Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Anna Zawadka

Sędziowie: SO Michał Chojnowski (spr.)

SO Remigiusz Pawłowski

Protokolant: p.o. protokolant sądowy Wioletta Gumienna

przy udziale prokuratora

po rozpoznaniu dnia 5 września 2016 r.

sprawy Z. I. syna V. i V. ur. (...) w T. (Gruzja) oskarżonego o przestępstwa z art. 177 § 1 i 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk, art. 178a § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie

z dnia 24 listopada 2015 r. sygn. akt III K 381/15

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1100 złotych tytułem opłaty za drugą instancję oraz obciąża go pozostałymi kosztami sądowymi w postępowaniu odwoławczym.

SSO Anna Zawadka SSO Michał Chojnowski SSO Remigiusz Pawłowski

VI Ka 224/16

UZASADNIENIE

Z. I. został oskarżony o to, że:

1.  8 marca 2015 roku w W. przy ul. (...) umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, określone w art. 3 ust. 1, art. 19 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 24 ust.1 pkt 1 i art. 45 ust 1 ustawy z 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym, powodując nieumyślnie wypadek drogowy, w ten sposób że znajdując się w stanie nietrzeźwości, przy zawartości 1,43 promila alkoholu we krwi, prowadząc samochód marki A. (...) o nr rej. (...) nie zachował szczególnej ostrożności, jadąc z nadmierną prędkością oraz wykonując manewr wyprzedzania nieustalonego samochodu nie upewnił się czy ma dostateczne miejsce do wyprzedzania, zjechał na przeciwległy pas ruchu i zderzył się z jadącym z kierunku przeciwnego pojazdem marki V. (...) o nr rej. (...) kierowanym przez P. D., w wyniku czego pasażer samochodu A. (...) O. B. doznał obrażeń ciała w postaci urazu wielomiejscowego, urazu głowy, złamania żeber od II do X po stronie prawej oraz wieloodłamowego złamania obojczyka prawego, skutkujących naruszeniem czynności narządu ciała powyżej siedmiu dni w rozumieniu art. 157 § 1 k.k., natomiast pasażer samochodu osobowego marki V. (...), S. D. doznał obrażeń ciała w postaci urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego, złamania żeber oraz wieloodłamowego złamania obojczyka prawego, skutkujących naruszeniem czynności narządu ciała powyżej siedmiu dni w rozumieniu art. 157 § 1 k.k., zaś kierowca samochodu V. (...) P. D. doznał obrażeń w postaci urazu głowy z krwiakiem powłok czaszki, złamania wyrostka barkowego łopatki lewej, złamania żeber VI- XI po lewej stronie, stłuczenia nerki i nadnercza lewego oraz złamania wyrostków poprzecznych kręgów L1- L3 skutkujących skutkujących naruszeniem czynności narządu ciała powyżej siedmiu dni w rozumieniu art. 157 § 1 k.k. oraz obrażenia w postaci pęknięcia śledziony z krwotokiem wewnętrznym, skutkującym chorobą realnie zagrażającą życiu w rozumieniu w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 1 k.k., tj. o czyn z art. 177 § 1 i § 2 k.k. w zw. Z art. 178 § 1 k.k.;

2.  8 marca 2015 roku w W. na ul. (...) i (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości, przy zawartości 1,43 promila alkoholu we krwi, prowadził w ruchu lądowym pojazd mechaniczny marki A. (...) o nr rej. (...), tj. o czyn z art. 178a § 1 k.k.

Wyrokiem z 24 listopada 2015 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie, sygn. akt III K 381/15 uznał oskarżonego Z. I. za winnego zarzuconych mu czynów, z tym, że w zakresie czynu pierwszego ustalił, że oskarżony przekroczył dozwoloną prędkość o około 65 km/h. Za pierwszy z przypisanych oskarżonemu czynów na podstawie art. 177 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę dwóch lat pozbawienia wolności, na podstawie art. 42 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzekł wobec niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze, na podstawie art. 46 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzekł zadośćuczynienie za doznane krzywdy dla P. D. w kwocie 30.000 złotych, dla S. D. kwocie 5.000 złotych, dla O. B. w kwocie 5.000 złotych. Za drugi z przypisanych mu czynów Sąd Rejonowy na podstawie art. 178a § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności , zaś na podstawie art. 42 § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzekł zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na rok. Na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. i art. 90 § 2 k.k. w brzmieniu sprzed 01.07.2015 roku w zw. z art. 4 § 1 k.k. połączył wymierzone kary pozbawienia wolności oraz środki karne zakazu prowadzenia pojazdów i wymierzył karę łączną dwóch lat pozbawienia wolności oraz środek karny zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze. Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w brzmieniu sprzed 01.07.2015 roku w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na 5 lat próby. Na podstawie art. 71 § 1 k.k. w brzmieniu sprzed 01.07.2015 roku w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzekł dwieście stawek dziennych grzywny w kwocie po czterdzieści złotych każda. Na podstawie art. 63 § 1 k.k. w brzmieniu sprzed 01.07.2015 roku w zw. z art. 4 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary grzywny zaliczył okres zatrzymania w sprawie od 08.03.2015 roku do 10.03.2015 r., zaś na podstawie art. 63 § 2 k.k. na poczet orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych zaliczył okres zatrzymania prawa jazdy od 08.03.2015 roku do daty uprawomocnienia wyroku. Na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 4862,95 tytułem kosztów sądowych.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego. Zaskarżył wyrok w całości i zarzucił mu:

