Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Bożena Szponar – Jarocka (spr.)

Sędziowie: SA Barbara Orechwa – Zawadzka

SA Dorota Elżbieta Zarzecka

Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie 28 września 2016 r. w B.

sprawy z odwołania A. M. (1)

przy udziale zainteresowanych: M. D. oraz syndyka masy upadłości (...)+ (...) + (...) + (...) Spółka z o.o. w upadłości likwidacyjnej w O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o ponowne ustalenie istnienia ubezpieczenia społecznego

na skutek apelacji A. M. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Łomży III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 23 grudnia 2015 r. sygn. akt III U 536/15

I.  oddala apelację;

II.  odstępuje od obciążania wnioskodawcy A. M. (1) kosztami zastępstwa procesowego za II instancję.

Sygn. akt III AUa 308/16

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. Inspektorat w Ł. decyzją z 10.09.2015 r. wydaną na podstawie art. 83a ust. 1 w zw. z art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121) odmówił ponownego ustalenia obowiązku podlegania przez M. D. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) A. M. (1), ustalonego decyzją ostateczną z 28.06.2013 r.

Odwołanie od tej decyzji wniósł A. M. (1). Zaskarżył ją w całości, wniósł o jej uchylenie i wydanie orzeczenia określającego brak po jego stronie stwierdzonego w niej zobowiązania, ewentualnie - uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy organowi rentowemu do ponownego rozpoznania, a nadto o zasądzenie od organu rentowego kosztów sądowych. Wskazał, że zaskarżona decyzja została wydana przez osobę nieupoważnioną, z naruszeniem art. 83a ust. 3 pkt 1 ustawy o s.u.s. przez jego niezastosowanie, pomimo tego, że w sprawie rozstrzygniętej orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku sygn. akt III AUa 867/14 ujawniono korzystne dla niego okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji mające wpływ na prawo lub zobowiązanie. Organ rentowy winien uwzględnić je na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu. Podniósł także, że rozstrzygnięcie sprawy zależało od uprzedniego wydania decyzji przez organ rentowy w zakresie ustalenia istnienia stosunku z umowy o pracę ubezpieczonej z agencją zatrudnienia. Decyzji takiej nie wydano, pomimo że była ona konieczna do rozstrzygnięcia kto w tej sprawie jest płatnikiem składek w rozumieniu art. 36 ust. 1 w zw. z art. 38 ust. 1 i art. 36 ust. 11 ustawy o s.u.s. Dlatego w ocenie skarżącego wydanie decyzji o podleganiu przez zainteresowaną ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w jego przedsiębiorstwie było przedwczesne. Poza tym, zdaniem odwołującego, zaskarżoną decyzję wydano z naruszeniem przepisów postępowania, mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 6, art.8. art. 75 § 1, art. 77 § 1, art. 78 § 1, art. 97 § 1 pkt 3 i 4 k.p.a., polegającym na:

- błędnym uznaniu, że w sprawie nie ujawniono okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, które mają wpływ na prawo lub zobowiązanie, pomimo tego, że wbrew treści art. 145 § 1 pkt 4 i 6 k.p.a. spółki (...) oraz (...)bez własnej winy nie brały udziału w postępowaniu przed ZUS oraz (...) Sp. z o.o. nie miała organu umożliwiającego jej prawidłową reprezentację,

- błędnym uznaniu, że w sprawie nie było przesłanek do zawieszenia postępowania, pomimo braku w spółce (...) wskazanego organu,

- zaniechanie zawieszenia postępowania i niewystąpienie do Sądu Pracy z pozwem o rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego w przedmiocie ustalenia istnienia stosunku pracy M. D. z agencją zatrudnienia,

- wydanie decyzji ostatecznej bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska Sądu Pracy w zakresie istnienia stosunku pracy na mocy umowy o pracę M. D. z agencją zatrudnienia, pomimo że w przypadku istnienia takiej umowy – nawet jeśli była ona nieważna - to agencja jest pracodawcą zainteresowanej i przez to płatnikiem składek na jej ubezpieczenie społeczne i zdrowotne,

- pominięcie w sprawie, że dopiero w przypadku ustalenia przez Sąd Pracy braku istnienia stosunku z umowy o pracę ubezpieczonej z agencją zatrudnienia organ rentowy mógł wydać decyzję o niepodleganiu przez M. D. ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w tej agencji, a po jej uprawomocnieniu się mógł przyjąć, że agencja ta nie jest płatnikiem składek i wydać decyzję o podleganiu ubezpieczeniom społecznym ubezpieczonej z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u odwołującego,

- zaniechanie rozstrzygnięcia w przedmiocie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, pomimo tego, że „pierwotna” decyzja kwestię tę rozstrzygała.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Syndyk Masy Upadłości(...) (...) + H. + B. + (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w O. w odpowiedzi na odwołanie A. M. (1) złożył w sprawie oświadczenie o wstąpieniu do sprawy w charakterze zainteresowanego. Wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od odwołującego kosztów postępowania według norm przepisanych, poparł stanowisko ZUS w zakresie braku podstaw do wznowienia postępowania.

Sąd Okręgowy w Łomży wyrokiem z 23 grudnia 2015 r. w punkcie I oddalił odwołanie, a w punkcie II zasądził od A. M. (1) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. oraz Syndyka Masy Upadłości(...). (...) + H. + B. + (...) Sp. z o. o. po 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że A. M. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w Ł.. Zajmuje się prowadzeniem kilku sklepów odzieżowych, m.in. w Ł., B., A., W., P. i P.. Działają one m.in. pod marką (...). Przedsiębiorca zatrudniał w tych sklepach oraz w centrali w Ł. pracowników, między innymi M. D..

