Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 1382/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lutego 2016 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Małgorzata Żelewska

Protokolant:

st. sekr. sądowy Justyna Gronda

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 stycznia 2016 r. w G.

sprawy z powództwa M. W. (1)

przeciwko B. (...) Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu w G.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  koszty procesu znosi pomiędzy stronami.

Sygnatura akt: I C 1382/15

UZASADNIENIE

Powód M. W. (2) wniósł pozew przeciwko B. (...) Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu z siedzibą w G. domagając się od pozwanego zapłaty kwoty 1.439 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2015r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że na podstawie nakazu zapłaty Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 1 lipca 2013r. wydanego w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 1359502/13 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 8 października 2013r. Komornik J. T. wyegzekwowała od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.439 zł. Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2014r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie uznał skuteczne wniesienie sprzeciwu przez powoda i utratę w całości mocy nakazu, co skutkowało umorzeniem egzekucji. Jak podkreślił powód przedmiotowe postanowienie wydano na skutek wniesienia przez niego skargi o wznowienie postępowania, która została uznana przez sąd za sprzeciw od nakazu zapłaty. O istnieniu nakazu powód dowiedział się w dniu 4 września 2014r. Jak wskazuje powód orzekając o skutecznym wniesieniu sprzeciwu i utracie mocy nakazu w całości Sąd orzekł o uchyleniu klauzuli wykonalności. Powód wywodzi, że pozwany nabył bez podstawy prawnej korzyść majątkową w kwocie 1.439 zł.

(pozew k. 3-4)

W dniu 23 października 2015r. Sąd Rejonowy w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

(nakaz zapłaty k. 33)

Pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu i wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania.

Pozwany zwrócił uwagę, że powód dochodzi zapłaty kwoty 203,12 zł tytułem kwot wyegzekwowanych w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. T.. W trakcie tego postępowania Komornik przekazał pozwanemu łączną kwotę 1.235,88 zł, która została niezwłocznie powodowi zwrócona. Łączna kwota wyegzekwowanych przez komornika wraz z kosztami egzekucyjnymi wynosiła 1.439,11 zł, niemniej pozwany wskazał, że nie został wzbogacony o kwotę 203,12 zł tytułem kosztów komorniczych. Pozwany podniósł, że uzyskał tytuł egzekucyjny do prowadzenia egzekucji przed komornikiem zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Nadto, wszczęcie postępowania egzekucyjnego było celowe, albowiem o niecelowości egzekucji można mówić wtedy, gdy dłużnik nie dał wierzycielowi powodu do wszczęcia przeciwko niemu egzekucji ze względu na dobrowolną realizację obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym czy gdy brak podstaw do złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji powodu wykorzystania już wcześniej zrealizowanego tytułu wykonawczego itp. Pozwany podniósł również, że powód nie zaskarżył postanowienia komornika z dnia 10 stycznia 2015r. w przedmiocie umorzenia egzekucji i ustalenia kosztów egzekucji.

(sprzeciw od nakazu zapłaty k. 37-39)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty wydanego w dniu 1 lipca 2013r. przez Sąd Rejonowy Lublin – Z. w L. w elektronicznym postępowaniu upominawczym w sprawie o sygnaturze Nc-e 1359502/13 zaopatrzonego w sądową klauzulę wykonalności pozwany B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G. wszczął egzekucję przeciwko powodowi M. W. (2). Postępowanie egzekucyjne prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. T. pod sygnaturą Km 2816/14. W wyniku skutecznego wniesienia sprzeciwu przez powoda nakaz zapłaty utracił moc, a postępowanie egzekucyjne zostało umorzone.

(okoliczności bezsporne)

Wobec powyższego pozwany zwrócił powodowi wyegzekwowaną od niego i przekazaną przez Komornika Sądowego należność w wysokości 1.235,88 zł.

(okoliczność bezsporna)

Powód nie zaskarżył postanowienia Komornika w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego i ustalenia kosztów egzekucji.

(okoliczność bezsporna)

Sąd zważył, co następuje:

W powyższym zakresie stan faktyczny był niesporny pomiędzy stronami, albowiem we wniesionych w sprawie pismach procesowych przedmiotowe okoliczności zostały przyznane przez strony.

