Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

O., dnia 21-09-2016 r.

Sąd Rejonowy w Ostródzie IV Wydział Pracy w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marzena Madrak

Ławnicy: Teresa Jankowiak, Eugenia Pawłowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Marlena Młynarkiewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21-09-2016 r. w O. sprawy

z powództwa T. M. (PESEL: (...))

przeciwko (...) Sp. z o.o. w L. (KRS: (...))

o odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę

1.  powództwo oddala;

2.  odstępuje od obciążania powódki T. M. kosztami procesu.

UZASADNIENIE

Powódka T. M. złożyła pozew przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. o zasądzenie kwoty 5.550 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że od 2013 roku zatrudniona jest w pozwanej spółce na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W dniu 17 lutego 2016 roku pozwana rozwiązała z powódką umowę o pracę za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia jako przyczynę wskazując: „istnienie przeciwwskazań do wykonywania obowiązków należących do zakresu czynności na stanowisku sprzedawca tj. ograniczenie dźwigania ciężarów powyżej 10 kilogramów i zakaz wykonywania ciężkiej pracy fizycznej stwierdzone przez lekarza medycyny pracy w zaświadczeniu z dnia 15.02.2016 r. Na zajmowanym stanowisku sprzedawcy pracodawca nie ma możliwości zapewnienia ograniczenia dźwigania ciężarów powyżej 10 kilogramów oraz zapewnienia wykonywania jedynie lekkich prac fizycznych, nie ma również możliwości zaproponowania innego stanowiska pracy, na którym zostałyby spełnione warunki określone na w/w zaświadczeniu”. W ocenie powódki wskazana przyczyna wypowiedzenia jest nieprawdziwa, nieprecyzyjna i zbyt ogólna. Powódka argumentowała również, że rzeczywistą przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę było korzystanie przez powódkę we wcześniejszym okresie ze zwolnień lekarskich, wiek powódki oraz brak woli przeniesienia powódki do innej pracy.

Pozwana (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew podniosła, że przyczyna wskazana w wypowiedzeniu umowy o pracę jest prawdziwa, konkretna oraz jasno sprecyzowana. W związku z istniejącymi przeciwwskazaniami lekarskimi do wykonywania przez powódkę pracy na stanowisku sprzedawcy pracodawca nie mógł dopuścić powódki do pracy na tymże stanowisku oraz z racji istnienia przyczyn natury obiektywnej nie miał możliwości zaproponowania powódce innej pracy, spełniającej wymagania określone w orzeczeniu lekarskim.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. M. zatrudniona była w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. w okresie od 02 września 2008 roku. W ostatnim okresie, na mocy umowy o pracę z dnia 27 listopada 2013 r. została zatrudniona na czas nieokreślony, na stanowisku sprzedawcy.

Na podstawie "aneksów czasowych" z dnia 26. czerwca 2015 r. i 7 października 2015 r., na zasadzie porozumienia, strony ustaliły, że powódka w okresie od 01.07.2015 r. do 30.09.2015 r. i od 01.10.2015 r. do 27.20.2015 r. miała świadczyć pracę na stanowisku sprzedawca-kasjer.

Do obowiązków powódki na stanowisku sprzedawcy-kasjera należały następujące zadania:

- obsługa kasy (pobieranie z magazynu materiałów niezbędnych do funkcjonowania stanowiska kasowego, sprzedaż towarów, codzienne rozliczanie się z zaliczki kasjerskiej, utargu i opakowań zwrotnych zwróconych przez klientów),

- obsługa sali sprzedaży (uzupełnianie brakującego towaru na regałach sklepowych i stojaku kasowym wg obowiązujących w firmie zasad, dbanie o właściwe ułożenie towaru, ekspozycję i czystość na przydzielonych przez kierownika regałach; systematyczne przeglądanie terminów przydatności do spożycia towarów znajdujących się na półce sklepowej i towarów nowo wykładanych; zgłaszanie do osoby pełniącej na danej zmianie funkcję kierownika, informacji o upływie terminu przydatności produktów będących w sprzedaży oraz braków towarowych, dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami kierownika; dbanie o aktualne informacje o cenie i promocjach; udzielanie doraźnej pomocy klientom podczas zakupów, miła i szybka obsługa klientów na sali sprzedaży),

- obsługa klienta,

- ekspozycja towaru na stoisku mięsnym,

- dbałość o towar na stoisku mięsnym,

- bezpieczeństwo i higiena pracy na stoisku mięsnym.

