Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: XVIII C 820/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13.10.2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w Wydziale XVIII Cywilnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Artur Piotr Wewióra

protokolant: Michał Frajtak

rozpoznawszy: 13.10.2016 roku

w Ł. na rozprawie

sprawę z powództwa: (...) Laboratoria spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko: (...) Zespołowi (...) w Ł.

o: zapłatę

(1)  zasądza od (...) Zespołu (...) w Ł. na rzecz (...) Laboratoria spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. 45,02 zł (czterdzieści pięć złotych dwa grosze);

(2)  umarza postępowanie w pozostałej części;

(3)  zasądza od (...) Zespołu (...) w Ł. na rzecz (...) Laboratoria spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. 717 zł (siedemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

XVIII C 820/16

UZASADNIENIE

I.  Stanowiska stron.

Pierwotnie powód (...) Laboratoria spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. domagał się od pozwanego (...) Zespołu (...) w Ł. 2.633,36 zł z ustawowymi odsetkami od wniesienia pozwu – 2 września 2015 roku – do dnia zapłaty. Następnie, wskutek zapłaty przez pozwanego dochodzonej kwoty głównej w toku procesu 18 listopada 2015 roku, powód cofnął pozew w zakresie kwoty głównej, domagając się jedynie odsetek ustawowych za opóźnienie.

Pozwany wnosił o nieobciążanie kosztami procesu z uwagi na to, że znajduje się w trudnej sytuacji finansowej.

II.  Ustalenia faktyczne i ocena dowodów.

Zważywszy zapłatę w toku procesu kwoty głównej oraz cofnięcie pozwu w tym zakresie ustalić jedynie należało, że do zapłaty dochodzonego świadczenia głównego w całości doszło 18 listopada 2015 roku.

Wobec zaś wniosku o nieobciążanie kosztami procesu ustalono, że (...) Zespół (...) w Ł. w 2013 roku osiągnął stratę netto 1.004.414,56 zł, w 2014 roku – 420.521,19 zł, zmniejszając przy tym koszty działalności operacyjnej z 39.915.440,32 zł w 2013 roku do 37.416.203,38 zł w 2014 roku oraz zwiększając koszty finansowe z 427.287.59 zł w 2013 roku do 1.113.152,78 zł w 2014 roku.

(bezsporne)

Pozwany nie złożył żadnego dowodu na okoliczność aktualnej sytuacji majątkowej – dane za lata 2013 i 2014 należy traktować jako archiwalne. Nadto nawet te zostały przedstawione w postaci niepotwierdzonej za zgodność kserokopii. Niemniej powód nie kwestionował rachunku zysków i strat pozwanego, stąd przyjęto powyższe dane jako bezsporne.

III.  Ocena roszczenia.

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 481 § 1 k.c.).

Pozwany nie wykazał żadnych okoliczności przemawiających za tym, by miał nie ponosić odpowiedzialności za opóźnienie w zapłacie dochodzonych kwot w okresie od 2 września 2015 roku do 18 listopada 2015 roku. Samo w sobie, ubóstwo nie jest okolicznością wyłączającą odpowiedzialność za zobowiązania, ani za opóźnienie w ich realizacji. W tej sytuacji pozwany obowiązany jest uiścić:

Od

Do

Liczba dni

Oprocentowanie

Kwota odsetek

2015.09-02

2015.11-18

78

8,00 %

≈45,02 zł

Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne (art. 355 § 1 k.p.c.). Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa (art. 203 § 4 k.p.c.). W niniejszej sprawie cofnięcie pozwu nastąpiło wskutek zapłaty przez powoda. Nie ma podstaw by dopatrywać się jakichkolwiek przesłanek uznania cofnięcia pozwu w tych okolicznościach za niedopuszczalne.

Z tych względów zasądzono od pozwanego na rzecz powoda 45,02 zł, zaś w pozostałej części postępowanie w sprawie umorzono.

IV.  Koszty.

Pozwany przegrał sprawę w całości. Umorzenie postępowania na skutek cofnięcia pozwu wobec zapłaty dokonanej przez pozwanego w toku procesu musi być uznane za wygranie procesu, skoro swym postępowaniem pozwany sam potwierdził zasadność powództwa.

Na koszty procesu powoda złożyło się: 100 zł opłaty od pozwu, 600 zł wynagrodzenia pełnomocnika według stawek minimalnych, 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (art. 98 § 3 w związku z art. 99 k.p.c.).

