tytułem zwrotu kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego kwoty 1.027 zł, podczas gdy powodowi należała się kwota 942,60 zł.

Przechodząc do oceny zasadności podniesionych przez apelującego zarzutów rozpocząć należy od wyjaśnienia, iż w toku postępowania przez Sądem Rejonowym na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2014 roku pełnomocnik powoda złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego do spraw rozliczeń ciepła na okoliczność określenia wysokości opłat przy takim zużyciu ciepła, jak wynika z rachunków na cały budynek i stosunku powierzchni mieszkania powoda w stosunku do całkowitej powierzchni wszystkich lokali w budynku. Nadto pełnomocnik powoda wniósł, aby biegły wypowiedział się co do możliwości stosowania różnych sposobów rozliczenia opłat za ciepło w tym samym budynku. Pełnomocnik pozwanego zaoponował przeciwko powyższemu wnioskowi dowodowemu, wskazując, że jest on spóźniony. Sąd I instancji natomiast, wbrew temu co twierdzi apelujący, oddalił wniosek pełnomocnika powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego (k. 96 i 97). Zdaniem Sądu II instancji wydane na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2014 roku postanowienie Sądu Rejonowego, mocą którego tenże Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika powoda należy uznać za trafne. Zgodzić się należy bowiem z uwagami pełnomocnika pozwanego, iż przedmiotowy wniosek dowodowy był spóźniony. Co prawda Sąd Okręgowy dostrzega, iż w piśmie procesowym z dnia 7 października 2013 roku (data wpływu do Sądu) pełnomocnik powoda podniósł, że w przypadku kwestionowania przez pozwaną Wspólnotę Mieszkaniową stanowiska powoda co do sposobu rozliczenia kosztów dostarczenia energii cieplnej, zastrzega on sobie prawo zgłoszenia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego do spraw rozliczeń (k. 55 verte). Jednakże, w ocenie Sądu Odwoławczego pełnomocnik powoda już w pozwie, złożonym do Sądu w dniu 1 lipca 2013 roku, powinien wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność wysokości nadpłaconej przez powoda kwoty tytułem dostarczonego do jego lokalu ciepła, na wypadek gdyby strona przeciwna kwestionowała przedstawione wraz pozwem wyliczenia powoda, zaś Sąd I instancji uznał, iż poczynienie ustaleń w tym zakresie wymaga zasięgnięcia wiadomości specjalnych. Złożenie zaś stosownego wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego dopiero na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2014 roku jest działaniem spóźnionym i na podstawie art. 207 § 6 k.p.c. oraz art. 217 § 2 k.p.c. wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie Sąd I instancji ustalił, że łączna kwota nadpłat powoda w stosunku do zaliczek w latach 2010-2012 wynosi 449,89 zł w oparciu o pisemną opinię biegłego sądowego mgr inż. H. K.. Biegły na rozprawie w dniu 22 stycznia 2016 roku poparł swoją pisemną opinię i wnioski w niej zawarte (k. 303-304). Skarżący nie dostrzega przy tym, że Sąd Rejonowy dopuścił przedmiotowy dowód z pisemnej opinii biegłego z urzędu. W tym miejscu wskazać należy, że pod rządami nieobowiązujących już przepisów o postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych, w szczególności art. 479 ¹² k.p.c., Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 22 lutego 2006 roku, sygn. akt III CK 341/05 (LEX nr 182886), wyraził pogląd, który Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w całości podziela i przyjmuje za własny, że na podstawie art. 232 zd. II k.p.c. sąd może dopuścić z urzędu dowód wskazany przez stronę z naruszeniem przepisów o prekluzji. Bez wątpienia obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa przede wszystkim na stronach. Sąd nie jest jednak pozbawiony inicjatywy dowodowej. Przewidziana w art. 232 zd. II k.p.c. możliwość dopuszczenia dowodu ex officio jest suwerennym uprawnieniem sądu, przy czy w pewnych sytuacjach uprawnienie to przeradza się w obowiązek. Jak trafnie wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 27 marca 2014 roku, sygn. akt I ACa 1508/13 (LEX nr 1455661), dowód z opinii biegłego ze względu na składnik w postaci wiadomości specjalnych jest dowodem tego rodzaju, iż nie może być zastąpiony inną czynnością dowodową, np. przesłuchaniem świadka. Jeżeli więc – zgodnie z art. 278 § 1 k.p.c. – sąd może otrzymać wiadomości specjalne wyłącznie na skutek skorzystania z pomocy biegłego, to sąd dopuszcza się naruszenia art. 232 zd. II k.p.c., skoro z urzędu nie przeprowadza dowodu z opinii biegłego, niezbędnego dla właściwej oceny zasadności wytoczonego powództwa. Zaznaczyć przy tym należy, że dopuszczenia przez sąd dowodu z urzędu zasadniczo nie można uznać za działanie naruszające zasady bezstronności sądu i równości stron. Działając w ramach przysługującego mu uprawnienia, sąd realizuje bowiem cel wydania wyroku zgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2015 roku, sygn. akt III CSK 23/15, www.sn.pl, LEX nr 1936702). W niniejszej sprawie taka właśnie sytuacja miała miejsce. Otóż Sąd Rejonowy trafnie uznał, że zweryfikowanie wysokości dochodzonego przez powoda roszczenia wymaga wiadomości specjalnych i w tym też celu Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2014 roku dopuścił z urzędu dowód z opinii biegłego sądowego. Gdyby Sąd I instancji zaniechał przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z urzędu wówczas naraziłby się na zarzut naruszenia art. 232 zd. II k.p.c.