W dniu 01.06.2012 r. A. M. (1) zawarł ze spółką (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. (dalej: (...)) umowę-porozumienie, a następnie 01.07. 2012 r. umowę o świadczenie usług (aneks z 02.07.2012 r.). Na mocy tych umów z dniem 01.07.2012 r. w trybie art. 23 ¹ k.p. przekazał tej spółce swoich pracowników, a następnie ich od R. wynajął. Ponadto wynajął spółce (...) pomieszczenia i sprzęt oraz miał wskazywać wynajętym pracownikom pracę. W zamian za to miał płacić R. wynagrodzenie równe wynagrodzeniu pracowników, z tym że dostał na pierwsze trzy lata rabat w wysokości 40% obejmujący składki ZUS i podatki od tych pracowników.

Pismem z 31.10.2012 r. spółka (...) poinformowała A. M. (1), że przekazuje pracowników spółce (...). (...) Logistyk + H. + B. + (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. ((...)) z dniem 01.11.2012 r. na mocy umowy cesji. W tym samym dniu A. M. (1) podpisał z (...) umowę-porozumienie, a 01.11.2012 r. zawarł z (...) umowę o świadczenie usług identyczną w treści jak dotychczasowa umowa z R.. Znalazło się tam między innymi postanowienie, że A. M. (1) przekazuje z dniem 01.11.2012 r. spółce (...) pracowników, chociaż teoretycznie od 01.07.2012 r. pracowników tych zatrudniała spółka (...). O powyższych umowach poinformowano zainteresowanych pracowników.

Na mocy zawartych umów zarówno spółka (...), jak i później(...)sporządzała dokumenty do ZUS i paski wynagrodzeń. One też wypłacały wynagrodzenia pracownikom. Mimo zobowiązania umownego, spółki te nie opłacały faktycznie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. szesnastoma decyzjami z 28.06.2013 r. w pkt I stwierdził, że A. W., R. S., E. N., E. O., M. D., A. O., S. K., K. Z., A. K., K. B. (z d. O.), K. R., A. M. (2), M. A., S. C. od 01.07.2012 r., M. S. od 01.08.2012 r., a E. D. od 01.10.2012 r. z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlowym (...) A. M. (1) podlegają ubezpieczeniu społecznemu: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu. W kolejnych punktach II i III organ rentowy wskazał podstawy wymiaru składek, a w pkt IV podał, iż płatnikiem tych składek od lipca 2012 r. do maja 2013 r. jest pracodawca A. M. (1).

Powyższe decyzje w całości zaskarżyli A. W., R. S., E. N., E. O., M. S., M. D., A. O., S. K., K. Z., A. K., K. B. (z d. O.), K. R., A. M. (2), M. A., S. C., E. D.. Natomiast A. M. (1) zaskarżył pkt IV każdej z decyzji. Wezwane do udziału w sprawie spółki (...) nie zajęły stanowiska.

Wyrokiem z 30.12.2013 r. w sprawie sygn. akt III U 669/13 Sąd Okręgowy w Łomży oddalił odwołania, a wyrokiem z 17.12.2014 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w sprawie sygn. akt III AUa 867/14 oddalił wniesioną w sprawie apelację A. M. (1).

Sądy – zarówno Okręgowy w Ł. w sprawie sygn. akt III U 669/13, jak też Apelacyjny w B. w sprawie III AUa 867/14, nie podzieliły stanowiska odwołujących, że z dniem 01.07.2012 r. doszło do przejścia części zakładu pracy w trybie art. 23 ¹ k.p. Zakład pracy w rozumieniu tego przepisu Sąd Okręgowy utożsamił z przedsiębiorstwem z art. 55 ¹ k.c. Nie należą do niego pracownicy, nie można ich zatem „przenieść” na innego pracodawcę. Sąd Apelacyjny natomiast, kwestię „przejęcia” pracowników ocenił szerzej - przez pryzmat prawodawstwa Unii Europejskiej. W postępowaniu tym stwierdzono ostatecznie, że spółki które miały przejąć pracowników od A. M. (1) faktycznie nie stały się ich pracodawcami. Żaden z „przejętych” pracowników nie kontaktował się osobiście z przedstawicielami spółek, spółki te nie kontrolowały jakości ich pracy, nie zachowywały się jako typowy pracodawca. Wypłacały pracownikom wynagrodzenia, ale robiły to ze środków przekazanych przez A. M. (1), czynności z zakresu prawa pracy dokonywały na pisemny wniosek A. M. (1). Wszelkie zaświadczenia od pracodawcy wystawiała pełnomocnik spółek (...), także wcześniejszy pracownik odwołującego. Wysokość wynagrodzenia pracowników była taka sama, jak wcześniej u A. M. (1), identyczne były również zasady ustalania prowizji od utargu. Wyliczały ją pracownice, a spółki nie kwestionowały ich wysokości. Faktycznie zatem pracodawcą wskazanych pracowników był A. M. (1), który decydował o godzinach pracy sklepów i pracowników, kontrolował ich pracę, ustalał zasady wynagradzania i sposób obliczenia prowizji, przekazywał spółkom (...) środki na ich wypłatę. W świetle zgromadzonego w postępowaniu sądowym materiału dowodowego stwierdzono, że spółki (...) w stosunku do „przejętych” pracowników pełniły jedynie częściowo funkcje kadrowe i księgowe, nie były ich pracodawcami w rozumieniu art. 3 k.p. Dlatego uznano, że zawarte pomiędzy A. M. (1), a spółkami (...), a następnie (...) umowy przejścia zakładu pracy w trybie art. 23 ¹ k.p. były pozorne, a zatem zgodnie z art. 83 § 1 k.c. - nieważne. Ze strony A. M. (1) celem tych umów była chęć oszczędzenia na kosztach pracy w postaci podatków i składek do ZUS. Z tych przyczyn Sądy obu instancji uznały, że decyzje ZUS z 28.06.2013 r. są zgodne z prawem.

W dniu 17.08.2015 r. do Inspektoratu w Ł. wpłynęły wnioski płatnika składek A. M. (1) o wznowienie postępowania w sprawach ubezpieczonych, zakończonych decyzjami ostatecznymi o podleganiu ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu. Wskazano, że zaszły okoliczności, o których mowa w art. 145 § 1 pkt 4 i 6 w związku z art. 147 i 148 § 1 k.p.a.