Pozwany powołuje się na swój brak środków jako podstawę do nieobciążania go kosztami procesu.

W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami (art. 102 k.p.c.).

W pierwszej kolejności zważyć należy, że – co wyżej nadmieniono – nie przedstawiono Sądowi aktualnej sytuacji majątkowej pozwanego. Dane za 2014 rok już w chwili ich złożenia w Sądzie – 29 czerwca 2016 roku – były danymi archiwalnymi, skoro w tym czasie dostępny winien być już rachunek zysków i strat za 2015 rok (art. 52 ust. 1 u.r.1), nawet jeżeli mógł jeszcze formalnie podlegać procedurze zatwierdzenia (art. 53 ust. 1 u.r.). Rachunek zysków i strat już na etapie jego tworzenia musi odzwierciedlać prawidłowo stan ksiąg rachunkowych, a te powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco (art. 24 ust. 1 u.r.).

Po drugie, samo ubóstwo nie jest szczególnie uzasadnionym wypadkiem, umożliwiającym odstąpienie od obciążania strony przegrywającej kosztami procesu. Posiadanie środków na realizację zobowiązań jest w pierwszej kolejności kwestią skuteczności ewentualnej egzekucji. Wybór, czy takie postępowanie w stosunku do danego dłużnika w ogóle wszczynać, winien być – jeżeli reguły sprawiedliwościowe mają być należycie poszanowane – pozostawiony w pierwszej kolejności wierzycielowi. To jego wszak słuszne interesy, poparte wygraniem procesu, zostały naruszone postępowaniem dłużnika. Dla pozbawienia wygrywającego wierzyciela możliwości zaspokojenia w zakresie roszczenia o pokrycie kosztów postępowania, istnieć muszą okoliczności bardziej ważkie aniżeli sam brak środków na zapłatę tych kosztów. Przemawia za tym również zasada iż wyjątki nie mogą być wykładane rozszerzająco.

W niniejszej sprawie brak szczególnych okoliczności. Nie wskazuje ich sam pozwany. Oba podmioty działają w obszarze usług medycznych. Pozwany osiągnął korzyść z usług powoda przy prowadzeniu własnej działalności, pokrywając w ten sposób własne potrzeby, za co nie zapłacił w terminie. Brak jest jakichkolwiek podstaw do tego, by powód miał w jakikolwiek sposób finansować działalność pozwanego. Nieobciążanie pozwanego kosztami procesu oznaczałoby przerzucanie na powoda obowiązku finansowania działalności pozwanego, podczas gdy zgodnie z prawem obowiązek pokrywania straty netto pozwanego, a do 15 lipca 2016 roku – ujemnego wyniku finansowego za rok obrotowy, spoczywa na jego podmiocie tworzącym (art. 59 ust. 2 u.d.l.2). Wbrew twierdzeniom pozwanego, jego sytuacja w świetle danych, jakie pozwany raczył udostępnić Sądowi, poprawia się: strata netto w roku 2014 zmniejszyła się aż o ponad 58 % w stosunku do roku 2013, co wskazuje z jednej strony na możliwość istotnej racjonalizacji prowadzonej gospodarki finansowej, a z drugiej nasuwa nieodparcie wniosek iż obecna zła sytuacja pozwanego może być skutkiem – przynajmniej w części – wcześniejszych zaniedbań w tym zakresie, za które powód żadnej odpowiedzialności nie ponosi. Jakkolwiek nie jest rolą Sądu w niniejszej sprawie wskazywanie pozwanemu w jaki sposób ma gospodarować powierzonym majątkiem, ani tym bardziej jak ma realizować podstawową działalność, to jednak jest rolą Sądu dokonanie – skoro sam pozwany o to wnosi – oceny, czy zachodzą przesłanki nieobciążania go kosztami postępowania. Przedstawiona wyżej analiza potwierdza stanowisko pozwanego, że takich okoliczności brak, w związku z czym obciążono pozwanego tymi kosztami wedle zasady odpowiedzialności za wynik procesu.

1 Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. – Dz.U. z 2016 r., poz. 1047).

2 Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (j.t. – Dz.U. z 2015 r., poz. 618, z późn. zm.); obowiązek ten istniał również przed nowelizacją ustawą z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 960).