Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 1953/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Marta Sawińska

Sędziowie: SSA Jolanta Cierpiał (spr.)

SSA Izabela Halik

Protokolant: st.sekr.sąd. Emilia Wielgus

po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2016 r. w Poznaniu

sprawy K. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 10 czerwca 2015 r. sygn. akt IV U 157/14

zmienia zaskarżony wyrok o tyle, że przyznaje K. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 10 października 2015r.

SSA Izabela Halik

SSA Marta Sawińska

SSA Jolanta Cierpiał

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 grudnia 2013 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił K. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła K. S..

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z dnia 10 czerwca 2015 r., wydanym w sprawie o sygn. IV U 157/14, Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 18 grudnia 2013 r., znak (...), w ten sposób, że przyznał wnioskodawczyni K. S. prawo do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy poczynając od dnia 3 grudnia 2013 r. na okres dwóch lat.

Sąd I instancji stwierdził, że odwołująca spełniła warunki do uzyskania okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W przeprowadzonych w postępowaniu sądowym opiniach biegłych sądowych lekarzy pulmonologa i dwóch neurologów wskazano bowiem, że odwołująca jest osobą częściowo niezdolną do pracy na okres 2 lat z powodu schorzeń neurologicznych.

Z uwagi na powyższe Sąd I instancji uznał, że K. S. przysługuje prawo do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy poczynając od dnia 3 grudnia 2013 r. na okres dwóch lat, co spowodowało konieczność zmiany zaskarżonej decyzji na podstawie 477 14 § 2 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., zaskarżając go w części dotyczącej daty końcowej przyznania odwołującej prawa do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i zarzucając mu naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędne zastosowanie art. 100 ust. l w związku z art. 14 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez przyznanie K. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na okres dwóch lat od dnia 3 grudnia 2013 r. w sytuacji, gdy powołani w sprawie biegli neurolodzy określili przewidywany okres trwania niezdolności do pracy na 2 lata, przy czym pierwszy neurolog nie wskazał daty początkowej, a drugi biegły określił ją jako od daty złożenia wniosku, tj. od 10 października 2013 r. Zatem renta z tytułu niezdolności do pracy powinna być przyznana od dnia 3 grudnia 2013 r. do dnia 10 października 2015 r.

Wskazując na powyższe zarzuty organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku zmianę i przyznanie K. S. prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 3 grudnia 2013 r. do dnia 10 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Wniesioną przez organ rentowy apelację należy uznać za zasadną.

Z uwagi na fakt, iż Sąd Apelacyjny nie przeprowadził postępowania dowodowego ani nie zmienił ustaleń faktycznych Sądu I instancji, a w apelacji nie zgłoszono zarzutów dotyczących tych ustaleń, zgodnie z treścią art. 387 § 2 1 k.p.c. uzasadnienie niniejszego wyroku ograniczone zostało do wyjaśnienia jego podstawy prawnej wraz z przytoczeniem przepisów prawa.

N a podstawie stanu faktycznego ustalonego przez Sąd I instancji, Sąd Apelacyjny dokonał częściowo odmiennej niż Sąd Okręgowy oceny prawnej, co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku o tyle, że prawo do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należało przyznać K. S. do dnia 10 października 2015 r.

Wskazać należy bowiem, że zgodnie z treścią przepisu art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 1998 r., Nr 162 poz.1118 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy – w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, to należy wykazać się posiadaniem co najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w 10 – leciu przed złożeniem wniosku albo powstaniem niezdolności,

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1
i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12 albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Stosownie natomiast do treści art. 12 ust. 1 ustawy, osobą niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Przy czym zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach, osobą całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach osobą częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (przy czym przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne - art. 13 ust. 1 ustawy).

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż podstawową przesłanką przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jest całkowita lub częściowa niezdolność do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

Przepis art. 59 ust. 1 ustawy stanowi natomiast, że osobie, która spełniła warunki określone w art. 57 ustawy, przysługuje renta stała - jeżeli niezdolność do pracy jest trwała (pkt 1), bądź renta okresowa - jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa (pkt 2).

Przy czym stosownie do treści art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy lekarz orzecznik Zakładu (a w postępowaniu sądowym, które ma charakter weryfikujący postępowanie przed organem rentowym, biegły sądowy lekarz) dokonuje oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia m. in. daty powstania niezdolności do pracy. Zaś przepis art. 14 ust. 2 ustawy stanowi, że jeżeli nie ma możliwości ustalenia daty powstania niezdolności do pracy, natomiast ustalono okres, w którym niezdolność do pracy powstała, za datę powstania niezdolności przyjmuje się datę końcową tego okresu; zaś jeżeli nie ma zaś możliwości ustalenia ani daty, ani okresu powstania niezdolności do pracy, za datę powstania niezdolności przyjmuje się datę zgłoszenia wniosku o świadczenie.

Zgodnie natomiast z art. 100 ust. 1 ustawy, prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, zaś stosownie do art. 129 ust. 1 ustawy, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Biorąc więc pod uwagę, że w niniejszej sprawie biegła neurolog M. D. w opinii z dnia 22 marca 2014 r. (którą Sąd Okręgowy uznał za przydatna do oparcia na niej rozstrzygnięcia, czego apelujący nie kwestionuje) stwierdziła, że odwołująca K. S. jest niezdolna na okres dwóch lat, nie wskazując jednak daty początkowej, od której okres ten należy liczyć (k. 13), zaś biegła neurolog M. C. w opinii z dnia 14 marca 2015 r. (którą Sąd Okręgowy również uznał za przydatną do oparcia na niej rozstrzygnięcia, czego apelujący także nie kwestionuje), podzieliła powyższą opinię biegłej neurolog M. D., przy czym jednocześnie wskazała, że okres 2 lat niezdolności odwołującej do pracy należy liczyć od dnia złożenia wniosku (k. 49), co miało miejsce – jak wskazuje apelujący – w dniu 10 października 2013 r. (k. 1 akt organu rentowego), to należy przyznać rację organowi rentowemu, że mając na uwadze treść powyższych opinii biegłych sądowych, w świetle art. 14 ustawy datę końcową niezdolności odwołującej do pracy należy liczyć jako 2 lata począwszy od dnia 10 października 2013 r., czyli dzień 10 października 2015 r. Zatem do tego tylko dnia należało przyznać odwołującej okresową rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

W konsekwencji podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego art. 100 ust. l w związku z art. 14 ust. 2 ustawy poprzez przyznanie prawa do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolność na okres dwóch lat od dnia 3 grudnia 2013 r. w sytuacji, gdy z opinii biegłego neurologa okres trwania niezdolności do pracy został określony jako 2 lata od daty złożenia wniosku (tj. od 10 października 2013 r.), a więc do dnia 10 października 2015 r., okazał się zasadny.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. i powołanych wyżej przepisów prawa materialnego należało zmienić zaskarżony wyrok i przyznać K. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy jedynie do dnia 10 października 2015 r., co uczynił Sąd Apelacyjny w wydanym wyroku.

SSA Izabela Halik

SSA Marta Sawińska

SSA Jolanta Cierpiał