Zaskarżoną obecnie decyzją z 10.09.2015 r. ZUS odmówił ponownego ustalenia obowiązku podlegania przez zainteresowaną ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) A. M. (1), ustalonego decyzją ostateczną z 28.06.2013 r.

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd Okręgowy odwołał się do treści art. 83a ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i podkreślił, że przewidziane przepisami tego artykułu ponowne ustalanie prawa lub zobowiązania stwierdzonego ostateczną decyzją ZUS jest instytucją odrębną od wznowienia postępowania administracyjnego, wprowadzoną zamiast takiego wznowienia. Regulacja ta jest przy tym wyczerpująca, co wyłącza stosowanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego dotyczących wznowienia postępowania (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2005 r., II UZP 15/05, OSNP 2006, nr 17-18, poz. 176). Zauważył, że przewidziana w art. 83a ustawy o s.u.s. instytucja wznowienia postępowania zakończonego prawomocną decyzją organu rentowego stanowi efekt wzięcia pod uwagę charakteru i celów gałęzi prawa, jakim jest prawo ubezpieczeń społecznych. Jednym z nich jest zabezpieczenie świadczeń - środków utrzymania w razie zaistnienia ryzyka ubezpieczeniowego, przez co zaistniała konieczność przyznania stronom szerokich uprawnień zarówno w celu kwestionowania ustalonych pierwotnie praw i obowiązków, jak i ubiegania się o ponowne ustalenie uprawnień lub obowiązków z zakresu ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, że organ rentowy lub ubezpieczony mogą podważyć poczynione wcześniej ustalenia i zmierzać do ustalenia zgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy, jeżeli powołano się na nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji mające wpływ na ustalenie uprawnień ubezpieczeniowych. W wyniku zastosowania instytucji ponownego ustalania prawa w sferze ubezpieczeń społecznych następuje nadzwyczajna kontynuacja postępowania w tej samej sprawie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000r., II UKN 41/00, Prok. i Pr. 2001/6/39), w którym organ rentowy ma możliwość zniwelowania własnego uchybienia powstałego przy ustalaniu prawa, natomiast zainteresowany uprawniony jest do ubiegania się o ustalenie prawa, którego mu nie przyznano, jeżeli wcześniej nie powołał się na okoliczności uzasadniające powstanie takich uprawnień. Istotne jest, że wzruszalność decyzji polega na niwelowaniu także zaniedbań ubezpieczonych wywołanych ich nieporadnością w dokumentowaniu praw i obowiązków lub niedostateczną znajomością warunków, od spełnienia których zależy przyznanie uprawnień ubezpieczeniowych.

Sąd wywiódł, że przesłankami ponownej oceny uprawnień ubezpieczeniowych są „nowe dowody” lub „ujawnione okoliczności” istniejące przed podjęciem decyzji i mające wpływ na ustalenie prawa. Powinny to być przy tym takie dowody i okoliczności, które nie były uwzględnione przy orzekaniu przy pierwotnym rozpoznaniu sprawy, a mogące mieć wpływ na rozstrzygane w sprawie prawa lub obowiązki. W tej sprawie dowodów takich nie złożono. Nie ujawniono też nowych okoliczności.

Sąd wskazał, że A. M. (1), powołując się na ujawnienie przed Sądem Apelacyjnym w Białymstoku w sprawie sygn. akt III AUa 867/14 korzystnych dla niego okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji z 28.06.2013 r., nie wskazał jednocześnie o jakie konkretnie okoliczności chodzi. Analiza akt sprawy, w tym rozbudowanego uzasadnienia wyroku wskazanego Sądu, nie doprowadziła Sądu Okręgowego do wniosków zgodnych z twierdzeniami odwołującego. Sąd pierwszej instancji podkreślił, iż Sąd Apelacyjny w zasadniczej mierze skupił się na ocenie zasadności odwołań od decyzji z 28.06.2013 r. analizując możliwość „przejścia” pracowników z firmy (...) do spółek (...) w świetle art. 23 ¹ k.p. oraz stosownych dyrektyw Rady Unii Europejskiej. Szczegółowo wyjaśnił wpływ stopnia dominacji czynników materialnych lub osobowych w funkcjonowaniu danego zakładu pracy na ocenę spełnienia przesłanek „przejścia” zakładu pracy w trybie art. 23 ¹ k.p. Nie miał wątpliwości, że w przedsiębiorstwie (...) główną rolę odgrywały elementy materialne, głównie w postaci wyposażenia szeregu sklepów, przez co przejęcie z niego samych tylko pracowników nie mogło stanowić przewidzianego ww. przepisem przejścia zakładu. Sąd Apelacyjny nie ujawnił korzystnych dla odwołującego faktów – przeciwnie – zarzucił A. M. (1) brak dbałości o interesy zatrudnianych przez niego pracowników, za których ostatecznie nie opłacono składek do ZUS. Poza tym, gdyby rzeczywiście Sąd Apelacyjny w sprawie III AUa 867/14, stwierdził korzystne dla odwołującego okoliczności, nieujawnione wcześniej w efekcie błędu Sądu Okręgowego a mogące mieć wpływ na wynik sprawy, wziąłby je pod uwagę wydając orzeczenie w II instancji.

Sąd pierwszej instancji przyznał, iż ustalony przez organ rentowy przy wydawaniu decyzji z 28.06.2013 r. fakt pozostawania przez ubezpieczoną w stosunku pracy z A. M. (1) miał bezpośredni wpływ na ustalenie zakresu jego zobowiązań z tytułu nieopłaconych za ubezpieczoną składek do ZUS. Zgodnie bowiem z art. 4 pkt 2a ustawy o s.u.s. płatnikiem składek jest dla pracowników pracodawca. Dlatego ustalenie, że w danym okresie pracodawcą jej była spółka (...) (od 01.11.2012 r. –(...)) – niweczyłoby decyzję z 28.06.2013 r., także w zakresie ustalenia zawartego w jej punkcie IV - że płatnikiem składek za ten okres jest A. M. (1). Sąd Okręgowy wywiódł jednak, że w sprawie nie było obowiązku poprzedzenia decyzji ZUS wskazanymi przez odwołującego czynnościami w postaci uzyskania stanowiska innego organu. tj. sądu w kwestii ustalenia istnienia stosunku pracy ubezpieczonej ze wskazanymi spółkami i zawieszenia postępowania przed organem rentowym do czasu rozpoznania tego zagadnienia wstępnego. Za nieprawdziwe uznał twierdzenie odwołującego o niemożności samodzielnego orzekania przez ZUS o tytule podlegania zainteresowanej ubezpieczeniu w ZUS oraz ustalenia płatnika związanych z tym składek.

