Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 października 2016 r. w S.

sprawy R. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania R. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 28 czerwca 2016 roku znak: ENP/25/039114095

I. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje R. K., poczynając od 1 czerwca 2016 roku, prawo do wypłaty emerytury w wysokości 2.970,42 zł (dwóch tysięcy dziewięciuset siedemdziesięciu złotych i czterdziestu dwóch groszy) brutto, tj. w kwocie ustalonej wcześniejszą decyzją organu rentowego z 18 maja 2016 roku;

II. stwierdza odpowiedzialność organu rentowego za niewyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowej decyzji w niniejszej sprawie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 czerwca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 7 czerwca 2016 roku, ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury przysługującej R. K. od 1 czerwca 2016 roku, tj. od następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy.

W decyzji wskazano, iż wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej: (...),69 + (...),56)/249,90= 2801,93 zł. Ostatecznie po odliczeniu zaliczek na podatek i składki na ubezpieczenie zdrowotne, wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2308,76 zł.

R. K. odwołała się od powyższej decyzji, wskazując, że wcześniejszą decyzją z dnia 18 maja 2016 roku o przyznaniu jej prawa do emerytury, organ rentowy wyliczył wysokość świadczenia na 2970,42 zł, a obecnie pojawiły się różnice w ustalonych przez ZUS wysokościach składek zewidencjonowanych na jej koncie i zwaloryzowanego kapitału początkowego.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w całości, wyjaśniając iż dokonał ponownego obliczenia wysokości należnego ubezpieczonej świadczenia z uwagi na fakt, iż w dacie wydania pierwotnej decyzji pozostawała ona jeszcze w zatrudnieniu. W szczególności wskazał, iż z uwagi na złożenie przez ubezpieczoną wniosku o podjęcie wypłaty emerytury w czerwcu 2016r., kwota składek i kapitału początkowego poddana została waloryzacji wskaźnikiem rocznym wynoszącym 105,3,%.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. K. urodziła się (...).

Niesporne.

Decyzją z dnia 9 grudnia 2013 roku organ rentowy ustalił wysokość kapitału początkowego ubezpieczonej na dzień 1 stycznia 1999r. na kwotę 155 558,70 zł.

W decyzji tej przyjęto, że podstawa wymiaru kapitału początkowego wynosi 1595,34 złote. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1989r. do 31 grudnia 1998 r.; wwpw ustalono na poziomie 130,67 %.

Długość przebytych przez ubezpieczoną okresów składkowych uwzględniono w wymiarze 23 lat, 2 miesięcy i 28 dni (278 miesięcy), nieskładkowych – 2 miesiący i 13 dni, a z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem – 9 miesięcy.

W decyzji wskazano, że współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł w przypadku ubezpieczonej 86,54 %. Średnie dalsze trwanie życia ustalono na 209 miesięcy.

Niesporne, a nadto dowód: decyzja z 09.12.2013r.– k. 23-25 plik (...).

W dniu 1 kwietnia 2016 roku R. K. złożyła w organie rentowym wniosek o emeryturę, wskazując, że nadal pozostaje w stosunku pracy z Bankiem (...) Spółka Akcyjna w W. I Oddział w K.. Jednocześnie zaznaczyła, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpi w dniu 31 maja 2016 roku.

Niesporne, a nadto dowód: wniosek – k. 1-4 plik I akt rentowych.

Decyzją z dnia 18 maja 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał R. K. prawo do emerytury od 1.04.2016r., tj. od miesiąca złożenia wniosku, wskazując, że do obliczenia emerytury przyjęto kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę. Wyjaśniono, że kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 221201,07 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 525266,61 zł; średnie dalsze trwanie życia wyliczono na 251,30 miesięcy, zaś wyliczoną kwotę emerytury na 2970,42 zł.

Jednocześnie organ poinformował ubezpieczoną, że ostateczna wysokość emerytury zostanie ustalona z chwilą podjęcia wypłaty świadczenia, tj. po rozwiązaniu stosunku pracy.