Dodatkowo powódka zobowiązana była do współpracy wewnętrznej z magazynem w zakresie pomocy w przyjmowaniu towaru, odbierania towaru, opakowań jednorazowych, zdawania opakowań zwrotnych, pomocy przy wywożeniu i wwożeniu towaru do magazynu i chłodni oraz współpracy z zaopatrzeniowcem i D..

/dowód: opis stanowiska pracy – k. 4 część B akt osobowych/

Po upływie okresu wskazanego w "aneksach czasowych", przez który powódka wykonywała pracę kasjera-sprzedawcy, w dalszym ciągu wykonywała pracę na stanowisku sprzedawcy, zgodnie z umową o pracę z dnia 27 listopada 2013 r.

Wynagrodzenie miesięczne powódki obliczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosi 1960,09 zł brutto.

/okoliczność bezsporna, dowód: zaświadczenie k. 29/

Powódka świadczyła pracę w placówce handlowej pozwanej w I.. W zakresie obowiązków nie było określonej wagi produktów, które sprzedawca miał przenosić. Często pracownicy na tym stanowisku zajmowali się wykładaniem produktów na półki, rozpakowywaniem ich i przenoszeniem. Powódka pracowała na stoisku mięsnym. Praca na każdym stanowisku w pozwanej (kasjer-sprzedawca, sprzedawca, koordynator stoiska mięsnego, koordynator sklepu, zastępca kierownika, kierownik) wiąże się z dźwiganiem towarów o masie od kilku do kilkudziesięciu kilogramów. Praca powódki również polegała na dźwiganiu towarów, w tym skrzynek z mięsem, które były ciężkie i ważyły do 30 kg.

/dowód: zeznania świadka M. A. – e-protokół z 07 czerwca 2016 roku zapis 00:14:28, zeznania świadka K. K. (1) – e-protokół z 07 czerwca 2016 roku zapis 00:19:53-00:22:30, zeznania świadka W. L. – e-protokół z 07 czerwca 2016 roku zapis 00:24:23-00:26:16/

W dniu 15 lutego 2016 roku powódka T. M., po długoterminowym zwolnieniu lekarskim, otrzymała orzeczenie lekarskie nr (...) wydane na podstawie skierowania na badania lekarskie z dnia 12 lutego 2016 r., z którego wynika, że powódka jest zdolna do wykonywania pracy sprzedawcy, a istniejące przeciwwskazania to: ciężka praca fizyczna, dźwiganie ciężarów powyżej 10 kg.

/dowód: orzeczenie lekarskie nr (...) k. 31/

Pismem z dnia 17 lutego 2016 roku pozwana rozwiązała z powódką umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wskazała: „Istnienie przeciwwskazań do wykonywania obowiązków należących do zakresu czynności na stanowisku sprzedawca tj. ograniczenie dźwigania ciężarów powyżej 10 kilogramów i zakaz wykonywania ciężkiej pracy fizycznej stwierdzone przez lekarza medycyny pracy w zaświadczeniu z dnia 15.02.2016 r. Na zajmowanym stanowisku sprzedawcy pracodawca nie ma możliwości zapewnienia ograniczenia dźwigania ciężarów powyżej 10 kilogramów oraz zapewnienia wykonywania jedynie lekkich prac fizycznych, nie ma również możliwości zaproponowania innego stanowiska pracy, na którym zostałyby spełnione warunki określone na w/w zaświadczeniu”.

/dowód: rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem z dnia 17.02.2016 r. k. 7/

Sąd ustalił stan faktyczny w przedmiotowej sprawie w oparciu o zgromadzone w sprawie dokumenty, zeznania świadków M. A., K. K. (1) i W. L., które nie wzbudziły wątpliwości Sądu w zakresie swej wiarygodności.

