Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XIII Ga 331/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2016 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie z powództwa W. D. przeciwko (...)Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.042,37 zł (w pkt 1) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 9 marca 2015 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.171,95 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2), a nadto nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sadu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 150 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (wyrok k. 126).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w całości.

Skarżący zarzucił wyrokowi:

I. błąd w ustaleniach faktycznych poprzez uznanie, że w pojeździe doszło do szkody całkowitej w rozumieniu Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, w sytuacji gdy:

- pozwana na etapie likwidacji szkody zakwalifikowała ją jako szkodę częściową,

- zgodnie z postanowieniami polisy (...) (wariant Warsztat) z dnia 23 października 2014 roku oraz Ogólnych Warunków Ubezpieczenia ( a w szczególności § 5 OWU) wynika, że w sytuacji wyboru wariantu ubezpieczenia Warsztat oraz braku udokumentowania kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, rozliczenie szkody następuje w wariancie Kosztorys, zgodnie z którym wysokość odszkodowania ustalana jest w oparciu o stawkę roboczogodziny w wysokości 60 zł netto, cen części alternatywnych, zaś w przypadku braku cen części alternatywnych kalkulacji dokonuje się w oparciu o pomniejszone o 30% ceny części oryginalnych,

- zarówno na etapie likwidacji szkody z dnia 9 lutego 2015 roku, jak i na etapie procesu poszkodowany oraz strona powodowa nie przedstawiły jakiejkolwiek dokumentacji potwierdzającej fakt dokonania naprawy pojazdu marki B. o nr rej. (...),

II. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. :

1. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez:

a. brak wszechstronnego rozważenia zebranego w aktach sprawy materiału dowodowego oraz dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego oraz nierozpoznanie istoty sprawy poprzez błędne uznanie, że na skutek zdarzenia z dnia 9 lutego 2016 roku doszło do szkody całkowitej, w sytuacji gdy zgodnie z postanowieniami polisy oraz OWU łączących pozwaną z poszkodowanym szkoda powinna zostać zakwalifikowana jako szkoda częściowa,

b. błędne uznanie, że koszt naprawy pojazdu marki B. o nr rej. (...) do stanu sprzed zdarzenia z dnia 9 lutego 2015 roku z uwzględnieniem Ogólnych Warunków Ubezpieczenia AC pozwanej wynosi 24.289,60 zł, w sytuacji gdy koszt naprawy pojazdu marki B. o nr rej (...) do stanu sprzed zdarzenia z uwzględnieniem Ogólnych Warunków Ubezpieczenia AC (§ 5 OWU w zw. z § 3 OWU) wynosił 5.957,63 zł,

c. dopuszczenie przez Sąd I instancji do wkraczania przez biegłego w kompetencje zastrzeżone wyłącznie dla Sądu w zakresie czynienia ustaleń faktycznych lub oceny dowodów poprzez podzielenie przez Sąd I instancji stanowiska biegłego, że na skutek zdarzenia z dnia 9.02.2015 r. doszło do szkody całkowitej, w sytuacji gdy postanowienia OWU jednoznacznie wskazują, że w przypadku wyboru wariantu Warsztat oraz braku udokumentowania poniesienia kosztów naprawy zastosowanie znajdują zapisy dotyczące rozliczenia szkody w wariancie Kosztorys,

III. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1. art. 361 § 2 k.c. w zw. z art. 805 k.c. w zw. z art. 812 k.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy odpowiedzialność pozwanego zakładu ubezpieczeń ogranicza się do naprawienia szkody zgodnie z postanowieniem umowy łączącej ubezpieczyciela z poszkodowanym, który nie przedłożył faktur lub rachunków dokumentujących koszty naprawy uszkodzonego pojazdu implikując tym samym konieczność rozliczenia szkody w wariancie Kosztorys,

2. art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że powód przedstawił dowody świadczące o tym, że na skutek zdarzenia z dnia 9.02.2015 r. zaistniała szkoda całkowita oraz, że pozwana zakwalifikowała szkodę jako szkodę całkowitą.

Na tej podstawie skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygniecie o kosztach postępowania (apelacja k. 140 - 144).

Powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanego i zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego (protokół rozprawy apelacyjnej k. 168).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Przed przystąpieniem do analizy treści środka zaskarżenia, należy zaznaczyć, że Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i jako trafnie,
i prawidłowo ocenione oraz logicznie wywiedzione ze zgromadzonego materiału dowodowego, przyjmuje je za własne.

Na wstępie należało odnieść się do zarzutów natury procesowej, gdyż tylko stwierdzenie braku uchybień w procedurze, prawidłowości oceny materiału dowodowego oraz poczynionych w jej wyników ustaleń faktycznych, pozwali na ocenę zasadności zarzutów dotyczących naruszeń prawa materialnego.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może mieć miejsce wyjątkowo, gdy wyrok nie poddaje się kontroli instancyjnej, co nie miało w rozpoznawanej sprawie miejsca. Sąd I instancji dokonał bowiem prawidłowych ustaleń faktycznych i wywiódł z nich logiczne wnioski, czemu dał wyraz w uzasadnieniu podjętego w sprawie rozstrzygnięcia.

Wbrew zarzutowi apelującego sprawa została rozpoznana co do istoty. Zarzut ten sprowadzał się do kwestionowania dokonanej przez Sąd I instancji oceny materiału dowodowego, a więc w istocie stanowił powielenie zarzutu naruszenia przepisu prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. Wskazać należy, że oceny, czy sąd pierwszej instancji rozpoznał istotę sprawy, dokonuje się na podstawie analizy żądań pozwu i przepisów prawa materialnego stanowiących podstawę rozstrzygnięcia, nie zaś na podstawie ewentualnych wad postępowania wyjaśniającego. Niewyjaśnienie okoliczności faktycznych, istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy nie jest równoznaczne z nierozpoznaniem istoty sprawy (por. wyrok SN z dnia 22 kwietnia 1999 r., II UKN 589/98, OSNP 2000, nr 12, poz. 483).

W ocenie Sądu Okręgowego nie zasługiwał na uwzględnienie żaden z podniesionych przez pozwanego w apelacji zarzutów, które sprowadzały się do kwestionowania prawidłowości przeprowadzonego przez Sąd Rejonowy postępowania dowodowego w zakresie ustalenia wymiaru odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela za szkodę – uszkodzenie pojazdu powstałą w wypadku z dnia 9 lutego 2015 roku.

Postawienie zarzutu skierowanego na błędy w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę rozstrzygnięcia wymaga wykazania błędów w ustaleniach, polegających na konkretnych naruszeniach wskazań wiedzy, logiki czy też doświadczenia życiowego, czego skarżący nie uczynił. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2002 r . (por.m.in. sygn. akt II CKN 817/00), jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne.

W niniejszej sprawie, wnioski Sądu meriti są nie tylko logicznie poprawne, ale również silnie osadzone w przeprowadzonym materiale dowodowym, zaś stanowisko skarżącego uznać należy jedynie za polemikę z poprawnie ustalonym stanem faktycznym.

Wbrew zarzutowi skarżącego biegły sporządził opinię w granicach swoich kompetencji i tezy dowodowej zakreślonej przez sąd. Określenie wartości pojazdu przed i po wystąpieniu szkody, a także koszt jego naprawy wymagał niewątpliwie zasięgnięcia wiadomości specjalnych. Sąd I instancji w sposób prawidłowy ocenił opinię biegłego, która była precyzyjna, konsekwentna i logiczna. Wskazać należy, że biegły ustalając wartość pojazdu posłużył się obiektywnymi i miarodajnymi kryteriami wyceny, uwzględnił bowiem wynikające z materiału dowodowego dane techniczne tego samochodu sprzed kolizji oraz niekwestionowany zakres uszkodzeń samochodu. Odnosząc się natomiast do zastrzeżeń pozwanego w zakresie ustalenia wartości pojazdu sprzed szkody i pominięcia korekty związanej z importem indywidualnym pojazdu, biegły w opinii uzupełniającej w sposób wyczerpujący wyjaśnił założenia przyjęte do sporządzenia opinii, wskazując że taka korekta byłaby niezasadna z uwagi na zjawiska rynkowe ruchu pojazdów używanych importowanych, które są w lepszym stanie technicznym i mają wyższe ceny rynkowe niż już długo eksploatowane pojazdu na terenie Polski. Ponadto biegły wyjaśnił, że w ogólnym rozrachunku zastosowanie takiej korekty nie wpłynęłaby w sposób decydujący na wysokość szkody.

