Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 6 października 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w VIII Wydziale Cywilnym

w składzie: przewodniczący: SSR Bartek Męcina

protokolant: st. sekr. sąd. Ewa Ławniczak

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2016 roku w Łodzi

sprawy z powództwa (...) S.A. we W.

przeciwko K. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej K. K. na rzecz powoda (...) S.A. we W.:

a)  kwotę 4.435,60 zł. (cztery tysiące czterysta trzydzieści pięć złotych sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami, przy czym od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, od kwoty 3.676,11 zł. (trzy tysiące sześćset siedemdziesiąt sześć złotych jedenaście groszy) od dnia 25 maja 2015 r. do dnia zapłaty, oraz

b)  kwotę 717 zł. (siedemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

1.  oddala powództwo w pozostałej części,

2.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 a) rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII C 3456/15

UZASADNIENIE

W dniu 25 maja 2015 roku powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. wytoczył przeciwko pozwanej K. K. w elektronicznym postępowaniu upominawczym, powództwo o zapłatę kwoty 4.435,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 600 zł. (pozew k. 2-3)

W dniu 12 czerwca 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał w przedmiotowej sprawie postanowienie, w którym wobec stwierdzonego braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi. (postanowienia k. 4)

Pozwem złożonym na urzędowym formularzu powód podtrzymał żądanie pozwu wraz z uzasadnieniem jak w pozwie złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym. (pozew k. 12-13)

W piśmie procesowym opatrzonym datą 9 lutego 2016 roku pełnomocnik powoda sprecyzował żądanie odsetkowe wyrażone w treści pozwu, wnosząc o zasądzenie od kwoty należności głównej odsetek ustawowych za opóźnienie za okres począwszy od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. (pismo procesowe pełnomocnika powoda k. 31-31v.)

W piśmie procesowym opatrzonym datą 9 maja 2016 roku pełnomocnik powoda wyjaśnił, iż na kwotę dochodzoną w żądaniu pozwu składają się kapitał w kwocie 1.918,71 zł., odsetki ustawowe w łącznej kwocie 1.757,40 zł., częściowe koszty procesu w kwocie 430 zł., koszty zastępstwa w egzekucji w kwocie 150 zł. i zwrot zaliczek opłaconych przez stronę powodową w postępowaniu egzekucyjnym w kwocie 179,49 zł. (pismo procesowe pełnomocnika powoda k. 37-37 v.)

Na rozprawie w dniu 6 października 2016 roku w imienia powoda jego pełnomocnik nie stawił się - został prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy. Pozwana nie stawiła się na termin rozprawy, pomimo prawidłowego wezwania, nie żądała przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności, nie złożyła w sprawie żadnych wyjaśnień, w tym odpowiedzi na pozew. W związku z powyższym Sąd wydał wyrok zaoczny. (protokół do wyroku zaocznego k. 44)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. W. zawarła umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. (okoliczności bezsporne)

W dniu 31 grudnia 2008 roku spółka (...) zawarła z powodem umowę przelewu wierzytelności, szczegółowo określonych w załączniku nr 1 do umowy. (okoliczności bezsporne, kserokopia umowy sprzedaży wierzytelności k. 19-22)

W dniu 7 marca 2011 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 38865/11, wydał nakaz zapłaty
w elektronicznym postępowaniu upominawczym, w którym zasądził od E. W. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej we W. kwotę 1.918,17 zł wraz z odsetkami ustawowymi: od kwoty 1.500 zł od dnia 27 lutego 2008 roku do dnia zapłaty, od kwoty 135,38 zł od dnia 18 grudnia 2007 roku do dnia zapłaty, od kwoty 100 zł od dnia 20 listopada 2007 roku, od kwoty 183,33 zł od dnia 21 lipca 2009 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 630 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Następnie wobec niewniesienia przez pozwaną sprzeciwu w ustawowym terminie, nakaz zapłaty został opatrzony klauzulą wykonalności. (kserokopia nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 10, kserokopia postanowienia k. 11, okoliczności bezsporne)

W dniu 7 lipca 2014 roku E. W. i pozwana K. K. podpisały „zobowiązanie”, w którym oświadczyły, że w związku z istnieniem zadłużenia E. W. wobec (...) S.A. z siedzibą we W., wynikającego z nakazu zapłaty wydanego w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 38865/11 przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny, zobowiązują się do zapłaty kwoty wynikającej z w/w nakazu wraz z odsetkami, kosztami procesu sądowego oraz pozostałymi kosztami poniesionymi dotychczas przez wierzyciela, w ratach płatnych w następujący sposób: miesięcznie w kwocie 100 zł, wszystkie raty płatne 15 dnia każdego miesiąca, począwszy od 15 lipca 2014 roku aż do całkowitej spłaty zadłużenia, niezależnie od potrąceń komorniczych. (kserokopia zobowiązania k. 23, okoliczności bezsporne)

