Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 588/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Janusz Supiński

Protokolant: Katarzyna Kucharska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24.05.2016 r.

sprawy z powództwa M. D.

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego (...) SA w W. na rzecz powoda M. D. kwotę 18.000,00 (osiemnaście tysięcy) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 14.11.2014r. do dnia zapłaty.

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

III.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.647,15 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powód M. D. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) SA w W. kwoty 20.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę po śmierci wnuczki P. K. (1) wraz z odsetkami i kosztami procesu. W uzasadnieniu powód podniósł, iż w dniu 25.07.1998r. w wyniku wypadku drogowego, spowodowanego przez E. K., kierującą pojazdem ubezpieczonym przez pozwanego, zginęła P. K. (1) – wnuczka powoda. Wskutek tego zdarzenia udziałem powoda stały się traumatyczne przeżycia, związane ze śmiercią najstarszej wnuczki, z którą był mocno związany, a także ból i pustka.

Pozwany (...) SA w W. nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że wprawdzie co do zasady uznaje swą odpowiedzialność za zdarzenie, jakie miało miejsce w dniu 25.07.1998 r., czego dowodem była wypłata osobom uprawnionym świadczeń, to jednak brak jest podstaw do przyznania powodowi zadośćuczynienia. Pozwany podniósł, że wypadek miał miejsce osiemnaście lat temu, a zatem w zupełnie innych realiach ekonomicznych i uwarunkowaniach prawnych, co winno znaleźć odzwierciedlenie w wysokości należnego powódce zadośćuczynienia. Nadto pozwany wskazał, że na traumę bliskich ofiar przedmiotowego zdarzenia wpłynęło przede wszystkim to, że jego skutkiem była śmierć całej trzyosobowej rodziny, a winę za to ponosiła matka i żona ofiar.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 25.07.1998 r. na skrzyżowaniu dróg O.-O.- L.- L. kierująca samochodem osobowym m-ki F. (...) nr rej. (...) E. K. zjechała na przeciwny pas ruchu zderzając się samochodem m-ki V. (...) nr rej. (...). W następstwie zdarzenia śmierć na miejscu poniosła kierująca samochodem m-ki F. (...) E. K. i pasażer tego pojazdu A. K., zaś pasażerka P. K. (2) została przetransportowana do szpitala w O., gdzie po kilku dniach zmarła.

dowód: postanowienie o umorzeniu dochodzenia 17

zeznania powoda k 65

zeznania świadka J. D. k 65

W dacie wypadku sprawca był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego w (...) SA w W.. Ubezpieczyciel uznał co do zasady swą odpowiedzialność za skutki w/w zdarzenia i wypłacił osobom najbliższym świadczenia – z uwagi na upływ czasu i zniszczenie akt szkodowych niemożliwym jest ustalenie osób, które pobrały świadczenia ani ich wysokości.

dowód: bezsporne

P. K. (1) w roku 1998 miała 10 lat i była najstarszą wnuczką powoda M. D.. Była dzieckiem błyskotliwym i energicznym. Nie mieszkała razem z powodem, ale utrzymywane były częste i ścisłe kontakty, powód brał aktywny udział w wychowaniu wnuczki, spędzał z nią czas, woził do lekarzy, pomagał w opiece nad nią. Śmierć wnuczki nie wywołała u powoda zaburzeń lub chorób psychicznych, spowodowała reakcje somatyczne w postaci fizjologicznego przeżywania żałoby, a okres, intensywność oraz zakres dolegliwości był zdecydowanie dłuższy niż żałoba przebiegająca w sposób prawidłowy. Po wypadku powód wprawdzie nie korzystał z pomocy psychologa, ale nie pogodził się ze śmiercią wnuczki do dnia dzisiejszego, żałoba trwa do chwili obecnej

dowód:zeznania powódki k 65

zeznania świadka J. D. k 65

opinia biegłego A. G. k 74-76

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym jest ustalony w sprawie stan faktyczny – wynika on nie tylko z dokumentów, korelujących wzajemnie, logicznych i zgodnych z zasadami doświadczenia życiowego zeznań świadka J. D. (2) i zeznań powoda oraz opinii biegłego psychologa A. G. – przede wszystkim nie kwestionowała tego żadna ze stron. W tej sytuacji Sąd dał wiarę zeznaniom świadka J. D. oraz zeznaniom powoda, opierając na tym rozstrzygnięcie sprawy. Podobnie – mając na uwadze fakt, że żadna ze stron nie kwestionowała opinii biegłego A. G., a sama opinia w sposób wszechstronny i wyczerpujący przedstawiła obraz skutków feralnego zdarzenia w sferze psychologicznej powoda – Sąd uznał ową opinię za rzetelną, fachową i bezstronną.

Bezspornym pozostaje w sprawie również podstawa odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia z 25.07.1998r., w tym w zakresie zadośćuczynienia na rzecz powódki. Wynika to wprost ze stanowiska pozwanego, zawartego w odpowiedzi na pozew.

Jedyną kwestią sporną w niniejszej sprawie jest wysokość owego zadośćuczynienia. Z jednej strony bowiem powód określił w pozwie całkowitą wysokość zadośćuczynienia, przysługującego mu z tytułu cierpień i krzywd doznanych wskutek śmierci wnuczki, na kwotę 20.000 zł, a z drugiej – ubezpieczyciel uznał, że z tego tytułu powód nie powinien otrzymać żadnych świadczeń.

