Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Sidyk

Protokolant: Agata Suchaniak

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2014 roku w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Skarbu Państwa – Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w C.

przeciwko R. K.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

I.  uznaje za bezskuteczną w stosunku do powoda Skarbu Państwa – Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w C. umowę sprzedaży i warunkową umowy sprzedaży z dnia 29 stycznia 2010 roku, zawartą przed notariuszem M. Ś. w Kancelarii Notarialnej przy ul. (...) w C. – Repertorium A nr (...), na podstawie której (...) Spółka Akcyjna w C. sprzedała pozwanemu R. K., za łączną cenę 2 828 182 zł 67 gr (dwa miliony osiemset dwadzieścia osiem tysięcy sto osiemdziesiąt dwa złote sześćdziesiąt siedem groszy) następujące prawa:

1)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w D., ul. (...), województwo (...), o powierzchni 0,1796 ha, oznaczonej jako działka nr (...), wraz z budynkiem stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w D. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 159 406 zł 99 gr (sto pięćdziesiąt dziewięć tysięcy czterysta sześć złotych dziewięćdziesiąt dziewięć groszy);

2)  udział wynoszący (...) części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w D., ul. (...), o powierzchni 0,2399 ha, oznaczonej jako działka nr (...), wraz z udziałem w budynku stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w D. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 18 741 zł 97 gr (osiemnaście tysięcy siedemset czterdzieści jeden złotych dziewięćdziesiąt siedem groszy);

3)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w D., ul. (...), o powierzchni 0,1421 ha, oznaczonej jako działka nr (...), wraz z budynkiem stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w D. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 45 591 zł 77 gr (czterdzieści pięć tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt jeden złotych siedemdziesiąt siedem groszy);

4)  udział wynoszący (...) części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w D., ul. (...), o powierzchni 0,1411 ha, oznaczonej jako działka nr (...), wraz z udziałem w budynku stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w D. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 20 463 zł 26 gr (dwadzieścia tysięcy czterysta sześćdziesiąt trzy złote dwadzieścia sześć groszy);

5)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w D., ul. (...), o powierzchni 0,0287 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w D. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 7 808 zł (siedem tysięcy osiemset osiem złotych) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 1 408 zł (jeden tysiąc czterysta osiem złotych), pod warunkiem, że Prezydent Miasta D. nie wykona prawa pierwokupu;

6)  udział wynoszący (...) części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w D., ul. (...), o powierzchni 0,0311 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w D. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 48 zł 48 gr (czterdzieści osiem złotych czterdzieści osiem groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 8 zł 74 gr (osiem złotych siedemdziesiąt cztery grosze), pod warunkiem, że Prezydent Miasta D. nie wykona prawa pierwokupu;

7)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej we (...), gmina W., powiat (...), województwo (...), o powierzchni 0,0627 ha, oznaczonej jako działka nr (...), wraz z budynkiem stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 58 209 zł 58 gr (pięćdziesiąt osiem tysięcy dwieście dziewięć złotych pięćdziesiąt osiem groszy);

8)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej we (...), gmina W., powiat (...), województwo (...), o powierzchni 0,4554 ha, oznaczonej jako działki o numerach (...), wraz z budynkami stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 179 020 zł 07 gr (sto siedemdziesiąt dziewięć tysięcy dwadzieścia złotych siedem groszy);

9)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej we (...), gmina W., powiat (...), województwo (...), o powierzchni 0,2570 ha, oznaczonej jako działka nr (...), wraz z budynkami stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P.VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 125 204 zł 79 gr (sto dwadzieścia pięć tysięcy dwieście cztery złote siedemdziesiąt dziewięć groszy);

10)  udział wynoszący 5/20 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej we (...), gmina W., o powierzchni 0,4138 ha, oznaczonej jako działki o numerach (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 3 936 zł 62 gr (trzy tysiące dziewięćset trzydzieści sześć złotych sześćdziesiąt dwa grosze) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 709 zł 88 gr (siedemset dziewięć złotych osiemdziesiąt osiem groszy), pod warunkiem, że Wójt Gminy W. nie wykona prawa pierwokupu;

11)  udział wynoszący 5/20 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej we (...), gmina W., o powierzchni 0,0662 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 479 zł 97 gr (czterysta siedemdziesiąt dziewięć złotych dziewięćdziesiąt siedem groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 86 zł 55 gr (osiemdziesiąt sześć złotych pięćdziesiąt pięć groszy), pod warunkiem, że Wójt Gminy W. nie wykona prawa pierwokupu;

12)  udział wynoszący 4/20 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej we (...), gmina W., o powierzchni 1,3462 ha, oznaczonej jako działki o numerach (...) opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 10 283 zł 29 gr (dziesięć tysięcy dwieście osiemdziesiąt trzy złote dwadzieścia dziewięć groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 1 854 zł 36 gr (jeden tysiąc osiemset pięćdziesiąt cztery złote trzydzieści sześć groszy), pod warunkiem, że Wójt Gminy W. nie wykona prawa pierwokupu;

13)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej we (...), gmina W., o powierzchni 0,2800 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 14 414 zł 91 gr (czternaście tysięcy czterysta czternaście złotych dziewięćdziesiąt jeden groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 2 599 zł 41 gr (dwa tysiące pięćset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych czterdzieści jeden groszy), pod warunkiem, że Wójt Gminy W. nie wykona prawa pierwokupu;

14)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w P., obręb 41, ul. (...), powiat (...), województwo (...), o powierzchni 0,2255 ha, oznaczonej jako działki o numerach (...) wraz z budynkami stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 150 000 zł (sto pięćdziesiąt tysięcy złotych);

15)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w P., obręb 41, ul. (...), powiat (...) grodzki, województwo (...), o powierzchni 0,6425 ha, oznaczonej jako działki o numerach (...), wraz z budynkami stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 135 725 zł 59 gr (sto trzydzieści pięć tysięcy siedemset dwadzieścia pięć złotych pięćdziesiąt dziewięć groszy);

16)  udział wynoszący 3/8 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w P., ul. (...), o powierzchni 0,2927 ha, oznaczonej jako działka nr (...), wraz z udziałem w budynku stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 24 692 zł 17 gr (dwadzieścia cztery tysiące sześćset dziewięćdziesiąt dwa złote siedemnaście groszy);

