Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 października 2016 roku

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie V Wydział Karny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Anna Walenciak

Protokolant: Agnieszka Gutowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 grudnia 2015 r., 3 lutego 2016 r., 10 lutego 2016 r., 20 kwietnia 2016 r., 3 czerwca 2016 r., 25 sierpnia 2016 r., 29 września 2016 r.

sprawy przeciwko T. K. (1) s. J. i Z. z domu M. ur. (...) w miejscowości S.

obwinionego o to, że:

1.  w okresie od 24 października 2014 r. do dn. 19 stycznia 2015 r. będąc Syndykiem Masy Upadłości (...) Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. (...)r. nr (...) w W. prowadził zarobkową działalność usługową w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków bez wymaganego zezwolenia,

tj. za wykroczenie z art.: 60 ¹§ 1 KW,

2.  w okresie od 03 kwietnia 2014 r. do dn. 09 marca 2015 r. będąc Syndykiem Masy Upadłości (...) Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. (...)r. nr (...) w W. wykonywał działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła, obrotu paliwami gazowymi, przesyłaniem i dystrybucją ciepła, dystrybucją paliw gazowych, wytwarzaniem energii elektrycznej, obrót energią elektryczną, dystrybucją energii elektrycznej bez wymaganej koncesji,

tj. za wykroczenie z art.: 60 ¹ § 1 KW,

orzeka:

I.  obwinionego T. K. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt I wykroczenia z art. 60 ¹§ 1 kw i na podstawie art. 60 ¹§ 1 kw w zw. z art. 39 § 1 kw odstępuje od wymierzenia kary,

II.  uniewinnia obwinionego od popełnienia zarzucanego mu w pkt 2 wykroczenia z art. 60 ¹§ 1 kw,

III.  zasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa zryczałtowane wydatki w wysokości 100 (sto) złotych, a w części uniewinniającej kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt V W 3676/15

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) U. S. z o.o. z siedzibą w W. jest podmiotem, którego podstawowym i głównym przedmiotem działalności była działalność w zakresie produkcji i dystrybucji energii cieplnej, dystrybucji paliw gazowych oraz obrotu i dystrybucji elektrycznej do odbiorców końcowych, a także zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków znajduje się w upadłości likwidacyjnej. Prowadzenie działalności w powyższym zakresie wymaga jednocześnie posiadania odpowiednich koncesji i zezwoleń.

Decyzją nr (...) z dnia 27 października 2005 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki udzielił (...) sp. z o.o. koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej na okres od 30 października 2005 r. do 30 października 2015 r..

Decyzją nr (...) z dnia 27 października 2005 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki udzielił (...) sp. z o.o. koncesji na dystrybucję energii elektrycznej na okres od 30 października 2005 r. do 30 października 2015 r., zaś Decyzją nr (...) z dnia 27 października 2005 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki udzielił (...) sp. z o.o. koncesji na obrót energią elektryczną na okres od 30 października 2005 r. do 30 października 2015 r. i Decyzją nr (...) z dnia 27 października 2005 r.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki udzielił (...) sp. z o.o. koncesji na przesyłanie i dystrybucję ciepła na okres od 30 października 2005 r. do 30 października 2015 r.. Ponadto Decyzją nr (...) z dnia 27 października 2005 r.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki udzielił (...) sp. z o.o. koncesji na wytwarzanie ciepła na okres od 30 października 2005 r. do 30 października 2015 r..

Decyzją nr (...) z dnia 27 października 2005 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki udzielił (...) sp. z o.o. koncesji na dystrybucję paliw gazowych na okres od 30 października 2005 r. do 30 października 2015 r. oraz Decyzją nr (...) z dnia 27 października 2005 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki udzielił (...) sp. z o.o. koncesji na obrót paliwami gazowymi na okres od 30 października 2005 r. do 30 października 2015 r.

Decyzje te do dnia ich wygaśnięcia nie zostały przez Prezesa URE cofnięte.

Postanowieniem z dnia 3 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w W., w postępowaniu o sygn. akt (...) syndykiem masy upadłości (...) U. ustanowił T. K. (1), postanowienie to zostało uchylone, jednak ponownie ww. Sąd postanowieniem z dnia 29 września 2014 r. powołał T. K. (1) na syndyka masy upadłości w przedmiotowym postępowaniu upadłościowym.