Podkreślił, że nie było wątpliwości, że spółka (...), po zawarciu 01.07.2012 r. z A. M. (1) umowy o przejęciu jego pracowników, w tym zainteresowanej zgłosiła ich do ubezpieczenia w ZUS jako swoich pracowników. Nie zapłaciła jednak za nich należnych z tytułu ubezpieczenia w ZUS składek. Organ rentowy, stwierdzając brak wpływu należności z tego tytułu, miał prawo i obowiązek podjąć w sprawie przewidziane prawem czynności, w tym zmierzające do wyjaśnienia istnienia tytułu ubezpieczenia i ustalenia płatnika składek.

Sąd nie przyznał racji skarżącemu, iż ZUS nie miał prawa do samodzielnego ustalenia tych kwestii. W istocie przesądził o tym Sąd Okręgowy w Łomży, a potem Sąd Apelacyjny w Białymstoku rozstrzygając w przedmiocie prawidłowości decyzji ZUS z 28.06.2013 r. Dodatkowo podkreślił, iż do zakresu działania ZUS należy, m.in. realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, a w szczególności: stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych, ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz wypłacanie tych świadczeń, chyba że na mocy odrębnych przepisów obowiązki te wykonują płatnicy składek, wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, prowadzenie rozliczeń z płatnikami składek z tytułu należnych składek i wypłacanych przez nich świadczeń podlegających finansowaniu z funduszy ubezpieczeń społecznych lub innych źródeł (art. 68 ust.1 pkt a,b,c,d ustawy o s.u.s.). Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń, ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek (art. 83 ust. 1 ustawy o s.u.s.). Od decyzji Zakładu przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Odwołanie do sądu przysługuje również w razie niewydania decyzji w terminie 2 miesięcy, licząc od dnia zgłoszenia wniosku o świadczenie lub inne roszczenia (art. 83 ust.2 i 3 ustawy o s.u.s.).

Na podstawie powyższych przepisów Sąd Okręgowy wywiódł, że organ rentowy, jakim jest ZUS, ma ustawowe kompetencje, a zarazem obowiązek, działania w wymienionych w ustawie sprawach, w tym związanych z ustaleniem istnienia ubezpieczenia i powiązanym z tym obowiązkiem opłacania składek oraz osoby odpowiedzialnej za ich uiszczanie. ZUS czyni w sprawie ustalenia, zgodnie z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego, w zakresie prowadzonej działalności (o której mowa w art. 68-71 ustawy o s.u.s.) przysługują mu bowiem środki prawne właściwe organom administracji państwowej (art. 67 ust.4 ustawy o s.u.s.). Przy czym ZUS, który stwierdza podleganie ubezpieczeniu społecznemu, może - bez względu na nazwę umowy i jej postanowienia wskazujące na charakter stosunku prawnego, którym strony zamierzały się poddać oraz podmiot występujący formalnie jako pracodawca - ustalić rzeczywisty charakter danego stosunku i podmiot, który rzeczywiście zatrudnia danego ubezpieczonego. Ustalenie, że pracodawcą ubezpieczonego, za którego nie są opłacane składki, jest podmiot inny od tego, który formalnie zgłosił pracownika do ubezpieczenia, nakazuje wydanie decyzji na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 3 z zastosowaniem art. 4 pkt 2a, 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust.1, art. 12 ust.1, art. 13 pkt 1, ary. 18 ust.1 i art. 20 ust.1 ustawy o s.u.s. W tej sprawie ZUS musiał ocenić czy pomimo łączących A. M. (1) ze spółkami (...) umów o przekazanie pracowników, pozostał on ich faktycznym pracodawcą. Zebrany przed ZUS materiał dowodowy okazał się wystarczający do kategorycznych ustaleń w tej kwestii i tym samym organ rentowy nie tylko mógł, ale także był zobowiązany do wydania korespondującej z tymi ustaleniami decyzji.

Sąd zauważył, że osoba, która nie zgadza się tak poczynionymi ustaleniami ZUS i treścią wydanej na ich podstawie decyzji, może ją zakwestionować i dochodzić swoich praw przed sądem. Taka sytuacja miała miejsce w tej sprawie, a dalsze podważanie przez odwołującego tych samych przesądzonych w postępowaniu sądowym kwestii, nosi charakter polemiki i nie może stanowić skutecznej podstawy wznowienia postępowania na mocy art. 83a ustawy o s.u.s.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że wskazywanie jako nowej okoliczności nieistniejących obowiązków ZUS w przedmiocie uprzedniego pozyskania orzeczenia Sądu Pracy i zawieszenia postępowania do zakończenia postępowania przed tym Sądem, nie może być uznane za skuteczne powołanie się na przesłanki wznowienia postępowania z art. 83a ust.1 lub 3 ustawy o s.u.s.

W ocenie Sądu nowymi okolicznościami, ani też nowymi dowodami nie są złożone w sprawie odpisy orzeczeń sądowych w postaci postanowienia Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 13.05.2015 oraz Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 21.04.2015r. Fakt zawieszenia innego postępowania: sądowego lub administracyjnego w sprawie o ustalenie istnienia podlegania ubezpieczeniu społecznemu nie implikuje konieczności takiego zawieszenia w tej sprawie. Skoro organ rentowy nie miał obowiązku występowania do Sądu Pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy zainteresowanej ze spółką (...) ((...)zarzut braku zawieszenia postępowania dla rozstrzygnięcia tej kwestii, zwłaszcza w sytuacji zebrania wyczerpującego materiału dowodowego, Sąd uznał za nieskuteczny.