17)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w P., ul. (...), o powierzchni 0,5566 ha, oznaczonej jako działka o nr (...), wraz z budynkami stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 250 000 zł (dwieście pięćdziesiąt tysięcy złotych);

18)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w P., ul. (...), o powierzchni 0,2980 ha, oznaczonej jako działka o nr (...) wraz z budynkami stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 31 880 zł (trzydzieści jeden tysięcy osiemset osiemdziesiąt złotych);

19)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w P., ul. (...), o powierzchni 1,1812 ha, oznaczonej jako działki o numerach (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 118 120 zł (sto osiemnaście tysięcy sto dwadzieścia złotych) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 21 300 zł 30 gr (dwadzieścia jeden tysięcy trzysta złotych trzydzieści groszy), pod warunkiem, że Prezydent Miasta P. nie wykona prawa pierwokupu;

20)  udział wynoszący 3/4 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w P., ul. (...), o powierzchni 0,0590 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 1 421 zł 30 gr (jeden tysiąc czterysta dwadzieścia jeden złotych trzydzieści groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 256 zł 30 gr (dwieście pięćdziesiąt sześć złotych trzydzieści groszy), pod warunkiem, że Prezydent Miasta P. nie wykona prawa pierwokupu;

21)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w Z., obręb B., ul. (...), ul. (...), powiat M. Z., województwo (...), o powierzchni 0,0867 ha, oznaczonej jako działka nr (...), wraz z budynkiem stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Z. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 62 896 zł 67 gr (sześćdziesiąt dwa tysiące osiemset dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt siedem groszy);

22)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w Z., obręb B., ul. (...), ul. (...), powiat M. Z., województwo (...), o powierzchni 0,0081 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Z.VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 1 356 zł 48 gr (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt sześć złotych czterdzieści osiem groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 244 zł 61 gr (dwieście czterdzieści cztery złote sześćdziesiąt jeden groszy), pod warunkiem, że Prezydent Miasta Z. nie wykonana prawa pierwokupu;

23)  udział wynoszący (...) części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w Z., ul. (...), województwo (...), o powierzchni 0,0976 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Z.VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 715 zł 72 gr (siedemset piętnaście złotych siedemdziesiąt dwa grosze) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 129 zł 06 gr (sto dwadzieścia dziewięć złotych sześć groszy), pod warunkiem, że Prezydent Miasta Z. nie wykonana prawa pierwokupu;

24)  udział wynoszący 4/84 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w Z., ul. (...), województwo (...), o powierzchni 0,0042 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Z. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 715 zł 72 gr (siedemset piętnaście złotych siedemdziesiąt dwa grosze) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 129 zł 06 gr (sto dwadzieścia dziewięć złotych sześć groszy), pod warunkiem, że Prezydent Miasta Z. nie wykonana prawa pierwokupu;

25)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w Z., obręb B., ul. (...), ul. (...), powiat M. Z., województwo (...), o powierzchni 0,0433 ha, oznaczonej jako działki o numerach (...), opisanej w księdze wieczystej Kw (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Z. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 15 470 zł 29 gr (piętnaście tysięcy czterysta siedemdziesiąt złotych dwadzieścia dziewięć groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 2 789 zł 72 gr (dwa tysiące siedemset osiemdziesiąt dziewięć złotych siedemdziesiąt dwa grosze), pod warunkiem, że Prezydent Miasta Z. nie wykonana prawa pierwokupu;

26)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w W., ul. (...), o powierzchni 0,5616 ha, oznaczonej jako działka nr (...), wraz z budynkiem stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w B. V Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 232 228 zł 22 gr (dwieście trzydzieści dwa tysiące dwieście dwadzieścia osiem złotych dwadzieścia dwa grosze);

27)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w B. G., ul. (...), o powierzchni 0,2355 ha, oznaczonej jako działka nr (...), wraz z budynkami stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w B. V Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 294 215 zł 01 gr (dwieście dziewięćdziesiąt cztery tysiące dwieście piętnaście złotych jeden groszy);

28)  udział wynoszący (...) części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w B., ul. (...), o powierzchni 0,6116 ha, oznaczonej jako działki o numerach (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Będzinie V Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 3 552 zł 95 gr (trzy tysiące pięćset pięćdziesiąt dwa złote dziewięćdziesiąt pięć groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 640 zł 69 gr (sześćset czterdzieści złotych sześćdziesiąt dziewięć groszy), pod warunkiem, że Prezydent Miasta B. nie wykona prawa pierwokupu;

29)  udział wynoszący 95/100 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w G., obręb (...) Z., ul. (...), powiat M. G., województwo (...), o powierzchni 0,1584 ha, wraz z udziałem w budynku stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 28 897 zł 49 gr (dwadzieścia osiem tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt siedem złotych czterdzieści dziewięć groszy);

30)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w G., ul. (...), ul. (...), o powierzchni 1,3006 ha, wraz z budynkiem hali w trakcie rozbiórki stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, oznaczonej jako działki o numerach (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 132 991 zł 03 gr (sto trzydzieści dwa tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt jeden złotych trzy grosze);

31)  udział wynoszący 48/100 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w G., ul. (...), o powierzchni 0,0787 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 8 833 zł 81 gr (osiem tysięcy osiemset trzydzieści trzy złote osiemdziesiąt jeden groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 1 592 zł 98 gr (jeden tysiąc pięćset dziewięćdziesiąt dwa złote dziewięćdziesiąt osiem groszy), pod warunkiem, że Prezydent Miasta G. nie wykona prawa pierwokupu;

32)  udział wynoszący 42/100 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w G., ul. (...), o powierzchni 0,0492 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 4 840 zł 45 gr (cztery tysiące osiemset czterdzieści złotych czterdzieści pięć groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 872 zł 86 gr (osiemset siedemdziesiąt dwa złote osiemdziesiąt sześć groszy), pod warunkiem, że Prezydent Miasta G. nie wykona prawa pierwokupu;

33)  udział wynoszący 66/100 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w G., ul. (...), o powierzchni 0,0915 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 14 158 zł 23 gr (czternaście tysięcy sto pięćdziesiąt osiem złotych dwadzieścia trzy grosze) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 2 553 zł 12 gr (dwa tysiące pięćset pięćdziesiąt trzy złote dwanaście groszy), pod warunkiem, że Prezydent Miasta G. nie wykona prawa pierwokupu;

