Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 grudnia 2015 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi – w sprawie z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. przeciwko (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. o zapłatę kwoty 98.433,40 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2010 r. do dnia zapłaty – zasądził od strony pozwanej ( (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.) na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M.) kwotę 53.002,60 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 czerwca 2010 r. do dnia zapłaty (punkt I. wyroku), oddalając powództwo w pozostałej części (punkt II. wyroku) oraz – pozostawiając szczegółowe wyliczenie w przedmiocie kosztów procesu referendarzowi sądowemu – ustalił iż strona powodowa wygrała sprawę w 54 % zaś strona pozwana – w 46 %.

Sąd I instancji ustalił, iż w oparciu o umowę zawartą w dniu 10 maja 2007 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. zlecił (...) Spółka Jawna w Ł. wybudowanie sieci cieplnej od komory (...) przy ulicy (...) do komory (...) przy ulicy (...) w R. zgodnie z przekazanym projektem budowlanym i specyfikacją istotnych warunków zamówienia oraz przy wykorzystaniu materiałów preizolowanych i rur przewiertowych dostarczonych przez zamawiającego. Strony tego kontraktu ustaliły wysokość wynagrodzenia ryczałtowego na poziomie 680.000,00 zł netto, przewidując kary umowne jako formę odszkodowania za niektóre przypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy; wykonawca na wykonane przez siebie prace udzielił 5. letniej gwarancji. Roboty jakie zostały objęte umową z dnia 10 maja 2007 r. zostały ukończone w dniu 2 października 2007 r. – odbiór tych prac potwierdzony został zaakceptowanym przez obie strony pisemnym protokołem odbioru sieci ciepłowniczej. Pismem z dnia 25 marca 2010 r. – zajmujące się eksploatacją sieci ciepłowniczej - (...) Spółka Akcyjna w R. wezwał (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. do podjęcia (w ramach gwarancji) natychmiastowych działań zmierzających do poprawy stanu izolacji sieci preizolowanej na wskazanym powyżej odcinku ciepłociągu ze względu na stwierdzoną tamże niską rezystancję izolacji. Z kolei strona powodowa – w piśmie z dnia 9 kwietnia 2010 r. – wystąpiła do (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. (będącego następcą prawnym wykonawcy sieci) o usunięcie wykrytej awarii - w terminie 7. dniowym pod rygorem powierzenia prac naprawczych firmie zewnętrznej na koszt wezwanego. Powód – pismem z dnia 10 maja 2010 r. - powiadomił (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., iż – wobec jego odmowy wykonania robót - zlecił usunięcie nieprawidłowości firmie zewnętrznej, która miała rozpocząć roboty w dniu 11 maja 2010 r. o godzinie 7.; pozwany został wezwany do udziału we wskazanych czynnościach celem stwierdzenia rodzaju i zakresu wad występujących w sieci cieplnej. Roboty związane z naprawą sieci cieplnej zostały ostatecznie wykonane w dniach 11 – 12 maja 2010 r. przy czym wykonali je pracownicy powoda (w zasadzie bez udziału przedstawiciela (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., który jedynie przez około godzinę przebywał na miejscu awarii w dniu 11 maja 2010 r.). Naprawa sieci cieplnej obejmowała wykonanie pomiarów celem umożliwienia lokalizacji miejsc, w których występowały zawilgocenia instalacji ciepłowniczej jak również na wykonaniu prac ziemnych niezbędnych do odkrycia magistrali cieplnej w miejscach awarii oraz na wykonaniu niezbędnych napraw. Te naprawy zmierzały do usunięcia zawilgocenia pianki P. sieci magistralnej (...) na przewodzie zasilającym poprzez wymianę 2. sztuk nieszczelnych muf znajdujących się w odległości 168 metrów i 180 metrów od komory (...) w kierunku komory (...) zaś w celu usunięcia powstałych wadliwości zostały założone dwa nowe i kompletne złącza naprawcze typu (...). W toku realizacji powyższych robót pracownicy powoda stwierdzili, że jedno z uszkodzonych złącz było już wcześniej naprawiane, jednakże naprawa ta została wykonana nieprawidłowo gdyż doszło do przedostawania się wody do tych elementów izolacji.

Sąd Rejonowy ustalił również, iż w dniu 26 maja 2010 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. wystawił notę, w treści której obciążył pozwanego obowiązkiem zapłaty kwoty 102.219,30 zł tytułem kary umownej za zwłokę w usunięciu wadliwości wykonawczych sieci cieplnej zaś w piśmie z dnia 11 czerwca 2010 r. pozwany został wezwany do uiszczenia wskazanej sumy w terminie 7. dniowym pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego – (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. dotychczas nie uregulował żadnej części należności z tego tytułu. Z kolei pismem z dnia 13 sierpnia 2010 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. przedstawił powodowi do potrącenia mającą przysługiwać mu od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. własną wierzytelność w wysokości 133.305,92 zł – potrącenie miało nastąpić z należnością jaka miała przysługiwać jego kontrahentowi w kwocie 26.501,30 zł. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., uzasadniając zasadność swego roszczenia, powołał się na wystawioną przez siebie w dniu 12 sierpnia 2010 fakturę VAT o numerze (...) przewidująca obowiązek (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. zapłaty należności za naprawę awarii kompensatorów. Sąd I instancji ustalił, iż tego rodzaju czynności naprawcze były zainicjowane wystąpieniem strony powodowej, która - opierając się wynikach zawartych w sporządzonych przez (...) w R. protokołach z pomiarów instalacji alarmowej sieci cieplnej - zażądała (pismem z dnia 4 maja 2009 r.) niezwłocznego usunięcia wykrytych wówczas nieprawidłowości tej sieci. Przedstawiciele powoda stwierdzili wtedy fakt uszkodzenia kompensatorów preizolowanych, do którego miało dojść wskutek rozszczelnienia taśmy termokurczliwej (zamykającej) noszącej ślady zarysowań, co z kolei doprowadziło do napływu wody gruntowej i bardzo dużego zawilgocenia maty izolacyjnej choć wówczas jednocześnie stwierdzono, że cztery mufy przyległe do kompensatorów były suche. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. nie zaaprobował takiego stanowiska, stwierdzając iż przyczyną niesprawności kompensatorów była ich wada fabryczna. Strona pozwana dokonała wówczas naprawy uszkodzonych elementów sieci cieplnej jednak (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. nie uznał – dotyczących tej naprawy - żądań majątkowych swego kontrahenta, stwierdzając iż przyczyny awarii kompensatorów w całości leżały po stronie pozwanego.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny, Sąd Rejonowy przyjął iż żądanie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. było uzasadnione częściowo.

