Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Ciechanowicz (spr.)

Sędziowie: SO Małgorzata Grzesik

SO Wiesława Buczek - Markowska

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2016 r. w Szczecinie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa E. S.

przeciwko (...) w G.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki na postanowienie (...) P. (...) w S. z dnia 1 lutego 2016 r., w sprawie III Nc 3868/15

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w taki sposób, iż przekazać sprawę do Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie jako miejscowo i rzeczowo właściwego,

2.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie.

SSO Wiesława Buczek-Markowska SSO Zbigniew Ciechanowicz SSO Małgorzata Grzesik

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 1 lutego 2015 r. (...) P. (...) w S. stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę przekazał do (...)

W uzasadnieniu postanowienia podano, że powódka wskazała, że zawarła z poprzednikiem prawnym pozwanego (...) umowę kredytu w kwocie (...)zł indeksowanego kursem (...). Zarzuciła, że umowa ta zawiera postanowienie mające charakter klauzul abuzywnych, dotyczące sposobu przeliczania wysokości raty kredytu według kursu (...) ustalonego przez bank, co wpłynęło w niekorzystnych sposób na ustalenie wysokości raty. Wskazanej w pozwie kwoty powódka dochodzi tytułem zwrotu różnicy między wysokością środków pobranych na pokrycie rat, a wysokością środków, które powódka musiałaby uiścić na poczet tych rat, gdyby ich wysokość była określona z pominięciem klauzul abuzywnych. Uzasadniając właściwość miejscową (...) P. i (...)w S. powódka powołała się na art.(...) oraz podała, że w S. znajdują się siedziby oddziałów pozwanego (...), a spłata kredytu była dokonywana za pośrednictwem rachunku bankowego powódki prowadzonego przez oddziały banków w S..

Pozwany wnosząc sprzeciw od wydanego nakazu w postępowaniu upominawczym podniósł również zarzut niewłaściwości miejscowej i wniósł o przekazanie sprawy do (...) Wskazał, że zgodnie z art.(...). powództwo wytacza się przez sąd pierwszej instancji, w okręgu którego pozwany ma miejsce zamieszkania, a w przypadku osoby prawnej, zgodnie z art. (...) k.p.c. według jej siedziby. Siedziba pozwanego znajduje się w G., co wynika z odpisu z(...) i na tej podstawie pozwany wniósł o przekazanie sprawy do wskazanego we wniosku Sądu. W odniesieniu do stanowiska powódki, która w pozwie powołała się na właściwość przemienną, pozwany podniósł, że z umowy kredytu wynika, że została ona podpisana z poprzednikiem prawnym pozwanego (...) (...) z siedzibą w G., nie zaś w związku z działalnością jakiegokolwiek oddziału pozwanego. W umowie jest informacja, że została ona zawarta nie w oddziale (...), lecz w lokalu doradcy kredytowego - A. (...). (...). Uzasadnieniem dla właściwości Sądu wskazanego przez powódkę nie jest art. (...), albowiem w oparciu o umowę kredyty nie sposób stwierdzić, gdzie dokładnie miałoby dojść do jej wykonania, a miejsce to nie zostało stwierdzone żadnym dokumentem. W konsekwencji zdaniem pozwanego brak jest podstaw do stosowania przepisów w właściwości przemiennej, a sądem właściwym jest sąd właściwości ogólnej.

Oceniając wymienione okoliczności Sąd I instancji uznał zarzut niewłaściwości sądu podniesiony przez stronę pozwaną jest uzasadniony, gdyż w sprawie nie zostały ujawnione okoliczności nakazujące uznać, że przesłanka do zastosowania art. 33 k.p.c. została spełniona. Powódka uzasadniając właściwość miejscową sądu wskazała jedynie na art.(...)., jednak z podanych przez nią okoliczności nie wynika, że powództwo pozostaje w związku z działalnością oddziału pozwanego banku położonego w okręgu (...) P. i(...)w S., natomiast z przedłożonych dokumentów wynikają wnioski przeciwne. Jak zauważa pozwany, umowa kredytowa nie została zawarta w oddziale poprzednika prawnego pozwanego, lecz przez pośrednika działającego na rzecz poprzednika prawnego pozwanego mającego wówczas siedzibę w G., w oddziale tego pośrednika. Sam fakt, że pozwany (...) na terenie S. posiada wiele swoich oddziałów nie pozwala na przyjęcie, iż umowa, której dotyczy żądanie pozwu, pozostaje w związku z działalnością któregoś z tych oddziałów. Powódka kwestii tej bliżej nie wyjaśnia, a w uzasadnieniu właściwości miejscowej nie podaje żadnych twierdzeń wskazujących na indywidualne powiązanie przedmiotowej umowy z którymś z oddziałów pozwanego (...) położonych w S.. Stwierdzono również, że nie jest trafny argument powódki, iż spłata kredytu była dokonywana za pośrednictwem rachunku bankowego powódki prowadzonego przez oddziały banków położone w S., gdyż z przedłożonych dokumentów wynika, że nie były to oddziały pozwanego(...), a nadto z żadnego materiału nie wynika również, że spłata kredytu miała być wykonywana za pośrednictwem konkretnego oddziału pozwanego(...) lub jego poprzednika prawnego, który byłby położony w S..