34)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w G., ul. (...), o powierzchni 0,0060 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy wG. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 1 411 zł 67 gr (jeden tysiąc czterysta jedenaście złotych sześćdziesiąt siedem groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 254 zł 56 gr (dwieście pięćdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt sześć groszy), pod warunkiem, że Prezydent Miasta G. nie wykona prawa pierwokupu;

35)  udział wynoszący 11/110 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w G., ul. (...), o powierzchni 0,1126 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 2 621 zł 93 gr (dwa tysiące sześćset dwadzieścia jeden złotych dziewięćdziesiąt trzy grosze) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 472 zł 80 gr (czterysta siedemdziesiąt dwa złote osiemdziesiąt groszy), pod warunkiem, że Prezydent Miasta G. nie wykona prawa pierwokupu;

36)  udział wynoszący 90/100 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w G., ul. (...), o powierzchni 0,1493 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 31 503 zł 26 gr (trzydzieści jeden tysięcy pięćset trzy złote dwadzieścia sześć groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22%, pod warunkiem, że Prezydent Miasta G. nie wykona prawa pierwokupu;

37)  udział wynoszący 1/2 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w B., obręb (...) – N., ul. (...), gmina B., powiat (...), województwo (...), o powierzchni 0,2332 ha, wraz z udziałem w budynkach stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w D. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 110 000 zł (sto dziesięć tysięcy złotych);

38)  udział wynoszący 1/8 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej w B., obręb N., ul. (...), o powierzchni 0,0110 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w D. VI Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 459 zł 14 gr (czterysta pięćdziesiąt dziewięć złotych czternaście groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 82 zł 79 gr (osiemdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt dziewięć groszy), pod warunkiem, że Burmistrz B. nie wykona prawa pierwokupu;

39)  udział wynoszący 1/2 części w użytkowaniu wieczystym nieruchomości położonej we wsi W., gmina Z., powiat (...), województwo (...), o powierzchni 0,7919 ha, oznaczonej jako działka nr (...), wraz z udziałem w budynkach stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Z. V Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 155 513 zł 82 gr (sto pięćdziesiąt pięć tysięcy pięćset trzynaście złotych osiemdziesiąt dwa grosze);

40)  użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w S., powiat (...), województwo (...), o powierzchni 0,6670 ha, oznaczonej jako działki o numerach (...), wraz z budynkami stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności, opisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w S. Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 292 113 zł 42 gr (dwieście dziewięćdziesiąt dwa tysiące sto trzynaście złotych czterdzieści dwa grosze);

41)  nieruchomość położoną w C., ul. (...), o powierzchni 0,0689 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisaną w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w C. Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 39 119 zł 30 gr (trzydzieści dziewięć tysięcy sto dziewiętnaście złotych trzydzieści groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 7 054 zł 30 gr (siedem tysięcy pięćdziesiąt cztery złote trzydzieści groszy);

42)  nieruchomość położoną w C., ul. (...), o powierzchni 0,0689 ha, oznaczonej jako działka nr (...), opisaną w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w C. IX Wydział Ksiąg Wieczystych, za cenę 39 119 zł 30 gr (trzydzieści dziewięć tysięcy sto dziewiętnaście złotych trzydzieści groszy) brutto, w tym podatek od towarów i usług 22% w kwocie 7 054 zł 30 gr (siedem tysięcy pięćdziesiąt cztery złote trzydzieści groszy),

oraz, na podstawie której to umowy (...) Spółka Akcyjna w C. i pozwany R. K. odnowili zobowiązanie nabywcy w/w praw z tytułu zapłaty ceny sprzedaży w kwocie 2 828 182 zł 67 gr (dwa miliony osiemset dwadzieścia osiem tysięcy sto osiemdziesiąt dwa złote sześćdziesiąt siedem groszy) postanawiając, iż obowiązek R. K. zapłaty ceny wygasa i w jego miejsce powstaje zobowiązanie do zapłaty weksla własnego wystawionego przez R. K. –

z zastrzeżeniem, iż uznanie umowy za bezskuteczną następuje celem zaspokojenia wierzytelności powoda wobec dłużnika (...) Spółki Akcyjnej w C. z tytułu zaległego zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych za 2004 rok w kwocie 114 359 zł (sto czternaście tysięcy trzysta pięćdziesiąt dziewięć złotych) ustalonego decyzją Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w K. nr (...) z dnia 23 sierpnia 2010 roku, wraz z należnymi odsetkami podatkowymi i kosztami egzekucyjnymi;

II.  zasądza od pozwanego R. K. na rzecz powoda Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 5 400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  nakazuje pobrać od pozwanego R. K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w C. kwotę 5 718 zł (pięć tysięcy siedemset osiemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych, których powód nie miał obowiązku uiścić.

Sygn. akt IC 153/11

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 28 kwietnia 2011r. (data nadania w urzędzie pocztowym) częściowo zmienionym w piśmie z dnia 15 lipca 2011r. (k. 324), powód Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w C. wystąpił przeciwko pozwanemu R. K. o uznanie czynności prawnych sprzedaży, warunkowej sprzedaży i nowacji, dokonanych „Umową sprzedaży i warunkową umową sprzedaży” z dnia 29 stycznia 2010r. – Repertorium A nr (...), za bezskuteczne wobec Skarbu Państwa – Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w C., któremu przysługuje wobec zbywcy (...) S.A. wierzytelność z tytułu zaległego zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych za 2004r. w kwocie 114 359 zł, ustalona decyzją Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w K. nr (...), wraz z należnymi odsetkami podatkowymi i kosztami egzekucyjnymi.