Przed dokonaniem analizy wysokości zadośćuczynienia, należnego powodowi wypada jeszcze wspomnieć o podstawie prawnej roszczenia M. D. i wskazać, że „ W judykaturze utrwalił się pogląd, że jeżeli śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed 3 sierpnia 2008 r. (wejście w życie art. 446 § 4 k.c.), to najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. (por. wyrok SN z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10, LEX nr 848128 oraz uchwała SN z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10, LEX nr 604152)” [tak: Kidyba A. (red.), Gawlik Z., Janiak A., Kozieł G., Olejniczak A., Pyrzyńska A., Sokołowski T., Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna, LEX 2014]. W podobnym tonie wypowiadają się również inni przedstawiciele literatury, wskazując, że „Najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 w zw. z art. 24 § 1 zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed 3 sierpnia 2008 r. (wejście w życie art. 446 § 4). Wprowadzenie art. 446 § 4 doprowadziło bowiem jedynie do zmiany w sposobie realizacji roszczenia przez skonkretyzowanie osób uprawnionych do jego dochodzenia oraz przesłanek jego stosowania (wyrok SN z 11 maja 2011 r., I CSK 621/2010 , Lexis.pl nr 2817828)”. [tak: Ciszewski J. (red.), Jędrej K., Karaszewski G., Knabe J., Nazaruk P., Ruszkiewicz B., Sikorski G., Stępień-Sporek A., Kodeks cywilny. Komentarz, LexisNexis 2014, wydanie II]. W kontekście powyższych uwag oraz treści wspomnianych wyżej orzeczeń Sądu Najwyższego, które zresztą Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela w pełni, należy stwierdzić, że podstawą odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń za skutki zdarzenia z 15.10.2002r. opiera się na art. 448 kc w zw. z art. 805 kc.

Analizując z kolei roszczenia powoda w zakresie wysokości zadośćuczynienia Sąd wziął pod uwagę stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uzasadnieniu Uchwały z dnia 13.7. 2011 r. sygn. III CZP 32/11 (publ. OSNC 2012/1/10, www.sn.pl, B.S.N. 2011/7/9). Zgodnie z nim „Nie może być kwestionowane, że ten sam czyn niedozwolony może wyrządzać krzywdę różnym osobom, źródłem krzywdy jest zatem czyn niedozwolony, którego następstwem jest śmierć. Krzywdą wyrządzoną zmarłemu jest utrata życia, dla osób mu bliskich zaś jest to naruszenie dobra osobistego poprzez zerwanie więzi emocjonalnej, szczególnie bliskiej w relacjach rodzinnych”. W realiach niniejszej sprawy bezspornym pozostaje fakt bliskich relacji łączących powoda ze zmarłą wnuczką i to na przestrzeni całego krótkiego życia zmarłej. Zmarła była pierwszą wnuczką powoda, co w sposób naturalny sprawiło, że więź powoda ze zmarłą miała niezwykły i bardzo indywidualny charakter. Powód był dziadkiem biorącym aktywny udział w wychowaniu wnuczki, a jego udział w życiu zmarłej przekraczał znacznie typowe relacje dziadków z wnukami. Stąd też rozmiar ujemnych przeżyć M.D. spowodowanych śmiercią P. K. (1) był bardzo duży. Wynikał on nie tylko z samego faktu śmierci dziecka, ale przede wszystkim z okoliczności tej śmierci. Powód widząc wnuczkę w szpitalu, podłączoną do respiratora i obserwując proces jej umierania doświadczył jednej z najtrudniejszych traum w życiu człowieka. Ujemne przeżycia powoda związane z omawianą śmiercią zmieniały się na przestrzeni lat w zakresie intensywności i charakteru, ale występują do dnia dzisiejszego, a M.D. do chwili obecnej nie jest pogodzony ze śmiercią P. K. (1). Stosunek emocjonalny powoda do wnuczki oraz zakres i charakter przeżyć będących udziałem powoda po śmierci P. K. (1) najpełniej i najtrafniej określiła zresztą w swojej opinii biegła psycholog A. G.. Biegła też – co należy podkreślić –wskazała, że nie można jednoznacznie stwierdzić, że śmierć córki E. K. (sprawcy wypadku) i zięcia A. K. nie miała wpływu na ujemne przeżycia powoda, a opierając się na wiedzy psychologicznej można założyć, że wypadek ten i potrójna strata tworzyła całość, przy czym śmierć wnuczki była szczególnie trudnym elementem tego doświadczenia. Sąd podzielił w całej rozciągłości wnioski zaprezentowane w tej opinii przez biegłą i na tej bazie doszedł do wniosku, iż kwotą adekwatną do rozmiaru cierpień psychicznych powoda po stracie wnuczki jest 18.000 zł. Stąd też orzekła jak w pkt I. orzeczenia. O odsetkach Sąd orzekł po myśli art. 817 § 1 kc, uwzględniając przy tym żądanie pozwu oraz fakt zgłoszenia szkody pozwanemu w dniu 14.10.2014r. Mając na uwadze wysokość roszczenia powoda i treść pkt I. wyroku należało orzec jak w pkt II.

Orzekając o kosztach procesu, Sąd miał na względzie art. 100 kpc, stanowiący, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Powództwo zostało uwzględnione co do kwoty 18.000 zł czyli w 90 %, a oddalone co do kwoty 2.000 zł, czyli w 10 %. Po stronie kosztów powoda Sąd uwzględnił kwoty 1000 zł opłaty od pozwu, 2400 zł wynagrodzenia pełnomocnika powoda, 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 325,95 zł kosztów dojazdu pełnomocnika powoda na rozprawy (10.12.15r., 22.03.16r., 24.05.16r.) i 578 zł wypłaconego wynagrodzenia biegłego z zaliczki powoda. Koszty po stronie pozwanego to 2400 zł wynagrodzenia pełnomocnika i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Po dokonaniu wyliczeń matematycznych Sąd o kosztach orzekł jak w pkt III wyroku.