Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 30/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 października 2015 roku – znak (...) – po rozpatrzeniu wniosku z dnia 3 września 2015 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych
I Oddział w Ł., na podstawie art. 4 ustawy z dnia 22 maja 2009 roku o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych ( Dz. U. z 2009 r, nr 97, poz. 800 ze zm.) odmówił A. W. przyznania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że ubezpieczony nie spełnił wszystkich warunków przyznania świadczenia wymienionych w powołanym przepisie. Zdaniem ZUS A. W. nie udowodnił okresu pracy w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 roku o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, wynoszącego co najmniej
20 lat. Organ rentowy nie uwzględnił przy ustalaniu stażu pracy nauczycielskiej okresów od
1 stycznia 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku oraz od 1 stycznia 1999 roku do 31 sierpnia 2015 roku, uznając je za okresy prowadzenia działalności gospodarczej.

/ decyzja – k. 40 akt ZUS/

W dniu 10 grudnia 2015 roku A. W. odwołał się od ww. decyzji wnosząc
o jej zmianę i o przyznanie wnioskowanego świadczenia. Podniósł, że spełnia wszystkie warunki określone w art. 4 ustawy z dnia 22 maja 2009 roku o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych ( Dz. U. z 2009 r, nr 97, poz. 800 ze zm.), ponieważ ma 30 – letni staż pracy na stanowisku nauczyciela, a prowadzenie szkoły nie może być uznane za prowadzenie działalności gospodarczej.

/ odwołanie – k. 2 – 8/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 8 stycznia 2016 roku Zakład (...)
I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację przedstawioną
w zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie – k. 23 – 23 verte/

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Pełnomocnik organu rentowego podniósł dodatkowo, że nie uznano okresu wykonywania działalności gospodarczej, ponieważ praca nauczyciela nie była wykonywana na podstawie umowy
o pracę.

/ stanowiska stron – e-protokół z dnia 15 września 2016 roku – 00:00:58 - 00:01:29 – płyta
– k. 105
/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. W. urodził się w dniu (...).

/ okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek – k. 2 akt ZUS/

Wnioskodawca w okresie od dnia 1 września 1985 roku do 31 sierpnia 1996 roku był zatrudniony na stanowisku nauczyciela w Szkole Podstawowej im. Bohaterów W. 1939 roku w J. – od dnia 1 września 1985 roku do 31 marca 1992 roku w pełnym wymiarze czasu pracy, a od 1 września 1994 roku do 31 sierpnia 1995 roku na pół etatu.
W okresie od 1 kwietnia 1992 roku do 31 sierpnia 1994 roku przebywał na urlopie wychowawczym, a od 1 września 1995 roku do 31 sierpnia 1996 roku na urlopie bezpłatnym.

/ okoliczności bezsporne, a nadto: świadectwo pracy – k. 11 akt ZUS/

W okresie od 1 września 1995 roku do 31 grudnia 1996 roku wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku dyrektora szkoły w Studium (...) w R..

/ okoliczności bezsporne, a nadto: świadectwo pracy – k. 15 akt ZUS/

Wnioskodawca w okresie od 1 stycznia 1997 roku do 31 sierpnia 2015 roku został zgłoszony do ubezpieczeń z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. W tym czasie był wspólnikiem spółki cywilnej (...).

/ okoliczności bezsporne, a nadto: potwierdzenie – k. 22 – 24, poświadczenia – k. 26 – 26 verte, k. 28 – 28 verte akt ZUS, pismo – k. 97, zaświadczenia – k. 36 – 42, zgłoszenie – k. 43
– 46
/

W okresie od dnia 1 stycznia 1997 roku do dnia 31 sierpnia 2015 roku A. W. był założycielem i organem prowadzącym następujące szkoły: Studium (...) Policealne Studium Zawodowe, Zaoczne Studium Rachunkowości (...)
w R., Liceum Handlowe (...), Technikum Ekonomiczne (...), Zaoczne Liceum Ogólnokształcące (...) dla Dorosłych w R.. Szkoły posiadały uprawienia szkół publicznych.

/ okoliczności bezsporne, a nadto: zaświadczenia – k. 36 – 42, zgłoszenie – k. 43
– 46, zaświadczenia – k. 48 – 52, pismo – k. 97
/

A. W. został powołany na stanowisko dyrektora tych szkół i nauczyciela przedmiotów zawodowych oraz podstaw przedsiębiorczości i doradcy zawodowego. Wnioskodawca nie wykonywał tych obowiązków na podstawie umowy o pracę. Z żadną ze szkół nie łączyła go umowa o pracę. Z tych funkcji został odwołany z dniem 31 sierpnia 2015 roku.