Na uwzględnienie nie zasługiwała nadto argumentacja pozwanego podniesiona w uzasadnieniu wniesionego przez niego środka odwoławczego, iż Sąd Rejonowy nie mógł zmodyfikować tezy dowodowej wskazanej przez pełnomocnika powoda na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2014 roku. Jak już podniesiono, na gruncie aktualnie obowiązującego kontradyktoryjnego modelu procesu cywilnego, ustawodawca nie wykluczył inicjatywy dowodowej sądu (art. 232 zd. II k.p.c.), a tym bardziej nie nałożył na sąd związania wnioskiem dowodowym strony. Obowiązek strony przewidziany w art. 6 § 2 k.p.c. - przytaczania wszystkich okoliczności faktycznych i dowodów ma, co wynika wprost z treści tego przepisu, przeciwdziałać przewlekłości postępowania. Brak jest natomiast na gruncie procedury cywilnej przepisu, który zakazywałby sądowi precyzowania bądź redagowania tezy dowodowej w taki sposób, aby zawnioskowany dowód posłużył wyjaśnieniu okoliczności, które wskazuje strona wnioskująca o jego przeprowadzenie w tezie dowodowej. Przeciwnie - sąd ma obowiązek czuwać nad tym, aby przedmiotem dowodu były fakty istotne do rozstrzygnięcia - art. 227 k.p.c. (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 16 kwietnia 2014 roku, sygn. akt I ACa 12/14, LEX nr 1455529).

Do zmiany zaskarżonego wyroku, poprzez oddalenie powództwa w całości, nie jest w stanie doprowadzić podniesiony przez apelującego zarzut, że pisemna opinia biegłego z dnia 9 lipca 2015 roku jest nieprzydatna dla ustalenia wysokości nadpłaconej przez powoda kwoty tytułem rozliczenia energii cieplnej w jego lokalu mieszkalnym, gdyż biegły nie posiadał pełnej dokumentacji niezbędnej do wydania prawidłowej opinii. W niniejszej sprawie powód na okoliczność wysokości dochodzonego roszczenia przedstawił szereg dokumentów. Natomiast Sąd Rejonowy trafnie uznał, że zweryfikowanie wysokości dochodzonego przez powoda roszczenia wymaga zasięgnięcia wiadomości specjalnych i w tym też celu należy przeprowadzić dowód z opinii biegłego sądowego. Przedstawione przez powoda dokumenty okazały się wystarczające do wydania przez biegłego opinii. Pełnomocnik pozwanego, po otrzymaniu pisemnej opinii biegłego, w piśmie procesowym z dnia 17 sierpnia 2015 roku (data wpływu do Sądu) zakwestionował przedmiotową opinię w całości, argumentując, że biegły nie dysponował dokumentami niezbędnymi do opracowania opinii, tym samym jego wyliczenia mają teoretyczny charakter (k. 282). Mając na uwadze powyższe podnieść należy, że rozkład ciężaru dowodu (art. 6 k.c. oraz art. 232 zd. I k.p.c.) nie może być rozumiany w ten sposób, że spoczywa on zawsze na powodzie. W razie udowodnienia dochodzonego przez powoda roszczenia zarówno co do zasady jak i wysokości, strona pozwana chcąc doprowadzić do oddalenie powództwa w całości nie może ograniczyć się jedynie do zaprzeczenia twierdzeniom powoda, lecz powinna przeprowadzić dowód przeciwny i wykazać odmienne okoliczności (vide wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 19 listopada 2015 roku, sygn. akt VI Ga 246/15, orzeczenia.rzeszow.so.gov.pl). Powyższe uwagi prowadzą do konkluzji, że w niniejszej sprawie skarżący nie zdołał skutecznie zakwestionować wynikającej z załączonych przez powoda do akt sprawy dokumentów wysokości nadpłat w stosunku do zaliczek w latach 2010 – 2012. Apelujący nie podważył ani wiarygodności, ani rzetelności tych dokumentów. Pozwany kwestionując wskazaną przez powoda, a następnie zweryfikowaną przez biegłego wysokość nadpłat nie zdołał zaoferować żadnych konkretnych środków dowodowych, w tym choćby własnego wyliczenia lub też dokumentów, które stosuje on do obliczenia kosztów ciepła. Apelujący postąpił zatem wbrew art. 3 k.p.c., który stanowi, że strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Reasumując, pozwany nie wykazał, że ustalona przez biegłego wysokość nadpłat jest niezgodna z rzeczywistym stanem rzeczy. Apelujący nie podjął w tym zakresie żadnej inicjatywy dowodowej poza własnymi twierdzeniami, negującymi prawidłowość wyliczeń biegłego. Innymi słowy, wobec bierności pozwanego, brak jest podstaw do kwestionowania wysokości dochodzonego przez powoda roszczenia.