Sąd I instancji stwierdził iż stosunek prawny jaki został nawiązany pomiędzy jego stronami w oparciu o kontrakt z dnia 10 maja 2007 r., winien być kwalifikowany jako umową o roboty budowalne o jakiej jest mowa w przepisie art. 647 kc. Za taką kwalifikacją węzła obligacyjnego łączącego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. oraz poprzednika prawnego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. przemawia przede wszystkim znacząca skala przedsięwzięcia oraz konieczność jego realizacji w oparciu o szczegółowy projekt techniczny i przy zastosowaniu specjalistycznego sprzętu mechanicznego jak również znaczącego poziomu pracy fizycznej, wymagającej w istotnym zakresie rzetelnej wiedzy fachowej.

Sąd Rejonowy wskazał, że z dokonanych przez niego ustaleń wynika iż pozwany nie wykonał naprawy sieci cieplnej objętej żądaniem (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. z dnia 9 kwietnia 2010 r., pomimo istnienia (wynikającego z § 9 umowy z dnia 10 maja 2007 r.) prawnego obowiązku przeprowadzenia takiej naprawy. Z opinii biegłego sądowego I. B. wynikało bowiem, iż powstałe wówczas usterki sprowadzające się do zawilgocenia pianki izolacyjnej na odcinku ciepłociągu od punktu (...) do punktu (...), skutkujące rozszczelnieniem się złącz w miejscach mufowania, miały charakter wad wykonawczych a więc obciążających pozwanego. Powołana opinia, wskazując na złożone uwarunkowania procesu budowlanego sieci cieplnej, na stan poszczególnych elementów tej instalacji w chwili odbioru robót a także na przebieg jej późniejszej eksploatacji, stwierdzała, że nieprawidłowy sposób położenia i montażu wskazanych części był najprawdopodobniejszą przyczyną powstania tych wadliwości eliminując równocześnie niesprawność materiałów i urządzeń dostarczonych przez stronę powodową z kręgu przypuszczalnych powodów wystąpienia tych nieprawidłowości. W ocenie Sądu I instancji obiektywna racjonalność tego stanowiska znalazła potwierdzenie w zachowaniu stron przedmiotowej umowy, które po zakończeniu robót wykonanych przez poprzednika prawnego pozwanego dokonały ich bezusterkowego odbioru – tym samym oznaczało to, że strony kontraktu akceptowały stan części pochodzących od zamawiającego (od powoda). Gdyby bowiem stan ten był nieprawidłowy, zwłaszcza w zakresie usterek zewnętrznych, niewątpliwie zostałoby to ujawnione najpóźniej w momencie protokolarnego skwitowania prac wykonanych przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M.. Sporządzenie protokołu bezusterkowego przez profesjonalistów w swojej branży świadczy w sposób jednoznaczny, iż omawiany problem nie wystąpił, co z kolei wyłączało możliwość przypisania stronie powodowej odpowiedzialności za powstanie przedmiotowych usterek. Takie stanowisko, mające oparcie w opinii biegłego I. B. – jak wskazał Sąd I instancji – stało się podstawą podważenia zasadności roszczenia strony pozwanej zgłoszonego w ramach zarzutu potrącenia, gdyż takie same okoliczności przemawiały za odrzuceniem argumentacji – powołującego się na wadliwość materiałów dostarczonych przez stronę powodową jako na przyczynę usterek sieci cieplnej powstałych w 2009 r. - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.. Sąd Rejonowy, dokonując wskazanych wyżej rozważań, pominął wnioski i konkluzje wynikające z opinii biegłego Z. M., uznając iż ekspertyza ta jest lakoniczna i zbyt ogólnie odnosi się do zróżnicowanych okoliczności faktycznych przedstawionych przez strony niniejszego procesu, przez co nie pozwala na ich obiektywną i wszechstronną weryfikację.

Sąd I Instancji przyjął, iż wskutek zaniechania wykonania przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. prac naprawczych objętych żądaniem powoda z dnia 9 kwietnia 2010 r., po (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. powstała szkoda związana z koniecznością zastępczego wykonania niezbędnych prac a w konsekwencji - także uprawnienie do dochodzenia kary umownej, zgodnie z treścią przepisu art. 483 § 1 kc w zw. z art. 484 § 1 kc w zw. z § 12 pkt 1 i § 6 pkt 1 umowy. Podzielając stanowisko biegłej I. B. w zakresie hipotetycznego okresu przeprowadzenia niezbędnych robót naprawczych obejmujących organizacyjne i techniczne aspekty ich realizacji na około 14 dni, Sąd I instancji zakwestionował stanowisko strony powodowej, stosownie którego czas przedmiotowego opóźnienia wynosił 27 dni. Ustalenie prawie miesięcznego okresu opóźnienia obciążającego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. – w ocenie Sądu Rejonowego - nastąpiło wskutek nieuzasadnionego doliczenia do tego czasu okresu od momentu upływu terminu jaki został wyznaczony stronie pozwanej do wykonania naprawy do chwili przystąpienia przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. do wykonania zastępczego. Po upływie terminu jaki został wyznaczony stronie pozwanej dla dokonania naprawy, zamawiający powinien od razu powierzyć wykonanie zastępcze firmie zewnętrznej (co deklarował w wezwaniu przedsądowym) albo też przystąpić do samodzielnej realizacji tych prac (co ostatecznie miało miejsce) zaś do takiego zachowania zobowiązywały go chociażby przepisy art. 354 § 1 i 2 kc w zw. z art. 355 § 2 kc jak również wymóg adekwatnej relacji przyczynowo - skutkowej w rozumieniu art. 361 § 1 kc między szkodą a zdarzeniem, które ją spowodowało. Sąd I instancji, wskazując iż co prawda strona powodowa dochodząca roszczeń z tytułu kary umownej nie musi wykazywać faktu poniesienia szkody ani też jej wysokości, to jednak odpowiedzialność dłużnika nie może wykraczać poza granice wynikające z art. 483 § 1 kc przewidującego obowiązek zapłaty tej kary tylko za zawinione naruszenie umowy, które w niniejszym przypadku - zgodnie z treścią § 12 pkt 1 umowy - miało charakter zwłoki czyli opóźnienia kwalifikowanego (zawinionego). Z tych względów jak również przy uwzględnieniu ustaleń faktycznych, Sąd Rejonowy przyjął iż zarzut zwłoki w wykonaniu umowy przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. nie mógł przekraczać określonego przez biegłego czasu 14. dni zaś dłuższe opóźnienie obciążało wyłącznie stronę powodową, która nie wyjaśniła jego przyczyn i nie udowodniła tego, aby to pozwany ponosił za nie odpowiedzialność.