1.  obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 177 § 2 k.k. poprzez błędne przyjęcie, że zachowanie oskarżonego wypełniło znamię czynu zabronionego stypizowanego w art. 177 § 2 k.k., polegające na następstwie wypadku w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu innej osoby- obrażenie w postaci pęknięcia śledziony z krwotokiem wewnętrznym w sytuacji gdy zachowanie oskarżonego doprowadziło jedynie do naruszenia czynności narządu ciała, a w konsekwencji czyn, którego dopuścił się oskarżony należy zakwalifikować jako wypadek , którego następstwem jest obrażenie ciała innej osoby określone w art. 157 § 1 k.k., tj. czyn z art. 177 § 1 k.k.

2.  rażącą niewspółmierność kary oraz środka karnego w postaci orzeczenia wobec oskarżonego kary łącznej dwóch lat pozbawienia wolności warunkowo zawieszonej na okres próby 5 lat, środka karnego w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz dwieście stawek dziennych grzywny w kwocie po 40 złotych, tj. zbyt wysokiej sankcji karnej wymierzonej oskarżonemu w świetle istniejących okoliczności łagodzących.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności, warunkowo zawieszonej na okres próby 4 lat, środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat oraz sto stawek dziennych grzywny po dwadzieścia złotych każda.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się bezzasadna, tym samym nie zasługiwała na uwzględnienie.

Odnosząc się do pierwszego z podniesionych zarzutów wskazać należy, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej kwalifikacji prawnej pierwszego z przypisanych oskarżonemu czynów. Jak bowiem wynika z opinii sądowo – lekarskiej, której wiarygodności, wewnętrznej spójności, pełności i jasności, obrońca oskarżonego w toku postępowania nie kwestionował, P. D. na skutek wypadku komunikacyjnego spowodowanego przez oskarżonego doznał m.in. obrażenia w postaci pęknięcia śledziony, na skutek którego u pokrzywdzonego wystąpił krwotok wewnętrzny, którego opanowanie wymagało usunięcia uszkodzonego organu, zdrenowania jamy otrzewnowej oraz przetoczenia krwi. Powyższe obrażenie stanowiło w ocenie biegłego chorobę realnie zagrażającą życiu w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.k.

Dokonana przez Sąd pierwszej instancji prawidłowa analiza i ocena tejże opinii prowadzi zatem do wniosku, że to właśnie wskazany powyżej krwotok wewnętrzny stanowił chorobę realnie zagrażającą życiu P. D.. Nie sposób tym samym podzielić argumentacji obrońcy, zgodnie z którą zabieg usunięcia uszkodzonej śledziony jedynie zmierzał do zapobieżenia wystąpienia u pokrzywdzonego choroby realnie zagrażającej życiu.

Jedynie na marginesie podkreślić należy, że obrońca oskarżonego na etapie postępowania apelacyjnego kwestionował prawidłowość opinii biegłego i wysnuwał sprzeczne z jej treścią wnioski, nie składając przy tym wniosku dowodowego o przeprowadzenie opinii uzupełniającej lub opinii innego biegłego, co stanowi jedyną dopuszczalną formę powtórnego dowodzenia okoliczności wymagających wiedzy specjalnej.

W ocenie Sądu odwoławczego na aprobatę nie zasługuje także zarzut wymierzenia oskarżonemu rażąco niewspółmiernej kary. Na wstępie podkreślić bowiem należy, że rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w treści art. 438 pkt 4 k.p.k., może zachodzić jedynie wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć wpływ na jej wymiar można byłoby przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą orzeczoną przez Sąd pierwszej instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej. Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku prowadzi jednakże do wniosku, iż Sąd Rejonowy przy wymiarze kary prawidłowo uwzględnił całokształt okoliczności tak obciążających, jak i łagodzących stosownie do dyrektyw określonych w art. 53 § 1 i 2 k.k. Biorąc bowiem pod uwagę ustawowe zagrożenie przewidziane za przypisane oskarżonemu przestępstwa, tj. do 2 lat pozbawienia wolności za czyn z art. 178a § 1 k.k. oraz od 9 miesięcy do 12 lat pozbawienia wolności za czyn z art. 177 § 2 k.k. przy zastosowaniu art. 178 k.k., wymierzonych oskarżonemu kar sześciu miesięcy i dwóch lat pozbawienia wolności nie sposób uznać za rażąco niewspółmierne. Nie jest taką również kara łączna dwóch lat pozbawienia wolności, wszak przy jej wymiarze Sąd Rejonowy zastosował zasadę pełnej absorpcji, a zatem orzekł karę najłagodniejszą z możliwych.