Zgodnie z art.(...) k.p.c. powództwo o zawarcie umowy, ustalenie jej treści, o zmianę umowy oraz o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, a także o odszkodowanie z powodu jej niewykonania lub nienależytego wykonania umowy można wytoczyć przed sąd miejsca jej wykonania. W razie wątpliwości miejsce wykonania umowy powinno być' stwierdzone dokumentem. Przepis ten dotyczy wyłącznie roszczeń w sprawach enumeratywnie w niej wymienionych. Okoliczności przedstawione w pozwie oraz skonstruowana w oparciu o nie podstawa faktyczna żądania nie są wystarczające do przyjęcia, że powódka wytacza powództwo wymienione w art.(...) k.p.c. Przede wszystkim jednak stwierdzić należy, że miejsce wykonania umowy kredytu, której roszczenie dotyczy, nie zostało stwierdzone pismem. Zgodnie z art. (...) k.c. jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę, jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia. Przepis ten daje asumpt do wnioskowania, że wykonanie umowy kredytu przez powódkę, wobec braku innych zapisów w umowie, powinno nastąpić w siedzibie kredytodawcy.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła powódka, żądając jego uchylenia i przekazania sprawy do prowadzenia (...) (...) P. i (...) w S. i zarzucając obrazę art. 33 k.p.c. i 34 k.p.c. poprzez niezastosowanie oraz niezastosowanie wykładni prowspólnotowej przepisów prawa. Powódka wskazała na istniejące w prawie procesowym europejskim wyraźnej ochrony konsumenta jako słabszego uczestnika obrotu prawnego.

Pozwana zażądała oddalenia zażalenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie powódki było słuszne, aczkolwiek z innych przyczyn aniżeli opisane w jego treści.

Uszło uwadze Sądu I instancji i stron, iż w treści umowy kredytowej z dnia 31 sierpnia 2009 r. zawarto oświadczenie, iż umowa ta została zawarta w „lokalu przedsiębiorstwa(...) w S. A. (...). (...)w S. Pl. (...), (...) (k. 39). Okoliczność ta jest, w ocenie Sądu odwoławczego, wystarczająca do uznania, iż zaistniała w sprawie sytuacja, w której powódka uzyskała uprawnienie do wytoczenia powództwa przed sądem wskazanym art. 33 k.p.c., który stanowi, iż powództwo o roszczenie majątkowe przeciwko przedsiębiorcy można wytoczyć przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład główny lub oddział, jeżeli roszczenie pozostaje w związku z działalnością tego zakładu lub oddziału.

Niewątpliwie S. nie był miejscem położenia „zakładu głównego” poprzednika prawnego pozwanego. Nie był również miejscem funkcjonowania „oddziału” tego(...), podlegającym ujawnieniu w (...)ustawy z dnia (...) o (...) Tym niemniej piśmiennictwo prawnicze w sposób jednolity wskazuje na możliwość określenia zakresu znaczeniowego przytoczonego tu pojęcia przy pomocy definicji zawartych w innych aktach prawnych, np. zgodnie z art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej przez oddział należy rozumieć wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności (zob. Komentarz do (...) k.p.c. pod red. (...), za (...)

Przyjąć zatem należy, iż „oddział” przedsiębiorcy opisany w k.p.c. to pojęcie funkcjonalne dotyczące różnych form organizacyjnych związanych z prowadzeniem przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej na terenie nieraz całego kraju. Skoro zatem umowa kredytowa została zawarta w „lokalu przedsiębiorstwa(...)w S.”, to słusznie powódka wskazując na właściwość sądu miejsca funkcjonowania pośrednika kredytowego, tj. A. (...).(...) (...) w S. na Pl. (...). Przy czym wskazać należy, iż w tym przypadku właściwy nie będzie(...) P. i(...) w S., lecz(...)w S..

Mając na uwadze powyższe(...) na podstawie art. (...) (...) w zw. z art.(...) k.p.c. zmienił w przywołanym wyżej zakresie zaskarżone postanowienie, oddalając zażalenie w części związanej z oczekiwaniem powódki wskazania na (...) P. i(...) w S. jako miejscowo właściwy w sprawie.

Powyższe rozstrzygnięci nie kończy postępowania w sprawie, zatem nie zaistniała konieczność rozstrzygania o kosztach postępowania zażaleniowego.

(...)

(...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)