Niesporne, a nadto dowody: decyzja z dnia 18.05.2016r. – k. 10 plik akt rentowych.

W dniu 7 czerwca 2016r. R. K. złożyła w ZUS wniosek o emeryturę, wskazując, że z dniem 31 maja 2016 roku ustał stosunek pracy jaki łączył ją z ostatnim pracodawcą.

Niesporne, a nadto dowody:

- wniosek – k. 13 plik I akt rentowych;

- świadectwo pracy z 31.05.2016 - k. 14 plik I akt rentowych.

Decyzją z dnia 12 maja 2016r. organ rentowy – z urzędu, zgodnie z ustawą z dnia 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS - ponownie ustalił ubezpieczonej wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku, określając iż wynosi on 160.325,99 zł.

Niesporne, a nadto dowód: decyzja z 12.05.2016r. - plik (...).

Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 28 czerwca 2016 roku, znak (...), organ rentowy ustalił R. K. wysokość i podjął wypłatę emerytury od 1 czerwca 2016 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Podstawę obliczenia emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego składek zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę. Przyjęto:

- kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 209802,69 zł,

- kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 490400,56 zł,

- średnie dalsze trwanie życia 249,90 m-cy.

Emerytura wyliczona zgodnie z art. 26 wyniosła 2801,93 zł.

Niesporne, a nadto dowód: decyzja z 28.06.2016 r. – k. 17-18 plik I akt rentowych.

Różnica w kwocie składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji oraz w kwocie zwaloryzowanego kapitału początkowego przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w decyzji z dnia 18 maja 2016 roku oraz w decyzji z dnia 28 czerwca 2016 roku, wynika z tego, że dokonując ustalenia wysokości zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz wysokości zwaloryzowanych składek, w pierwszej decyzji dokonano waloryzacji kwartalnej składek i kapitału początkowego, zaś w decyzji z dnia 28 czerwca 2016r. dokonano ich waloryzacji wyłącznie wskaźnikiem rocznym.

W szczególności waloryzacja kapitału początkowego na dzień 28.06.2016r. przedstawia się następująco (waloryzacja roczna):

(...),99 x 115,60% = (...),84 x 112,72% = (...),69 x 106,68% = (...),90 x 0% = (...),46 x 102,00% = (...),49 x 103,63% = (...),15 x 105,55% = §>04 x 106,90% = (...),92 x 112,85% = (...),16 x 116,26% = (...),99 x % -' (...),27 x 103,98% = (...),92 x 105,18% = (...),35 x 104,68% - 30 x 104,54% = (...),25 x 102,06 - (...),14 x 105,37% - (...),56,

a na dzień 18.05.2016r. (waloryzacja kwartalna) przedstawia się następująco:

(...),14 x 112,30% x 100,50% = (...),61.

Niesporne, a nadto: wyliczenia organu rentowego k. 16-18 akt sądowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się uzasadnione.

Stan faktyczny w rozpoznawanej sprawie był niesporny i w całości oparty na dokumentacji złożonej przez organ rentowy. Spór dotyczył wyłącznie interpretacji mających zastosowanie w sprawie przepisów art. 25, 25a i 173 ust. 4, 5 i 5a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 z późn. zm., dalej jako ustawa emerytalna), a w szczególności tego czy ustalając ostateczną wysokość emerytury R. K. w dniu 18 maja 2016 roku oraz 28 czerwca 2016 roku organ rentowy powinien dokonać ostatniej waloryzacji jej składek emerytalnych oraz kapitału początkowego według wskaźnika rocznego czy też wskaźnika za I i II kwartal 2015 roku - stosując przepis art. 25a ust. 2 pkt 1 ustawy emerytalnej.

Zdaniem sądu orzekającego w niniejszej sprawie organ rentowy w zaskarżonych decyzjach nieprawidłowo przeprowadził waloryzację składek i kapitału początkowego, nie uwzględniając waloryzacji kwartalnych i uznając, że – mimo już raz dokonanego ustalenia wysokości świadczenia ubezpieczonej – możliwe jest przeliczenie jego wysokości, sprowadzające się w istocie do jego ponownego obliczenia w sposób niekorzystny dla R. K..