Odnosząc się do pisma Ministra Finansów z 16.05.2015 r. Sąd zauważył, że nie może mieć ono waloru nowego dowodu lub okoliczności. W związku ze stwierdzeniem nieuczciwych praktyk w stosunku do rzetelnych przedsiębiorców, zwraca się w nim uwagę na konieczność przeglądu umów outsourcingowych pod kątem zbadania ich zgodności z przepisami prawa pracy, celem ustalenia dalszej strategii działań organów ubezpieczeń społecznych. Dokument ten sygnalizuje jedynie istnienie problemu nieuczciwego zawierania umów outsourcingowych i potrzebę jego rozwiązania na poziomie międzyresortowym. W żaden jednak sposób nie reguluje tej kwestii w sensie wiążących rozwiązań prawnych, które mogłyby mieć zastosowanie do stwierdzonych już sytuacji takich nieuczciwych umów. W obecnym stanie prawnym sugerowana przez odwołującego okoliczność, że być może stał się on ofiarą nieuczciwych praktyk innych przedsiębiorców, nie ma znaczenia dla sprawy i nie może być nową okolicznością lub dowodem, o jakich mowa w art. 83a ust.1 ustawy o s.u.s.

Wobec braku nowych dowodów i okoliczności w rozumieniu powołanego wyżej przepisu, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. oddalił odwołanie.

O kosztach procesu orzekł w myśl art. 98 k.p.c. i 99 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł odwołujący zaskarżając go w całości i zarzucając:

1) nieważność postępowania polegającą na:

- braku umocowania pełnomocnika organu rentowego do działania w imieniu organu,

- wzięciu udziału w postępowaniu w charakterze strony syndyka masy upadłości (...). I. (...) + H. + B. + (...) spółka z o.o. w upadłości likwidacyjnej w O. i zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

- całkowitym pominięciu w sprawie (...) spółka z o.o., mimo tego, że spółka ta winna brać udział w postępowaniu, gdyż zatrudniała osobę ubezpieczoną,

2) sprzeczność rozstrzygnięcia w zakresie uznania za stronę syndyka masy upadłościowej i zasądzenia mu od strony skarżącej kosztów zastępstwa procesowego,

3) naruszenie przepisów postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy przez niewłaściwe zastosowanie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. zamiast art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c., art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych z powodu nie uchylenia spornej decyzji organu rentowego i nie dokonania zmiany wyroków sądów obu instancji oraz prawomocnej decyzji organu rentowego w zakresie pominiętym przez sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu spornego wyroku i pominiętym przez organ rentowy w decyzji, tj. w zakresie orzekającym o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu osoby ubezpieczonej z umowy o pracę z osobą odwołującą, mimo braku kompetencji organu rentowego do orzekania w tym zakresie i mimo tego, że z tego powodu sądy obu instancji powinny były uchylić decyzję organu rentowego z 2013 r., a błędnie utrzymały ją w mocy, co sąd pierwszej instancji pominął w uzasadnieniu wyroku z naruszeniem art. 328 § 2 k.p.c.,

4) zaniechanie wszczęcia postępowania w zakresie zmiany decyzji organu rentowego z 2013 r. w zakresie podlegania przez osobę ubezpieczoną ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu zatrudnienia u osoby odwołującej z pominięciem w uzasadnieniu tej decyzji przyczyn takiego rozstrzygnięcia organu rentowego, co skutkowało błędnym rozstrzygnięciem sprawy z uwagi na pominięcie tego zakresu,

5) niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. zamiast art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w zw. z art. 83 ust. 1 i 3, art. 83a ust. 1 i 2, art. 4 pkt 2a u s.u.s. z powodu dokonania błędnej oceny w zakresie, że strona odwołująca nie ujawniła okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, które mają wpływy na prawo lub zobowiązanie mimo tego, że je ujawniła.

Apelujący wniósł o zmianę wyroku poprzez wydanie orzeczenia określającego brak zobowiązania strony odwołującej, o zasądzenie na jego rzecz od organu rentowego i syndyka kosztów sądowych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i poprzedzającej go decyzji organu rentowego i przekazanie sprawy organowi rentowemu lub o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od odwołującego kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Sąd Okręgowy, wydając zaskarżony wyrok wyjaśnił wszystkie okoliczności istotne dla meritum sprawy, dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i wydał trafne, odpowiadające prawu rozstrzygnięcie. Sąd Apelacyjny przyjął ustalenia faktyczne poczynione w pierwszej instancji za własne, w konsekwencji czego nie zachodzi potrzeba ich szczegółowego powtarzania (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r., sygn. II UKN 61/97, opubl. w OSNAP z 1998 Nr 3, poz. 104, z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, OSNAP z 1998 Nr 24, poz. 776). Rozpoznając sprawę, Sąd Okręgowy nie naruszył również tak norm prawa materialnego, jak i zasad postępowania, które uzasadniałyby uwzględnienie wniosków apelacji. Zaskarżone rozstrzygnięcie jest trafne i tym samym nie ma podstaw do jego zmiany.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do sformułowanych w apelacji zarzutów nieważności postępowania, jako najdalej idących, Sąd odwoławczy stwierdza, iż są one całkowicie chybione.