W związku z powyższym za bezzasadne uznać należy również zarzuty naruszenia prawa materialnego art. 6 k.c. (w zw. z art. 232 k.p.c.) oraz art. 361 § 2 k.c. w zw. z art. 805 k.c. w zw. z art. 812 k.c.

Poczynione na podstawie opinii biegłego ustalenia faktyczne dotyczące wartości pojazdu oraz kosztów usunięcia szkody pozwoliły Sądowi Rejonowemu zaklasyfikować przedmiotową szkodę jako całkowitą na gruncie łączącej strony umowy. Z opinii biegłego wynika, że wartość rynkowa pojazdu przed wypadkiem wynosiła 22.900 zł, wartość pojazdu uszkodzonego wynosiła 11.900 zł, zaś koszt naprawy to 24.290 zł. Nastąpiła zatem szkoda całkowita, na gruncie rozdziału III. ust.3 OWU AC ubezpieczyciela definiowana jako sytuacja, w której koszty naprawy pojazdu wyliczone w oparciu o wybrany wariant ubezpieczeniowy (w tym przypadku wariant warsztatowy, tj. z uwzględnieniem części oryginalnych) przekraczają 70% jego wartości w stanie nieuszkodzonym.

Podkreślenia wymaga, że pozwany nie kwestionował, iż w rozpoznawanej sprawie nastąpiła szkoda całkowita. Opinię biegłego pozwany zakwestionował w zakresie ustalenia wartości pojazdu przed wypadkiem i to jedynie w części nieuwzględniającej korekty związanej z importem pojazdu. Sporna w sprawie była zatem wyłącznie wartość pojazdu przed i po wypadku.

Nieuprawnione jest również stanowisko skarżącego, iż koszty naprawy powinny zostać rozliczone w wariancie kosztorysowym. Pozwany oparł się w tej mierze na twierdzeniu, że nie zostały przedstawione przez ubezpieczonego faktury lub rachunki dokumentujące koszty naprawy pojazdu. Przedstawiona argumentacja jest chybiona, gdyż pkt 5 rozdziału XXI OWU AC jednoznacznie wskazuje, że tylko w przypadku szkody częściowej objętej ubezpieczeniem w wariancie warsztat, nieprzedstawienie przez ubezpieczonego wymienionych dokumentów skutkowałoby ustaleniem wysokości odszkodowania w oparciu o zasady określone dla wariantu ubezpieczenia kosztorysowego. W przypadku wystąpienia szkody całkowitej, ustalenie wysokości odszkodowania następuje na zasadach określonych w rozdziału III. ust.3 OWU AC, gdzie mowa jest o rozliczeniu kosztów naprawy w oparciu o wybrany wariant ubezpieczeniowy, a zatem w tym wypadku warsztatowy.

Z uwagi na to, że wysokość kosztów naprawy przewyższałaby wartość pojazdu sprzed wypadku, zasadne było wyliczenie wymiaru odszkodowania metodą szkody całkowitej, która została wyliczona w sposób prawidłowy, w oparciu o opinię sporządzoną przez biegłego. W konsekwencji powodowi z tytułu uszkodzenia pojazdu przysługuje odszkodowanie w wysokości 11.000 zł. Ponieważ z tytułu uszkodzenia pojazdu pozwany ubezpieczyciel wypłacił powodowi kwotę 5.957,63 zł, powodowi przysługuje objęta żądaniem pozwu kwota 5.042,37 zł.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną. O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Pozwany przegrał sprawę w całości, w związku z czym powinien zwrócić stronie przeciwnej poniesione przez nią koszty procesu. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym. Wynagrodzenie pełnomocnika powoda zostało ustalone na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 4 w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. 2015 r., poz. 1800).