Uzasadniając żądanie powód wskazał, że umową z dnia 29 stycznia 2010r. spółka (...) S.A. sprzedała R. K. prawa użytkowania wieczystego, prawa własności oraz udziały w prawie użytkowania wieczystego i prawie własności nieruchomości szczegółowo opisanych w petitum pozwu za łączną cenę 2 828 182 zł 67 gr. Ponadto, spółka (...) S.A. i R. K. odnowili zobowiązanie nabywcy w/w praw z tytułu zapłaty ceny sprzedaży w kwocie 2 828 182 zł 67 gr postanawiając, że obowiązek pozwanego zapłaty ceny wygasa i w jego miejsce powstaje zobowiązanie do zapłaty weksla własnego wystawionego przez R. K., którego remitentem jest sprzedający. W dniu 26 lutego 2009r. Urząd Kontroli Skarbowej w K. wszczął postępowanie kontrolne u podatnika spółki (...) S.A. z siedzibą w C.. W wyniku przeprowadzonego postępowania kontrolnego Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w K. w dniu 23 sierpnia 2010r. wydał decyzję, w której określił podatnikowi wysokość należnego zobowiązania z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych za 2004 roku w kwocie 114 359 zł. Przeprowadzone postępowanie egzekucyjne przez odpowiednie organy okazało się bezskuteczne. Żaden z banków nie prowadzi rachunku bankowego spółki, spółka nie posiada nieruchomości ani ruchomości, z których możliwa byłaby egzekucja. Próby ustalenia przez powoda, gdzie znajduje się weksel uzyskany przez spółkę tytułem zapłaty za sprzedane nieruchomości, celem przeprowadzenia z niego egzekucji, okazały się bezskuteczne. Powód podał również, że z dokumentów złożonych do sądu rejestrowego wynika, iż na mocy uchwał Rady Nadzorczej (...) S.A. podjętych w dniu 5 lutego 2010r. odwołano z funkcji Prezesa Zarządu R. K. i powołano na to stanowisko J. R.. W ocenie powoda, zbycie majątku spółki (...) S.A. i zmiana w składzie jej zarządu, była ewidentnym działaniem na szkodę wierzycieli. Nowy Prezes Zarządu J. R. trudni się przejmowaniem zadłużonych spółek i figuruje już jako prezes 350 spółek prawa handlowego. W istocie spółki te nie prowadzą żadnej działalności i nie posiadają poza zobowiązaniami majątków, z których wierzyciele mogliby prowadzić egzekucje. Sprzedaż spółki ze zobowiązaniami, bez majątku, osobie która takiego majątku również oficjalnie nie posiada, stanowi obejście przepisów o likwidacji spółek i związanych z tym rygorów. Powód wskazał również, iż wniosek o dokonanie stosownych zmian w rejestrze został zwrócony przez sąd rejestrowy z uwagi na nieuzupełnienie braków formalnych. Zbycie majątku Spółki i zmiana w składzie jej zarządu była – w ocenie powoda – ewidentnym działaniem na szkodę wierzycieli. R. K. jako członek zarządu miał wiedzę o kontroli prowadzonej przez urząd skarbowy oraz o stanie majątku Spółki. Ponadto, jako osoba sprawująca zarząd (...) S.A. był osobą pozostającą w bliskich stosunkach z dłużnikiem, co uzasadnia zastosowanie domniemania z art. 527§3 k.c.

Pozwany R. K. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów postępowania.

W odpowiedzi na pozew pozwany zarzucił, iż w dniach od 26 lutego 2009r. do 10 kwietnia 2009r. trwała kontrola Urzędu Kontroli Skarbowej w K., gdzie kontrolowanym była (...) S.A. Oczekując na decyzję około roku i nie doczekawszy się jej będąc Prezesem Zarządu pozwany bardzo poważnie podupadł na zdrowiu, co uniemożliwiło mu prawidłowe zarządzanie firmą, więc jako właściciel akcji postanowił zbyć 100% akcji. Na dzień sprzedaży (...) S.A. nie posiadała wierzycieli, gdyż zawsze regulowała swoje zobowiązania na bieżąco. Pozwany podniósł, iż jako zbywający akcje nie miał świadomości, że J. R. zajmuje się skupem firm zadłużonych z zamiarem pokrzywdzenia wierzycieli, a zamiarem pozwanego również nie było pokrzywdzenie kogokolwiek. Kupujący akcje natomiast uzależniali zakup od tego, aby firma nie posiadała wierzycieli ani majątku, a cena za wszystkie akcje nie mogła być wyższa niż 5 000 zł. Pozwany podał, iż aby spełnić te warunki należało zbyć wszystkie nieruchomości, co zostało uczynione umową z dnia 29 stycznia 2010r., a w dniu 5 lutego 2010r. nastąpiła sprzedaż 100% akcji. Obecnie pozwany nie potrafi ustalić, kto wchodzi w skład zarządu spółki i gdzie się znajduje zarząd oraz gdzie spółka prowadzi działalność gospodarczą. Dlatego żądanie unieważnienia aktu sprzedaży nieruchomości odbędzie się z jawnym pokrzywdzeniem nabywcy. Po unieważnieniu bowiem aktu sprzedaży, nieruchomości za które pozwany zapłacił, wrócą do spółki, która nie posiada zarządu ani adresu do korespondencji. Pozwany podniósł, iż część nieruchomości zgodnie z dobrymi zasadami gospodarowania nieruchomościami przemysłowymi została zbyta na rzecz odbiorcy końcowego z pominięciem kapitałów spekulacyjnych. Obecnie unieważnienie aktu notarialnego wprowadzi niezmierny zamęt prawny. Pozwany oświadczył, iż jako Prezes spółki (...) S.A. i osoba fizyczna był pewien, że spółka w chwili sprzedaży nie była wierzycielem Skarbu Państwa i w chwili zbycia akcji nie była nikomu winna żadnych kwot. (k. 175-178).

Sąd ustalił, co następuje :

W dniu 29 stycznia 2010 roku, przed notariuszem M. Ś. w Kancelarii Notarialnej przy ul. (...) w C. – Repertorium A nr (...), doszło do zawarcia umowy sprzedaży i warunkowej umowy sprzedaży, na podstawie której (...) Spółka Akcyjna w C. sprzedała pozwanemu R. K. (prezesowi zarządu spółki) prawa użytkowania wieczystego i własności nieruchomości szczegółowo opisanych w akcie notarialnym za łączną cenę 2 828 182 zł 67 gr (dwa miliony osiemset dwadzieścia osiem tysięcy sto osiemdziesiąt dwa złote sześćdziesiąt siedem groszy).

Na podstawie przedmiotowej umowy (...) Spółka Akcyjna w C. i pozwany R. K. dokonali również odnowienia zobowiązania nabywcy w/w praw z tytułu zapłaty ceny sprzedaży w kwocie 2 828 182 zł 67 gr postanawiając, iż obowiązek R. K. zapłaty ceny wygasa i w jego miejsce powstaje zobowiązanie do zapłaty weksla własnego wystawionego przez R. K..