Co więcej, wskazane przez skarżącego okoliczności takie jak brak uprzedniej karalności oskarżonego również zostały uwzględnione przez Sąd Rejonowy i doprowadziły do podjęcia decyzji o warunkowym zawieszeniu wykonania wymierzonej kary pozbawienia wolności wobec występowania co do oskarżonego pozytywnej prognozy kryminologicznej. Stopień społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu czynów, charakter naruszonych przezeń dóbr oraz stopień naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym uzasadniają dokładną obserwację jego zachowania po wydaniu wyroku celem stwierdzenia czy postawiona wobec niego pozytywna prognoza kryminologiczna była trafna. Powyższy proces wymaga czasu, tym samym Sąd meriti prawidłowo określił długość okresu próby na 5 lat.

Sąd Okręgowy nie podziela także opinii obrońcy oskarżonego o rażącej niewspółmierności orzeczonego wobec Z. I. środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze. Wskazać należy bowiem, że zgodnie z dyspozycją art. 42 § 3 k.k. orzeczenie tegoż środka we wskazanym powyżej wymiarze było w realiach niniejszej sprawy obligatoryjne. Oskarżony dopuścił się bowiem przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. znajdując się w stanie nietrzeźwości. Wbrew wywodom apelacji brak jest w ocenie Sądu odwoławczego podstaw do przyjęcia, że w przedmiotowej sprawie zachodził wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami, umożliwiający sądowi odstąpienie od orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na zawsze. Z pewnością za taki wypadek nie można bowiem uznać faktu, że orzeczony wobec oskarżonego środek karny utrudni mu prowadzenie działalności gospodarczej, nawet wówczas gdy stanowi ona jedyne źródło dochodu rodziny oskarżonego. Jest on bowiem osobą dorosłą i zdolną do podejmowania racjonalnych decyzji, a także świadomą konsekwencji prawnych i faktycznych prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, zaś w chwili popełnienia przypisanych mu przestępstw nie znajdował się w żadnej anormalnej sytuacji motywacyjnej, która zasługiwałaby na szczególne uwzględnienie.

W świetle stopnia winy oskarżonego, stopnia społecznej szkodliwości przypisanych mu czynów, potrzeb w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej, a także możliwości majątkowych i zarobkowych Z. I. za rażąco niewspółmierną nie sposób uznać również wymierzonej mu kary grzywny. Szczególnie podkreślić należy także fakt, że wobec warunkowego zawieszenia wykonania wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności, poza zakazem prowadzenia pojazdów mechanicznych, kara grzywny będzie stanowić dla oskarżonego jedyną realną dolegliwość.

Biorąc pod uwagę stopień odniesionych przez pokrzywdzonych obrażeń oraz związanego z nimi bólu i cierpienia za prawidłowe uznać należy orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku zapłaty na rzecz pokrzywdzonych zadośćuczynienia we wskazanych w zaskarżonym wyroku kwotach.

W kontekście uwag skarżącego wskazać także należy, że dla uznania wymierzonych oskarżonemu kary i środka karnego za adekwatne nie ma znaczenia, że prokurator wnioskował o orzeczenie kary łagodniejszej. Rzecz jasna przekonanie prokuratora o współmierności kary ujętej we wniosku załączonym do aktu oskarżenia w trybie art. 335 § 2 k.p.k. jest warunkiem jego wniesienia do sądu, tym niemniej proponowana przez oskarżyciela publicznego kara podlega ocenie sądu i wymaga jego akceptacji co w niniejszej sprawie nie nastąpiło.

Mając powyższe na uwadze uznać należy, że orzeczona wobec oskarżonego kara oraz środek karny nie mogą być uznane za rażąco niewspółmierne w stopniu, który uzasadniałby korektę wyroku w oparciu o przepis art. 438 pkt 4 k.p.k.

Działając na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy obciążył oskarżonego kosztami postępowania odwoławczego, nie znajdując podstaw do zastosowania wobec niego wyjątkowo stosowanej instytucji zwolnienia od kosztów sądowych. Oskarżony jest człowiekiem młodym i zdolnym do pracy.

Mając na uwadze powyższą argumentację orzeczono jak w części dyspozytywnej.