Sąd I instancji jednocześnie wskazał, iż dopuszczalności obciążenia strony pozwanej karą umowną nie może się sprzeciwiać literalne brzmienie § 12 pkt 1 zawartego kontraktu, przewidującego obowiązek zapłaty przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. kar umownych w przypadku zwłoki w usunięciu wad stwierdzonych przy odbiorze i w okresie gwarancji w wysokości 0,5 % łącznej kwoty ryczałtowej brutto (757.180,00 zł) za każdy dzień zwłoki licząc od dnia ustalonego na usunięcie wad. Sąd Rejonowy podniósł, że treść tego postanowienia umownego nie może podlegać interpretacji, która całkowicie eliminowałaby możliwość dochodzenia kary umownej do czego sprowadzałaby się formuła interpretacyjna zgłoszona przez pozwanego, zarzucającego iż strony procesu nigdy nie ustaliły terminu usunięcia wad. Przy takim rozumieniu zapisu § 12 kontraktu jaki został zaproponowany przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., Sąd Rejonowy podniósł iż strona narażona na ryzyko zapłaty kary umownej nigdy albo prawie nigdy nie zgodziłaby się na ustalenie terminu, po którego upływie dopiero tego rodzaju sankcja mogłaby zostać na nią nałożona. Z tego względu – w ocenie Sądu I instancji – wskazany wyżej zapis umowny powinien być oceniany przez pryzmat dyrektyw wynikających z art. 65 § 1 i § 2 kc i – przy ich zastosowaniu – winien być rozumiany jako umożliwiający jednostronne ustalenie (określenie) terminu do wykonania danego obowiązku przez dłużnika, po którego bezskutecznym upływie mógłby on zostać obciążony obowiązkiem zapłaty kary umownej.

Mając na względzie wskazane wyżej okoliczności, Sąd I instancji – przyjmując 14. dniowy okres zwłoki po stronie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. – obciążył stronę pozwaną obowiązkiem zapłaty na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. kary umownej w wysokości 53.002,60 zł (757.180,00 zł x 0,5 % x 14 dni = 53.002,60 zł). O odsetkach z tytułu opóźnienia w zapłacie zasądzonej należności pieniężnej Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o przepis art. 481 § 1 i § 2 kc, uwzględniając zarówno treść zgłoszonego w tym zakresie żądania oraz termin płatności oznaczony w przesądowym wezwaniu do zapłaty, które (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. otrzymał najpóźniej w dniu 2 czerwca 2010 r., co skutkowało przyjęcie, iż termin zapłaty zasądzonej sumy upłynął w dniu 9 czerwca 2010 r. a tym samym, iż pozwany popadł w stan opóźnienia uzasadniający zapłatę ustawowych odsetek od kwoty 53.002,60 zł od dnia 10 czerwca 2010 r. Powództwo w pozostałym zakresie podlegało oddaleniu. Nadto Sąd I instancji uznał zgłoszony przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. zarzut potrącenia za nieuzasadniony, ponieważ strona pozwana nie udowodniła istnienia wierzytelności wzajemnej. O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł przy zastosowaniu zasady stosunkowego ich rozdzielenia (art. 100 kpc), przyjmując iż strona powodowa wygrała sprawę w około 54 % zaś pozwany – w około 46 %, pozostawiając jednocześnie szczegółowe wyliczenie w przedmiocie kosztów procesu referendarzowi sądowemu.

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zostało zaskarżone przez obie strony procesu.

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. zaskarżył wyrok Sądu I instancji w części oddalającej powództwo – co do kwoty 45.430,80 zł. Strona powodowa zarzuciła rozstrzygnięciu Sądu I instancji:

1.  naruszenie przepisu prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy – przepisu art. 233 § 1 kpc przez niedokonanie oceny dowodów na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału, w szczególności oparcie się przez Sąd I instancji przy wydawaniu wyroku na opinii biegłej I. B. co do określenia hipotetycznego okresu przeprowadzenia niezbędnych robót naprawczych liczonych na 14 dni, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego pozwala przyjąć, że Sąd I instancji nieprawidłowo utożsamia okres zwłoki pozwanego w usunięciu wad z okresem trwania naprawy, pomimo że pozwany był w zwłoce przez 27 dni, co zostało udowodnione w niniejszym procesie dokumentami (w szczególności korespondencją pomiędzy stronami, jaka miała miejsce w kwietniu i maju 2010 r., a która znajduje się w aktach sprawy);

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego:

a)  przepisu art. 483 § 1 kc w zw. z art. 484 § 1 kc w zw. 12 pkt 1 i § 6 pkt 1 umowy nr (...) z dnia 10 maja 2007 r. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji błędne przyjęcie przez Sąd I instancji, że wysokość kary umownej w przedmiotowej sprawie winna być uzależniona jedynie od długości hipotetycznego okresu przeprowadzenia niezbędnych robót naprawczych ustalonego przez biegłą na około 14 dni, podczas gdy prawidłowa wykładnia powołanych przepisów prowadzi do wniosku, iż wysokość kary umownej w przedmiotowej sprawie powinna być uzależniona od ilości dni zwłoki pozwanego w usunięciu wady stwierdzonej w okresie gwarancji liczonej od dnia ustalonego na usunięcie wady do dnia naprawy,

b)  przepisu art. 354 § 1 i § 2 kc w zw. z art. 355 § 2 kc w zw. z art. 361 § 1 kc poprzez niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji błędne przyjęcie przez Sąd I instancji, że ustalenie blisko miesięcznego okresu opóźnienia (dokładnie 27 dni) obciążającego pozwanego nastąpiło zdaniem Sądu I instancji wskutek bezzasadnego doliczenia do tego czasu okresu od momentu upływu wyznaczonego pozwanemu terminu do wykonania naprawy, podczas gdy w przedmiotowej sprawie wysokość kary umownej zgodnie z art. 484 § 1 kc w zw. § 12 pkt 1 tiret dwa powinna być uzależniona od ilości dni zwłoki pozwanego w usunięciu wady stwierdzonej w okresie gwarancji liczonej od dnia ustalonego na usunięcie wady do dnia naprawy (co wynika wprost z treści § 12 pkt 1 tiret dwa umowy nr (...) z dnia 10 maja 2007 r.),

c)  przepisu art. 483 § 1 kc w zw. z § 12 pkt 1 umowy poprzez niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji błędne przyjęcie przez Sąd I instancji, iż zarzut zwłoki w wykonaniu umowy przez stronę pozwaną nie mógł przekraczać określonego przez biegłego czasu 14 dni natomiast opóźnienie dłuższe obciążało wyłącznie stronę powodową, która nie wyjaśniła jego przyczyn i nie udowodniła tego aby obciążało pozwanego, podczas gdy rzeczywisty okres zwłoki pozwanego trwał 27 dni i zostało to udowodnione w niniejszym procesie dokumentami, w szczególności korespondencją pomiędzy stronami, jaka miała miejsce w kwietniu i maju 2010 r.;