/ dowód: odpis umowy sprzedaży i warunkowej umowy sprzedaży z dnia 29 stycznia 2010r. – Repertorium A nr (...) (k. 26-56), odpis pełny KRS spółki (...) S.A. (k. 161-164)/

W dniu 5 lutego 2010r. pozwany R. K., jako akcjonariusz (...) S.A. zawarł trzy umowy sprzedaży akcji, na podstawie których sprzedał J. R. jedną akcję w spółce (...) S.A. o wartości nominalnej 18 000 zł za cenę 50 zł, R. P. jedną akcję o wartości nominalnej 18 000 zł za cenę 50 zł i spółce (...) S.A. w W. (reprezentowanej przez prezesa zarządu J. R.) 148 akcji o łącznej wartości nominalnej 2 664 000 zł za cenę 3 000 zł. W umowach wskazano, iż kupujący zobowiązuje się podjąć działania zmierzające do przywrócenia płynności finansowej Spółki oraz spłaty wierzycieli.

/ dowód: odpisy umów sprzedaży akcji z dnia 5 lutego 2010r. (k. 495-500)/

Powód Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w C. jest wierzycielem spółki (...) S.A. z tytułu zaległego zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych za 2004r. w kwocie 114 359 zł wraz z należnymi odsetkami podatkowymi i kosztami egzekucyjnymi. W dniu 26 lutego 2009r. Urząd Kontroli Skarbowej w K. wszczął postępowanie kontrolne u podatnika spółki (...) S.A. z siedzibą w C.. W wyniku przeprowadzonego postępowania kontrolnego Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w K. w dniu 23 sierpnia 2010r. wydał decyzję nr (...), w której określił podatnikowi wysokość należnego zobowiązania z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych za 2004 roku w kwocie 114 359 zł oraz odsetki.

Na tej podstawie został wystawiony tytuł wykonawczy nr SM (...). Przeprowadzone postępowanie egzekucyjne przez odpowiednie organy egzekucji administracyjnej okazało się bezskuteczne. Żaden z banków nie prowadzi rachunku (...) S.A., spółka nie posiada nieruchomości, ani ruchomości, z których możliwa byłaby egzekucja. Spółka nie prowadzi działalności gospodarczej. Korespondencja kierowana na adres siedziby spółki nie jest odbierana. Próby ustalenia przez powoda, gdzie znajduje się weksel uzyskany przez spółkę tytułem zapłaty za sprzedane nieruchomości, celem przeprowadzenia z niego egzekucji, okazały się bezskuteczne. Spółka (...) S.A. nie złożyła sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności, o których mowa w art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za rok 2009 i następne.

/ dowód: odpis tytułu wykonawczego nr SM (...) (k. 229-232), odpis oświadczenia E. H. z dnia 11 maja 2011r. (k. 233), odpis oświadczenia pozwanego z dnia 6 czerwca 2011r. (k. 235), protokół posiedzenia w sprawie wyjawienia majątku z dnia 31 maja 2011r. i wykazu majątku (k. 11-12, k. 14-16 akt XV Co (...); odpis k. 239-245), odpisy informacji z banków dot. zajęć wierzytelności z rachunku bankowego (k. 74-86), pismo z dnia 9 grudnia 2010r. (k. 97), odpisy raportów z postępowania egzekucyjnego (k. 70, 98), odpis decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w K. z dnia 23 sierpnia 2010r. – (...) (k. 22-25), odpis awizowanej przesyłki (k. 64-65), odpis informacji z rejestru gruntów i budynków (k. 72), odpisy sprawozdań finansowych (w załączeniu), informacja z dnia 2 sierpnia 2012r. niekwestionowana przez pozwanego (k. 565), zeznania świadka E. H. (k. 401-403), zeznania świadka J. R. (k. 403-406), częściowo zeznania pozwanego R. K. (k. 513-518).

Sąd zważył, co następuje :

Zgodnie z art. 527 § 1,2,3 k.c. gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Czynność prawna jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed dokonaniem czynności. Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową uzyskała osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Ustalony przez Sąd stan faktyczny sprawy wskazuje, że spełnione zostały powyższe przesłanki uzasadniające uznanie za bezskuteczną w stosunku do powoda Skarbu Państwa – Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w C. umowy zawartej w dniu 29 stycznia 2010r. przez dłużnika spółkę (...) S.A. z pozwanym R. K., na podstawie której spółka sprzedała R. K. prawa użytkowania wieczystego, prawa własności oraz udziały w prawie użytkowania wieczystego i prawie własności nieruchomości szczegółowo opisanych w wyroku za łączną cenę 2 828 182 zł 67 gr oraz na podstawie której spółka (...) S.A. i R. K. odnowili zobowiązanie nabywcy w/w praw z tytułu zapłaty ceny sprzedaży w kwocie 2 828 182 zł 67 gr postanawiając, że obowiązek pozwanego zapłaty ceny wygasa i w jego miejsce powstaje zobowiązanie do zapłaty weksla własnego wystawionego przez R. K., którego remitentem jest sprzedający.

W typowym przebiegu zdarzeń ocena zaistnienia przesłanki powstania niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia na skutek dokonania zaskarżonej czynności polega na porównaniu substancji majątku dłużnika przed i po dokonaniu czynności, gdyż pokrzywdzenie wierzycieli polega przeważnie na fizycznym pomniejszeniu majątku dłużnika, z którego wierzyciele mogliby uzyskać zaspokojenie. Skoro jedynym majątkiem (...) S.A. decydującym też o wysokiej wartości spółki były przedmiotowe prawa użytkowania wieczystego i własności nieruchomości oraz udziały w takich prawach (dalej określane w skrócie jako: „nieruchomości”), to oczywistym jest, że wyzbycie się jednorazowo wszystkich tych praw, spowodowało iż spółka stała się niewypłacalna. Bowiem poza przedmiotowymi nieruchomościami nie dysponowała żadnym innym majątkiem.

Należy również przypomnieć, że zgodnie z przyjętym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem, pokrzywdzenie wierzyciela należy oceniać nie według chwili dokonania czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią, lecz według chwili jej zaskarżenia oraz, że wiążąca się z pokrzywdzeniem niewypłacalność dłużnika musi istnieć zarówno w chwili wystąpienia ze skargą pauliańską jak i w chwili orzekania przez sąd o zawartym w niej żądaniu uznania czynności prawnej za bezskuteczną (por. m.in.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2006r. z uzasadnieniem, III CSK 8/06, OSNC 2006/12/207).