Całkowicie oderwany od materiału zebranego w aktach sprawy jest zarzut braku umocowania pracownika organu rentowego do działania w imieniu organu rentowego i nie wskazanie przez organ rentowy dowodu na posiadanie odpowiedniego pełnomocnictwa. Już do odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego radca prawny B. K. złożyła poświadczony za zgodność z oryginałem dokument pełnomocnictwa upoważniający ją do reprezentowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych m.in. w sprawach przed sądami powszechnymi z zakresu ubezpieczeń społecznych (k.11). Również reprezentująca organ rentowy na rozprawie przed Sądem Okręgowym E. M., przedłożyła stosowne pełnomocnictwo (k.22). Wypada przypomnieć, iż w świetle art. 87 § 2 zd. 1 k.p.c. pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nieposiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Oznacza to, że E. M., będąc zatrudnioną w organie rentowym, mogła go reprezentować przed sądem. W dominującym orzecznictwie przyjmuje się, że organ rentowy posiadający osobowość prawną (art. 66 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych) może ustanowić pełnomocnikiem procesowym swego pracownika (art. 87 § 2 k.p.c.). Pełnomocnictwo takie nie musi przy tym pochodzić od Prezesa Zakładu, gdyż dyrektor oddziału organu rentowego może udzielić pełnomocnictwa procesowego do zastępstwa oddziału w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Przyjmuje się nadto, że dokument pełnomocnictwa z podpisem dyrektora Oddziału - działającego w imieniu mocodawcy - jest wystarczający w świetle art. 89 § 1 k.p.c. do występowania tak umocowanego pełnomocnika w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych przed sądem (por. w tym zakresie wyroki SN :z 8 stycznia 2008 r., I UK 172/07, OSNP 2009 nr 3-4, poz. 51; z dnia 28 maja 2013 r., I UK 3/13 (LEX nr 1360191, z 15 października 2014 r. I UK 48/14 LEX nr 1545139, z dnia 6 listopada 2013 r. III PK 12/13 OSNP 2014/9/131). Apelujący zarzucał także zaskarżonej decyzji brak umocowania pracownika organu rentowego do wydania przedmiotowej decyzji. Zarzut ten jest chybiony. Jak wynika z akt ZUS, zaskarżona decyzja została podpisana przez E. W. – pracownika Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B., Kierownika (...) Referatu Ubezpieczeń i Składek, którą Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych upoważnił do wydawania w imieniu Zakładu lub Prezesa indywidulanych decyzji w sprawach wynikających z ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (k. 2 akt ZUS).

Nie ma racji skarżący, zarzucając wyrokowi pierwszej instancji, iż syndyk masy upadłości (...) nie powinien był brać udziału w sprawie, co skutkowało nieważnością postępowania. W tej kwestii należy przede wszystkim zauważyć, iż tylko niewezwanie do udziału w postępowaniu w charakterze zainteresowanego, mogłoby ewentualnie powodować nieważność postępowania polegającą na pozbawieniu możności obrony praw - art. 379 pkt 5 w zw. z art. 477 ¹¹ § 1 k.p.c. Natomiast wezwanie do udziału w sprawie w takim charakterze podmiotu, który w istocie nie posiada statusu zainteresowanego, nie może skutkować nieważnością postępowania, może być natomiast rozpatrywane w ramach naruszenia przepisów prawa procesowego, które jednak, aby osiągnąć zamierzony przez apelującego skutek, powinno wywierać wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Z apelacji wynika, że skarżący takiego wpływu zdaje się upatrywać jedynie w zasądzeniu na rzecz Syndyka poniesionych przez niego kosztów procesu.

Sąd Apelacyjny stwierdza, iż prawidłowo Sąd pierwszej instancji zawiadomił Syndyka Masy Upadłości(...). (...) + H. + B. + (...) Sp. z o.o. w (...) jako osobę zainteresowaną. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 477 ¹¹ § 1 k.p.c. stronami są ubezpieczony, osoba odwołująca się od orzeczenia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, inna osoba, której praw i obowiązków dotyczy zaskarżona decyzja, organ rentowy, wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności i zainteresowany. W myśl unormowania § 2 zd. 1 tego artykułu zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia sprawy.

Jak zatem wynika z powyższych przepisów, w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przymiot strony posiada również zainteresowany. Zainteresowany to osoba, która choć nie jest adresatem decyzji, to decyzja ta swoją treścią wpływa na jego prawa lub obowiązki w taki sposób, że ma on interes prawny w uzyskaniu konkretnego orzeczenia sądowego. O tym, czy konkretna osoba posiada status zainteresowanego ze względu na przedmiot postępowania w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, przesądza nie jej subiektywne przekonanie, czy też przekonanie innej strony postępowania, ale obiektywna okoliczność, że w danym wypadku prawa lub obowiązki tej osoby „zależą” od rozstrzygnięcia sprawy (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 lipca 1998 r., III ZP 20/98, OSNAPiUS 1998 nr 23, poz. 690). Przykładowo pracodawca jest zainteresowanym w sprawie o objęcie lub wyłączenie z pracowniczego ubezpieczenia społecznego, gdyż z decyzji w takiej sprawie wynikają dla niego konkretne obowiązki określone przepisami prawa ubezpieczeniowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2004 r., II UK 66/04, OSNP 2005 nr 10, poz. 149). W orzecznictwie za zainteresowanego uznaje się również zarządcę majątku upadłego, prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą, w sporze dotyczącym podlegania obowiązkowi ubezpieczeń społecznych tego upadłego, z uwagi na fakt, że stwierdzenie obowiązku podlegania takim ubezpieczeniom wiąże się z koniecznością opłacania składek z majątku upadłego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 czerwca 2010r., III AUa 290/10, Apel.-W-wa 2010/3/15). Zainteresowaną jest też spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w sprawach o objęcie pracowniczym ubezpieczeniem społecznym (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 maja 2004 r., III AUa 934/03, OSA 2005/4/11).

W okolicznościach przedmiotowej sprawy nie ulega wątpliwości, iż Syndyk (...). (…) w upadłości likwidacyjnej ma status osoby zainteresowanej w rozumieniu art. 477 ^{( 11 )}k.p.c. Sprawa ta dotyczy wniosku płatnika o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją organu rentowego, stwierdzającej, że M. D. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w przedsiębiorstwie apelującego. Decyzja ta była wynikiem ustalenia, że zawarta między A. M. (1), a spółkami (...) i(...) umowa nie wywarła skutku w postaci przejęcia części zakładu pracy w trybie art. 23 ^{( 1)} k.p. W tej sytuacji nie ulega wątpliwości, że jej rozstrzygnięcie wywiera wpływ na obowiązki Syndyka zarządzającego masą upadłości spółki(...) Pomyślny z punktu widzenia skarżącego wynik tej sprawy zrodziłby obowiązek po stronie Syndyka opłacania zaległych składek za ubezpieczoną.

