Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 878/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia

SSA Elżbieta Czaja (spr.)

Sędziowie:

SA Małgorzata Rokicka - Radoniewicz

SA Krystyna Smaga

Protokolant: sekr. sądowy Bożena Karczmarz

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2012 r. w Lublinie

sprawy S. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o należności z tytułu składek

na skutek apelacji wnioskodawcy S. P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach

z dnia 2 sierpnia 2012 r. sygn. akt IV U 230/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 878/12

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 28 lutego 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. określił na dzień 28 lutego 2012 r. zadłużenie S. P. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w kwocie 19810,98 zł oraz na Fundusz Pracy w kwocie 1417,12 zł za okres od lutego 2002 r. do grudnia 2002 r. i od lipca 2003 r. do lutego 2006 r., ponadto obciążył go odsetkami ustawowymi od powyższych kwot.

Od decyzji tej odwołanie złożył pełnomocnik ubezpieczonego S. P. wnosząc o jej uchylenie. W uzasadnieniu zarzucił organowi rentowemu naruszenie prawa materialnego - art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i zgłosił zarzut przedawnienia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie. Uzasadniając swoje stanowisko podniósł, że od lutego 2002 r. do lutego 2006 r. ubezpieczony prowadził pozarolniczą działalność, co pociągało za sobą konieczność opłacania stosownych składek na ubezpieczenie społeczne oraz Fundusz Pracy. Kwoty składek zabezpieczone hipoteką lub zastawem nie ulegają przedawnieniu.

Wyrokiem z dnia 2 sierpnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Siedlcach oddalił odwołanie.

Podstawą wyroku były następujące ustalenia:

Decyzją z dnia 25 listopada 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że S. P. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od 30 grudnia 1999 r. do 31 grudnia 2002 r. i od 1 lipca 2003 r. do 28 lutego 2006 roku. Decyzja ta uprawomocniła się 28 grudnia 2011 roku.

W ocenie Sądu odwołanie nie jest uzasadnione. Jest w sprawie poza sporem, że w spornym okresie ubezpieczony S. P. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Zgodnie zaś z art. 32 cytowanej ustawy do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Decyzją nr 36/2011 z dnia 25 listopada 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że S. P. jako osoba prowadząca działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia u płatnika składek S. P. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu w okresie od 30 grudnia 1999 r. do 31 grudnia 2002 r. i od 1 lipca 2003 r. do 28 lutego 2006 r. Od decyzji tej ubezpieczony nie odwołał się i stała się ona prawomocna. Następnie organ rentowy decyzją z dnia 28 lutego 2012 r. wymierzył S. P. składki na ubezpieczenie społeczne w kwocie 19810,98 zł oraz składki na Fundusz Pracy w kwocie 1417,12 zł za okres od lutego 2002 r. do lutego 2006 r.

W dniu 1 stycznia 2003 r. weszła w życie zmiana art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dokonana ustawą z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 241, poz. 2074) wprowadzająca 10-letni termin przedawnienia należności z tytuł składek na ubezpieczenie społeczne. W poprzednio obowiązującym stanie prawnym okres przedawnienia wynosił lat 5 (przepis ten obowiązywał do 31 grudnia 2002 r.) Wprowadzona zmiana dotyczy zarówno zobowiązań powstałych po 31 grudnia 2002 r., jeśli nie uległy przedawnieniu przed 1 stycznia 2003 r. według przepisów obowiązujących przed tą datą, jak również zobowiązań powstałych po 1 stycznia 2003 r. Wykazane w zaskarżonej decyzji składki stały się wymagalne w 2002 r. Z kolei w dniu 20 lipca 2011 roku. weszła w życie ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 138, poz. 808), która rozszerzyła katalog przypadków powodujących zawieszenie biegu terminu przedawnienia. Mocą tej ustawy wydanie przez ZUS decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawę wymiaru składek i obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia powoduje zawieszenie biegu terminu przedawnienia od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna.