O niewypłacalności dłużnika w rozumieniu art. 527§2 k.c. świadczy m.in. bezskuteczność egzekucji. Bezspornym jest w niniejszej sprawie, że postępowanie egzekucyjne prowadzone przez powoda Skarb Państwa – Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego okazało się całkowicie bezskuteczne. Z zebranego materiału dowodowego, w tym zeznań świadka J. R. i wykazu majątku wynika, iż spółka (...) S.A. od momentu zawarcia umowy z dnia 29 stycznia 2010r. i sprzedaży przez pozwanego akcji nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, nie ma żadnego majątku, od momentu transakcji nie dokonano nawet zmian w KRS-ie. Nie wiadomo, gdzie obecnie znajduje się dokumentacja spółki i czy w ogóle jeszcze istnieje. Można powiedzieć, że doszło do faktycznej likwidacji spółki akcyjnej bez przeprowadzenia formalnego postępowania likwidacyjnego. Ostatecznie, akcje spółki o kapitale zakładowym wartości 2 700 000 zł zostały zbyte za kwotę 3 100 zł.

Nie jest znane również miejsce, gdzie znajduje się weksel wystawiony przez pozwanego jako nabywcę nieruchomości spółki. Z zeznań świadka J. R. i jego wyjaśnień w sprawie o wyjawienie majątku, wynika że nie otrzymał on dokumentacji spółki, ani weksla. Świadek E. H., występująca jako pełnomocnik spółki (...) S.A. przy dokonywaniu transakcji z dnia 29 stycznia 2010r., zeznała iż po dokonaniu transakcji weksel przekazała z powrotem pozwanemu R. K. i nie wie, co dalej działo się z wekslem. Z kolei pozwany zeznał, że przekazał weksel jakiemuś przedstawicielowi bliżej nieokreślonych wierzycieli spółki. Należy zatem przyjąć, iż na datę zamknięcia rozprawy pozwany nie wykazał, aby przedmiotowy weksel wchodził w skład majątku spółki (...) S.A., z którego powód mógłby uzyskać zaspokojenie swojej wierzytelności. Nawet jeżeli spółka rzeczywiście spłaciła zobowiązania wobec niektórych wierzycieli za pomocą weksla wystawionego przez pozwanego, to umową z dnia 29 stycznia 2010r. skutecznie pozbawiła możliwości zaspokojenia się powodowi ze składników majątkowych – nieruchomości, które byłyby dla niego dostępne, gdyby nie zawarcie przedmiotowej umowy, co stanowi niewątpliwie uprzywilejowanie jednych wierzycieli kosztem innego, a w tym wypadku wierzyciela, który korzystałyby z pierwszeństwa w zasadzie przed większością pozostałych wierzycieli (art. 1025 k.p.c.).

Odnosząc się do zarzutu pozwanego R. K., iż spółka (...) S.A. nadal posiada wierzytelności wynikające ze złożonych przez pozwanego kopii orzeczeń (k. 433-444), należy zauważyć, że dłużnik staje się niewypłacalny w wyższym stopniu także wtedy, gdy zaspokojenie można wprawdzie uzyskać, ale z dodatkowym znacznym nakładem kosztów, czasu i ryzyka; stan niewypłacalności w stopniu wyższym i pokrzywdzenie wierzyciela powstaje również na skutek takiego stanu faktycznego majątku dłużnika, który powoduje nie tylko niemożność, ale i utrudnienie albo opóźnienie zaspokojenia wierzyciela . (por.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 21 listopada 2012 roku I ACa 1057/12, LEX nr 1280309; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2004r., IV CK 322/02, LEX nr 599558).

Przepis art. 527§2 k.c. wprost wskazuje, że niewypłacalność dłużnika nie musi być całkowita. Wystarczy, że w następstwie czynności doszło do jej pogłębienia, rozumianego jako pomniejszenie substancji majątku, ograniczenie wypłacalności, dalsze odwleczenie i zmniejszenie szans na zaspokojenie wierzyciela (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2012r., V CSK 183/11, LEX nr 1231628).

Tym niemniej, w ocenie Sądu zebrany materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie, że spółka (...) S.A. na skutek czynności z dnia 29 stycznia 2010r. stała się całkowicie niewypłacalna, a wierzytelności wynikające z orzeczeń, które dotyczą okresu sprzed wielu lat, są nieściągalne albo nawet przedawnione (część orzeczeń pochodzi z lat dziewięćdziesiątych, początek dwutysięcznych); w innym wypadku już dawno byłyby wyegzekwowane przez spółkę. Pomimo zatem, że formalnie spółka posiada wierzytelności, to zaspokojenie roszczeń powoda z tych wierzytelności z pewnością, a co najmniej z bardzo wysokim prawdopodobieństwem byłoby niemożliwe, wysoce wątpliwe bądź niezmiernie utrudnione, odwleczone w czasie i mogłoby wiązać się z dużym ryzykiem ponoszenia przez wierzyciela zbędnych kosztów bezskutecznych egzekucji. Z twierdzeń samego pozwanego wynika, iż należności nie zostały wyegzekwowane, gdyż spółka nie była w stanie wskazać komornikowi majątku dłużnika; komornik umarzał postępowania jako bezskuteczne. (k. 486, 514).

Należy mieć na uwadze, iż treść art. 533 k.c. dotyczy sytuacji wskazania konkretnej części mienia dłużnika wobec, której można rozpocząć egzekucję, która w najwyższym stopniu prawdopodobieństwa graniczącym z pewnością, pozwoli na zaspokojenie wierzyciela. Nie chodzi więc o samą możliwość prowadzenia egzekucji z przysługujących dłużnikowi praw, której rezultat może okazać się w praktyce wątpliwy, lecz o uzyskanie przez wierzyciela realnego zaspokojenia. Skoro bowiem samo wskazanie mienia dłużnika może, na równi z zaspokojeniem wierzyciela, prowadzić do zwolnienia osoby trzeciej od zadośćuczynienia jego roszczeniu, musi to być mienie realnie służące zaspokojeniu.