Zdaniem sądu skoro pierwotnie wydana decyzja ustaliła wysokość należnej R. K. emerytury, do zmiany wysokości świadczenia mogło dojść tylko w przewidzianych prawem przypadkach, tj. albo w razie zaistnienia przesłanek o jakich mowa w art. 114 ustawy emerytalnej, albo w sytuacji wskazanej w art. 108 tejże ustawy. Na istnienie żadnych z tych dwóch okoliczności organ rentowy się jednak nie powoływał. Zamiast tego, w sposób oderwany od treści obowiązujących przepisów, uznał, że może dokonać takiego przeliczenia tylko dlatego, że R. K. złożyła wniosek o podjęcie wypłaty zawieszonego świadczenia. Stanowisko takie trzeba było uznać za oczywiście błędne.

Dla dokładnego wyjaśnienia w jaki prawidłowo sposób powinno zostać wyliczone świadczenie ubezpieczonej, w dalszej części niniejszego uzasadnienia zostanie jednak najpierw szczegółowo omówiona kwestia sposobu waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego dokonywanej przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury, do której prawo nabywane jest na mocy art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a której wysokość ustalana jest zgodnie z art. 26 tej ustawy.

W myśl art. 26 ust. 1 ustawy, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego.

Mający zastosowanie z mocy tego odesłania przepis art. 25 ust. 1 ustawy wskazuje – jako podstawę obliczenia emerytury – kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175.

Składki na ubezpieczenie emerytalne gromadzone na indywidualnych kontach ubezpieczonych nie są wprawdzie inwestowane, lecz przeznaczone na bieżącą wypłatę świadczeń, jednak jako składnik podstawy obliczenia emerytury podlegają waloryzacji. W myśl art. 25 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, waloryzacja ta sprowadza się do pomnożenia zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji, o jakim mowa w ust. 6-10 tego artykułu. W świetle art. 25 ust. 3 ustawy, składki te podlegają w pierwszym rzędzie waloryzacji rocznej, od dnia 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji za 2000 rok, natomiast waloryzacja kwartalna, uregulowana w art. 25a ustawy, stanowi jej uzupełnienie. Zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy, mechanizm waloryzacji ma charakter narastający i oznacza dodawanie kwoty wynikającej z poprzedniej waloryzacji i kwoty składek za dany rok oraz podwyższenie tak uzyskanej sumy wskaźnikiem waloryzacji (pomnożenie jej przez wskaźnik waloryzacji). Wskaźnik waloryzacji jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku powiększonemu o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego.

Roczna waloryzacja polega na tym, że w czerwcu danego roku waloryzuje się składki należne do końca poprzedniego roku kalendarzowego, a podlegające zaewidencjonowaniu na koncie ubezpieczonego do dnia 31 stycznia roku, w którym przeprowadzana jest waloryzacja (roku waloryzacji). Waloryzację roczną składek przeprowadza się w dniu 1 czerwca z tego względu, że wskaźnik owej waloryzacji za poprzedni rok ogłaszany jest do dnia 25 maja kolejnego roku. Waloryzacja składek przeprowadzana w danym roku oznacza więc podwyższenie (zwaloryzowanie) kwoty składek należnych do końca poprzedniego roku, a wpłaconych do dnia 31 stycznia roku waloryzacji. Wyznaczenie daty 31 stycznia jako dnia ustalenia stanu konta podlegającego rocznej waloryzacji, jest uzasadnione tym, że zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 121), wpłaty składek za dany miesiąc należy dokonać do określonego dnia następnego miesiąca, zatem wpłata składki za grudzień danego roku następuje w styczniu kolejnego roku.