1.  dokonanie części ustaleń sprzecznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, przez błędne ustalenie Sądu I instancji, iż okres zwłoki w wykonaniu umowy przez stronę pozwaną nie mógł przekraczać określonego przez biegłą I. B. czasu 14 dni, podczas gdy rzeczywisty okres zwłoki w przypadku pozwanego wynosił 27 dni, tj. od dnia 17 kwietnia 2010 r. do dnia 13 maja 2010 r., co wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności korespondencji pomiędzy stronami z kwietnia i maja 2010 r. oraz noty obciążeniowej z dnia 26 maja 2010 r.

Wskazując na powyższe zarzuty (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. domagał się zmiany wyroku w zaskarżonej części poprzez uwzględnienie powództwa w tym zakresie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz strony powodowej kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje ewentualnie – uchylenia wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji przy pozostawieniu temu Sądowi rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania odwoławczego.

Z kolei w zakresie w jakim Sąd I instancji uwzględnił żądanie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. (co do kwoty 53.002,60 zł), jego rozstrzygnięcie zostało zaskarżone apelacją przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.. Pozwany wyrokowi Sądu Rejonowego zarzucił:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego mających wpływ na wynik sprawy, tj. przepisu art. 233 § 1 kpc poprzez:

a)  przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na wyprowadzeniu z całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, w tym w szczególności z treści pism z dnia 18 maja 2009 r., 19 maja 2009 r. oraz 21 maja 2009 r. oraz z treści pisemnej oraz ustnej opinii biegłej sądowej I. B. wniosków z niego niewynikających, tj., że za usterkę instalacji ciepłowniczej powstałą wiosną 2009 r. odpowiedzialność ponosi pozwany, podczas gdy analiza treści materiału dowodowego prowadzi do wniosku odmiennego, tj. że to powód ponosi odpowiedzialności za awarię z roku 2009, gdyż jej przyczyną była wadliwość dostarczonych przez stronę powodową kompensatorów a nie usterki wykonawcze pozwanego, co w konsekwencji doprowadziło do błędnej oceny materiału dowodowego polegającej na przyjęciu, iż pozwany nie udowodnił istnienia wierzytelności wzajemnej (odszkodowania), która była przedmiotem oświadczenia o potrąceniu wierzytelności z dnia 13 sierpnia 2010 r.;

b)  przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na wyprowadzeniu ze zgromadzonego materiału dowodowego nieprawidłowego ustalenia, że okres zawinionego przez pozwanego naruszenia § 12 umowy z dnia 10 maja 2007 r. nr (...) polegającego na niepodjęciu w ramach gwarancji działań zmierzających do usunięcia wad na skutek awarii, która miała miejsce w marcu 2010 r. na odcinku od (...) do (...) przy ul. (...) wynosił 14 dni, podczas gdy z pisma powoda wzywającego do usunięcia wad z dnia 9 kwietnia 2010 r., pisma powoda z dnia 14 kwietnia 2010 r. oraz notatki służbowej z dnia 13 maja 2010 r., wynika że termin ten powinien wynosić 7 dni;

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego:

a)  przepisu art. 483 § 1 kc oraz § 12 pkt 1 umowy z dnia 10 maja 2007 r. w zw. z art. 65 kc poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że jednostronne ustalenie przez powoda terminu do usunięcia wad w okresie gwarancji uprawnia go do obciążenia pozwanego obowiązkiem zapłaty kary umownej w przypadku jego niezachowania, podczas gdy zgodnie z § 12 pkt 1 umowy - aby mogło dojść do naliczenia kary umownej - obie strony powinny zgodnie ustalić termin na usunięcie wad zaś strony umowy nie ustaliły terminu na usunięcie wad a więc tym samym nie zachodziły podstawy do naliczenia kary umownej;

b)  przepisu art. 484 § 2 kc poprzez jego niezastosowanie i tym samym nieuwzględnienie wniosku pozwanego o miarkowanie wysokości żądanej przez powoda kary umownej jako kary rażąco wygórowanej z uwagi na fakt, że faktycznie poniesiona przez powoda szkoda pozostaje w rażącej dysproporcji w stosunku do zasądzonej przez Sąd kwoty, co wynika z opinii pisemnej biegłej sądowej I. B.;

c)  przepisu art. 498 § 1 i § 2 kc w zw. z art. 499 kc poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że nie doszło do skutecznego potrącenia przez pozwanego wierzytelności pozwanego z wierzytelnością powoda, podczas gdy w przypadku prawidłowego ustalenia stanu faktycznego przez Sąd, tj. ustalenia że istniały podstawy do żądania odszkodowania przez pozwanego za wykonanie prac podczas usuwania awarii w marcu 2009 r., do których pozwany nie był zobowiązany, przyjąć należało, że poprzez złożenie oświadczenia o potrąceniu z dnia 13 sierpnia 2010 r. doszło do skutecznego potrącenia przez pozwanego wierzytelności pozwanego z wierzytelnością powoda do wysokości wierzytelności niższej.

Przedstawiając powyższe zarzuty, (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa w całości, alternatywnie zaś – uchylenia tego wyroku i przekazania sprawy do rozpoznania Sądowi I instancji jak również zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów postepowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. w zdecydowanej większości okazała się zasadna co – w oparciu o przepis art. 386 § 1 kpc – skutkowało zmianą zaskarżonego orzeczenia.