Osoba trzecia może natomiast, jak wskazano, zwolnić się od zadośćuczynienia roszczeniu wierzyciela żądającego uznania czynności za bezskuteczną (art. 533 k.c.) także przez wskazanie realnie służącej zaspokojeniu wierzytelności (czy innego mienia) dłużnika, jeżeli nie ma wątpliwości, że doprowadzi ono do zaspokojenia wierzyciela. (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2006 roku, III CSK 8/06, OSNC 2006/12/207).

Niezależnie od powyższego, z załączonych do akt sprawy dokumentów wynika, iż powód podejmował już próby zaspokojenia swojej należności z wierzytelności spółki (...) S.A., które okazały się bezskuteczne. Przy dokonywaniu zajęcia okazywało się, że przesyłki wracały nie doręczone, dwukrotnie awizowane, wierzytelności nie były uznawane lub organ nie dysponował danymi adresowymi podmiotów, wobec których (...) S.A. posiadała wierzytelności; brak było zatem możliwości dokonania skutecznego zajęcia (k. 506).

Zgodnie z poglądami doktryny i orzecznictwa dłużnik działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, gdy zdaje sobie sprawę, uświadamia sobie, że wskutek dokonania czynności prawnej może spowodować niemożność zaspokojenia się wierzycieli z jego majątku. Pokrzywdzenie wierzycieli nie musi być zatem zamiarem dłużnika. Wystarczy, że dłużnik takie pokrzywdzenie przewidywał w granicach ewentualności. Dla skuteczności skargi paulińskiej nie jest konieczne, by w zamiarze dłużnika leżało pokrzywdzenie wierzycieli, ani też aby też zamiar był skierowany przeciwko konkretnemu wierzycielowi. Wystarcza świadomość dłużnika, że czynność prawna przez niego dokonana może spowodować dla ogółu wierzycieli niemożność zaspokojenia się. (por.: Komentarz do K.C. G. Bieniek, H. Ciepła i inn. tom 1 Wydawnictwo Prawnicze Warszawa 1999 r. str. 565; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 1997r., I ACa 737/97, Apel.-W-wa 1998/4/36; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 22 sierpnia 2012r., I ACa 816/11, LEX nr 1216401).

Stosownie do art. 527§1 k.c. można żądać uznania czynności za bezskuteczną, jeżeli osoba trzecia wiedziała, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Wiedzę lub możność powzięcia takiej wiedzy w odniesieniu do pozwanego R. K. jako osoby trzeciej należy oceniać z uwzględnieniem faktu, iż był on prezesem zarządu spółki (...) S.A. i jej jedynym akcjonariuszem. Był zatem osobą najbardziej zorientowaną w sprawach spółki. Pozwany jako członek zarządu miał wiedzę o kontroli prowadzonej przez urząd skarbowy oraz o stanie majątku Spółki. Ponadto, jako osoba sprawująca zarząd (...) S.A. był osobą pozostającą w bliskich stosunkach z dłużnikiem, co uzasadnia też zastosowanie domniemania z art. 527§3 k.c.

Nie są wiarygodne twierdzenia pozwanego R. K., iż jedyną przyczyną sprzedaży przez (...) S.A. nieruchomości i sprzedaży przez pozwanego akcji spółki były względy zdrowotne uniemożliwiające mu prowadzenie w dalszym ciągu działalności gospodarczej. Należy zauważyć, iż z treści aktu notarialnego z dnia 29 stycznia 2010r. wynika, że większość nieruchomości pozwany zakupił od (...) S.A. z przeznaczeniem na działalność gospodarczą. W zasadzie więc jedynie rezygnował z prowadzenia tej działalności w jednej formie organizacyjnej (spółki akcyjnej), aby prowadzić ją w innej formie (jako przedsiębiorca działający w oparciu o wpis do ewidencji, jak wynika z aktu notarialnego, pod nazwą (...)).

Należy podkreślić, iż pozwany w chwili dokonywania zaskarżonej czynności musiał uświadamiać sobie niekorzystne dla wierzycieli spółki (...) S.A. konsekwencje przeniesienia całego majątku nieruchomego spółki do własnego majątku.

Nie są wiarygodne twierdzenia pozwanego, że w chwili zawierania umowy spółka (...) S.A. nie miała wierzycieli. Przede wszystkim, wierzytelność powoda Skarbu Państwa z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych dotyczy podatku za 2004 rok. Decyzja Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w K. w dniu 23 sierpnia 2010r. nr (...) ma charakter deklaratywny (por.: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 lipca 2010r., II FSK 360/09, LEX nr 786864).

Decyzja określająca wysokość zobowiązania podatkowego w tym wypadku nie kreuje bowiem wierzytelności powoda Skarbu Państwa, ale ją stwierdza. Stosownie do art. 21§1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r., nr 8, poz. 60; Dz.U. z 2012r., poz. 749 t.j.) zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania. Zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa, już w czasie roku podatkowego Skarb Państwa powinien otrzymywać zaliczki na podatek dochodowy, a po zakończeniu roku podatkowego, powinien otrzymać ewentualną różnicę pomiędzy uiszczonymi zaliczkami a podatkiem do zapłaty.

Poza tym, twierdzenia pozwanego, iż spółka nie miała wierzycieli, pozostają w sprzeczności z jego własnymi zeznaniami, z których wynika, że (...) S.A. miała także innych poza Skarbem Państwa wierzycieli. Pozwany zeznał m.in.: „(…) zapłata za zakupione przeze mnie nieruchomości została dokonana wekslem. Pamiętam tylko, że posłużył do spłaty innych weksli, które emitowała (...) S.A. Spółka akcyjna emitowała w ciągu roku weksle na jakieś dwa miliony złotych, które później wykupywała. Ja ten weksel wystawiłem jako osoba fizyczna, bo nabywałem nieruchomości jako osoba fizyczna, a tym wekslem posłużyła się (...) S.A. spłacając swoje zobowiązania. Nie pamiętam, komu ten weksel został przekazany. To był przedstawiciel paru wierzycieli. Były to i osoby prywatne i spółki. (…) Ja przekazałem ten weksel jakiemuś przedstawicielowi wierzycieli spółki (...) S.A. Nie pamiętam, w jakiej kwocie ci wierzyciele mieli wierzytelności w stosunku do spółki (...) S.A. (…) Wiem, że był indosowany, bo zapłata była dokonana na rzecz tych wierzycieli przez indos. (…)” (k. 514; por. oświadczenie k. 484).