W wyniku ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej przed przyznaniem ubezpieczonemu prawa do emerytury podwyższeniu wskaźnikiem waloryzacyjnym podlegają zatem składki należne do końca roku kalendarzowego poprzedzającego rok, w którym przeprowadzana jest ta waloryzacja. Natomiast składki należne za okres po zakończeniu tegoż roku obrachunkowego, które nie zostaną objęte kolejną roczną waloryzacją (gdyż ta nastąpi już po przyznaniu i obliczeniu wysokości świadczenia) podlegają waloryzacji kwartalnej, o jakiej mowa w art. 25a ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Przepis art. 25a cyt. ustawy (jak wprost wynika z treści przepisu) - ma zastosowanie przy ustalaniu wysokości emerytury do składek na ubezpieczenie emerytalne zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25; kwota tych składek waloryzowana jest kwartalnie. W ust. 2 wskazano przy tym, że w przypadku ustalania wysokości emerytury:

1) w pierwszym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku;

2) w drugim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku;

3) w trzecim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;

4) w czwartym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku.

W trybie tego przepisu waloryzowana jest kwota składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych (ust.3).

Zatem, podobnie jak w przypadku waloryzacji rocznych, także i w tym przypadku mechanizm waloryzacji ma narastający charakter i oznacza dodawanie kwoty wynikającej z poprzedniej waloryzacji i kwoty składek za dany kwartał oraz podwyższanie tak uzyskanej sumy wskaźnikiem waloryzacji. Natomiast wskaźnik waloryzacji jest wynikiem algorytmu podobnego do stosowanego przy waloryzacji rocznej, z tą różnicą, że chodzi o stosunek cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, z który przeprowadzana jest waloryzacja do poprzedniego kwartału, powiększony o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do kwartału poprzedniego.

Zastosowanie powyższych zasad oznacza, że podstawę obliczenia emerytury będzie zawsze stanowić suma składek po ostatniej waloryzacji rocznej powiększona o poddane waloryzacji kwartalnej składki należne za dalszy okres do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc początkujący wypłatę.

Z kolei zasady waloryzacji kapitału początkowego określono w przepisie art. 173 ustawy emerytalnej. W ust. 4 tego przepisu wskazano, że pierwszej waloryzacji kapitału początkowego dokonuje się od dnia 1 czerwca 2000 r. przez pomnożenie tego kapitału wskaźnikiem wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z 1999 r., pomniejszonego o naliczone i potrącone od ubezpieczonego składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1998 r. W ust. 5 wskazano, że drugiej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2001 r. dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-5, 9 i 10 oraz w art. 25a. Z kolei w ust. 5a przewidziano, że trzeciej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2002 r. oraz kolejnych dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-8 i 10 oraz w art. 25a.

Mając na uwadze argumentację organu rentowego sąd zwrócił też uwagę, że przywoływany przez ZUS na uzasadnienie jego stanowiska przepis art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej stanowiący o sposobie obliczania emerytury kapitałowej według stanu konta ubezpieczonego na koniec miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, nie funkcjonuje w próżni normatywnej. Stąd jego treść należy odczytywać nie tylko literalnie, ale także w kontekście tych wszystkich przepisów wyżej powołanej ustawy emerytalnej, które regulują kwestie nabycia prawa do świadczenia, ustalania jego wysokości czy momentu podjęcia wypłaty.

W tym zaś kontekście koniecznym wydaje się przypomnienie, że jakkolwiek co do zasady prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa (art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej) to jednak nie jest to tożsame z przyznaniem (wypłatą) świadczenia, do czego z kolei nawiązuje regulacja zawarta w art. 129 ust. 1 omawianej ustawy, odnosząc powyższe (również co do zasady) do miesiąca zgłoszenia wniosku emerytalnego przez ubezpieczonego. Zainicjowanie więc postępowania emerytalnego przedmiotowym wnioskiem powoduje, że decyzja ZUS potwierdzająca uprawnienie do dochodzonego świadczenia jest jednocześnie decyzją ustalającą prawo do jego pobierania w określonej ustalonej w decyzji tej wysokości (por. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1989 r. III UZP 11/89 OSNCP 1990/6/72). Zasadą jest również to, iż decyzje takie ostatecznie ustalają pełną wysokość przysługującej na dzień wypłaty emerytury. W kontekście wyżej przywołanych przepisów ustawy emerytalnej w ocenie sądu brzmienie jej art. 25 ust. 1 należy wyłącznie wiązać z regulacją zawartą w art. 129 ust. 1 tej ustawy (tak też wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 6 maja 2015 r., III AUa 1010/14).