Na uwzględnienie zasługiwał zarzut strony powodowej dotyczący naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 233 § 1 kpc – zaniechania dokonania oceny dowodów na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego jaki został zgromadzony przez ten Sąd. Podnieść należy, iż strona skarżąca upatrywała naruszenia tego przepisu przez Sąd Rejonowy w oparciu przez niego swego rozstrzygnięcia – w zakresie dotyczącym okresu za jaki powodowi miały należeć się kary umowne – wyłącznie na opinii biegłej I. B., która ustaliła czysto hipotetyczny okres ustalenia przyczyn powstania a następnie usunięcia awarii sieci jaka miała miejsce w 2010 r. na poziomie 14. dni. Pomijając już sam fakt, iż określony przez biegłą okres miał czysto teoretyczny charakter (gdyż czas niezbędny dla ustalenia przyczyn awarii a następnie jej usunięcia jest zależny od szeregu okoliczności, w tym również od takich, na które strony bezpośrednio zainteresowane nie mają wpływu) i jak biegła ustaliła w niniejszej sprawie (przyjmując wartości graniczne na poszczególne czynności) mógł on wynosić od 12. do 37. dni, to – wbrew wnioskom Sądu I instancji – okres ten pozostawał całkowicie bez znaczenia dla ustalenia czasu (okresu) za jaki stronie powodowej należały się kary umowne. Prawidłowo dokonana przez Sąd I instancji ocena materiału dowodowego, w szczególności właściwa analiza treści umowy jaka została zawarta przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. i poprzednika prawnego strony pozwanej (zwłaszcza § 12 kontraktu, który przewidywał karę umowną za każdy dzień zwłoki w usunięciu wad stwierdzonych w okresie gwarancji) implikuje wniosek, stosownie do którego okres zwłoki strony pozwanej w usunięciu wad w żadnym razie nie może być utożsamiany z hipotetycznym czasem trwania naprawy. Skoro zatem strony umowy z dnia 10 maja 2007 r. przewidziały obowiązek wykonawcy zapłaty zamawiającemu (powodowi) kary umownej w przypadku zwłoki w usunięciu stwierdzonych wad za każdy dzień zwłoki, dla rozmiaru obciążenia (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. (jako następcy prawnego wykonawcy) należnością z tytułu kar umownych całkowicie bez znaczenia pozostaje czysto hipotetyczny okres naprawy; w tym zakresie istotnego znaczenia nabiera bowiem rzeczywisty czas (okres), w którym wykonawca czy też jego następca prawny zaniechał uczynienia zadość obowiązkowi umownemu usunięcia stwierdzonych wad. Dowody jakie zostały zgromadzone w niniejszej sprawie – co zresztą nie było kwestionowane przez pozwanego – w sposób jednoznaczny wskazują, iż okres zwłoki (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. w usunięciu nieprawidłowości sieci wynosił 23 dni (od dnia 17 kwietnia 2010 r. do dnia 10 maja 2010 r.) zaś (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. dochodził zapłaty należności z tytułu kary umownej za okres 26. dni (przyjmując jako czas, w ciągu którego pozwany zobowiązany był do likwidacji usterek, okres od dnia 17 kwietnia 2010 r. do dnia 13 maja 2010 r.). Nie może budzić wątpliwości, iż strona powodowa w dniu 16 kwietnia 2010 r. otrzymała pismo swego kontrahenta o odmowie przystąpienia do usunięcia awarii zaś usterka ta ostatecznie została zlikwidowana w dniu 13 maja 2010 r. W tym stanie rzeczy – dla określenia rozmiarów obciążenia (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. należnością stanowiącą kary umowne – w okolicznościach przedmiotowej sprawy decydujące znaczenie ma faktyczny czas, w którym pozwany zobowiązany był dokonać naprawy usterki sieci cieplnej nie zaś ustalony przez biegłą - z racji, iż ma on wyłącznie hipotetyczny charakter – okres, w ciągu którego naprawa ta powinna zostać przeprowadzona.

Konsekwencją błędnej oceny materiału dowodowego przez Sąd Rejonowy wyrażającej się w przyjęciu, iż okres zwłoki (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. jest równoważny hipotetycznemu czasowi przeprowadzenia niezbędnych robót naprawczych było także naruszenie przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego dotyczących kary umownej – zarówno art. 483 § 1 kc jak i art. 484 § 1 kc oraz postanowień umowy jaka została zawarta przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. a poprzednikiem prawnym powoda – (...)Spółka Jawna w Ł., w szczególności § 12 tego kontraktu. Literalna wykładnia postanowień umowy z dnia 10 maja 2007 r. (zwłaszcza postanowienia § 12 umowy), musi prowadzić do jednoznacznego wniosku, stosownie do którego wysokość kary umownej jaka była należna stronie powodowej w przypadku zwłoki jej kontrahenta w usunięciu wad uzależniona została wyłącznie od jednego czynnika, tj. od ilości dni zwłoki pozwanego w usunięciu wady stwierdzonej w okresie gwarancji i liczonej – w realiach przedmiotowej sprawy – od dnia ustalonego na usunięcie wady do rozpoczęcia naprawy przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. we współdziałaniu z podmiotem trzecim. Okres zwłoki (czy raczej opóźnienia) – jeżeli w ogóle w okolicznościach niniejszej sprawy o takiej zwłoce czy też opóźnieniu powoda w ogóle możemy mówić – pozostaje całkowicie bez znaczenia dla określenia okresu (czasu) zwłoki strony pozwanej w usunięciu wady. Podnieść bowiem należy – co w realiach tego postępowania jest oczywiste – iż w okresie od dnia 17 kwietnia 2010 r. do dnia 9 maja 2010 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. nie przystąpił do czynności związanych z naprawą awarii a więc pozostawał w zwłoce w usunięciu wad stwierdzonych w okresie gwarancji a tym samym za ten okres strona pozwana zobowiązana jest do zapłaty na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. należności z tytułu kary umownej.

Zgodzić należy się z twierdzeniami apelującego, iż Sąd I instancji dopuścił się również obrazy przepisu art. 483 § 1 kc w zw. z § 12 umowy z dnia 10 maja 2007 r., błędnie przyjmując iż zarzut zwłoki pozwanego w wykonaniu umowy (usunięciu wad stwierdzonych w okresie gwarancji) nie mógł przekraczać ustalonego przez biegłą czasu 14. dni natomiast dłuższe opóźnienie miałoby obciążać wyłącznie stronę powodową. Z tych względów na uwzględnienie zasługiwał również zarzut apelacyjny naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 354 kc w zw. z art. 355 § 2 kc w zw. z art. 361 § 1 kc. Analizując treść postanowień umownych nie sposób bowiem przyjmować, skoro zwłoka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. w usunięciu wad stwierdzonych w czasie gwarancji wystąpiła w okresie od dnia 17 kwietnia 2010 r. do dnia 9 maja 2010 r. – tak jak to uczynił Sąd I instancji - że ustalenie blisko miesięcznego (27. dniowego) okresu opóźnienia obciążającego stronę pozwaną nastąpiło wskutek bezzasadnego doliczenia do tego czasu okresu od momentu upływu wyznaczonego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we Ł. terminu do dnia rozpoczęcia naprawy przez stronę powodową z udziałem podmiotu trzeciego.