T. K. (1) w związku z powyższym funkcjęsyndyka pełnił od 3 kwietnia 2014 r. do czerwca 2015 roku.

Postanowieniem Sędziego Komisarza z dnia 4 lipca 2014 r. powołana następnie w postępowaniu upadłościowym została Rada Wierzycieli, która po zwołaniu posiedzenia podjęła w dniu 26 października 2014 r. uchwałę nr 1 wyrażająca zgodę na dalsze prowadzenie przedsiębiorstwa upadłego przez syndyka do dnia 30 czerwca 2015 r., co za tym idzie Syndyk prowadził dalszą działalność tożsamą z profilem spółki.

Następnie Uchwałą nr 6 z dnia 15 grudnia 2015 r. Rada Wierzycieli udzieliła syndykowi masy upadłości zezwolenia na dalsze prowadzenie przedsiębiorstwa upadłego do dnia 31 października 2016 r. Przez cały okres pełnienia przez T. K. (1) funkcji syndyka masy upadłości (...) sp. z o.o., spółka prowadziła zarobkową działalność usługową w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków oraz działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła, obrotu paliwami gazowymi, przesyłaniem i dystrybucją ciepła, dystrybucją paliw gazowych, wytwarzaniem energii elektrycznej, obrotu energią elektryczną i dystrybucji energii elektrycznej.

W tym samym czasie spółka pod zarządem syndyka T. K. (2) prowadziła też działalność w postaci zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, pomimo, że w tym zakresie nie posiadał stosownego zezwolenia.

Spółka (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej dopiero bowiem w dniu 27 października 2014 r. złożyła na podstawie art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków wniosek do Prezydenta m. st. W. o wydanie zezwolenia na powadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na określonym obszarze D. U. m. st. W..

Decyzją nr IN – EO. (...).2.2015 z dnia 14 kwietnia 2015 roku Prezydent m. st. W. udzielił zezwolenia (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej na powadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na określonym obszarze D. U. m. st. W.. Decyzja została wydana z ustaleniem obowiązywania począwszy od dnia wydania na czas nieoznaczony.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: wyjaśnień obwinionego T. K. (1) /k. 48 – 49, k. 98 – 99, k. 148 - 149/, częściowo zeznań świadka B. B. /k. 198, k. 54v – 55/, częściowo zeznań świadka D. K. /k. 23, k. 199/ a także dokumentów w postaci: wniosek k. 1-4, odpis wyroku k. 5-13, decyzja k. 17-21, wniosek k. 22, postanowienie k. 25-26, decyzja k. 27-38, pismo k. 39-46, protokół zawiadomienia k. 53, zawiadomienie k. 57-59, informacja z KRS k. 60-68, sprawozdanie k. 69-88, postanowienie 89-90, wniosek k. 91-92, zestawienie koncesji i zezwoleń k. 95,96, 229,230, informacja k. 108, postanowienie k.110-111, decyzja k. 162-182, umowa k. 183-197, informacja z X Wydziału Gospodarczego k. 241,decyzja k. 242-248, uchwała k. 261-262, informacja k. 265, uchwała i informacja z X Wydziału Gospodarczego przekazana w dniu 29.09.2016 r., teczka z decyzjami i pozwoleniami k. 231.

Obwiniony T. K. (1) w toku całego postępowania nie przyznawał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. W postępowaniu przygotowawczym obwiniony wyjaśnił, że w jego ocenie spółki (...) nie obowiązują przepisy ustawy O zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, gdyż działalność ta prowadzona jest na terenie dawnych zakładów i woda ta nie stanowi zaopatrzenia ludności, lecz służy do celów technologicznych i sanitarnych. Podkreślił jednak, że z ostrożności pomimo powyższego stanowiska wystąpił do Prezydenta m. st. W. o udzielenie stosowanego zezwolenia i została wydana decyzja w dniu 14 kwietnia 2015 r. przez Prezydenta, zgodnie z jego wnioskiem.