Dowody znajdujące się w aktach sprawy w postaci zaświadczenia z k. 29, oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem z k. 30, orzeczenia lekarskiego k. 31, wyciągu z KRS z k. 31-33 oraz akt osobowych powódki w pełni korespondują ze sobą i składają się na ustalony w sprawie stan faktyczny. Nie były one kwestionowane przez strony postępowania, a nadto nie zachodziły żadne wątpliwości, co do ich formy bądź treści.

W ocenie Sądu zeznania świadka M. A., K. K. (1) i W. L. są wiarygodne i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym. Osoby przesłuchane w charakterze świadków w sposób szczegółowy opisały organizację pracy w sklepie pozwanej w I. oraz niemożność zatrudnienia powódki na innym stanowisku. Oceniając zeznania ww. świadków sąd miał na uwadze, że aktualnie są to pracownicy zatrudnieni u pozwanej. Oczywistym zatem jest, iż w takim stanie rzeczy zeznający składają zeznania przychylne pracodawcy w myśl lojalności i dbałości o własne zatrudnienie. Mimo powiązania świadków ze stroną pozwaną, sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania wiarygodności ich zeznań. W ocenie sądu, relacje M. A., K. K. (2) i W. L. są szczere i zgodne z ich stanem wiedzy. Okoliczności przedstawione przez świadków, dotyczące organizacji pracy w pozwanej spółce i zakresu obowiązków pracowników, związanych z dźwiganiem towarów, znajdują potwierdzenie w "opisie stanowiska pracy" na stanowisku sprzedawca-kasjer /k. 4 akt osobowych powódki/.

Z zeznań przesłuchanych świadków wynika, że w pozwanej spółce nie było przewidziane stanowisko pracy polegające wyłącznie na obsłudze kasy. Pracownicy pracujący przy kasie zatrudnieni byli na stanowisku " sprzedawca-kasjer". Do ich obowiązków należała obsługa kasy (przez ok. 3 godzin dziennie) oraz czynności sprzedawcy polegające m.in. na rozkładaniu towaru na półkach, co wiązało się z dźwiganiem ciężarów powyżej 10 kg. Powyższą okoliczność potwierdza treść umów o pracę zawartych przez powódkę z pozwaną, z których wynika, że powódka zajmowała stanowisko "sprzedawcy" a wcześniej - "sprzedawcy-kasjera" /akta osobowe powódki k. 9, 21/, jak również opis stanowiska pracy sprzedawca-kasjer /akta osobowe powódki, część B, k. 4/, obejmujący obowiązki związane z wykładaniem towaru na regały.

Mając na uwadze powyższe, sąd dał wiarę w całości zeznaniom świadków i dowodom z dokumentów, albowiem są spójne, rzeczowe, a wynikające z nich okoliczności wzajemnie się uzupełniają i potwierdzają.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 45 § 1 k.p., razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Przepis ten ustanawia powszechną zasadę ochrony trwałości umowy o pracę na czas nieokreślony w tym znaczeniu, że pozwala uznać za zgodne z prawem tylko takie jej wypowiedzenie przez pracodawcę, które spełnia przewidziane prawem warunki formalne i może być ocenione jako uzasadnione. Pogląd ten jest powszechnie przyjęty w orzecznictwie (por. wyrok z dnia 30 stycznia 1976 r., I PRN 52/75, OSPiKA 1977 z. 3 poz. 47, wyrok z dnia 4 kwietnia 1979 r., I PRN 32/79, niepublikowany).

Zgodnie z art. 30 § 4 k.p. w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego wymóg ten oznacza, że wymieniona w oświadczeniu przyczyna wypowiedzenia powinna być prawdziwa i konkretna. Konkretność przyczyny wymaga jej sprecyzowania (por. uchwała pełnego składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1985 roku, III PZP 10/85, OSNC z 1985 roku, z. 11, poz. 164). Badanie rzeczywistości przyczyn wypowiedzenia odbywa się jedynie w odniesieniu do okoliczności, które zostały przedstawione w piśmie pracodawcy zawierającym oświadczenie o wypowiedzeniu (art. 30 § 4 k.p.). Jeżeli pracodawca wskazał kilka przyczyn wypowiedzenia, dla oddalenia powództwa pracownika wystarczającym jest, aby choćby jedna z nich okazała się uzasadniona (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2005 roku, sygn. akt I PK 61/05 opubl. w OSNP nr 17 – 18 z 2006 roku pod poz. 265).

