Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2013 r. w Szczecinie

sprawy J. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. W..

o przyznanie emerytury

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 20 grudnia 2012 r. sygn. akt VI U 589/12

Oddala apelację.

SSO del. Beata Górska SSA Anna Polak SSA Barbara Białecka

Sygn. akt III AUa 127/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 marca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił J. A. prawa do emerytury.

Ubezpieczony J. A. złożył odwołanie, w którym podniósł, iż decyzja organu rentowego narusza przepisy prawa materialnego tj. § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz art. 107 § 1 k.p.a.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując, że nie uwzględnił ubezpieczonemu okresów pracy w: (...) Przedsiębiorstwie (...) w G., (...) Usługowej Spółdzielni Pracy w G., Państwowym Przedsiębiorstwie (...) w D. i Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w J. z uwagi na złożenie świadectw pracy bez wymaganych prawem form. Odnośnie przypadku zatrudnienia w rolniczej spółdzielni podniósł, iż nie zaliczył tego okresu jako pracy w szczególnych warunkach albowiem ubezpieczony był w tym czasie członkiem spółdzielni. Podsumowując swoje stanowisko stwierdził, iż J. A. nie wykazał w sposób wystarczający, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych w wymaganym tj. co najmniej piętnastoletnim czasie, liczonym na dzień 1 stycznia 1999 r.

Na rozprawie w dniu 2 października 2012 r. ubezpieczony wniósł o uwzględnienie do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w Zakładach (...) Zrzeszenie (...) w G. od 1 września 1966 r. do 16 października 1969 r. na stanowisku tokarza (zatrudnionego jako pracownik młodociany), okresu odbywania służby wojskowej oraz okresu zatrudnienia w Zakładach (...) w G. na stanowisku montera aparatury i urządzeń chemicznych oraz aparatowego formowania włókien.

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 20 grudnia 2012 r., sygn. akt VI U 589/12 zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 28 marca 2012 r., w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu J. A. prawo do emerytury począwszy od dnia 21 marca 2012 r.

W ustaleniach faktycznych sąd wskazał, iż J. A. ur. (...) r. Na dzień 01 stycznia 1999 r. udowodnił okres ubezpieczenia wynoszący łącznie 29 lat, 4 miesiące i 8 dni. Organ rentowy uwzględnił ubezpieczonemu okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 1 roku, 4 miesięcy i 2 dni. W dniu 21 lutego 2012 r. ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury, podnosząc, iż nie jest członkiem OFE i nie pozostaje w stosunku pracy.

W okresie od 1 września 1966 r. do 16 października 1969 r. ubezpieczony był zatrudniony jako pracownik młodociany w Zakładach (...) w G. (...) Zrzeszenie (...) na stanowisku tokarza. Następnie od 16 czerwca 1972 r. do 31 października 1975 r. J. A. był zatrudniony w Zakładach (...) w G. na stanowisku montera aparatury i urządzeń chemicznych oraz aparatowego formowania włókien. W okresie od 16 czerwca 1972 r. do 21 kwietnia 1973 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy ubezpieczony wykonywał prace przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń oraz prace budowlano - montażowe i budowlano ­remontowe na oddziałach będących w ruchu (stanowisko montera aparatury i urządzeń chemicznych). W dniu 21 kwietnia 1973 r. ubezpieczony został zwolniony do służby wojskowej, którą odbył w okresie od 22 kwietnia 1973 r. do 5 maja 1975 r. a po jej odbyciu ponownie zatrudniony został we wskazanym zakładzie w dniu 6 maja 1975 r., gdzie do 31 października 1975 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy produkcji włókien chemicznych, półproduktów do wyrobu włókien chemicznych oraz innych produktów wytwarzanych na tej samej bazie co włókna chemiczne (stanowisko aparatowego formowania włókien). W okresie od 25 sierpnia 1977 r. do 7 września 1977 r. i od 23 września 1980 r. do 31 marca 1986 r. J. A. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. na stanowisku betoniarza. Pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Od 1 kwietnia 1986 r. do 28 lutego 1987 r. ubezpieczony był zatrudniony w (...) Usługowej Spółdzielni Pracy w G. na stanowisku kotlarza i izotera, był też członkiem spółdzielni. Następnie w okresie od 2 marca 1987 r. do 30 kwietnia 1990 r. J. A. był zatrudniony w Państwowym Przedsiębiorstwie (...) w D. na stanowisku kotlarza, gdzie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie od 2 maja 1990 r. do 1 września 1994 r., ubezpieczony był zatrudniony w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w J. na stanowisku kotlarza, był również członkiem spółdzielni.

