Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku R. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania R. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 11 września 2015 r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje R. S. prawo do emerytury poczynając od dnia (...) 2015 roku,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz R. S. kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V U 1103/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 września 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił R. S. prawa do emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W dniu 21 września 2015 roku wnioskodawca odwołał się od przedmiotowej decyzji podnosząc, że legitymuje się wymaganym piętnastoletnim okres pracy w warunkach szczególnych. Skarżący stwierdził, że był zatrudniony w warunkach szczególnych przez wymagany okres w Fabryce (...) Spółce Akcyjnej, co potwierdza wystawione przez pracodawcę świadectwo pracy.

ZUS wniósł o oddalenie odwołania. Organ rentowy podał, że nie zaliczył skarżącemu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów pracy:

- od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 30 czerwca 1977 roku, ponieważ wykonywanie pracy przez pracowników zatrudnionych w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych nie mieści się w określeniu „prace przy spawaniu” wymienionym w wykazach A i B stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku;

- od dnia 1 lipca 1977 roku do dnia 30 czerwca 1978 roku na stanowisku malarz, ponieważ stanowisko to nie jest wymienione ani w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983 roku ani w zarządzeniu nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku;

- od dnia 1 listopada 1990 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku na stanowisku kierownika wydziału (...), ponieważ wnioskodawca nie wykonywał pracy w warunkach bezpośrednio narażających na szkodliwe dla zdrowia czynniki.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

R. S., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 7 września 2015 roku wniosek o emeryturę. Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 w aktach ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 28 lat i 4 miesiące, w tym 28 lat, 1 miesiąc i 7 dni okresów składkowych oraz 2 miesiące i 23 dni okresów nieskładkowych. Niekwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi 5 lat i 6 miesięcy. Organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia od dnia 1 lipca 1978 roku do dnia 31 grudnia 1983 roku na stanowisku mistrza.

(okoliczności niesporne)

W okresie od dnia 1 września 1970 roku do dnia 30 września 2000 roku R. S. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w Fabryce (...) Spółce Akcyjnej w (...). W dokumentacji pracowniczej prowadzonej przez wyżej wymieniony zakład pracy wskazano, że ubezpieczony był zatrudniony od dnia 1 września 1970 roku do dnia 31 maja 1973 roku jako uczeń (...) przy (...), od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 30 czerwca 1977 roku jako ślusarz, od dnia 1 lipca 1977 roku do dnia 30 czerwca 1978 roku jako malarz od dnia 1 lipca 1978 roku do dnia 31 grudnia 1983 roku jako mistrz na oddziale (...), od dnia 1 stycznia 1984 roku do dnia 31 grudnia 1989 roku jako mistrz na oddziale (...), od dnia 1 stycznia 1990 roku do dnia 31 października 1990 roku jako mistrz na oddziale (...), od dnia 1 listopada 1990 roku do dnia 30 września 1999 roku jako kierownik wydziału (...).

(dowód: świadectwo pracy z dnia 26 lipca 2010 roku, umowa z pracownikiem młodocianym, karty obiegowe zmiany, angaż z dnia 25 czerwca 1977 roku, wniosek z dnia 28 kwietnia 1978 roku o przeszeregowanie na stanowisko mistrza, angaż z dnia 12 lipca 1978 roku, angaż i karta obiegowa zmiany dotyczące przeniesienia z oddziału (...) na oddział (...), angaż z dnia 28 stycznia 1984 roku, wniosek o przeniesienie z oddziału (...) na oddział (...) z dnia 14 stycznia 1990 roku, angaż z dnia 12 lutego 1990 roku, angaż z dnia 30 października 1990 roku w aktach osobowych wnioskodawcy)

W okresie od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 30 czerwca 1977 roku wnioskodawca był zatrudniony na oddziale (...) i wykonywał obowiązki ślusarza zatrudnionego w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych. Skarżący składał elementy do maszyn i urządzeń górniczych, takich jak trasy trakcyjne, przenośniki taśmowe, klatki, skipy i inne urządzenia wielkogabarytowe wykorzystywane w szybie górniczym. Ślusarze pracowali na podstawie rysunku technicznego. Czynności wykonywane przez wnioskodawcę polegały na sczepianiu elementów konstrukcji, przeprowadzaniu operacji spawalniczych przy użyciu palnika acetylonowo – tlenowego, szlifowaniu szlifierką pneumatyczną, nitowaniu konstrukcji dla górnictwa przy użyciu nitownic - młotków oraz czyszczeniu elementów remontowanych obudów górniczych przy użyciu młotków pneumatycznych z przecinakami.