Okoliczności podane pracownikowi na uzasadnienie decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy, a następnie ujawnione w postępowaniu sądowym, muszą być takie same, zaś pracodawca pozbawiony jest możliwości powoływania się przed organem rozstrzygającym spór na inne przyczyny mogące przemawiać za słusznością wypowiedzenia umowy (por. wyrok SN z dnia 19.04.2010, II PK 306/09). Sąd Najwyższy wskazał w wyroku z dnia 10 listopada 1998 roku w sprawie I PKN 423/98, że pracodawca nie może uzupełniać braku wskazania konkretnej przyczyny po wniesieniu powództwa (OSNP 1999, nr 24, poz. 789), zaś w sytuacji kwestionowania przyczyn wypowiedzenia przez pracownika, zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 300 k.p., ciężar dowodu co do istnienia przyczyny wypowiedzenia spoczywa na pracodawcy.

W tym miejscu powołać się również należy na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1997 roku - I PKN 419/97 (OSNP 1998/20/598), gdzie Sąd Najwyższy stwierdził: "Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być konkretna i rzeczywista. Nie musi jednak mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości skoro wypowiedzenie jest zwykłym sposobem rozwiązania bezterminowego stosunku pracy."

W przedmiotowej sprawie okolicznością bezsporną było to, że powódkę łączyła z pozwaną umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony. Natomiast sporne było, to czy wskazana powódce przyczyna wypowiedzenia stosunku pracy była konkretna i rzeczywista. Zgodnie z linią orzeczniczą prezentowaną przez Sąd Najwyższy przyczyna powinna charakteryzować się konkretnością, rzeczywistością oraz dostatecznym sprecyzowaniem (wyrok SN z dnia 13 maja 1998 r. I PKN 105/98 OSNAPiUS 1999/10 poz. 335).

W oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem z powódką, jako przyczynę wypowiedzenia wskazano „istnienie przeciwwskazań lekarskich do wykonywania obowiązków należących do zakresu czynności na stanowisku pracy sprzedawca, tj. ograniczenie dźwigania ciężarów powyżej 10 kg i zakaz wykonywania ciężkiej racy fizycznej stwierdzone przez lekarza medycyny pracy w zaświadczeniu z dnia 15 lutego 2016 roku”. Podkreślono, że na zajmowanym przez powódkę stanowisku sprzedawca pracodawca nie ma możliwości zapewnienia powódce ograniczenia dźwigania ciężarów powyżej 10 kilogramów oraz zapewnienia wykonywania jedynie lekkich prac fizycznych, nie ma również możliwości zaproponowania powódce innego stanowiska pracy, na którym zostałyby spełnione warunki określone w w/w oświadczeniu”.

W ocenie Sądu wskazane podstawy wypowiedzenia umowy o pracę zostały sformułowane w sposób konkretny i jednoznaczny, jasno precyzując motywy decyzji pracodawcy. W świetle powyższego należy uznać, że pozwany wskazał w oświadczeniu rzeczywistą, dostatecznie konkretną i zrozumiałą przyczynę wypowiedzenia. Ponadto podkreślić należy, iż przeciwwskazanie lekarskie do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku uzasadnia wypowiedzenie. Takie stanowisko potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 16 grudnia 1999 r. (I PKN 469/99) oraz w wyroku z 9 marca 2011 (II PK 225/10). Co istotne, orzeczenie lekarskie nie musi dotyczyć wszystkich czynności należących do zakresu obowiązków pracownika. Pracodawca ma prawo rozwiązać z nim umowę także wtedy, gdy przeciwwskazanie dotyczy choćby jednego z wykonywanych zadań. W niniejszej sprawie pracodawca dokonał rozwiązania umowy o pracę z powódką, uzasadniając je w sposób konkretny i rzeczywisty, z uwzględnieniem przeciwwskazań lekarskich.