Decyzją z dnia 28 marca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił J. A. prawa do emerytury.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy uznał, iż odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, iż zgodnie z art.184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. 2009.153.1227, dalej jako ustawa) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Jednocześnie emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Art. 32 ustawy określa natomiast zasady ustalania prawa do emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Zgodnie z powyższym ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Przy czym za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Natomiast warunki wymagane do uzyskania prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienione są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Rodzaje prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie może uprawniać do emerytury wcześniejszej, wymienione są w wykazach A i B stanowiących załączniki do rozporządzenia. Emerytura wcześniejsza przysługuje na zasadach określonych w § 3 i 4 ww. rozporządzenia, jeżeli kobieta udowodni co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a mężczyzna 25 lat tych okresów, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej w ramach stosunku pracy, przy czym wymagane jest osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Jednocześnie zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia przy ustalaniu okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze uwzględnia się jedynie te okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W przedmiotowej sprawie zadanie Sądu Okręgowego sprowadzało się zatem do rozstrzygnięcia spornej między stronami kwestii dotyczącej spełnienia przez wnioskodawcę warunku przyznania wcześniejszej emerytury w postaci wykonywania stale, w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienia w okresie 15 lat w warunkach szczególnych przed 1 stycznia 1999 r. Pozostałe warunki - 25 letni staż ubezpieczeniowy na dzień wejścia w życie ustawy, nie przynależenie do OFE i nie pozostawanie w stosunku pracy, nie były kwestionowane. Jednocześnie spornymi okresami pracy były okresy zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G., (...) Usługowej Spółdzielni Pracy w G., Państwowym Przedsiębiorstwie (...) w D. i Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w J.. Organ rentowy przyjął, iż na podstawie przedłożonych przez ubezpieczonego świadectw pracy nie można uznać, iż J. A. pracował w szczególnych warunkach. Ponadto ubezpieczony wniósł o zaliczenie mu do okresu pracy w szczególnych warunkach okresu odbycia służby wojskowej oraz okresu pracy w Zakładach (...) Zrzeszenie (...) w G. od 1 września 1966 r. do 16 października 1969 r. na stanowisku tokarza - zatrudnionego wówczas jako pracownika młodocianego.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dał podstawy do uznania, iż wnioskodawca udowodnił posiadanie co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. I tak ubezpieczony przez okres 7 lat, 6 miesięcy i 29 dni był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. na stanowisku betoniarza. Na charakter świadczonej przez niego pracy w szczególnych warunkach wskazywały dokumenty z akt osobowych, a także zeznania zawnioskowanych przez niego świadków tj. K. K. oraz K. W.. Zeznania tych świadków były zgodne z zeznaniami samego wnioskodawcy. Były szczere, spójne i spontaniczne, a nadto zbieżne z dokumentacją osobową wnioskodawcy. Potwierdziły także, iż pracę betoniarza ubezpieczony świadczył stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd nie miał powodów by odmówić im przymiotu wiarygodności.

Sąd Okręgowy uwzględnił również ubezpieczonemu do stażu pracy w szczególnych warunkach okres służby wojskowej. Zgodnie bowiem z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2012 r. sygn. akt. IUK 399/11 „okres służby wojskowej dla żołnierza zatrudnionego przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (1 kategorii zatrudnienia), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.)." Ubezpieczony przed powołaniem do czynnej służby wojskowej pracował w Zakładach (...) w G. na stanowisku montera aparatury i urządzeń chemicznych, a więc w uznanym przez organ rentowy okresie zatrudnienia w szczególnych warunkach. Po zakończeniu czynnej służby wojskowej ubezpieczony został ponownie zatrudniony we wskazanym przedsiębiorstwie, gdzie zajmował stanowisko aparatowego formowania włókien, które zalicza się również do prac wykonywanych w szczególnych warunkach.