W niniejszej sprawie powód M. W. (1) domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 1.439 zł, która została wyegzekwowana od niego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. T., wskazując, że w toku postępowania egzekucyjnego tytuł wykonawczy utracił moc, co skutkowało umorzeniem egzekucji. W pozwie oraz odpowiedzi na sprzeciw pozwanego powód jednoznacznie wskazał, że swoje roszczenie wywodzi z bezpodstawnego wzbogacenia. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sąd był związany wskazaną przez powoda podstawą faktyczną powództwa (por. wyrok SN z dnia 24 stycznia 1936 r., C II 1770/35, (...) 1936, nr 2, poz. 148, wyrok SN z dnia 29 października 1993 r., I CRN 156/93, niepublikowany, wyrok SN z dnia 18 marca 2005 r., II CK 556/04, OSNC 2006, nr 2, poz. 38). W tym stanie rzeczy podstawę prawną powództwa stanowiły przepisy art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c. Zgodnie z art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Zgodnie z art. 410 § 1 k.c. o bezpodstawnym wzbogaceniu stosuje się do świadczenia nienależnego. W myśl art. 410 § 2 k.c. świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem powód nie wykazał swojego roszczenia. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. ciężar wykazania przesłanek dochodzonego w niniejszym postępowaniu roszczenia spoczywał na powodzie. W ocenie Sądu powód nie wykazał okoliczności dotyczących przebiegu postępowania rozpoznawczego oraz egzekucyjnego. Powód wskazuje, iż co prawda nakaz zapłaty został uchylony, tym niemniej zauważyć należy, iż sprawa została przekazana do rozpoznania sądowi właściwości ogólnej dłużnika i nie wiadomo jakie ostatecznie zapadło orzeczenie w tej sprawie. Jak natomiast wskazuje się w judykaturze roszczenie o zwrot takiego świadczenia powstaje jedynie w wypadku ostatecznego i trwałego odpadnięcia podstawy prawnej, a nie powstaje w razie przejściowego jej odpadnięcia. W przypadku spełnienia świadczenia na podstawie orzeczenia sądowego, nieprawomocnego lub prawomocnego, następnie uchylonego, nie dochodzi do powstania roszczenia, jeżeli sprawa jest nadal w toku. Dopiero prawomocne zakończenie sprawy i oddalenie powództwa oznacza odpadnięcie podstawy wzbogacenia wobec braku tytułu prawnego wzbogacenia (por. wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2011 r., V CSK 332/10, LEX nr 1129174). W powyższym zakresie powód nie przejawiał żadnej inicjatywy dowodowej. Powód nie wniósł także o przeprowadzenie dowodu z akt komorniczych, co ma istotne znaczenie w kontekście wysokości roszczenia. W pozwie powód wskazał bowiem, iż Komornik wyegzekwował od niego kwotę 1.439 zł i taką właśnie kwotę przekazał pozwanemu, natomiast w odpowiedzi na sprzeciw przyznał, że pozwany zwrócił mu już kwotę 1.236 zł, natomiast dotychczas nie zwrócił kwoty 203 zł z tytułu kosztów egzekucyjnych. Zauważyć należy jednak, iż z kserokopii złożonych przez powoda wynika inna kwota kosztów egzekucji. Bez wątpienia fakt przesunięć majątkowych pomiędzy majątkiem powoda a majątkiem pozwanego mógł zostać ustalony przez Sąd na podstawie karty rozliczeniowej zawartej w aktach komorniczych, jednak w tym zakresie powód nie zgłosił stosownego wniosku dowodowego. Zważyć należy, iż na okoliczność istnienia i wysokości roszczenia powód złożył jedynie kopie dokumentów w postaci orzeczeń wydanych przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie, jednakże nie budzi wątpliwości, że kserokopia – jako odwzorowanie oryginału – może być uznana za odpis, tylko pod warunkiem poświadczenia jego zgodności z oryginałem (por. wyrok SN z dnia 16 czerwca 2000 r., IV CKN 59/00, LEX Nr 533122, postanowienie SN z dnia 27 lutego 1997 r., III CKU 7/97, LEX Nr 50764, wyrok SN z dnia 14 lutego 2007 r., II CSK 401/06, LEX nr 453727). Uprawnienie do poświadczenia zgodności kopii dokumentów z oryginałem ma notariusz albo występujący w sprawie fachowy pełnomocnik strony. Nadto, należy wskazać, iż w toku postępowania powód nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych, mimo że zarządzeniem z dnia 19 listopada 2015r. został przez Sąd zobowiązany do zgłoszenia ostatecznych wniosków dowodowych, twierdzeń i zarzutów pod rygorem pominięcia twierdzeń i zarzutów i oddalenia wniosków dowodowych. Zobowiązanie zostało prawidłowo doręczone powodowi w dniu 17 grudnia 2015r. Sąd nie znalazł natomiast żadnych podstaw do dopuszczenia jakichkolwiek dowodów z urzędu. Możliwość dopuszczenia przez sąd dowodu niewskazanego przez strony nie oznacza, że sąd obowiązany jest zastąpić własnym działaniem bezczynności strony. Jedynie w szczególnych sytuacjach procesowych o wyjątkowym charakterze sąd powinien skorzystać ze swojego uprawnienia do podjęcia inicjatywy dowodowej (por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2013 r., I ACa 1172/12, LEX nr 1292720). Bez wątpienia w niniejszej sprawie taki wyjątkowy wypadek nie zachodził. Powód – mimo że działał bez fachowego pełnomocnika – nie jest bowiem osobą nieporadną. Zarówno w pozwie jak i kolejnych pismach procesowych przedstawiał argumentację wskazującą na ponadprzeciętną znajomość przepisów prawa, przytaczając przy tym poglądy doktryny i orzecznictwo.

Mając zatem na względzie wszystkie przytoczone powyżej okoliczności – na mocy art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c. stosowanych a contrario – Sąd powództwo oddalił w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 100 k.p.c. i zniósł koszty pomiędzy stronami.