Podzielając – ze wskazanych wyżej względów – zasadność zarzutów apelacji powoda, nie sposób jest jednak pominąć faktu, iż strona powodowa (przy pomocy podmiotu trzeciego) przystąpiła do wykonania naprawy w dniu 10 maja 2010 r. Rozpoczęcie czynności naprawczych przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. z udziałem podmiotu trzeciego ((...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R.) uniemożliwiało już stronie pozwanej dokonanie przez nią takich czynności – zatem okres od dnia 10 maja 2010 r. do dnia 13 maja 2010 r. – skoro istniała obiektywna przeszkoda w wykonaniu zobowiązania naprawy wad – nie może być już utożsamiany ze zwłoką (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. o jakiej jest mowa w przepisie § 12 umowy a tym samym uzasadniać jego odpowiedzialność rodzącą obowiązek zapłaty należności z tytułu kary umownej za czas po dniu 9 maja 2010 r. Z tych względów zarzuty apelacyjne dotyczące okresu naliczania kar umownych za czas po dniu 9 maja 2010 r. okazały się bezzasadne – co w oparciu o przepis art. 385 kpc – skutkowało oddalenie apelacji (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. w pozostałym jej zakresie.

Wszystkie wskazane wyżej okoliczności – z uwagi na przyjęcie za uzasadniony i obciążający (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. okres zwłoki w usunięciu wadliwości sieci na poziomie 23. dni (okres od dnia 17 kwietnia 2010 r. do dnia 9 maja 2010 r.) – czyniły koniecznym zmianę rozstrzygnięcia Sądu I instancji poprzez zasądzenie (obok dotychczas obciążającej stronę pozwaną kwoty 53.002,60 zł za 14. dniowy okres zwłoki w usunięciu nieprawidłowości sieci cieplnej) kwoty 34.073,10 zł jako należności odpowiadającej dalszym 9. dniom takiej zwłoki (9 dni x 757.180,00 zł x 05 %). Konsekwencją takiej zmiany rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego była konieczność korekty rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie kosztów postępowania przed tym Sądem. Biorąc pod uwagę tę okoliczność, iż (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. domagał się od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. zapłaty kwoty 98.433,40 zł zaś ostatecznie utrzymał się w swoim żądaniu co do łącznej kwoty 87.075,70 zł (53.002,60 zł + 34.073,10 zł), przyjąć należało iż strona powodowa wygrała sprawę przed Sądem I instancji w rozmiarze 88 % (87.075,70 zł : 98.433,40 zł) zaś pozwany – w 12 %.

Zarzuty apelacyjne pozwanego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. okazały się nieuzasadnione i jako takie nie mogły prowadzić do zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie żądania (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M.. Całkowity brak skuteczności tych zarzutów prowadzić musiał – w oparciu o przepis art. 385 kpc - do oddalenia apelacji strony pozwanej. Materiał dowodowy jaki został zgromadzony w przedmiotowej sprawie, w szczególności – istotny dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy - dowód z opinii biegłego I. B., został w sposób prawidłowy oceniony przez Sąd I instancji. Zgodzić należy się z Sądem Rejonowym, iż na stronie pozwanej ciążył obowiązek zapłaty kary umownej zaś podniesiony przez nią zarzut potrącenia należności z tego tytułu z mającą przysługiwać – w ocenie pozwanego - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. wierzytelnością obejmującą koszty naprawy awarii instalacji mającej miejsce w 2009 r. ( z uwagi na fakt, iż jej przyczyną miały być nieprawidłowości kompensatorów), okazał się całkowicie nieskuteczny.

W zakresie dotyczącym naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa procesowego (art. 233 § 1 kpc) poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów (w szczególności przy ocenie dowodu z opinii biegłego), którego strona powodowa upatrywała w przyjęciu przez Sąd Rejonowy jakoby za usterkę instalacji ciepłowniczej powstałą wiosną 2009 r. ponosiła odpowiedzialność strona pozwana, podnieść należy iż z treści opinii biegłego I. B. nie sposób jest wywodzić takich wniosków jak chce strona pozwana, tj. przyjmować iż odpowiedzialność za awarię mająca miejsce w 2009 r. - z uwagi na fakt, iż jej przyczyną były wady fizyczne kompensatorów, których producentem był (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. - spoczywa na powodzie. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zwłaszcza powoływana przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. opinia biegłego I. B., w żadnym razie – jak słusznie przyjął Sąd I instancji – nie uzasadnia takich wniosków. Wskazywane przez stronę pozwaną w uzasadnieniu środka odwoławczego stwierdzenie biegłej, iż „o wadzie wykonawczej (co uzasadniałoby odpowiedzialność strony pozwanej za awarię z 2009 r.) można by mówić wtedy, gdyby zawilgocone pozostawały także mufy przyległe do kompensatorów (a mufy były czyste)” jak również że „wadą wykonawczą byłoby użycie do zasypywania kompensatorów nieprawidłowego materiału” są twierdzeniami biegłej wyrwanymi z kontekstu całokształtu jej wypowiedzi, której pełna analiza implikuje wniosek, że w aktualnym stanie instalacji (wobec znacznego upływu czasu od awarii z 2009 r.) nie jest możliwe ustalenie przyczyn a tym samym podmiotu odpowiedzialnego za powstanie wówczas tych nieprawidłowości, tj. określenie czy ujawniona w 2009 r. wadliwość sieci cieplnej wyniknęła wskutek niewłaściwego montażu instalacji (za co ponosił odpowiedzialność pozwany), czy też była ona wynikiem wad materiałowych kompensatorów (co z kolei uzasadniałoby przyjęcie odpowiedzialności (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M.). Podnieść także należy, iż dowodu potwierdzającego wady materiałowe kompensatorów jako przyczyny awarii z 2009 r. nie sposób upatrywać również w powoływanych w apelacji przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. pismach pracowników powoda, w szczególności w twierdzeniach A. Z. zawartych w pismach z dnia 18 maja 2009 r. oraz z dnia 26 maja 2009 r. Co prawda w piśmie z dnia 18 maja 2009 r. pracownicy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. wskazali, iż „stwierdza się wadę kompensatorów” ale jednocześnie w tym samym piśmie wskazali, iż „taśma zamykająca nosi ślady zarysowań” co wskazywałoby na możliwość jej uszkodzenia w trakcie montażu kompensatorów. Istotne jest również i to, ze A. Z. w piśmie z dnia 26 maja 2009 r. podał iż „w dolnej części kompensatorów są uszkodzenia mechaniczne – rysy (zarysowania) co właśnie jest przyczyną nieszczelności kompensatorów” zaś biegła I. B. w swej uzupełniającej opinii nie wykluczyła możliwości wadliwego wykonania złącz kompensatorów potwierdzając wystąpienie na nich rys, co – w jej ocenie – mogło być istotnym elementem wpływającym na rozszczelnienie kompensatorów doprowadzając do awarii sieci ciepłowniczej w 2009 r. Tym samym biegła, stwierdzając brak dowodów potwierdzających wadliwość kompensatorów w czasie gdy urządzenia te były dostarczone na budowę jak również po ich zamontowaniu lecz przed zasypaniem, nie odrzuciła możliwości iż również błędy wykonawcze (a wiec występujące po stronie poprzednika prawnego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.) mogły spowodować awarię sieci w 2009 r.