Sąd zważył, co następuje:

Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego wynika bez wątpliwości, że w czasie gdy funkcję Syndyka masy upadłości spółki (...) sp. z o.o. pełnił T. K. (1) tj. z okresie tożsamym z okresem objętym zarzutami w zakresie obu czynów - spółka prowadziła zarobkową działalność usługową zarówno w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków oraz działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła, obrotu paliwami gazowymi, przesyłaniem i dystrybucją ciepła, dystrybucją paliw gazowych, wytwarzaniem energii elektrycznej, obrotu energią elektryczną i dystrybucją energii elektrycznej.

Taki stan rzeczy wynika z wyjaśnień samego obwinionego, który powyższego nie kwestionował ale także zeznań przesłuchanych w sprawie świadków oraz zebranych dokumentów. T. K. (1) nie kwestionował że pełnił funkcję syndyka masy upadłości spółki, ani też, że prowadził opisaną w zarzutach działalność. Powyższe potwierdzili również świadkowie, przy czym B. B. wskazał, że syndyk od kwietnia 2014 r. prowadził działalność bez wymaganych pozwoleń, chociaż zeznał też, że koncesja w zakresie działalności energetycznej do końca 2014 r. nie została cofnięta. Z kolei świadek D. K. podał, że syndyk po ogłoszeniu upadłości spółki, zamiast zająć się likwidacją jej działalności, rozwijał tą działalność oraz zeznał, że (...) U. prowadziła zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odbiór ścieków, na co zawierane były umowy, które zawierały niedozwoloną klauzule, iż nie jest to zbiorowe zapatrzenie w wodę. Zeznania świadków Sąd uznał co do zasady za wiarygodne, z tm, zę w zakresie dokonywanych ocen, zeznania stanowią jedynie wyraz ich przekonań, wskazania świadków układały się też w logiczną całość z wyjaśnieniami samego obwinionego i pozostałymi dowodowymi zebranymi w sprawie w postaci dokumentacji. Jednocześnie jednak zeznania świadków nie miały kluczowego znaczenia dla ustalenia stanu faktycznego sprawy, gdyż kwestią sporną w sprawie było to, czy na prowadzenie powyższej działalności przez syndyka masy upadłości wymagane są określone odpowiednimi przepisami koncesje i zezwolenia oraz czy w czasie pełnienia funkcji przez obwinionego takie koncesje i zezwolenia obwiniony posiadał, o czym z oczywistych względów, świadkowie nie mogli się wypowiadać. Oczywiście świadek B. B. posiadał stosowną wiedzę co do posiadanych przez spółkę koncesji i zezwoleń w czasie przed ogłoszeniem jej upadłości, jednak nie odnosi się to już bezpośrednio do kwestii odpowiedzialności samego obwinionego. Nie przyznanie się do winy obwinionego natomiast w ocenie Sądu wynika z jego, jak się okazało, błędnej interpretacji obowiązujących go przepisów. T. K. (1) twierdził bowiem, że spółki (...) nie obowiązują przepisy ustawy O zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, gdyż działalność ta prowadzona jest na terenie dawnych zakładów i woda ta nie stanowi zaopatrzenia ludności, lecz służy do celów technologicznych i sanitarnych. Analiza ustalonego stanu faktycznego sprawy oraz przepisów regulujących prowadzenie wskazanej działalności, także przez syndyka oraz treści zezwolenia jakie zostało ostatecznie - decyzją nr IN – EO. (...).2.2015 z dnia 14 kwietnia 2015 roku Prezydenta m. st. W. udzielone (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej - na powadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na określonym obszarze D. U. m. st. W. - doprowadziły jednak do wniosku, że stanowisko obwinionego w tym zakresie było błędne. Pozostałe zebrane w sprawie dowody w postaci dokumentów również stanowiły wiarygodny dowód w sprawie, bowiem ich autentyczność ani prawdziwość treści nie budziły wątpliwości ani nie były kwestionowane przez strony. Podstawę prawną dla prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obejmującym przedmiot niniejszej sprawy przez Syndyka stanowi obecnie art. 169 ust. 4 prawa upadłościowego. W sprawie niniejszej nie budzi przy tym wątpliwości Sądu, że ocena bezprawności zachowania obwinionego powinna uwzględniać kwestię zmiany przepisów, która zaszła w regulacji odnoszącej się do prowadzenia działalności przez syndyka we wskazanym powyżej zakresie. Twierdzenie powyższe wynika wprost z charakteru postawionych obwinionemu zarzutów i treści przepisu, który zdaniem oskarżyciela publicznego stanowi kwalifikacje karnoprawną zachowania obwinionego. Z treści art. 60 ¹ §1 kw wynika, że wykrocznie to popełnia ten kto wykonuje działalność gospodarczą m. in. bez wymaganej koncesji albo zezwolenia. Rzecz zatem w tym, że warunkiem poniesienia tej odpowiedzialności jest nie tylko prowadzenie działalności gospodarczej, ale także takiej, która wymaga koncesji lub zezwolenia bez posiadania takowego. Takie ujęcie niniejszej sprawy powoduje, że skoro w czasie orzekania obowiązywały inne niż w czasie popełnienia czynu przepisy niekarne tj. przepisy ustawy Prawo upadłościowe, od których jednak zależy tez pośrednio ocena bezprawności zachowania obwinionego, trzeba było przy ocenie zachowania obwinionego uwzględniać nowe przepisy, chyba że przepisy poprzednio obowiązujące byłyby dla niego względniejsze (art. 2§1 kw.) Treść zatem przepisu art. 169 ust 2 ustawy prawo upadłościowe w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2016 r. wskazywała, że Syndyk lub zarządca prowadzący przedsiębiorstwo upadłego nie może prowadzić działalności wymagającej koncesji albo zezwolenia, chyba że co innego wynika z ustawy lub decyzji o przyznaniu koncesji albo zezwolenia, natomiast obecnie w art. 169 ust. 4 prawa upadłościowego wprost wskazano, że Syndyk prowadzący przedsiębiorstwo upadłego może prowadzić działalność wymagającą koncesji, licencji albo zezwolenia, chyba że co innego wynika z odrębnych ustaw. Z powyższego w ocenie Sądu jasno wynika (przy uwzględnieniu oczywiście przepisów szczególnych zawartych w ustawach regulujących prowadzenie działalności gospodarczej), że obwiniony zarówno obecnie jak także w okresie objętym zarzutem był uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej.