Sąd rozstrzygający uwzględnił również ubezpieczonemu okres zatrudnienia w Państwowym Przedsiębiorstwie (...) w D. na stanowisku kotlarza do prac świadczonych w szczególnych warunkach. Ubezpieczony zajmował się czyszczeniem kotłów stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres 3 lat i 2 miesięcy. Okoliczność tę potwierdzili w swoich zeznaniach świadkowie M. M. oraz A. P.. Ich zeznania były zbieżne z zeznaniami wnioskodawcy oraz ze szczątkową dokumentacją w postaci świadectwa pracy z tego okresu. Świadkowie Ci potwierdzili również, iż ubezpieczony wykonywał prace kotlarskie oraz izolerskie kotłów również w (...) Usługowej Spółdzielni Pracy w G.. Ich zeznania były zbieżne z dokumentacją osobową wnioskodawcy oraz zeznaniami wnioskodawcy. Ubezpieczony pracował w spółdzielni pracy przez okres 11 miesięcy. Pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Wskazane okresy były wystarczające, przy uwzględnieniu przez organ rentowy zatrudnienia w Zakładach (...) w G. ( 1 roku, 4 miesięcy i 2 dni), do uznania, iż ubezpieczony wypełnił brakującą przesłankę posiadania 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy nie uwzględnił natomiast ubezpieczonemu okresu pracy w szczególnych warunkach w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w J. z uwagi na fakt, iż ubezpieczony był na co bezspornie wskazują akta osobowe, jak i zeznania świadka J. T. oraz samego ubezpieczonego, równocześnie członkiem tej spółdzielni. Spółdzielczy stosunek pracy - w odróżnieniu od stosunków pracy powstałych na innej podstawie - nie ma samoistnego bytu. Zawarcie bowiem spółdzielczej umowy o pracę uzależnione jest od uprzedniego przystąpienia i przyjęcia do spółdzielni (uzyskanie członkostwa spółdzielni). Spółdzielcze stosunki pracy są nawiązywane wyłącznie pomiędzy spółdzielniami pracy i członkami tych spółdzielni. Jedyną podstawę nawiązania stosunku pracy przez spółdzielnię z jej członkiem stanowi spółdzielcza umowa o pracę (art. 183 § 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (jednolity tekst: Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 ze zm.). Członek spółdzielni nie może być zatrudniony w ramach pracowniczego stosunku pracy. Obowiązujące prawo takiej możliwości nie przewiduje. Z tego też względu błędny jest pogląd prawny jakoby członek spółdzielni przez cały czas zatrudnienia w spółdzielni pozostawał w pracowniczym stosunku pracy. Członek spółdzielni jest zobowiązany do świadczenia pracy na rzecz spółdzielni, przy czym obowiązek ten wynika wprost ze stosunku członkostwa, a nie ze stosunku pracy. W wyroku z dnia 25 stycznia 2005 r., I UK 142/04 (OSNP 2005 nr 17, poz. 272), Sąd Najwyższy, stwierdził, że w sensie formalnoprawnym - a ten punkt widzenia jest rozstrzygający - zachodzi zasadnicza różnica między pracą wykonywaną w ramach stosunku pracy a pracą świadczoną w ramach stosunku członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej. W tym drugim wypadku prawo i obowiązek świadczenia pracy wynika ze stosunku członkostwa w spółdzielni, z którym wiąże się między innymi prawo udziału w jej zarządzaniu poprzez jej organy i inne rozwiązania instytucjonalne właściwe ruchowi spółdzielczemu, co ma określony wpływ na sposób organizacji pracy i podporządkowanie w procesie jej świadczenia. W konsekwencji tego w zestawieniu ze stosunkiem pracy stosunek członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, w ramach którego świadczona jest praca, wykazuje właściwości jakościowo różne i w związku z tym do pracy wykonywanej przez członków tych spółdzielni zastosowanie mają tylko niektóre, nieliczne (ochronne) przepisy prawa pracy. Art. 157 Prawa spółdzielczego wyraźnie stanowi, że spółdzielnia poza członkami może zatrudniać stosownie do swoich potrzeb również inne osoby na podstawie umowy o pracę lub na podstawie innego stosunku prawnego, którego przedmiotem jest świadczenie pracy. Wynika stąd, że członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej nie może świadczyć pracy na podstawie umowy o pracę.

Zdaniem sądu pierwszej instancji brak było również podstaw do uwzględnienia do okresu stażu szczególnego okresu ubezpieczonego pracy w Zakładach (...) w G. (...) Zrzeszenie (...) na stanowisku tokarza, którą to wykonywał jak pracownik młodociany albowiem nie wykazał by świadczył ją stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2009 r., sygn.. akt IIUK 334/08). Wykonywane przez wnioskodawcę czynności betoniarskie, kotlarskie i izolerskie kotłów należą do prac wykonywanych w szczególnych warunkach. Czynności te zostały ujęte w wykazie A, dziale V W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych w pkt 4 prace zbrojarskie i betoniarskie oraz w dziale XIV Prace różne w pkt 1 prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.

