Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 maja 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., na podstawie art. 107 ustawy o emeryturach i rentach z FUS odmówił ubezpieczonemu Z. Z. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres. Pozwany powołał się przy tym na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 29 kwietnia 2015r., która nie stwierdziła u ubezpieczonego niezdolności do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony Z. Z. wnosząc o przyznanie mu prawa do renty na dalszy okres i wskazując, że na rencie przebywał od 1998 r. do 31 marca 2015 r. W uzasadnieniu wskazał, iż przebył już 2 operacje kręgosłupa, przeszedł też 3 zabiegi ratowania kolana. Obecnie czeka na operację ucha . W ostatnim roku przebył zapaść z niedotlenieniem mózgu spowodowaną uciskiem nerwu, z tego powodu występują u niego zawroty głowy, nadal pozostaje też pod opieką alergologa z powodu dychawicy oskrzelowej.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o jego oddalenie podtrzymując dotychczasową argumentację .

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczony Z. Z. ukończył zasadniczą szkołę zawodową na kierunku mechanik samochodowy. Początkowo ( lata 1975 – 1982 ) pracował w zawodzie , następnie przez szereg lat ( 1982 – 1990, 1992 – 1997 ) jako kierowca zawodowy ( na samochodach dostawczych i ciężarowych ), od dwóch lat pracuje jako portier ( w ochronie ) w zakładzie pracy chronionej. Legitymuje się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności , z tego tytułu przysługuje mu dłuższy urlop wypoczynkowy oraz rehabilitacja. W 2000 r. ubezpieczony zdobył tytuł technika ekonomisty ( umożliwiający pracę w rachunkowości i księgowości ) , ale w zawodzie tym nigdy nie pracował. Z uwagi na wiek potencjalni pracodawcy nie okazywali zainteresowania jego zatrudnieniem w tym charakterze ( pracownika biurowego ). W obecnej pracy nie korzysta ze zwolnień lekarskich z obawy o dalsze zatrudnienie ( u pracodawcy nie jest to mile widziane ).

/ dowód : zeznania ubezpieczonego - zapis AV k. 45 akt sprawy, dokumentacja pracownicza ubezpieczonego - k. 4 – 17 akt ZUS /

Od 1998 r. do dnia 31 marca 2015 r. ubezpieczony korzystał z prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W dniu 20 lutego 2015 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do renty na dalszy okres. Zaskarżoną decyzją z dnia 5 maja 2015 r. w oparciu o orzeczenie komisji lekarskiej odmówił mu prawa do renty .

/ okoliczności bezsporne /

Obecnie rozpoznaje się u ubezpieczonego przewlekłą rwę barkową prawostronną w przebiegu zmian zwyrodnieniowych , możliwość niestabilności kręgosłupa odcinka szyjnego ( zakwalifikowany do termolezji ), astmę oskrzelową przewlekłą z trudnościami w procesie leczenia, ze znacznym upośledzeniem wydolności oddechowej, przewlekle zapalenie ucha lewego z niedosłuchem , zakwalifikowane do leczenia operacyjnego w 2016 r. , zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego lewego leczone 3 krotnie operacyjnie z utrzymującą się niestabilnością stawu, nadciśnienie tętnicze . Wskazane schorzenia w sposób istotny ograniczają jego zdolność do pracy zgodnej z kwalifikacjami, przeciwwskazana jest praca fizyczna, praca w wymuszonej pozycji ciała, praca wymagająca noszenia ciężarów oraz pełnej sprawności psychofizycznej. W stanie zdrowia w / w- nego nie obserwuje się poprawy. Takowa jest możliwa po leczeniu specjalistycznym. Ubezpieczony nadal pozostaje częściowo niezdolny do pracy, a powodem są głównie schorzenia kręgosłupa, narządu słuchu i astma oskrzelowa.

/ dowód : zeznania ubezpieczonego – zapis AV k. 45 akt sprawy , nadto dokumentacja ZUS /

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie opinii biegłych , którą uznał za miarodajną , albowiem została sporządzona wyczerpująco i rzetelnie przez lekarzy tych dziedzin medycyny , które zajmują się diagnozowaniem i leczeniem schorzeń na które cierpi ubezpieczony, w oparciu o posiadane przez nich wiadomości specjalne i spełnia wymogi określone w art. 285 k.p.c. Sąd oddalił wniosek dowodowy organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej , albowiem stanowi on jedynie bezprzedmiotową , prowadzącą do wydłużania postępowania i generowania kolejnych niepotrzebnych kosztów polemikę z prawidłowymi ustaleniami biegłych. Powoływanie się na zdobyte przez ubezpieczonego po ukończeniu 40 – tego roku życia wykształcenie średnie ekonomiczne ( uzyskanie dyplomu technika ekonomisty po trwającej półtora roku nauce ) należy uznać za chybione, w sytuacji w której ubezpieczony nigdy w takim zawodzie nie pracował, wcześniej przez 15 lat okoliczność ta nie stała na przeszkodzie , aby organ rentowy przyznała mu prawo do renty na kolejne okresy , a obecnie możliwość podjęcia przez ubezpieczonego takiego zatrudnienia ( ze względu na wiek i brak doświadczenia zawodowego ) należy określić jako iluzoryczną. Poza tym, biegli wyraźnie wskazali, iż ubezpieczony nie może podjąć pracy wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej oraz pracy wymagającej wymuszonej pozycji ciała, a taką byłaby niewątpliwie jest praca w charakterze pracownika biurowego w księgowości czy rachunkowości ( praca siedząca ).