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że w analizowanym przypadku R. K. wniosek o przyznanie emerytury złożyła w dniu 1 kwietnia 2016 roku. Wniosek ten został rozpoznany decyzją ZUS z dnia 18 maja 2016 roku, którą organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku, ustalając jednocześnie na tak określoną datę, że podstawę obliczenia świadczenia stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitał początkowy z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę. Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, które ustalono na dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę (251,30 miesięcy).

Zdaniem sądu decyzja z dnia 18 maja 2016 roku jest „pełnowartościową” decyzją, ustalającą prawo R. K. do emerytury w określonej w tej decyzji wysokości. Sąd nie ma żadnych zastrzeżeń co do prawidłowości wyliczeń, które legły u podstaw tej decyzji.

Nawiązując w tym kontekście do argumentacji organu rentowego trzeba też jasno wskazać, że z treści powołanego wyżej przepisu art. 25 ustawy emerytalnej wynika, iż waloryzacja roczna jest mechanizmem przeprowadzanym na indywidualnym koncie ubezpieczonego, który jeszcze nie nabył uprawnień emerytalnych, bądź nie wystąpił o ich ustalenie. Nie można było więc stracić z pola widzenia tego, że na mocy decyzji z dnia 28 czerwca 2016 roku nastąpiło jedynie podjęcie wypłaty zawieszonej emerytury ubezpieczonej z uwagi na zakończenie zatrudnienia. Zdecydowanie zaskarżona decyzja z dnia 28 czerwca 2016 roku nie była więc decyzją przyznającą prawo do świadczenia. Fakt kontynuowania zatrudnienia przez odwołującą skutkował bowiem jedynie zawieszeniem prawa do emerytury przyznanej decyzją z dnia 18 maja 2016 roku (stosownie do art. 103a ustawy emerytalnej), z jednoczesnym wstrzymaniem jej wypłaty (art. 134 ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy).

Co za tym idzie, wniosek R. K. z dnia 7 czerwca 2016 roku o podjęcie wypłaty świadczenia z uwagi na rozwiązanie stosunku pracy mógł jedynie skutkować, przewidzianym w art. 135 ust. 1 ustawy emerytalnej, wznowieniem wypłaty emerytury z dniem 1 czerwca 2016 r. w wysokości ustalonej w poprzedniej decyzji, a nie - jak przyjął ZUS w zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji - ustalaniem wysokości emerytury na nowo na dzień 1 czerwca 2016 r. (co przy dokonanej w tej dacie waloryzacji rocznej składek i kapitału początkowego wnioskodawczyni wskaźnikiem rocznym skutkowało obniżeniem wysokości świadczenia).

Mimo że wydaje się to oczywiste, trzeba w tym kontekście także przypomnieć, że wznawiając wypłatę zawieszonej emerytury organ rentowy nie dokonuje ponownego ustalenia wysokości tego świadczenia. Kwestie zasad wznowienia wypłaty świadczenia (także w sytuacji gdy świadczenia nie wypłacano, gdyż powstały okoliczności uzasadniające zawieszenie prawa do niego o jakich mowa w art. 103a ustawy emerytalnej – art. 134 ust. 1 pkt 1 tejże ustawy) zostały szczegółowo uregulowane w przepisie art. 135 tejże ustawy, w którym nie ma mowy o obliczaniu wysokości świadczenia na nowo, a wyłącznie o „wznowieniu” jego wypłaty, co należy interpretować jednoznacznie jako przystąpienie do wypłaty świadczenia w ostatnio ustalonej wysokości. Brak było zatem podstaw do stwierdzenia przez organ rentowy, że wysokość emerytury wyliczonej dla R. K. w dniu 18 maja 2016 roku miała charakter zaliczkowy, z powołaniem się na konieczność ponownego wyliczenia świadczenia na podstawie art. 25 ustawy emerytalnej po złożeniu przez ubezpieczoną wniosku o podjęcie wypłaty emerytury.