Powyższe uwagi ogólne należy natomiast odnieść bezpośrednio do zarzutów postawionych obwinionemu. I tak w kwestii zarzutu dotyczącego prowadzenia przez obwinionego działalności gospodarczej w zakresie podlegającym koncesji na podstawie przepisów prawo energetyczne, Sąd uznał, że nie jest możliwe przypisanie obwinionemu sprawstwa w zakresie tego czynu. Mianowicie (...) U. jest przedsiębiorstwem energetycznym a działalność takiego przedsiębiorstwa jest prowadzona między innymi w oparciu o koncesje udzielane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Koncesja udzielana jest z kolei określonemu podmiotowi spełniającemu określone ustawą - Prawo energetyczne warunki (art. 32, 33,35,36 ustawy). Jednocześnie w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne nie zakazano wprost prowadzenia działalności wymaganej koncesji przez syndyka, ani też nie zastrzeżono w żaden sposób, że koncesje, które zostały wydane w momencie ogłoszenia upadłości wygasają. Jedyną regulacją odnoszącą się do takiej sytuacji jest bowiem art. 41 ust. 4 pr. en., który stanowi, iż Prezes URE może cofnąć koncesje albo zmienić jej zakres m.in. w przypadku upadłości przedsiębiorcy. Jak jasno widać z treści ww. przepisu, uprawnienie powyższe Prezesa URE jest jedynie fakultatywnym, co warte podkreślenia, ustawodawca zatem pozostawił organowi administracyjnemu uprawnienie do oceny, czy in concreto zachodzi podstawa do cofnięcia lub zmiany zakresu koncesji. Jak słusznie zatem podnosi się w doktrynie tym samym ogłoszenie upadłości nie obliguje organu regulacyjnego do cofnięcia koncesji, a jedynie uprawnia do podjęcia takiego działania, które powinno być zrealizowane, zwłaszcza jeśli sytuacja koncesjonariusza nie rokuje możliwości dalszego wykonywania działalności koncesjonowanej ( por. Zdzisław Muras (red.), Mariusz Swora (red.) w Komentarz do art.41 ustawy - Prawo energetyczne, wers. Elek. LEX). W niniejszej sprawie na mocy szeregu wydanych przez Prezesa URE decyzji (opisanych w stanie faktycznym), (...) U. uprawniona była do wytwarzania ciepła, obrotu paliwami gazowymi, przesyłaniem i dystrybucji ciepła, dystrybucji paliw gazowych, wytwarzania energii elektrycznej, obrotu energią elektryczną oraz dystrybucji energii elektrycznej w okresie, na który zostały wydane decyzje tj. od dnia 30 października 2005 r. do 30 października 2015 .r, kiedy to decyzje wygasły, nie zostały bowiem one przez Prezesa URE cofnięte. W związku z powyższym nie ma wątpliwości, że w okresie objętym zarzutem tj. od dnia 3 kwietnia 2014 r. do 9 marca 2015 r. obwiniony powyższą działalność prowadził posiadając stosowną koncesję, a tym samym nie wypełnił swoim działaniem znamion wykroczenia z art. 60 ¹ §1 k.w., co z kolei prowadzić musiało do uniewinnienia obwinionego od popełnienia zarzucanego mu w pkt 2 wniosku o ukaranie czynu.