Reasumując, Sąd pierwszej instancji nie uchybił przepisom prawa wzywając do udziału w sprawie Syndyka. W konsekwencji prawidłowo zasądził na jego rzecz koszty procesu. Syndyk był bowiem reprezentowany przed Sądem pierwszej instancji przez radcę prawnego i w związku z tym poniósł koszt jego wynagrodzenia. Skoro zaś ma on status zainteresowanego i jest stroną w tej sprawie, to przepisy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. znajdują do niego zastosowanie.

Nie jest jasne z jakich względów apelujący zarzucając nieważność postępowania podnosi brak udziału w sprawie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W.. Zarzut nie ten został rozwinięty, a lakoniczne stwierdzenie, że spółka ta zatrudniała osobę ubezpieczoną jest niewystarczające, aby bliżej się do niego odnieść. Skarżący nie wyjaśnił w jaki sposób ta spółka jest związana z przedmiotową sprawą i z jakich przyczyn powinna ona brać w niej udział. Odwołujący nie podjął też próby wykazania, że między ww. spółką, a osobami występującymi w tej sprawie istnieje więź materialnoprawna i to taka, która ma znaczenie dla ustalenia płatnika składek zainteresowanej w spornym okresie.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest dopuszczalność ponownego ustalenia przez organ rentowy zobowiązania wnioskodawcy ustalonego decyzją z dnia 28 czerwca 2013r., w której stwierdzono, że M. D. w okresie od 1 lipca 2012 r. z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlowym (...) A. M. (1) podlega ubezpieczeniu społecznemu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i chorobowemu, wskazano podstawy wymiaru składek oraz podano, iż płatnikiem składek jest A. M. (1), od której odwołania zostały oddalone prawomocnym wyrokiem sądu.

Możliwość dokonania weryfikacji istniejących w obrocie prawnym ostatecznych decyzji Zakładu wprowadza art. 83a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. 2016 r., poz. 963 ze zm.).

Zgodnie przepisem art. 83 a ust. 1 tej ustawy prawo lub zobowiązanie stwierdzone decyzją ostateczną Zakładu ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na to prawo lub zobowiązanie.

Zgodnie zaś z ust.3 w sprawach rozstrzygniętych orzeczeniem właściwego sądu Zakład, na podstawie dowodów lub okoliczności, o których mowa w ust. 1:

1)wydaje we własnym zakresie decyzję przyznającą prawo lub określającą zobowiązanie, jeśli jest to korzystne dla zainteresowanego;

2)występuje do właściwego sądu z wnioskiem o wznowienie postępowania przed tym organem, gdy z przedłożonych dowodów lub ujawnionych okoliczności wynika, że prawo nie istnieje lub zobowiązanie jest wyższe niż określone w decyzji.

Jak zatem z powyższego wynika, jeżeli od ostatecznej decyzji ZUS zostało złożone odwołanie do sądu i w tym zakresie sąd wydał orzeczenie, a jednocześnie zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na to prawo lub zobowiązanie, ZUS wydaje we własnym zakresie decyzję przyznającą prawo lub określającą zobowiązanie, o ile jest to korzystne dla zainteresowanego. Jeżeli zaś z przedłożonych dowodów lub ujawnionych okoliczności wynika, że prawo nie istnieje lub zobowiązanie jest wyższe niż określone w decyzji, ZUS występuje do sądu z wnioskiem o wznowienie postępowania.

Wypada dostrzec, że przewidziana w powyższym przepisie instytucja wznowienia postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oznacza nadzwyczajną kontynuację postępowania w tej samej sprawie, w której ubezpieczony uprawniony jest do ubiegania się o ponowne ustalenie zobowiązania, jeżeli wcześniej nie powołał się na okoliczności lub nie przedstawił dowodów uzasadniających zasadność ustalenia określonego zobowiązania.

Przesłanką ponownego ustalenia prawa lub zobowiązania ustalonego ostateczną decyzją organu rentowego jest przedłożenie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, przy czym muszą to być takie nowe dowody i okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji i jednocześnie mające wpływ na ustalone prawo lub to zobowiązanie.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż takich dowodów skarżący nie przedłożył oraz że nie ujawnił także żadnych nowych okoliczności. Sąd Okręgowy wyczerpująco przeanalizował wszystkie podnoszone przez wnioskodawcę argumenty mające w jego ocenie przemawiać za ponownym, odmiennym ustaleniem jego zobowiązania. Sąd odwoławczy podziela wszystkie wywody tego Sądu i w związku z tym nie zachodzi potrzeba ich powielania. Można zauważyć, że wyrażone w apelacji stanowisko A. M. (1) w zakresie istnienia podstaw do weryfikacji ostatecznej decyzji organu rentowego ma charakter wyłącznie polemiczny i stanowi powtórzenie dotychczasowej argumentacji.