Należy ponadto zauważyć, iż strony umów sprzedaży akcji z dnia 5 lutego 2010r. stwierdziły zgodnie, że kupujący zobowiązuje się podjąć działania zmierzające do przywrócenia płynności finansowej Spółki oraz spłaty wierzycieli.

Nie są uzasadnione obawy pozwanego, iż „unieważnienie” aktu sprzedaży nieruchomości odbędzie się z jawnym pokrzywdzeniem nabywcy. Uznanie czynności prawnej za bezskuteczną na podstawie art. 527 k.c. i nast. nie prowadzi do nieważności tej czynności prawnej. Umowa jest nadal ważną czynnością prawną, a skutkiem uwzględnienia skargi paulińskiej jest jedynie możliwość z pierwszeństwem przed wierzycielami osoby trzeciej (pozwanego) dochodzenia przez wierzyciela (powoda) zaspokojenia w drodze egzekucji z przedmiotów majątkowych, które wskutek czynności uznanej za bezskuteczną wyszły z majątku dłużnika lub do niego nie weszły (art. 532 k.c.). Wierzyciel musi przy tym dysponować tytułem wykonawczym przeciwko dłużnikowi i prawomocnym orzeczeniem uznającym kwestionowaną czynność za bezskuteczną. Nie jest natomiast potrzebne dodatkowe „zezwolenie” na prowadzenie egzekucji. (por. też: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 lutego 2013r., VI ACa 10852/12, LEX nr 1322802).

Nadmienić należy, iż różnica pomiędzy wartością nieruchomości sprzedanych przez (...) S.A. a wielkością wierzytelności powoda Skarbu Państwa nie ma również znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Uwzględnienie skargi paulińskiej skutkuje tzw. bezskutecznością względną zaskarżonej czynności, a wyrok nie ma na celu określenie czy też ograniczenie wysokości wartości przedmiotu tej czynności. Wierzyciel ma prawo domagać się uznania bezskuteczności czynności prawnej w całości i ze względu na całą swoją wierzytelność. Nie ma podstaw prawnych do jakiegokolwiek ograniczania zakresu zaskarżenia czynności prawnej i zakresu uznania jej za bezskuteczną, skoro zostały spełnione przesłanki z art. 527 k.c. i nast. Ograniczeniem egzekucji jest natomiast wysokość wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2007r., II CSK 93/07, LEX nr 951503; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 10 stycznia 2013r., I ACa 730/12, LEX nr 1289573).

W orzeczeniu stwierdzającym bezskuteczność czynności prawnej dla umożliwienia zaspokojenia określonej wierzytelności wskazuje się tą wierzytelność. Przy czym, szczegółowe oznaczenie jej rozmiaru jest zbędne, bowiem w wypadku realizacji swoich uprawnień przez wierzyciela w trybie art. 532 k.c. bądź w drodze żądania upoważnienia do zaspokojenia się z surogatu, który zastąpił w majątku osoby trzeciej rzecz nabytą w drodze zakwestionowanej czynności – rozmiar tej wierzytelności wynikać musi z tytułu wykonawczego wydanego przeciwko dłużnikowi, natomiast w razie wybrania przez wierzyciela w stosunku do osoby trzeciej roszczeń innego rodzaju, w zależności od dokonanego wyboru konieczne byłoby uzyskanie nadto stosowanego orzeczenia np. zasądzającego określoną sumę z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, bądź z tytułu deliktu od osoby trzeciej, które to tytuły określiłyby już wyraźnie rozmiar wierzytelności. (por.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 grudnia 2005r., I ACa 724/05, LEX nr 186145).

Na koniec, w związku z faktem, iż pozwany wyzbył się niektórych nieruchomości nabytych na podstawie umowy z dnia 29 stycznia 2010r., należy podkreślić, iż w sprawie o uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzyciela, osoba trzecia, która wskutek tej czynności uzyskała korzyść majątkową, zachowuje legitymację bierną nawet wtedy, gdy przed doręczeniem pozwu rozporządziła uzyskaną korzyścią na rzecz innej osoby. Odpowiedzialność osoby trzeciej może wyrażać się w formie zapłaty przez tę osobę odpowiedniej kwoty, która może być przedmiotem dochodzenia na podstawie art. 415 k.c. lub 409 k.c. Warunkiem sine qua non jest uprzednie uzyskanie przez wierzyciela prawomocnego wyroku, w którym czynność prawna osoby trzeciej z dłużnikiem zostanie uznana wobec niego za bezskuteczną. Wyrok taki ma bowiem charakter konstytutywny i nie może go zastąpić przesłankowe ustalenie bezskuteczności w procesie przeciwko osobie trzeciej o zapłatę. Stanowisko przeciwne, wiążące skargę paulińską z przedmiotem czynności prawnej dokonanej przez dłużnika, mogłoby prowadzić w praktyce do unicestwienia tego środka prawnego, wystarczyłoby do tego bowiem dalsze zbycie przedmiotu osobie będącej w dobrej wierze. Nie można ponadto odmawiać wierzycielowi prawa do uzyskania wyroku stwierdzającego stan jego pokrzywdzenia w procesie, w którym korzysta z ułatwień dowodowych w postaci domniemań prawnych. Wyrok taki potwierdza spełnienie przesłanek skargi paulińskiej i może być wykorzystany w sprawie o wydanie korzyści utraconej przez osobę trzecią w granicach, w jakich wierzyciel zaspokoiłby się z rzeczy. (por.: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2011r. z uzasadnieniem, III CZP 132/10, LEX nr 707476; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 grudnia 2005r., I ACa 724/05, LEX nr 186145).

Z tych wszystkich względów, Sąd uwzględnił powództwo w całości w oparciu o przytoczone wcześniej przepisy prawne.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98§1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. Na zasądzone od pozwanego na rzecz powoda Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa koszty składają się koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu rozpoznawczym w kwocie 3 600 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym w kwocie 1 800 zł. Razem – 5 400 zł.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010r., nr 90, poz. 594 ze zm.) Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Częstochowie kwotę 5 718 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, których powód nie miał obowiązku uiszczać, tj. opłaty stosunkowej od pozwu (114 359 zł × 5/100 = 5 718 zł).