Pismem z dnia 19 marca 2015 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 4.409,84 zł wskazując, że w jej skład wchodzi należność główna wynikająca z nakazu zapłaty, o którym mowa wyżej, w kwocie 1.918,71 zł, odsetki w kwocie 1729,64 zł oraz koszty procesu, koszty komornicze a także koszty poniesione przez wierzyciela w kwocie 761,49 zł. Pomimo wezwania do zapłaty pozwana do dnia wyrokowania nie zapłaciła kwoty dochodzonej przedmiotowym pozwem. (kserokopia wezwania do zapłaty k. 24, okoliczności bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, które nie budziły wątpliwości, co do prawidłowości i rzetelności ich sporządzenia, nie były także kwestionowane przez żadną ze stron procesu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo było zasadne w przeważającej części i zasługiwało na uwzględnienie w zakresie żądanej kwoty 4.435,60 zł wraz z odsetkami, to jest w zakresie ustawowych odsetek od kwoty 3.676,11 zł od dnia 25 maja 2015 roku do dnia zapłaty. Powództwo nie było natomiast zasadne w zakresie odsetek ustawowych od kwoty dochodzonej tytułem zasądzonych na rzecz powoda kosztów postępowania oraz kosztów komorniczych a także kosztów poniesionych przez wierzyciela w wysokości 759,49 zł (odsetki ustawowe od kwoty 759,49 zł nie były należne).

W przedmiotowej sprawie Sąd wydał wyrok zaoczny, z uwagi na spełnienie przesłanek z art. 339 § 1 k.p.c. i art. 340 k.p.c. Sąd przyjął, zatem, za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie i w pismach procesowych doręczonych pozwanej przed rozprawą, uznając, że nie budzą one uzasadnionych wątpliwości i nie zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Oczywiście, wydanie wyroku zaocznego nie przesądzało o uwzględnieniu powództwa w całości. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, przewidziane w art. 339 § 2 k.p.c. domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości (por. uzasadnienie SN z dnia 18 lutego 1972 r., III CRN 539/71, OSNCP 1972/7-8/150). Z uwagi na to, że działanie przepisu art. 339 § 2 k.p.c. nie rozciąga się na dziedzinę prawa materialnego, obowiązkiem sądu rozpoznającego sprawę w warunkach zaoczności jest rozważenie, czy w świetle przepisów prawa materialnego twierdzenie strony powodowej uzasadniają uwzględnienie żądania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 1999 roku, I CKU 176/97, Prok. i Pr. 1999/9/30, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 1997 roku, I CKU 87/97, Prok. i Pr. 1997/10/44, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 roku, III CRN 30/72, LEX nr 7094).

W tym miejscu wskazać należy, że strona powodowa dochodziła w przedmiotowej sprawie od pozwanej także kwoty 759,49 zł z tytułu – jak wskazała w piśmie procesowym opatrzonym datą 21 października 2015 roku – częściowych kosztów procesu, kosztów zastępstwa w egzekucji oraz zwrot zaliczek opłaconych przez powoda w postępowaniu i żądała ich zasądzenia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

M.-prawną podstawę roszczenia powoda w zakresie odsetek stanowił przepis art. 481 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Wskazany przepis art. 481 k.c. obciąża dłużnika obowiązkiem zapłaty odsetek bez względu na przyczyny uchybienia terminowi płatności sumy głównej. Sam fakt opóźnienia przesądza, że wierzycielowi należą się odsetki. Dłużnik jest zobowiązany uiścić je, choćby nie dopuścił się zwłoki w rozumieniu art. 476 k.c., a zatem nawet w przypadku, gdy opóźnienie jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności i choćby wierzyciel nie doznał szkody.

Zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 2 k.c., jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (od dnia 1 stycznia 2016 roku odsetki ustawowe za opóźnienie). Jednakże, gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Stosownie zaś do treści art. 482 § 1 k.c., od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa.

W myśl zawartej przez pozwaną z powodem umowy,
powód miał prawo do naliczania odsetek podwyższonych (a więc odsetek od zadłużenia przeterminowanego). Pozwana nie wywiązała się z zawartej umowy, tym samym żądanie powoda zapłaty odsetek ustawowych od kwoty 3.676,11 zł od dnia 25 maja 2015 roku (tj. od daty wytoczenia powództwa) do dnia zapłaty Sąd uznał za w pełni zasadne.