Mając na względzie wszystkie wskazane wyżej okoliczności, stwierdzić trzeba iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala w sposób jednoznaczny a tym samym pewny i definitywny ustalić przyczyn awarii sieci ciepłowniczej w 2009 r. a więc określić podmiotu ponoszącego za nią odpowiedzialność. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., powołując się na zarzut potrącenia należności z tytułu kary umownej z mającą mu przysługiwać należnością za wykonane usługi naprawcze (ta wierzytelność przysługiwałaby stronie pozwanej o ile wykazałaby odpowiedzialność powoda za awarię mająca miejsce w 2009 r.), zobowiązany był - stosownie do treści przepisu art. 6 kc – w sposób jednoznaczny udowodnić wady materiałowe kompensatorów jako przyczynę awarii z 2009 r. a skoro tego nie uczynił – niezależnie od, w okolicznościach niniejszej sprawy, braku dopuszczalności zarzutu potrącenia – uzasadniony jest wniosek, że zarzut potrącenia nie może osiągnąć zamierzonego przez pozwanego skutku.

Ubocznie tylko podnieść należy, iż na gruncie przepisów obowiązujących w dacie wszczęcia niniejszego postępowania (mających zastosowanie w dalszym jego toku) – stosownie do treści obowiązującego wówczas przepisu art. 479 ¹⁴ § 4 kpc, zważywszy iż oświadczenie pozwanego o potrąceniu należności zostało złożone w dniu 13 sierpnia 2010 r. (a więc w trakcie tego procesu) – do potrącenia mogły być przedstawione tylko wierzytelności udowodnione dokumentami, co – zważywszy fakt iż strona powodowa nie zaakceptowała faktury wystawionej przez pozwanego na kwot 133.305,92 zł z tytułu naprawy awarii kompensatorów na sieci w R. (faktura VAT nr (...)) oraz spór stron w zakresie dotyczącym odpowiedzialności za awarię z 2009 r. – wyłączało możliwość przedstawienia do kompensaty należności jaką próbował potrącić (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł..

W odniesieniu do zarzutu strony pozwanej błędnego ustalenia przez Sąd Rejonowy czasu zawinionego przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. naruszenia § 12 umowy z dnia 10 maja 2007 r. a tym samym okresu za jaki powinna być naliczana kara (przyjętego przez Sąd I instancji okresu 14. dni zamiast - w ocenie strony pozwanej – właściwego 7. dniowego), stwierdzić należy iż w tym względzie w pełni zachowują aktualność te same argumenty, które zostały już powołane w uzasadnieniu rozstrzygnięcia w odniesieniu do apelacji (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M.. W zakresie tego zarzutu podnieść tylko jeszcze należy, iż § 12 kontraktu z dnia 10 maja 2007 r. przewidywał obowiązek strony pozwanej zapłaty kary umownej za każdy dzień zwłoki w usunięciu wad stwierdzonych w okresie gwarancji zaś ta miała miejsce w czasie od dnia 17 kwietnia 2010 r. do dnia 9 maja 2010 r. Wbrew twierdzeniom strony pozwanej – o czym także wcześniej była już mowa – dla określenia wysokości obciążającej stronę pozwaną należności z tytułu kary umownej całkowicie bez znaczenia pozostaje teoretyczny czas konieczny dla przeprowadzenia naprawy awarii sieci ciepłowniczej mającej miejsce w 2010 r. zaś istotnego znaczenia w tym względzie nabiera okres, w ciągu którego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. nie czynił zadość swym obowiązkom likwidacji nieprawidłowości jakie w tej sieci występowały; ten ostatni – jak wykazało postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie zamykał się w przedziale 23. dni.

Także wskazane w apelacji strony pozwanej zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego – z racji braku ich zasadności – nie mogą prowadzić do wzruszenia rozstrzygnięcia na korzyść (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł..

