Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 1319 /15/12

UZASADNIENIE

Powódka I. J. (poprzednio nosząca nazwisko H.) domagała się w sprawie przeciwko (...) Bankowi Spółdzielczemu w M. pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy w Katowicach w dniu 3 września 2001 roku w sprawie o sygn. akt (...), opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 20 listopada 2001 r. w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka podała, że prowadzone jest przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Katowice - Wschód w Katowicach M. C. na wniosek wierzyciela (...) Banku Spółdzielczego w M. (będącego pozwanym w nin. sprawie) przeciwko niej postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. akt (...).

Powódka podała, że pozwany złożył wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Rejonowy w Katowicach w dniu 3 września 2001 r. (opatrzonego klauzulą wykonalności w dniu 20 listopada 2001 r.). Powódka wywodziła, że dochodzona przez wierzytelność stwierdzona tytułem wykonawczym - nakazem zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy w Katowicach z dnia 3 września 2001 r., sygn. akt(...) uległa przedawnieniu w całości. Niniejszym powódka zgłosiła zarzut przedawnienia roszczenia wynikającego z powyższego nakazu zapłaty w całości, tak co do należności głównej, jak i należności ubocznych (odsetki i koszty postępowania).

Powódka podniosła, że bieg terminu przedawnienia nie został przerwany na skutek złożenia przez pozwanego wniosku o wszczęcie egzekucji w 2008 r., bowiem został podany błędny adres dłużnika (powódki). Ujawnione w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnym pod sygn. akt (...)okoliczności, że dłużnik (powódka) jest nieznany z miejsca pobytu – co powodowało konieczność ustanowienia kuratora na wniosek wierzyciela, brak prawidłowego określenia we wniosku z 2008 r. kierunku egzekucji oraz brak określenia tytułu wykonawczego, na podstawie którego miała być prowadzona egzekucja, powodują, że złożenie wniosku egzekucyjnego w 2008 r. nie wywiera skutków prawnych przewidzianych w art. 123 § 1 k.c., tzn. nie przerywa biegu terminu przedawnienia.

Powódka podniosła, że wobec powyższego działania podjęte przez pozwanego w 2008 r., nie można uznać za czynności bezpośrednio zmierzającą do zaspokojenia roszczenia. Nadto powódka wywodziła, że pozwany miał pełną świadomość, że we wniosku egzekucyjnym z 2008 r. wskazuje nieprawidłowy adres zamieszkania powódki. Pozwany wiedzę w tym zakresie posiadał z uwagi na zawartą umowę kredytu, będącą podstawą wydania nakazu zapłaty, gdzie powódka wskazywała ówczesny adres zameldowania na pobyt stały (P.). Dodatkowo wiedzę taką pozwany prawdopodobnie posiadał w związku z umorzeniem pierwszej egzekucji w grudniu 2003 r. Powódka podniosła, że wobec posiadanej przez pozwanego wiedzy, należy uznać, że złożony przez niego wniosek o wszczęcie egzekucji w 2008 r. nie stanowił czynności przedsięwziętej bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, lecz miał na celu przerwanie biegu przedawnienia.

Powódka wskazała, że przed złożeniem pozwu wezwała pozwanego do dobrowolnego cofnięcia wniosku o wszczęcie egzekucji oraz zgłosiła zarzut przedawnienia roszczenia w całości, jak również w części dotyczącej odsetek.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Bank Spółdzielczy w M. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnienie pozwany podał, że zawarł z powódką I. J. umowę kredytu. Wobec braku spłaty kredytu, bank umowę wypowiedział i skierował sprawę na drogę postępowania sądowego. Sąd Rejonowy w Katowicach w dniu 3 września 2001 roku wydał nakaz zapłaty w sprawie o sygn. akt (...). Pozwany podał, że skierował sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego, które prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Katowicach B. B. pod sygn. akt (...).

Postępowanie zostało umorzono postanowieniem z dnia 29 grudnia 2003 roku. Następnie pozwany wskazał, że w dniu 12 lutego 2008 roku pozwany ponownie skierował sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego. Postępowanie prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Katowice-Wschód M. C. pod sygnaturą akt (...). Wskazał, że w/w postępowanie egzekucyjne zostało umorzone postanowieniem z dnia 10 czerwca 2008 roku z uwagi na bezskuteczność egzekucji.