Jak wskazano wyżej, za w/w okres, powód domagał się także zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 4.435,60 zł, na którą to kwotę składają się m.in. koszty postępowania oraz koszty zastępstwa prawnego w łącznej wysokości 759,49 zł zasądzone na rzecz powoda (czyli koszty postępowania zasądzone prawomocnym orzeczeniem).

Koszty procesu stanowią jeden z nieodłącznych elementów postępowania cywilnego i są normowane w Kodeksie postępowania cywilnego - w sposób samodzielny, autonomiczny i wyczerpujący, niekiedy tylko znajdując dopełnienie w innych aktach, zwłaszcza w przepisach dotyczących kosztów sądowych. Prawo procesowe określa, więc źródło i czas powstania żądania zwrotu kosztów procesu, formę i czas jego zgłoszenia, ustalane arbitralnie bariery limitujące zakres i wysokość żądania, a w końcu składniki kosztów procesu. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego określają także kiedy, na jakich zasadach, w odniesieniu do kogo i o czym - rozstrzygając o kosztach procesu - orzeka Sąd. Stosunek prawny wynikający z obowiązku zwrotu kosztów procesu, podobnie jak wszystkie inne stosunki powstające w ramach postępowania sądowego między stronami i organem procesowym oraz normowane przez to prawo, jest stosunkiem publicznoprawnym. Publicznoprawna jest również natura kosztów procesu. Ich ponoszenie, wysokość i celowość jest dyktowana motywem publicznym - partycypacją w ponoszeniu przez państwo kosztów wymiaru sprawiedliwości. Zasądzenie kosztów między stronami, z uwzględnieniem wyniku sprawy lub innych kryteriów ustanowionych w ustawie, nie zmienia ich istoty. Z uwagi na naturę i funkcję kosztów procesu, nie mogą być naruszone w szczególności przepisy zakazujące, po uprawomocnieniu się orzeczenia o kosztach, modyfikacji ich wysokości. Zakaz modyfikacji obejmuje także doliczanie odsetek oraz ewentualną waloryzację, gdyż w tym zakresie natura kosztów i ich normatywny kształt nie pozwalają na uzupełnienie obowiązującego uregulowania przepisami prawa prywatnego. Ilekroć ustawodawca decyduje się na dopuszczalność zmiany prawomocnie zasądzonych należności z tytułu kosztów w wyniku zdarzeń, które wystąpiły po zakończeniu postępowania, tylekroć w sposób ewidentny to reguluje. Jako przykład można podać przepisy pozwalające na rozłożenie prawomocnie zasądzonych kosztów sądowych na raty, odroczenie terminu ich zapłaty albo ich umorzenie (art. 119-125 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Taki sposób stanowienia prawa implikuje konstatację, iż gdyby ustawodawca przewidywał możliwość dochodzenia odsetek od zasądzonych kosztów procesu, wprowadziłby do kodeksu postępowania cywilnego - lub innej ustawy - odpowiednią regulację. Brak takiej regulacji w polskim systemie prawnym oznacza, iż przepis art. 481 § 1 k.c. nie ma zastosowania do świadczeń pieniężnych zasądzonych prawomocnym orzeczeniem o kosztach procesu (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20.05.2011 r., III CZP 16/11, OSNC 2012/1/3).

W konsekwencji żądanie powoda zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 759,49 zł należało uznać za bezzasadne i w tym zakresie powództwo podlegało oddaleniu (pkt 2 wyroku).

Sąd uwzględnił natomiast żądanie powoda zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 3.676,11 zł (4.435,60 zł – 759,49 zł) od dnia 25 maja 2015 roku do dnia zapłaty, jako znajdujące podstawę w przepisach art. 481 § 1 k.c. oraz art. 482 § 1 k.c.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 4.435,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami, przy czym od dnia 1 stycznia 2016 r., z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 3.676,11 zł do dnia zapłaty (pkt 1a sentencji wyroku).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw.

Powód wygrał proces praktycznie w całości, a zatem należy mu się od pozwanej zwrot kosztów procesu w pełnej wysokości (oddalenie dotyczyło jedynie części żądania odsetkowego).

Na koszty procesu poniesione przez powoda złożyły się: 100 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, 600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego udzielonego przez powoda.

Dlatego też Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 717 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c., Sąd nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w części uwzględniającej powództwo (pkt 3 sentencji wyroku).

Z tych względów, orzeczono jak w sentencji.