Z tych względów za nietrafne należy uznać zarzuty naruszenia art. 207 § 6 k.p.c., art. 217 § 2 k.p.c., art. 232 k.p.c., art. 6 k.c., art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 286 k.p.c.

Jedyne uchybienie jakiego dopuścił się Sąd Rejonowy dotyczyło wysokości należnych powodowi od pozwanego kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego. Sąd Okręgowy podziela w całości stanowisko Sądu I instancji, że skoro powód dochodził od pozwanego zapłaty kwoty 450,53 zł, zaś ostatecznie na jego rzecz zasądzono kwotę 449,89 zł, to przyjąć należy, iż uległ on ze swoim żądaniem jedynie w niewielkim zakresie, to jest co do kwoty 64 grosze, ostatecznie zatem należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda całość poniesionych przez niego kosztów postępowania, a to na podstawie art. 100 zdanie II k.p.c. Dokonując wyliczenia wysokości poniesionych przez powoda kosztów w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, należy zwrócić uwagę na znajdujące się na karcie 289 akt sprawy, przedłożone przez pełnomocnika powoda zestawienie kosztów, w którym wyszczególniono następujące pozycje: 360 zł zastępstwo procesowe I instancja, 19.50 zł opłata skarbowa za pełnomocnictwo procesowe + opłata pocztowa, 33,10 zł opłata pocztowa za przesłanie pism procesowych, 30 zł opłata sądowa od pozwu (razem: 442,60 zł). Odnosząc się do pierwszej z pozycji wyszczególnionych w spisie kosztów Sąd Odwoławczy uznał, identycznie jak uczynił to Sąd Rejonowy, iż na gruncie przesłanek przewidzianych w art. 109 § 2 k.p.c., że niezbędny nakład pracy pełnomocnika powoda i charakter sprawy nie usprawiedliwiają wynagrodzenia w wysokości wyższej niż minimalna stawka przewidziana w § 6 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490, ze zm.). Zgodnie z treścią art. 109 § 2 k.p.c. określenie wysokości wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika w rozmiarze nie niższym od minimalnej i nie wyższym od maksymalnej stawki, uwzględniać powinno niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Ustalenie tego wynagrodzenia w umowie zawartej przez stronę i pełnomocnika nie wiąże sądu, który rozstrzygając o kosztach procesu kieruje się tymi ustawowo określonymi kryteriami (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2012 roku, sygn. akt IV CZ 107/11, LEX nr 1168556). W ocenie Sądu Okręgowego niniejsza sprawa nie była sprawą skomplikowaną w stopniu ponadprzeciętnym i tym samym brak jest podstaw do przyznania pełnomocnikowi powoda wynagrodzenia w wysokości wyższej niż kwota określona na podstawie § 6 pkt. 1 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 roku. Na skomplikowany charakter rozpoznawanej sprawy nie wskazują ani zagadnienia faktyczne ani prawne, z jakimi zetknął się Sąd orzekający i pełnomocnik powoda. Nadto - zdaniem Sądu Okręgowego - nakład pracy pełnomocnika powoda w postępowaniu pierwszoinstancyjnym także nie może być oceniony jako ponadprzeciętny. Zatem charakter sprawy oraz nakład pracy pełnomocnika powoda nie usprawiedliwiają wynagrodzenia w wysokości wyższej niż stawka przewidziana w § 6 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 roku.

Ostatecznie przyjąć należało, że na poniesione przez powoda koszty postępowania przed Sądem I instancji składają się następujące kwoty: 60 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, 30 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, 19.50 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa łącznie z opłatą pocztową, 33,10 zł tytułem opłat pocztowych za przesłanie pism procesowych, a także kwota 800 zł uiszczona z tytułu zaliczki na wynagrodzenie biegłego (k. 103). Łącznie zatem powód poniósł koszty w wysokości 942,60 zł.

W konsekwencji powyższego Sąd Odwoławczy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 3., w ten sposób, że zasądzoną tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 1.027 zł obniżył do kwoty 942,60 zł.

W pozostałym zaś zakresie Sąd Okręgowy w oparciu o art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd II instancji orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i zasądził na rzecz J. S. od Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy ulicy (...) w Ł. kwotę 120 zł, na którą złożyło się jedynie wynagrodzenie pełnomocnika powoda, którego wysokość Sąd Okręgowy ustalił na podstawie § 2 pkt. 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat na czynności radców prawnych (Dz. U. 2015 r., poz. 1804).