Natomiast w dniu 1 stycznia 2012 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. z 2011 r. Nr 232, poz. 1378). Ustawa ta wprowadziła zmianę art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych polegającą na skróceniu do 5 lat okresu przedawnienia należności z tytułu składek. Jednakże z art. 27 ust. 1 ustawy o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców wynika, że do przedawnienia należności z tytułu składek, którego bieg rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2012 r., stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą z tym że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia 1 stycznia 2012 roku.

A zatem należności określone zaskarżoną decyzją nie przedawniły się.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na mocy art. 477 14 § 1 KPC orzekł jak w sentencji.

Apelację od powyższego wyroku wniósł S. P. zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 24 ust 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych zgodnie z którym należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat licząc od dnia w którym stały się wymagalne

Podnosząc powyższe wniósł w zmianę zaskarżonego wyroku przez uchylenie zaskarżonej decyzji, „oddalenie roszczenia jako przedawnionego” i zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne i argumentację przedstawioną w motywach zaskarżonego orzeczenia. Nie jest trafny zarzut skarżącego dotyczący naruszenia przepisu prawa materialnego - art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych bowiem należności z tytułu nieuiszczonych składek nie uległy przedawnieniu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w myśl przepisu art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. 2009 Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2011 roku należności z tytułu składek ulegały przedawnieniu po upływie 10 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne.

Co prawda przepis ten, do dnia 1 stycznia 2003 r. przewidywał 5 letni okres przedawnienia, , jednak termin ten miał zastosowanie tylko do tych należności, które już uległy przedawnieniu przed wejściem w życie ustawy z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 241, poz. 2074).

Jeżeli przed wskazaną datą wejścia w życie ustawy zmieniającej, należności nie uległy 5-letniemu okresowi przedawnienia, to uległ on wydłużeniu do lat 10, licząc od dnia w którym stały się wymagalne. W tej kwestii wypowiadał się też Sąd Najwyższy min. w uchwale z dnia 2 lipca 2008 r. (sygn. akt II UZP 5/08 niepubl.) stanowiąc, że dziesięcioletni okres przedawnienia przewidziany w art. 24 ust. 4 ustawy o s.u.s. w brzmieniu nadanym ustawą w dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 241, poz. 2074), znajduje zastosowanie do należności z tytułu składek, które stały się wymagalne przed dniem 1 stycznia 2003 r., jeżeli do tej daty nie uległy przedawnieniu według przepisów dotychczasowych.

Zadłużenie S. P. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne dotyczy okresu od lutego 2002 r. do grudnia 2002 r. i od lipca 2003 r. do lutego 2006 r. Najwcześniejsze składki ( za miesiąc luty 2002 roku) stały się więc wymagalne z dniem 11 marca 2002 roku, a więc na dzień 31 grudnia 2011 roku żadne należności nie uległy przedawnieniu. .

W dniu 1 stycznia 2012 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. z 2011 r. Nr 232, poz. 1378). Ustawa ta wprowadziła zmianę art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych polegającą na skróceniu do 5 lat okresu przedawnienia należności z tytułu składek. Jednakże z art. 27 ust. 1 tejże ustawy w sposób wyraźny wynika, że do przedawnienia należności z tytułu składek, którego bieg rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2012 r., stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą z tym że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia 1 stycznia 2012 roku.

Nie ma racji skarżący wskazując, że przy uwzględnienia stanowiska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, należności składkowe przedawniałyby się po 15 latach licząc od dnia wymagalności.

Zauważyć bowiem należy, że zgodnie z ust 2 art. 27 ustawy o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców - jeżeli przedawnienie rozpoczęte przed dniem 1 stycznia 2012 r. nastąpiłoby zgodnie z przepisami dotychczasowymi wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Jak wskazano, wobec wnioskodawcy nie nastąpiło przedawnienie z tytułu składek ani na podstawie przepisów uprzednio obowiązujących (do 31 grudnia 2011 roku), ani na podstawie przepisów aktualnych - obowiązujących w dacie wydania zaskarżonej decyzji.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c orzekł, jak w sentencji.