Za całkowicie nieuzasadnione należało uznać stwierdzenie strony pozwanej zarzucające Sądowi Rejonowemu naruszenie przepisu art. 483 § 1 kc i § 12 umowy z dnia 10 maja 2007 r. w zw. z art. 65 kc poprzez błędną wykładnię tych norm i przyjęcie przez Sąd Rejonowy iż jednostronne ustalenie przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. terminu do usunięcia wad w okresie gwarancji uprawnia go do obciążenia strony pozwanej obowiązkiem zapłaty kary umownej w przypadku braku zachowania tego terminu. Analiza postanowienia § 12 umowy zawartej przez powoda i poprzednika prawnego strony pozwanej w żadnym razie nie uzasadnia wniosku jakoby obie strony miały wspólnie ustalić termin na usunięcie nieprawidłowości. Z treści tego postanowienia umownego nie wynika obowiązek uzgodnienia pomiędzy stronami terminu usunięcia wad, tym bardziej iż określone ustalenie (w okolicznościach niniejszej sprawy – terminu usunięcia wad) może być poczynione także przez jeden tylko podmiot. W myśl bowiem przepisu § 12 ust. 1 umowy z dnia 10 maja 2007 r., (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. był uprawniony do naliczania kary umownej za zwłokę w usunięciu wad stwierdzonych w okresie gwarancji w wysokości 0,5 % łącznej wartości kwoty ryczałtowej brutto określonej w § 6 kontraktu za każdy dzień zwłoki licząc od dnia ustalonego na usunięcie wad. W okolicznościach niniejszej sprawy takie jednostronne ustalenie terminu usunięcia nieprawidłowości sieci cieplnej właśnie miało miejsce – wszak strona powodowa w piśmie z dnia 9 kwietnia 2010 r. wyznaczyła (w znaczeniu ustaliła) (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. usunięcie wykrytej awarii sieci cieplnej w terminie 7. dni od daty jego otrzymania. Rację ma więc strona powodowa, iż – mając na względzie zapis § 12 postanowienia umownego – nie miała ona obowiązku konsultowania czy też uzgadniania z pozwanym terminu wykonania naprawy gwarancyjnej. Nie dlatego bowiem strona pozwana umówiła się o kary umowne w przypadku zwłoki w usuwaniu nieprawidłowości jakie w okresie gwarancji zostaną ujawnione w sieci cieplnej, by – poprzez uzależnianie uprawnienia (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. do kary umownej od zgody strony pozwanej co do terminu wykonania naprawy – w ogóle uniemożliwić jej dochodzenie powołując się na brak ustaleń stron co do uzgodnionego terminu usunięcia nieprawidłowości. Poza tym stwierdzić trzeba, iż (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. wyraźnie odmówił przystąpienia do usunięcia awarii sieci cieplnej mającej miejsce w 2010 r., co skutkuje przyjęcie iż jakiekolwiek porozumienie z nim odnośnie terminu usunięcia wykrytych przez inwestora nieprawidłowości było wyłączone. Przyjęcie interpretacji postanowienia § 12 umowy z dnia 10 maja 2007 r. w sposób postulowany przez stronę pozwaną – w takiej sytuacji – w ogóle uniemożliwiałoby powodowi skorzystanie z przysługujących mu uprawnień gwarancyjnych.

Także podniesiony przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 484 § 2 kc, którego strona pozwana upatrywała w odstąpieniu przez Sąd I instancji od miarkowania kary umownej nie mógł zasługiwać na uwzględnienie. Przepis, którego naruszenie przez Sąd Rejonowy zarzuca apelacja strony pozwanej dopuszcza możliwość miarkowania kary umownej w sytuacji, w której zobowiązanie zostało przez dłużnika w znacznej części wykonane lub też jeżeli zastrzeżona kara umowna jest rażąco wygórowana. W realiach niniejszej sprawy – co nie może budzić żadnych wątpliwości – dłużnik ( (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.) nie wykonał swego zobowiązania w jakiejkolwiek jego części – zatem jedyną możliwą sytuacją usprawiedliwiająca miarkowanie kary umownej jest jej rażące wygórowanie. Uwzględniając wysokość zastrzeżonej kary (0,5 % łącznej wartości kwoty ryczałtowej brutto [757.180,00 zł] za każdy dzień zwłoki w usunięciu wad sieci cieplnej jakie zostały stwierdzone przy jej odbiorze oraz jakie ujawniły się w okresie gwarancji (3.785,90 zł) zaś następnie zestawiając ją z wartością całego przedsięwzięcia (757.180,00zł) oraz zagrożeniami jakie wiążą się z zaniechaniem terminowego usuwania tych nieprawidłowości (pozbawienie dostaw ciepła w postaci ogrzewania i wody cieplnej), nie sposób jest twierdzić o zbyt wysokim poziomie zastrzeżonej kary co z kolei implikuje wniosek iż zaniechanie jej miarkowania – jak to uczynił Sąd Rejonowy – nie może przesądzać o naruszeniu przez niego przepisu art. 484 § 2 kc.

Wreszcie nie może także zasługiwać na uwzględnienie zarzut (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. uchybienia przez Sąd I instancji przepisom regulującym instytucję poręczenia. W sytuacji, w której – z już wyżej wskazanych względów – strona pozwana nie zdołała skutecznie wykazać odpowiedzialności (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. za awarię sieci cieplnej jaka miała miejsce w 2009 r., nie sposób jest przyjmować aby po jej stronie występowała jakakolwiek wierzytelność wobec powoda uzasadniająca (niezależnie od – także już wcześniej wyjaśnionej - niedopuszczalności zarzutu kompensaty) dokonanie potrącenia.

Wszystkie wskazane wyżej względy implikują wniosek odnośnie braku zasadności zarzutów apelacji (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., co – na podstawie przepisu art. 385 kpc – prowadzi do oddalenia tego środka odwoławczego.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z art. 99 kpc przy zastosowaniu odpowiedzialności za wynik sprawy.

W zakresie postępowania wywołanego apelacją (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M., stwierdzić należy iż – zważywszy, że strona powodowa domagała się zapłaty dalszej kwoty 45.430,80 zł zaś jej żądanie zostało uwzględnione w postępowaniu odwoławczym co do kwoty 34.073,10 zł – powód wygrał sprawę w 75 % (34.073,10 zł : 45.430,80 zł). W związku z tym postępowaniem strona powodowa poniosła koszty w łącznej wysokości 4.672,00 zł obejmujące opłatę od apelacji w wysokości 2.272,00 zł (ustalonej w oparciu o przepis art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 18 ust. 1 i ust. 2 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 623) oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 2.400,00 zł (określonej w oparciu o § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – Dz. U. z 2015 r., poz. 1800). Zważywszy, iż (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. nie zgłosił żądania zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego wywołanego środkiem odwoławczym (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. (jego roszczenie – po myśli przepisu art. 109 § 1 kpc – wygasło z chwilą zamknięcia rozprawy przed Sądem II instancji), powodowi należy się 75 % poniesionych przez niego kosztów, tj. należność w wysokości 3.504,00 zł (4.672,00 zł x 0,75).

Oddalenie w całości apelacji (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. skutkuje – wobec zgłoszenia przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. żądania zwrotu kosztów postępowania przed Sądem II instancji wywołanych apelacją przeciwnika procesowego) – obowiązek pozwanego zwrotu kosztów stronie powodowej; należności z tego tytułu obejmowały wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powoda, którego wysokość (kwota 3.600,00 zł) została ustalona w oparciu o przepis § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych; łącznie zatem (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. zobowiązany jest do zwrotu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. – tytułem kosztów w związku z postepowaniem odwoławczym kwoty 7.104,00 zł (3.504,00 zł + 3.600,00 zł).