Stanowisko pracy wnioskodawcy było zlokalizowane w wielkogabarytowej hali produkcyjnej, której kubatura nie była podzielona wewnętrznymi przegrodami budowlanymi, a stanowiska ślusarzy i spawaczy były usytuowane obok siebie. W wydziale znajdowały się stanowiska malarzy wykonujących powłoki antykorozyjne montowanych tam konstrukcji urządzeń dla zakładów górniczych. Na stanowisku pracy wnioskodawcy nie były zachowane higieniczne warunki pracy. Wnioskodawca był narażony na zanieczyszczenia, dymy, pyły spawalnicze i opary rozpuszczalników. Stanowiska spawaczy były oddzielone jedynie prowizoryczną kurtyną o wysokości około 1,5 metra. W miejscu pracy występowała nadmierna temperatura. Ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze czasu pracy i nie wykonywał innych czynności niż wskazane.

(dowód: zeznania świadków: P. G., nagranie od minuty 7:20 do minuty 11:04, A. S., nagranie od minuty 20:24 do minuty 28:48, M. S., nagranie od minuty 29:53 do minuty 39:26, S. W., nagranie od minuty 39:26 do minuty 44:57, protokół z rozprawy z dnia 11 października 2016 roku, k. 29-30v akt sprawy)

W okresie od dnia 1 lipca 1977 roku do dnia 30 czerwca 1978 roku pracodawca określał stanowisko skarżącego jako malarz. R. S. pełnił jednak wówczas obowiązki mistrza na oddziale malarni i opakowań (...). Do obowiązków wnioskodawcy należało bezpośrednie nadzorowanie pracy podległych mu malarzy. Kontrolował wywózkę produkcji z hali na malarnię i z malarni na magazyn Na malarni malowano minią, podkładami chlorokauczukowymi, farbami podkładowymi i lakierowano konstrukcje do wydobycia urobku i węgla.

(dowód: angaż z dnia 12 lipca 1977 roku, opinia z dnia 8 lutego 1978 roku w aktach osobowych wnioskodawcy, zeznania świadków: P. G., nagranie od minuty 11:04 do minuty 20:24, S. W., nagranie od minuty 44:57 do minuty 50:04, zeznania wnioskodawcy, nagranie od godziny 1:00:45 do godziny 1:02:01, protokół z rozprawy z dnia 11 października 2016 roku, k. 29v – 31)

Skarżący został formalnie zatrudniony jako mistrz na oddziale malarni (...) z dniem 1 lipca 1978 roku i zajmował wyżej wymienione stanowisko do dnia 31 grudnia 1983 roku. ZUS zaliczył wskazany okres do stażu pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczność niesporna)

Z dniem 1 stycznia 1984 roku wnioskodawca został przeniesiony na stanowisko mistrza na oddziale transportu pionowego i służb gospodarskich porządkowych (...). Ubezpieczony bezpośrednio nadzorował pracę suwnicowych. Każdą suwnice musiał osobiście sprawdzić i odebrać, wykonując te czynności na wysokości. Skarżący swe obowiązki pełnił na hali, gdzie panowało zadymienie, zapylenie i ogłuszający hałas. Zgodnie z obowiązującym schematem organizacyjnym przedsiębiorstwa mistrz podlegał bezpośrednio kierownikowi oddziału. Do jego obowiązków należało między innymi:

- planowanie obsady suwnic w zależności od potrzeb produkcyjnych i kwalifikacji robotników,

- nadzorowanie regularnego i właściwego zapotrzebowania stanowisk roboczych w dokumentację, surowce, narzędzia pracy, przyrządy, narzędzia pomiarowe i materiały pomocnicze,