W tym miejscu zaakcentować też należy, że wysokość świadczenia emerytalnego ustalona prawomocną decyzją organu rentowego o przyznaniu emerytury na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy emerytalnej, którą ustalono zgodnie z treścią art. 25 i 26 powołanej wyżej ustawy, ulega ponownemu ustaleniu wyłącznie w warunkach określonych w treści art. 108 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w przypadku, gdy emeryt podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po dniu, od którego przyznano emeryturę ustaloną na podstawie art. 24. W ust. 1 art. 108 przewidziano, że jeżeli po dniu, od którego przyznano emeryturę określoną w art. 24 lub 24a, emeryt podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, wysokość świadczenia ulega ponownemu ustaleniu w sposób określony w ust. 2. W ust. 2 wskazano, że emerytury obliczone według zasad określonych w art. 26 powiększa się o kwotę wynikającą z podzielenia składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury, o której mowa w art. 24 i 24a, i zwaloryzowanych zgodnie z art. 25 przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury, z uwzględnieniem ust. 4 i 5. Ponowne ustalenie wysokości emerytury następuje na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po upływie roku kalendarzowego lub po ustaniu ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (ust. 3).

Mając na uwadze unormowanie art. 108 ustawy emerytalnej, tym bardziej nie sposób uznać zasadności dokonania przez ZUS w dniu 28 czerwca 2016 roku ponownego ustalenia podstawy obliczenia wysokości emerytury ubezpieczonej (a nie ponownego ustalenia samej wysokości świadczenia) w sytuacji, gdy prawo do emerytury zostało już ubezpieczonej wcześniej przyznane a jego wysokość ustalona.

Mając więc na uwadze wszystko powyższe koniecznym stało się ustalenie, że wysokość przysługującej R. K. do wypłaty emerytury, poczynając od 1 czerwca 2016r. wynosi 2970,42 zł brutto, tj. tyle, ile organ rentowy ustalił w decyzji datowanej na dzień 18 maja 2016r.

Podstawę obliczenia emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej stanowiła bowiem wówczas kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego i składek zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę, a mianowicie:

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji, która wyniosła 221201,07 zł

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego, która wyniosła 525266,61 zł.

Wyliczona emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, które ustalono na dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę (251,30 m-ce).

Mając powyższe na uwadze, sąd stosownie do przepisu art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję, orzekając zgodnie z wnioskiem ubezpieczonej.

W myśl przepisu art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej „ w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego”.

W świetle treści powyższego przepisu w niniejszej sprawie trzeba było więc jeszcze ocenić, czy możliwe było uznanie, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za „niewyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji”.

Jak wynika z poczynionych przez sąd wyżej ustaleń, organ rentowy podjął od dnia 1 czerwca 2016 r. wypłatę emerytury w zaniżonej wysokości, co było wynikiem wyłącznie jego błędu. Organ rentowy, nie mając ku temu żadnych podstaw prawnych, dokonał bowiem ponownego ustalenia wysokości należnego ubezpieczonej świadczenia, mimo że wysokość tę ustalił już wcześniej, w sposób dla R. K. korzystniejszy. W tych okolicznościach koniecznym stało się stwierdzenie, że organ rentowy wydał błędną decyzję, w sytuacji, gdy możliwe było wydanie decyzji zgodnej z prawem. Powyższe oznacza, że opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, co uzasadniało orzeczenie jak w punkcie II sentencji wyroku.