/ okoliczności bezsporne, a nadto: powołania – k. 53 – 56, odwołania – nienumerowane karty akt ZUS/

W dniu 3 września 2015 roku A. W. złożył wiosek o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

/ okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek – k. 2 akt ZUS/

Decyzją z dnia 28 października 2015 roku – znak (...) – po rozpatrzeniu wniosku z dnia 3 września 2015 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych
I Oddział w Ł., na podstawie art. 4 ustawy z dnia 22 maja 2009 roku o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych ( Dz. U. z 2009 r., nr 97, poz. 800 ze zm.) odmówił A. W. przyznania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, podnosząc, że nie udowodnił on okresu pracy w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1 powołanej ustawy.

/ okoliczność bezsporna, decyzja – k. 40 akt ZUS/

Tak ustalony stan faktyczny nie był sporny pomiędzy stronami. Szczegółowych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w szczególności na podstawie powołanych dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wiarygodność zgromadzonych dokumentów, jak również ich treść nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie znalazł żadnych podstaw do podważania ich autentyczności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i nie podlega uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 22 maja 2009 roku o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych ( Dz. U. z 2009 r, nr 97, poz. 800 ze zm.) prawo do świadczenia na warunkach i w wysokości określonych w ustawie przysługuje nauczycielom zatrudnionym
w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1, czyli w:

- publicznych i niepublicznych przedszkolach,

- szkołach publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych,

- publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 5 i 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004 roku Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).

Jak zaś stanowi art. 4 ust. 1 powołanej ustawy świadczenie przysługuje nauczycielom, którzy spełnili łącznie następujące warunki:

1) osiągnęli wiek, o którym mowa w ust. 3, tj. w latach 2015 – 2016 ukończyli wiek 56 lat
w przypadku mężczyzn

2) mają okres składkowy i nieskładkowy w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
( Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS", wynoszący 30 lat,
w tym 20 lat wykonywania pracy w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,

3) rozwiązali stosunek pracy.

Prawo do świadczenia powstaje z dniem spełnienia warunków wymaganych do nabycia tego prawa (art. 7).

W rozpoznawanej sprawie przedmiotem sporu było, czy A. W. ma wymagany staż pracy we wskazanych w przepisie jednostkach oświatowych, uprawniający go do otrzymania świadczenia kompensacyjnego.

Wnioskodawca podnosił, że w spornym okresie, czyli od 1 stycznia 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku oraz od 1 stycznia 1999 roku do 31 sierpnia 2015 roku wykonywał pracę nauczyciela i dyrektora szkół, których był jednocześnie założycielem i które prowadził. Jak sam jednak przyznał w żadnej ze szkół nie był zatrudniony na podstawie umowy o pracę,
a szkoły prowadził w ramach wykonywanej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej (...).

W orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, że dla uzyskania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego nie jest wystarczające posiadanie statusu nauczyciela
w rozumieniu przepisów Karty Nauczyciela, ale wymagane jest wykonywanie pracy
w placówkach wymienionych w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 roku
o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych
. W sytuacji, gdy wnioskodawca nie był zatrudniony w żadnym w wymienionych w powołanym przepisie podmiotów, nie mógł nabyć prawa do świadczenia kompensacyjnego, nawet jeśli faktycznie pełnił funkcję nauczyciela ( tak też: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 12 kwietnia 2016 roku, sygn. akt III AUa 1841/15, publ. LEX nr 2052584, Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku
z dnia 6 października 2015 roku, sygn. akt III AUa 283/15, Sąd Apelacyjny w Białymstoku
w wyroku z dnia 13 sierpnia 2013 roku, sygn. akt III AUa 152/13).

Podkreśla się również szczególny cel świadczenia kompensacyjnego, jakim jest rekompensata konieczności wcześniejszego odejścia z zawodu ze względu na szczególne warunki pracy. Prawo do świadczenia kompensacyjnego nie jest tożsame z prawem do emerytury, ma odmienny cel niż wcześniejsza emerytura i przez to może zawężać krąg osób uprawnionych ( tak też: Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 6 października 2015 roku, sygn. akt III AUa 283/15, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 12 kwietnia 2016 roku, sygn. akt III AUa 1841/15, publ. LEX nr 2052584).

20 – letni okres pracy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2009 roku o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych ( Dz. U. z 2009 r.,
nr 97, poz. 800 ze zm.
) należy zatem rozumieć sensu stricte jako stosunek pracy.
W rozpoznawanej sprawie bezspornym jest, że wnioskodawca w okresie od 1 stycznia 1997 roku do 31 sierpnia 2015 roku nie pozostawał w stosunku pracy. Nie ma zatem znaczenia, że wykonywał zawód nauczyciela i dyrektora szkoły. Zarówno w art. 3 oraz w art. 4 powołanej ustawy mowa jest o „zatrudnieniu” i „wykonywaniu pracy”. Ze względu na szczególny charakter tych przepisów oraz samej instytucji nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego nie ma podstaw do zastosowanie rozszerzającej wykładni tych pojęć.

Uznając stanowisko organu rentowego za prawidłowe, Sąd na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczenia Społecznych I Oddziału w Ł.
z dnia 28 października 2015 roku – znak (...).

ZARZĄDZENIE

Wyrok z uzasadnieniem i pouczeniem doręczyć zgodnie z wnioskiem

29.09.2016