Pozwany podniósł, że z akt postępowania egzekucyjnego prowadzonego pod sygn. akt (...) nie wynika, aby postępowanie egzekucyjne zostało przez organ egzekucyjny zawieszone.

Pozwany wywodził, że z tej przyczyny stwierdzić należy, że roszczenie pozwanego nie uległo przedawnieniu, gdyż skutecznie został przerwany bieg przedawnienia. Pozwany wskazał, że pismem z dnia 5 października 2015r. skierowanym do Komornika Sądowego K.-Wschód w K. M. C. cofnął wniosek egzekucyjny w zakresie odsetek od należności głównej od dnia 21 października 2011 roku do dnia 17 czerwca 2015 roku w stosunku do I. J..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 września 2001 roku Sąd Rejonowy w Katowicach wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym w sprawie o sygn. akt I Nc (...)w treści którego nakazał pozwanym I. H., J. H. i Z. N., aby zapłacili solidarnie na rzecz powoda (...) Banku Spółdzielczego w M. kwotę 8.858 zł z ustawowymi odsetkami w wysokości 30% od dnia 16 czerwca 2001 roku i dalszymi zmiennymi odsetkami do dnia zapłaty oraz z wynagrodzeniem adwokackim w kwocie 1.000 zł i kosztami sądowymi w wysokości 193 zł w terminie dwutygodniowym od doręczenia niniejszego nakazu.

Sąd Rejonowy w Katowicach nadał nakazowi zapłaty z dnia 3 września 2001r. klauzulę prawomocności odnośnie I. H. i Z. N.. Tytuł wykonawczy został wydany wierzycielowi – (...) Bankowi Spółdzielczemu w M. w dniu 21 listopada 2001r.

(dowód: nakaz zapłaty wydany przez Sądu Rejonowego w Katowicach z dnia 3 września 2001 roku oraz zarządzenie Sądu Rejonowego w Katowicach z dnia 29 października 2001 roku – znajdujące się w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Katowicach o sygnaturze (...))

Wnioskiem z dnia 12 lutego 2008r. wierzyciel (...) Bank Spółdzielczy w M. wniósł o przeprowadzenie egzekucji na podstawie przedłożonego tytułu egzekucyjnego przeciwko I. H.. Jako adres zamieszkania dłużnika wskazano (...)-(...) K., ul. (...).

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach M. C. pismem z dnia 19 lutego 2008r. zawiadomił o wszczęciu postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela (...) Banku Spółdzielczego w M. przeciwko I. H., zamieszkałej w K. przy K. 10.

W wyniku przeprowadzonych czynności Komornik Sądowy ustalił, że dłużniczka I. H. nie figuruje pod wskazanym przez wierzyciela adresem. Jednocześnie Komornikowi Sądowemu nie udało się ustalić miejsca zamieszkania dłużniczki. Postanowieniem z dnia 10 czerwca 2010 r.

Komornik Sądowy zawiadomił wierzyciela o bezskutecznej egzekucji, gdyż nie ustalono miejsca pobytu dłużniczki I. H. i wezwał wierzyciela do podania wszelkich informacji mających na celu ustalenie mienia dłużnika, ewentualnie złożenie wniosku o przekazanie egzekucji do komornika właściwego ze względu na miejsce mieszkania dłużnika. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach umorzył postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. akt (...)na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. wobec bezskutecznej egzekucji.

(dowód: wniosek wierzyciela z dnia 12 lutego 2008r., zawiadomienie z dnia 19 lutego 2008r., zapisek urzędowy z dnia 27 lutego 2008r., pismo Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w K. z dnia 29 lutego 2008r., pismo Prezydenta Miasta K. z dnia 11 marca 2008r., zawiadomienie wierzyciela z dnia 14 maja 2008r., postanowienie z dnia 10 czerwca 2010r. – akta egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach M. C. o sygn. akt (...))

Wnioskiem z dnia 16 czerwca 2015r. wierzyciel (...) Bank Spółdzielczy w M. wniósł o przeprowadzenie egzekucji na podstawie nakazu zapłaty z dnia 3 września 2001r. wydanego przez Sąd Rejonowy w Katowicach w sprawie o sygn.. akt (...) przeciwko dłużniczce I. H..

Jako adres zamieszkania dłużnika wskazano (...)-(...) K., ul. (...).