Skoro zatem wnioskodawca udowodnił, że wykonywał wskazane w powołanym rozporządzeniu prace, to dla Sądu Okręgowego nie było wątpliwości, że spełnił warunek co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, gdyż przepracował w tych warunkach na stanowiskach kotlarza i betoniarza przez okres 15 lat.

Ustalając stan faktyczny w sprawie Sąd meriti oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach organu rentowego oraz w aktach sprawy, a także na zeznaniach wnioskodawcy i świadków, których wiarygodności strony nie kwestionowały.

Mając na uwadze przytoczone okoliczności oraz datę urodzenia ubezpieczonego ( 21 marca 1952 r.), datę złożenia wniosku (21 luty 2012 r.) oraz datę zaskarżonej decyzji (28 marca 2012 r.) Sąd Okręgowy, na podstawie art.477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał J. A. prawo do emerytury od 21 marca 2012 r.

Apelację od wyroku wywiódł pełnomocnik organu rentowego, który wydanemu rozstrzygnięciu zarzucił sprzeczność ustaleń Sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym przez przyjęcie, że powód wykonywał pracę w warunkach szczególnych przez okres ponad 15 lat, stale i w pełnym wymiarze w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W uzasadnieniu apelujący wskazał, iż nieuprawnionym jest stanowisko Sądu Okręgowego w zakresie w jakim do okresu pracy w szczególnych warunkach uwzględnił ubezpieczonemu okres służby wojskowej odbywanej w okresie od 22 kwietnia 1973r. do 5 maja 1975r. Dalej apelujący podniósł, iż zgodnie z art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 1967r. o powszechnym obowiązku obrony - w brzmieniu obowiązującym w okresie odbywania służby wojskowej przez ubezpieczonego okres odbytej służby wojskowej zalicza się do wszelkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy, a nie z systemu zabezpieczenia społecznego. W okresie po 31 grudnia 1967r. w stanie prawnym brak było przepisu zezwalającego na zaliczeniu okresu zasadniczej służby wojskowej do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, od którego zależy nabycie prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym i takie też stanowisko zaprezentował Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 29 października 2o09r. sygn. akt III A Ua 470/09.

Tak podnosząc, apelujący wniósł o zamianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia

Ubezpieczony w odpowiedzi na apelacje wniósł o jej oddalenie wskazując, iż art. 108 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony, w brzmieniu obowiązującym do 6.08.1979 roku, zezwala na zaliczenie czasu odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby. Nadto według regulacji obowiązujących przed wejściem w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, żołnierzowi, który podjął zatrudnienie w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia ze służby w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem, wliczało się okres odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie uprawnień uzależnionych od ilości lat pracy w danym zakładzie lub gałęzi pracy oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie, (tak SN w wyroku z dnia 25 lutego 2010 r. sygn. II UK 219/09 - LEX 590248, w wyroku z dnia 17 maja 2012 r. sygn. I UK 399/11 - LEX 1211140,). Reasumując ubezpieczony podniósł, iż bezpośrednio przed służbą wojskową wykonywał pracę zaliczaną do pracy w warunkach szczególnych w Zakładach (...) w G. W.., a po jej odbyciu powrócił do pracy na to samo stanowisko, to okres tej służby bez wątpienia winien mu zostać zaliczony do uprawnień wynikających z przepisów dotyczących ubezpieczenia społecznego.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy starannie zebrał i rozważył wszystkie dowody oraz ocenił je w sposób nienaruszający swobodnej oceny dowodów. Prawidłowo dokonane ustalenia faktyczne oraz należycie umotywowaną ocenę prawną sporu Sąd Apelacyjny przyjmuje za własną, w pełni podzielając wywody zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Z tego też względu Sąd Apelacyjny nie dostrzega potrzeby ponownego szczegółowego przytaczania zawartych w nim argumentów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAP 1999/24/776; z dnia 22 lutego 2010 r., I UK 233/09, lex nr 585720 i z dnia 24 września 2009 r., II PK 58/09, lex nr 558303).