Z całą pewnością do ustawowych kompetencji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należy ustalanie faktycznego pracodawcy osoby ubezpieczonej, co wynika m.in. z regulacji zawartej w art. 68 ust. 1 a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wskazującej, że do zakresu ZUS należy między innymi realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, a w szczególności stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych. Uprawnienie i obowiązek organu rentowego ustalenia pracowniczego tytułu ubezpieczeń, wiążący się nieodzownie z ustaleniem pracodawcy jest przy tym niezależny od kompetencji innych organów kontroli i ochrony prawnej. Organ rentowy jest władny dokonywać samodzielnych ustaleń w zakresie istnienia stosunku pracy, podobnie jak sądy rozpatrujące odwołanie od wydawanych w takich kwestiach decyzji. Całkowicie nieuprawniona jest argumentacja skarżącego, iż w tym zakresie niezbędne jest stosowne orzeczenie sądu pracy. Pomija ona treść bezwzględnie obowiązujących przepisów ustawy systemowej, wskazanych już apelującemu przez Sąd Okręgowy tj. art. 83 ust. 1, art. 4 pkt 2a), 6 ust.1 pkt 1, art. 11 ust.1, art. 12 ust.1, art. 13 pkt 1, art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1, z których wynika obowiązek organu wydania decyzji wskazującej płatnika składek w sytuacji ustalenia, że podmiot formalnie wskazany jako pracodawca nim nie jest. Wobec rozstrzygnięcia, że pomimo łączących A. M. (1) ze spółkami(...)i (...) umów o przekazanie pracowników, pozostał on faktycznym pracodawcą, organ rentowy był uprawniony i zobowiązany do wydania decyzji zgodnej z tym ustaleniem, zaś sądy – Okręgowy i Apelacyjny były władne do samodzielnego zweryfikowania tego ustalenia.

Niezależnie jednak od powyższego należy zauważyć, iż omawiany argument wnioskodawcy w żaden sposób nie mieści się w ramach „nowych dowodów” i nie może być też postrzegany jako „ujawnienie nowych okoliczności”.

Powyższe należy odnieść również do podnoszonej w apelacji kwestii podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu przez zainteresowaną. Warto w tej mierze dodatkowo zauważyć, że w decyzji organu rentowego z dnia 28 czerwca 2013 r. ustalono podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne. Uprawnienie organu rentowego do wydania takiego rozstrzygnięcia wynika z treści art. 32 ustawy systemowej, zgodnie z którym do składek na Fundusz Pracy i ubezpieczenie zdrowotne stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne. Nie ma zatem racji skarżący podnosząc, że organ rentowy nie posiadał kompetencji w tej mierze.

Jeśli chodzi o podnoszone w apelacji zagadnienia dotyczące spółek(...)i (...) to trzeba wskazać, że w postępowaniu sądowym toczącym się z odwołania od decyzji z dnia 28 czerwca 2013 r. spółki te występowały jako osoby zainteresowane w rozumieniu art. 477 ^{( 11)} § 2 k.p.c., co istotne spółka (...) była przy tym reprezentowana przez Syndyka, którego zasadność udziału w tej sprawie apelujący kwestionuje. W zakresie tego zarzutu skarżący popada w istotną sprzeczność, z jednej bowiem strony twierdzi, iż zarówno R. jak i (...). nie powinny brać udziału w tamtym postępowaniu, którego wznowienia się domaga, z drugiej natomiast strony w dalszej części apelacji twierdzi, że podmioty te nie brały udziału w tamtym postępowaniu bez własnej winy. Z wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 17 grudnia 2014 r. (III AUa 867/14) i protokołu rozprawy wynika, iż zarówno R. jak i(...)brali udział w tym postępowaniu jako zainteresowani, których wezwano do udziału w tej sprawie. Zdaniem Sądu Apelacyjnego ewentualna ich wadliwa reprezentacja w tamtym postępowaniu, nawet jeżeli miała miejsce nie jest podstawą ponownego ustalenia prawa lub zobowiązania na postawie art. 83a ustawy systemowej, nie rzutuje to bowiem na prawa i obowiązki skarżącego, w szczególności na wadliwość przypisania skarżącemu odpowiedzialności za zobowiązania za składki na ubezpieczanie społeczne jako faktycznemu pracodawcy.

Reasumując, apelacja nie zawierała zarzutów podważających prawidłowość zaskarżonego wyroku dlatego na mocy art. 385 k.p.c. apelację oddalono - punkt I sentencji wyroku.

O kosztach procesu za drugą instancję orzeczono na zasadzie art. 102 k.p.c. Zasadą w procesie cywilnym jest, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (art. 98 § 1 k.p.c.). Tylko w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej część kosztów procesu albo nie obciążać jej w ogóle kosztami (art. 102 k.p.c.). Przepis art. 102 k.p.c. jako szczególny nie podlega wykładni rozszerzającej. W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się stosowanie art. 102 k.p.c., gdy strona przegrywająca znajduje się w trudnej sytuacji majątkowej, a wytaczając powództwo była subiektywnie przeświadczona o słuszności dochodzonego roszczenia, natomiast strona wygrywająca korzystała ze stałej obsługi prawnej i nie poniosła dodatkowych nakładów na prowadzenie procesu (wyrok SN z dnia 17 listopada 1972 r., I PR 423/72, OSNCP 1973, nr 7-8, poz. 138), albo gdy dochodzone roszczenie wynika z niejasno sformułowanych przepisów (wyrok SN z dnia 6 grudnia 1973 r., I PR 456/73, OSNCP 1974, nr 9, poz. 154), gdy sprawa ma wątpliwy i dyskusyjny charakter (postanowienie SN z dnia z 27 kwietnia 1971 r., I PZ 17/71, OSNCP 1971, nr 12, poz. 222). Odnosząc to do sprawy niniejszej trzeba zauważyć, iż jest ona jedną z kilkunastu spraw skarżącego, w których to sprawach Sąd I instancji zasądził koszty procesu za pierwszą instancję. Sprawy te są nieomal identyczne pod względem występujących okoliczności faktycznych i problemów prawnych, co nie wymagało od przeciwników procesowych skarżącego istotnego nakładu pracy, uzasadniającego zasądzenie kosztów także za drugą instancję w każdej z tych spraw. Nie można też abstrahować od faktu, iż skarżący niezależnie od własnych zaniedbań - w zakresie zawieranych umów przekazujących pracowników - padł przede wszystkim ofiarą nieuczciwych praktyk firm obiecujących mu obniżenie obciążań z tytułu składek. Z tych względów Sąd mając na uwadze, iż koszty postępowania w II instancji zasądzone zostały na rzecz ZUS i zainteresowanego Syndyka w sprawie o sygn. III AUa 262/16, odstąpił od obciążania A. M. (1) kosztami zastępstwa procesowego za II instancję w sprawie niniejszej – punkt II sentencji wyroku.