Jednocześnie wierzyciel oświadczył, że wybiera Komornika Sądowego M. C. przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach do prowadzenia egzekucji w niniejszej sprawie.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach M. C. pismem z dnia 18 czerwca 2015r. zawiadomił o wszczęciu postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela (...) Banku Spółdzielczego w M. przeciwko I. H., zamieszkałej w K. przy K. 10. W wyniku przeprowadzonych czynności Komornik Sądowy ustalił, że dłużniczka I. H., obecnie J., posiada zameldowanie pod adresem (...)-(...) R., ul. (...).

(dowód: wniosek wierzyciela z dnia 16 czerwca 2015r., zawiadomienie z dnia 18 czerwca 2015r., pismo ZUS z dnia 7 sierpnia 2015r. – akta egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach M. C. o sygn. akt (...))

Wezwaniem przedsądowym z dnia 15 września 2015r. pełnomocnik powódki I. J. wezwał (...) Bank Spółdzielczy w M. o cofnięcie wniosku o wszczęcie i przeprowadzenie egzekucji sądowej na podstawie nakazu zakazu z dnia 3 września 2001r. wydanego przez Sąd Rejonowy w Katowicach w sprawie o sygn.. akt(...), złożonego Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach M. C., pod rygorem skierowania powództwa przeciwegzekucyjnego.

Pełnomocnik powódki zgłosił zarzut przedawnienia roszczenia wynikającego z w/w nakazu zapłaty w całości tak co do należności głównej, jak i należności ubocznych.

(dowód: pismo pełnomocnika powódki z dnia 15 września 2015r. – akta egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach M. C. o sygn. akt (...))

Pismem z dnia 15 września 2015r., adresowanym do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach M. C., pełnomocnik dłużniczki I. J. wniósł o wstrzymanie dalszych czynności egzekucyjnych w związku ze zgłoszeniem wobec wierzyciela zarzutu przedawnienia roszczenia oraz wezwania wierzyciela do cofnięcia wniosku egzekucyjnego pod rygorem skierowania powództwa przeciwegzekucyjnego oraz o dokonanie prawidłowego zawiadomienia dłużnika o wszczęciu egzekucji, z podaniem treści tytułu wykonawczego i wymienieniem sposobu egzekucji oraz z pouczeniem o możliwości, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności, a także sporządzony przez organ egzekucyjny odpis tytułu wykonawczego.

(dowód: pismo pełnomocnika powódki z dnia 15 września 2015r. – akta egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach M. C. o sygn. akt (...))

Wnioskiem o częściowe umorzenie postępowania egzekucyjnego z dnia 5 października 2015r. wierzyciel (...) Bank Spółdzielczy cofnął wniosek egzekucyjny w zakresie kwoty odsetek od należności głównej od 21 października 2001r. do dnia 17 czerwca 2015r. w stosunku do I. H. oraz wniósł o umorzenie postępowania egzekucyjnego w tym zakresie.

Postanowieniem z dnia 15 października 2015r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach M. C. ograniczył egzekucję o kwotę 4.000,17 zł zgodnie z wnioskiem wierzyciela.

(dowód: pismo pełnomocnika wierzyciela z dnia 5 października 2015r., postanowienie o ograniczeniu egzekucji z dnia 15 października 2015r. – akta egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach M. C. o sygn. akt (...)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów.

Sąd pominął dowód z akt(...)oraz z umowy kredytowej, stanowiącej podstawę wydania nakazu zapłaty w sprawie I Nc (...), albowiem w wymienionych aktach brak przedmiotowej umowy, zaś nakaz zapłaty wydano na podstawie weksla.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo w całości zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

W przedmiotowej sprawie powódka podniosła zarzut przedawnienia wierzytelności, wobec czego domagała się pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności.

Pozwany kwestionował zarzut przedawnienia podniesiony przez powódkę. Bowiem bieg przedawnienia został skutecznie przerwany na skutek skierowania przez niego sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego (wniosek pozwanego o wszczęcie postępowania egzekucyjnego z dnia 12 lutego 2008 r.), które zostało umorzone postanowieniem z dnia 10 czerwca 2008 roku z uwagi na bezskuteczność egzekucji na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c.

Zgodnie z art. 125 § 1 k.c. wierzytelność stwierdzona tytułem wykonawczym – nakazem zapłaty wydanym przez sąd, ulega przedawnieniu z upływem 10 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądowego.