- przestrzeganie przepisów o właściwej obsłudze maszyn i urządzeń,

- właściwe przekazywanie stanowisk pracy następnym zmianom w stanie umożliwiającym natychmiastowe przystąpienie do pracy,

- dbanie o przestrzeganie na podległym mu odcinku pracy dyscypliny pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy, utrzymywania porządku i czystości, regulaminu pracy przedsiębiorstwa,

- dbanie o należyte zabezpieczenie maszyn i urządzeń obsługiwanych przez pracowników z punktu widzenia ochrony człowieka,

- dopilnowywanie przestrzegania przez pracowników przepisów BHP, a w szczególności: sposobu mocowania i zawieszania materiałów na linach i łańcuchach, bezpieczeństwa podczas transportowania materiałów przy pomocy suwnic, zachowania dróg transportowych na halach.

Wnioskodawca jako mistrz ponosił odpowiedzialności za wyniki pracy i realizację ustalonych obowiązków w szczególności za:

- jakość wykonanej pracy w podległych mu stanowiskach,

- zabezpieczenie obsady suwnic,

- przestrzeganie przepisów eksploatacyjno – ruchowych,

- należyty stan BHP i przepisów przeciwpożarowych na podległych stanowisk pracy,

- stan techniczny maszyn, urządzeń oraz innych przedmiotów majątku przedsiębiorstwa, prawidłowe ich użytkowanie i eksploatację zgodnie z obowiązującą technologią, nadzór nad prawidłową ich konserwacją przez obsługujących pracowników, zapewnienie terminowego przekazywania do remontu, zgłaszania przypadków uszkodzeń, zmieszczenie lub zaginięcie wyposażenie maszyn i urządzeń,

- zamykanie hal i pomieszczeń socjalnych.

(dowód: zeznania świadków P. G., nagranie od minuty 11:04 do minuty 20:24, M. S., nagranie od minuty 34:53 do minuty 39:26, zeznania wnioskodawcy, nagranie od godziny 1:00:45 do godziny 1:02:01, protokół z rozprawy z dnia 11 października 2016 roku, k. 29v – 31 akt sprawy, zakres obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień dla mistrza w aktach osobowych wnioskodawcy)

Z dniem 1 stycznia 1990 roku wnioskodawca powrócił na stanowisko mistrza na oddziale malarni (...), które to stanowisko zajmował do dnia 31 października 1990 roku. Wnioskodawca ponownie bezpośrednio nadzorował pracę podległych mu malarzy – lakierników.

(dowód: karta obiegowa zmiany z dnia 20 stycznia 1990 roku, zakres obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień dla mistrza zatrudnionego w wydziale malarni i opakowań podpisany w dniu 26 marca 1990 roku w aktach osobowych wnioskodawcy)

Z dniem 1 listopada 1990 roku R. S. uzyskał angaż na stanowisko kierownika wydziału malarni i opakowań (...). Zajmując wyżej wymienione stanowisko nadzorował pracę pięciu mistrzów. Wnioskodawca nie sprawował bezpośredniego nadzoru nad malarzami – lakiernikami i suwnicowymi. Do jego obowiązków należało organizowanie pracy wydziału, w tym:

- opracowywanie zakresów czynności dla podległych pracowników, zgodnie z przyjętymi zasadami w fabryce,

- sprawowanie nadzoru nad podległymi pracownikami w zakresie przestrzegania dyscypliny pracy, przepisów BHP, przeciwpożarowych i innych unormowań prawnych obowiązujących w fabryce,

- przydzielanie obowiązków podległym pracownikom zgodnie z kwalifikacjami,

- nadzorowanie terminowego i właściwego wykonywania prac przez podległych pracowników,

- prowadzenie instruktażu podległych pracowników.