W odmienny sposób natomiast Sąd ocenił problem nieposiadania przez Syndyka zezwolenia na działalność w postaci zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. T. K. (1) nie kwestionował, że takowego zezwolenia nie posiadał oraz że działalność taką prowadził. Jednocześnie jak wynika z art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków przedsiębiorstwo wodociągowo - kanalizacyjne to przedsiębiorca w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków, oraz gminne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, prowadzące tego rodzaju działalność. Jednocześnie jak wskazano w art. 16 ust. 1 ww. ustawy na prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków jest wymagane uzyskanie zezwolenia wydawanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w drodze decyzji. Skoro zatem pozwolenie powyższe wymagane bez wątpienia w sytuacji obwinionego było i jednocześnie nie było dla niego wydane to obwiniony tym samym swoim działaniem wypełnił znamiona czynu z art. 60 ¹ §1 k.w. Taki stan rzeczy został przez obwinionego niejako naprawiony dopiero w dniu 14 kwietnia 2015 r. kiedy to uzyskał decyzję zezwalającą na prowadzenie wskazanej działalności. Syndyk występując zatem z wnioskiem już w dniu 27 października 2014 r. dążył do postępowania zgodnego z prawem a co za tym idzie jego działanie i motywacja w ocenie Sądu nie świadczą w żadnym razie o natężeniu złej woli. Dlatego też Sąd uznając winę obwinionego, jednocześnie zważył, że jego przypadek zasługuje na szczególne uwzględnienie i odstąpił od wymierzenia mu kary. Należy podkreślić, że obwiniony działalność bez wymaganego zezwolenia faktycznie wykonywał i biorąc pod uwagę jej rozmiar, a także sam fakt, że ostatecznie obwiniony wystąpił z wnioskiem o udzielenie stosownego zezwolenia uznać należało, że obwiniony miał świadomość konieczności uzyskania zezwolenia. Obwiniony nie czekał jednak na uregulowanie stanu prawnego związanego z rodzajem podejmowanej działalności i ją prowadził. Nie można jednak tracić z pola widzenia, że obwiniony był syndykiem masy upadłości (...) U. i był obowiązany do wykonywania swoich zadań zgodnie z ustawą prawo upadłościowe. Wszakże, zgodnie z prawem upadłościowym syndyk ma za zadanie zaspokoić roszczenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą, także zachować przedsiębiorstwo dłużnika, co niewątpliwie byłoby trudnym do uczynienia gdyby obwiniony w sposób nagły zaprzestał prowadzonej jak do tej pory działalności.

W pkt III wyroku Sąd na podstawie art. 118 § 1 i 2 kpw wobec uniewinnienia obwinionego od jednego z zarzutów kosztami postępowania w tym zakresie obciążył Skarb Państwa, zaś zobowiązał obwinionego do uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa zryczałtowanych kosztów postepowania w kwocie 100 zł w zakresie czynu, w jakim jego wina i sprawstwo zostały mu przypisane, gdyż jako osoba otrzymująca stałe dochody, winien uiścić powyższą należność.