W niniejszej sprawie tytuł wykonawczy, którego pozbawienia wykonalności domaga się powódka został wydany w dniu 3 września 2001r., a w dniu 20 listopada 2001 r. został opatrzony klauzulą wykonalności.

W myśl treści art. 823 k.p.c. postępowanie egzekucyjne umarza się z mocy samego prawa, jeżeli wierzyciel w ciągu roku nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania.

Z kolei w myśl art. 802 k.p.c., jeżeli miejsce pobytu dłużnika nie jest znane, Sąd ustanowi dla niego kuratora z urzędu, gdy egzekucja ma być wszczęta z urzędu, w innych zaś sprawach - na wniosek wierzyciela.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że umorzenie przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt(...)na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c., tj. jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych, było błędne. Bowiem z akt komorniczych o sygnaturze KM (...)jednoznacznie wynika, że podstawą umorzenia powinno być umorzenie z mocy prawa na podstawie art. 823 k.p.c., gdyż w toku postępowania egzekucyjnego Komornik Sądowy ustalił, że adres dłużnika podany przez wierzyciela jest nieprawidłowy.

W przedstawionej sytuacji Komornik winien był wezwać wierzyciela do wskazania adresu zamieszkania dłużnika lub złożenia wniosku o ustanowienie kuratora pod rygorem zawieszenia postępowania. Wobec powyższego należy przyjąć, że jedynie po skutecznym ustanowieniu kuratora możliwe było ważne dokonywanie czynności egzekucyjnych w tym postępowaniu.

Brak ustanowienia kuratora skutkował tym, że postanowienie o umorzeniu egzekucji z dnia 10 czerwca 2008 r. nie jest prawomocne, gdyż nie zostało skutecznie doręczone dłużnikowi. Wskazać należy, że komornik powinien był wiedzieć, że postanowienie o umorzeniu egzekucji jest doręczane pod nieprawidłowy adres.

W konsekwencji powyższego do umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego w sprawie pod sygnaturą akt (...)doszło z mocy prawa na podstawie 823 k.p.c., z uwagi na brak dokonania przez wierzyciela czynności umożliwiającej dalsze prowadzenie postępowania.

Sąd w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2003 r., sygn. akt II CK 113/02, iż do oceny skutków prawnych wniosku o wszczęcie egzekucji w razie jej umorzenia na podstawie art. 823 k.p.c. stosuje się odpowiednio art. 182 § 2 k.p.c. oraz w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2011 r., sygn. akt IV CSK 439/10, iż umorzenie ex lege postępowania egzekucyjnego powinno wywoływać - przy powołaniu się na przepis art. 182 § 2 k.p.c. - ten efekt prawny, że złożony wniosek o wszczęcie egzekucji nie może wywierać już żadnych skutków prawnych (także w zakresie biegu egzekwowanego roszczenia), jakie ustawa wiąże ze złożeniem takiego wniosku.

W konkluzji należy przyjąć, że umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 823 k.p.c. nie spowodowało przerwania biegu przedawnienia.

Wobec powyższego należy wskazać, że wierzytelność wynikająca z nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym w dniu 3 września 2001r. przez Sąd Rejonowy w Katowicach w sprawie o sygnaturze akt(...) uległa przedawnieniu, bowiem upłynął 10 letni termin od dnia uprawomocnienia się powyższego tytułu wykonawczego.

Mając na uwadze powyższe Sąd pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym w dniu 3 września 2001 roku przez Sąd Rejonowy w Katowicach w sprawie oznaczonej sygnaturą akt (...), opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 20 listopada 2001 r.

Kierując się powyższym, orzeczono jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. stanowiącego, że zasadą jest konieczność zwrotu przez przegrywającego stronie wygrywającej kosztów, jakie wygrywający poniósł dla celowego dochodzenia swoich praw i celowej obrony.

W konsekwencji zasądzono od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.660,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na którą złożyła się kwota 443 zł – tytułem opłaty od pozwu, 1.200 zł – tytułem wynagrodzenia pełnomocnika powoda zgodnie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Dz.U.2013.461 j.t.) oraz 17 zł – tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego.

Dnia 18 grudnia 2015 r.

Sygn. akt I C 1319 /15/12

ZARZĄDZENIE

1)  (...)

2)  (...);

3)  (...).

Dnia 18 grudnia 2015 r.