(dowód: angaż z dnia 1 listopada 1990 roku, zakres obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień kierownika wydziału malarni i opakowań w aktach osobowych wnioskodawcy)

Fabryka (...) Spółka Akcyjna wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym zaświadczyła, że był on zatrudniony:

- w okresie od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 30 czerwca 1977 roku na stanowisku ślusarza – praca w sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, wymienionym w Wykazie A, Dziale XIV poz. 12, 18 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku,

- w okresie od dnia 1 lipca 1977 roku do dnia 30 czerwca 1978 roku na stanowisku malarza, wymienionym w Wykazie A, Dziale XIV poz. 17 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku,

- w okresie od dnia 1 lipca 1978 roku do dnia 31 grudnia 1983 roku na stanowisku mistrza, wymienionym w Wykazie A, Dziale XIV poz. 24 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku,

- w okresie od dnia 1 listopada 1990 roku do dnia 30 września 1999 roku na stanowisku kierownika wydziału, wymienionym w Wykazie A, dział XIV poz. 24 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 8 akt emerytalnych)

Sąd Okręgowy zważył i ocenił co następuje:

Odwołanie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Art. 32 ust. 4 wyżej wymienionej ustawy stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

•

okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

•

okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

•

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

•

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

Stanowisko takie wielokrotnie zajmował Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku w sprawie o sygn. akt II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Dodatkowo wskazać należy, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w szczególnych warunkach miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., a tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej.

Sąd, a także organ rentowy, są zatem uprawnione do weryfikacji danych zawartych w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych, wystawionym przez pracodawcę. Jeżeli świadectwo to zawiera dane, które nie są zgodne z prawdą, nie mogą na jego podstawie dokonać ustaleń, od których uzależnione jest prawo do świadczeń emerytalnych. To samo dotyczy ujawnienia okoliczności, że wskazane w zaświadczeniu pracodawcy stanowisko pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie figuruje w wykazie powołanym w tym zaświadczeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 roku w sprawie o sygn. akt I UK 15/04, OSNP 2005/11/161).

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany piętnastoletni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości, że wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w dniu (...) 2015 roku ukończył 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Odwołujący kwestionował niezaliczenie przez organ rentowy okresów pracy od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 30 czerwca 1977 roku na stanowisku ślusarza, od dnia 1 lipca 1977 roku do dnia 30 czerwca 1978 roku na stanowisku malarza, od dnia 1 stycznia 1984 roku do dnia 31 października 1990 roku na stanowisku mistrza oraz od dnia 1 listopada 1990 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku na stanowisku kierownika wydziału.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez skarżącego w spornych okresach Sąd oparł się na dokumentach zawartych w aktach sprawy oraz na treści zeznań przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków jak i samego ubezpieczonego. Sąd dopuścił i przeprowadził dowód z zeznań świadków na okoliczność zakresu czynności wykonywanych przez wnioskodawcę, gdyż następca prawny pracodawcy ubezpieczonego nie dysponował kompletną dokumentacją w tym zakresie.

W ocenie Sądu Okręgowego zeznania przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków jak i zeznania ubezpieczonego zasługują na wiarę. Ich treść jest spójna, logiczna i koresponduje z pozostałymi dowodami zebranymi w sprawie. Świadkowie zeznający w przedmiotowej sprawie – P. G., A. S., M. S. i S. W. pracowali razem ze skarżącym w spornych okresach w tym samym zakładzie pracy i mieli dokładną wiedzę na temat wykonywanych przez niego obowiązków. Podkreślić przy tym należy, iż organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności zeznań świadków i ubezpieczonego. Z zeznań powyższych wynika, jakie konkretnie prace wnioskodawca wykonywał we wskazanych wyżej okresach. Nie ma w nich sprzeczności, są one logiczne i spójne i korespondują ze zgromadzoną w sprawie dokumentacją pracowniczą.