Z ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie wynika, że J. A. spełnił warunek posiadania 25 - letniego okresu składkowego i nieskładkowego przed 1 stycznia 1999 roku, w dniu wydania zaskarżonej decyzji osiągnął wiek 60 lat, nie przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego. Sporny pozostał natomiast fakt posiadania przez ubezpieczonego 15 - letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, przy czym na etapie postępowania apelacyjnego został on ograniczony wyłącznie do możliwości zaliczenia jako okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych okresu odbywania przez ubezpieczonego służby wojskowej od 22 kwietnia 1973 r. do 5 maja 1975 r. Kwestionowanymi nie były natomiast okresy pracy ubezpieczonego zaliczone do pracy w warunkach szczególnych:

- od 16 czerwca 1972 r. do 21 kwietnia 1973 r. w Zakładach (...) w G. na stanowisku montera aparatury i urządzeń chemicznych oraz aparatowego formowania włókien,

- od 25 sierpnia 1977 r. do 7 września 1977 r. i od 23 września 1980 r. do 31 marca 1986 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. na stanowisku betoniarza,

- od 2 marca 1987 r. do 30 kwietnia 1990 r. w Państwowym Przedsiębiorstwie (...) w D. na stanowisku kotlarza.

Przechodząc do zarzutów apelacji wskazać należy, iż nieuprawnionym jest stanowisko organu rentowego w zakresie w jakim kwestionuje on możliwość zaliczenia okresu odbywania przez ubezpieczonego służby wojskowej do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Sąd Apelacyjny zauważa, iż dla kwalifikacji okresu zasadniczej służby wojskowej jako okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach należy stosować regulacje prawne obwiązujące w okresie odbywania tej służby. Będzie to zatem ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin. Zgodnie zatem z treścią art. 108 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r., okres odbytej zasadniczej lub okresowej służby wojskowej zalicza się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, pracownikom, którzy po odbyciu tej służby podjęli zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby pod warunkiem zachowanie terminów, o których mowa m.in. w art. 106 ust. 1 ustawy, tj. zgłoszenia powrotu do zakładu pracy w celu podjęcia zatrudnienia najpóźniej w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia ze służby. Wszelkie uprawnienia związane z zatrudnieniem, o jakich stanowi art. 108 ust. 1 cytowanej ustawy to m.in. prawo zaliczenia okresu służby do okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych. Szczegółowo uprawnienia żołnierzy zostały uregulowane natomiast w przywołanym powyżej rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. W świetle § 5 ust. 1 tego rozporządzenia żołnierzowi, który podjął zatrudnienie z zachowaniem terminu, o jakim stanowi art. 106 ust. 1 ustawy, wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. Tym samym, okres zasadniczej służby wojskowej jest wliczany do okresu zatrudnienia na takich samych warunkach, jak okres przed powołaniem do odbycia służby.

Jednocześnie Sąd Apelacyjny wskazuje, iż stanowisko to jest ugruntowane w orzecznictwie i wynika nie tylko z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2012 r., sygn. akt I UK 399/11 przywołanego przez sąd pierwszej instancji, w którym wskazano, iż „okres służby wojskowej dla żołnierza zatrudnionego przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (1 kategorii zatrudnienia), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.)." Podobne stanowisko wyraził także Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 lutego 2010 r., sygn. akt II UK 219/09, w świetle którego „okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia”, oraz Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 28 grudnia 2012 r., sygn. akt III AUa 1030/12 w którym to wskazano, iż „wszelkie uprawnienia związane z zatrudnieniem o jakich mowa w art. 108 ust. 1 ustawy z 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej to m.in. prawo do zaliczenia okresu służby do okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.”

Z bezspornych ustaleń wynika, iż ubezpieczony służbę wojskową odbywał od 22 kwietnia 1973 r., do 5 maja 1975 r., a następnie ponownie od 6 maja 1975 r. został zatrudniony w Zakładzie (...) w G. przy produkcji włókien chemicznych, półproduktów do wyrobu włókien chemicznych oraz innych produktów wytwarzania na tej samej bazie co włókna, gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował do 31 października 1975 r. (k- 12 akt organu rentowego T. VI zał. 2) Powyższe zatem przy podleganiu ww. pracy do prac wymienionych w wykazie A Dział XIV poz. 25 pkt 1 wykazu stanowiącego załącznik do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu lekkiego i chemicznego, musi skutkować zaliczeniem spornego okresu do stażu szczególnego.

Słusznie zatem Sąd Okręgowy stwierdził, że wnioskodawca ma prawo do emerytury na podstawie przepisu art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r., o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albowiem ubezpieczony spełnia wszystkie przesłanki do uzyskania tego świadczenia tj. wieku, stażu, rozwiązania stosunku pracy, braku przynależności do OFF oraz posiada 15 lat pracy w wykonywanej w warunkach szczególnych.

Z tych też wszystkich względów apelację organu rentowego należało oddalić, o czym orzeczono na podstawie art. 385 k.p.c.

del. SSO Beata Górska SSA Anna Polak SSA Barbara Białecka