Praca powódki świadczona była na stanowisku sprzedawca. Pozwany pracodawca w sposób wiarygodny przedstawił zakres prac powódki. Nieuniknionym w pracy powódki był wysiłek fizyczny, a tym bardziej dźwiganie. Podkreślić należy, że do obowiązków powódki należała konieczność uczestnictwa w "towarowaniu" sklepu, co wiązało się jednoznacznie z dźwiganiem oraz przenoszeniem towarów. Natomiast pracodawca jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo i zdrowie podległych mu pracowników. W trakcie postępowania pozwany wykazał, że nie mógł zapewnić powódce stanowiska, na którym nie byłoby pracy fizycznej i dźwigania. Przekonują o tym zeznania przesłuchanych świadków, z których wynika, że u pozwanej każde stanowisko pracy wymaga dźwigania towarów. Praca na stanowisku kasjera-sprzedawcy, na którym, we wcześniejszym okresie była zatrudniona powódka, nie ogranicza się do kasowania produktów, ale obejmuje też wykonywanie obowiązków na terenie sklepu związanych z transportowaniem towaru, rozkładaniem produktów na półkach, w tym owoców, warzyw, skrzynek z mięsem, zgrzewek wody mineralnej. Pracownicy pozwanej zatrudnieni są na stanowiskach: sprzedawca, kasjer-sprzedawca, koordynator stoiska mięsnego, koordynator sklepu, kierownik, zastępca kierownika. Wszyscy pracownicy mają obowiązek przenoszenia towaru.

Ponadto za chybione uznać należy depozycje powódki, jakoby pozwana miała możliwość przeniesienia jej na inne stanowisko pracy – kasjera, które nie wiązało się z dźwiganiem ciężarów powyżej 10 kg. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że niemożliwym było przeniesienie powódki na inne stanowisko, gdyż w sklepie pozwanej nie było przewidziane stanowisko kasjera, tylko sprzedawcy-kasjera, które również wiązało się z dźwiganiem ciężarów. Podkreślenia wymaga, iż u pozwanej każde podstawowe stanowisko w sklepie wiązało się z pracą fizyczną, zaś ograniczenie zdrowotne wskazane w orzeczeniu lekarskim pracodawca ocenił, iż nie pozwala na wykonywanie czynności niezbędnych do pracy na zajmowanym przez powódkę stanowisku. Przypomnieć należy, iż dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy w powyższych okolicznościach mogłoby stanowić naruszenie art. 207 § 2 pkt 1 k.p. , a także art. 94 pkt 4 k.p. , czyli podstawowego obowiązku pracodawcy, jakim jest zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków pracy. Warto zaznaczyć również, że pracodawca może przenieść osobę na inne stanowisko, jednakże nie ma takiego obowiązku. Przymus przeniesienia zatrudnionego do innej pracy powstaje wyłącznie w ściśle określonych przypadkach, np. gdy niezdolność powstała na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Zgodnie bowiem z art. 231 k.p. pracodawca ma obowiązek przenieść pracownika do odpowiedniej pracy, jeżeli ten stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dla powstania obowiązku przeniesienia z art. 231 k.p. muszą więc być spełnione łącznie trzy przesłanki, a mianowicie: musi nastąpić, przy zachowaniu trybu przewidzianego prawem, stwierdzenie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej ; zdarzenia te muszą spowodować skutek, w postaci niezdolności do pracy; niezdolność ta nie może wyczerpać przesłanek uzyskania świadczeń w rozumieniu przepisów emerytalnych. W niniejszej sprawie nie zostały spełnione w/w przesłanki.

Biorąc pod uwagę powyższe, powództwo podlegało oddaleniu (pkt 1 wyroku).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 102 kpc. Obecna sytuacja materialna powódki prowadzi – w ocenie Sądu – do przekonania, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek umożliwiający odstąpienie od obciążenia jej kosztami procesu - jak w pkt. 2 wyroku.