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. Stosownie do treści art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy; ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy; niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów (ust. 1). Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (ust. 2). W myśl art. 12 ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (ust. 1). Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2). Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3). Zgodnie natomiast z treścią art. 13 ust. 1 ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji (pkt 1); możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (pkt 2).

Ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy, wymaga z reguły wiadomości specjalnych. W niniejszej sprawie biegli w wydanej opinii, którą sąd uznał za w pełni miarodajną stwierdzili, że rozpoznane u wnioskodawcy schorzenia pozbawiają go nadal w znacznym stopniu zdolności do wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami Nie powinien ulegać wątpliwości fakt, iż ubezpieczony ( po dwóch operacjach kręgosłupa i wszczepieniu implantów w odcinek szyjny oraz z poważnym schorzeniem kończyny dolnej ) nie jest w stanie wykonywać pracy najdłużej dotychczas wykonywanej to jest pracy w charakterze kierowcy ( czy to samochodu osobowego, dostawczego czy ciężarowego ) wymagającej pozostawania przez długi okres w wymuszonej pozycji ciała , niekiedy wymagającej również wysiłku fizycznego , a przede wszystkim wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej . Stwierdzane u ubezpieczonego schorzenia z tych samych powodów tym bardziej uniemożliwiają wykonywanie pracy w zawodzie mechanika samochodowego ( zgodnie z orzeczeniem biegłych przeciwwskazana jest bowiem również ciężka praca fizyczna, dźwiganie ciężarów i przy urządzeniach w ruchu ). W znacznym stopniu ubezpieczony jest również pozbawiony możliwości wykonywania pracy w zawodzie zdobytym znacznie później – technika ekonomisty , albowiem jak wskazali biegli nie może wykonywać prac w wymuszonej pozycji ciała . Nie przeczy temu fakt wykonywania przezeń obecnie pracy portiera . Praca ta choć wykonywana przez większość czasu w pozycji siedzącej, polega również na wykonywaniu przez ubezpieczonego cyklicznych obchodów, pozycja siedząca jest odmienna ( nie tak dolegliwa ) od tej jaką przyjmują osoby pracujące „ za biurkiem „ ( w oparciu o dokumenty ) - ubezpieczony może w dowolnej pozycji siedzącej obserwować monitoring . Wykonywanie tego rodzaju pracy przez ubezpieczonego jest podyktowane względami ekonomicznymi ( konieczność utrzymania rodziny ) i nie zmienia to faktu, iż co do zasady ubezpieczony wymaga ochrony od pracy w wymuszonej pozycji ciała . Wreszcie praca ta wykonywana jest w zakładzie pracy chronionej , co przynajmniej teoretycznie winno przekładać się na określone udogodnienia w jej wykonywaniu ( i wiąże się z możliwością rehabilitacji oraz innymi uprawnieniami typu wydłużony urlop ) . Co więcej możliwość podjęcia przezeń obecnie zatrudnienia w zawodzie technika - ekonomisty , przy braku jakiegokolwiek doświadczenia zawodowego i w wieku 57 lat jest - jak wspomniano wcześniej – iluzoryczna.

Zgodnie z art. 59 ust. 1 pkt 2 ustawy osobie, która spełniła warunki określone w art. 57, przysługuje renta okresowa – jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa. Taka właśnie sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie, gdyż w świetle opinii biegłych sądowych częściowa niezdolność ubezpieczonego do pracy jest okresowa – będzie się utrzymywać przynajmniej do 31 grudnia 2017 r. ( ubezpieczony rokuje jednak poprawę po leczeniu specjalistycznym ).

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji, przyznając ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia następnego po wyczerpaniu poprzedniego świadczenia ( to jest od 1 kwietnia 2015 ) do daty wskazanej przez biegłych ( to jest do 31 grudnia 2017 r. )

O kosztach postępowania, Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o przepis art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z przepisem § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. 2002 Nr 163 poz. 1349 z późń. zm.) – postępowanie sądowe wszczęte przed 1 sierpnia 2015 r. .

W punkcie 3 sentencji wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego. Biegli sądowi dysponowali nie tylko materiałem dowodowym zgromadzonym przed organem rentowym, ale również dodatkowym w postaci wyników badań przedstawionych przez ubezpieczonego.

SSO Maciej Flinik