Zeznania wyżej wymienionych świadków pozwoliły Sądowi ustalić zakres czynności wykonywanych przez skarżącego w pierwszym ze spornych okresów, od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 30 czerwca 1977 roku na stanowisku ślusarza. Sąd skonstatował, że obowiązki świadczone przez ubezpieczonego charakteryzowały się wysokim stopniem uciążliwości. Wnioskodawca składał elementy do wielkogabarytowych maszyn górniczych zgodnie z rysunkiem technicznym, a następnie sczepiał (wstępnie spawał) przy pomocy spawania elektrycznego. Elementy, które nie pasowały do siebie, były dopalane do wymiaru za pomocą palnika acetylenowo - tlenowego, a następnie szlifowane przy pomocy szlifierki pneumatycznej. Z zeznań świadków i samego ubezpieczonego wynika, że praca na stanowisku ślusarza wiązała się z narażeniem na szkodliwe czynniki, takie jak zadymienie, zapylenie, hałas.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego należało stwierdzić, że zakład pracy w wystawionym wnioskodawcy świadectwie pracy w warunkach szczególnych nie sprecyzował wyczerpująco rodzaju wykonywanej przez niego pracy zgodnie z załącznikiem A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. Sąd uznał, że wnioskodawca w okresie od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 30 czerwca 1977 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace w warunkach szczególnych, wskazanych w rozporządzeniu w Wykazie A, Dziale XIV poz. 12 – Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym, poz. 18 – (...) urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych oraz w Dziale III poz. 78 – Szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne.

Bez wpływu na powyższe pozostaje fakt, że stanowisko ślusarza w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych nie jest wymienione w wykazie A i B do rozporządzenia. Z analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika bowiem jednoznacznie, że wszystkie prace wykonywane przez wnioskodawcę w spornych okresach, mimo formalnie zajmowanego przez niego stanowiska ślusarza, były pracami w warunkach szczególnych.

Pracodawca ubezpieczonego wskazał, że w okresie od dnia 1 lipca 1977 roku do dnia 30 czerwca 1978 roku zajmował on stanowisko malarza. Jednakże z dokumentacji pracowniczej i zeznań samego ubezpieczonego potwierdzonych przez spójne i przekonujące zeznania świadków wynika, że skarżący już wówczas pełnił obowiązki mistrza na wydziale malarni i opakowań (...). Wnioskodawca bezpośrednio nadzorował pracę podległych mu pracowników, a w szczególności kontrolował wywózkę całej produkcji z hali na malarnię i z malarni na magazyn. W tym miejscu należy zaznaczyć, że organ rentowy zaliczył wnioskodawcy okres zatrudnienia od dnia 1 lipca 1978 roku do dnia 31 grudnia 1983 roku, a zatem okres, w którym skarżący był zatrudniony na stanowisku mistrza w wydziale (...). Mając na uwadze powyższe, uznać należało, że zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych winien podlegać również okres od dnia 1 lipca 1977 roku do dnia 30 czerwca 1978 roku. Wówczas bowiem ubezpieczony choć formalnie zatrudniony na stanowisku malarza, faktycznie pełnił obowiązki mistrza. Nie powinno natomiast budzić wątpliwości, że o zakwalifikowaniu danej pracy do prac wykonywanych w warunkach szczególnych decyduje nie nazwa stanowiska pracy, a rodzaj wykonywanych czynności (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 roku w sprawie o sygn. akt I UK 393/10, LEX Nr 950426). Ubezpieczony sprawował bezpośredni nadzór nad pracownikami malującymi minią i dokonującymi lakierowania ręcznego, niezhermetyzowanego to jest zajmował stanowisko wymienione w Wykazie A, Dziale XIV poz. 24 załącznika do rozporządzenia.

W dalszej kolejności Sąd ustalił charakter pracy wykonywanej przez skarżącego w okresie od dnia 1 stycznia 1984 roku do dnia 31 grudnia 1989 roku na stanowisku mistrza na oddziale transportu pionowego i służb gospodarskich porządkowych (...). Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dał Sądowi asumpt do uznania, że ubezpieczony bezpośrednio nadzorował pracowników obsługujących suwnice. Swe obowiązki świadczył na wysokości, dopilnowując w szczególności sposobu mocowania i zawieszenia materiałów na liniach i łańcuchach, transportowania materiałów na liniach i łańcuchach i bezpieczeństwa podczas transportowania materiałów. Skarżący całą dniówkę roboczą przebywał na hali, kontrolując pracę suwnicowych. Natomiast w okresie od dnia 1 stycznia 1990 roku do dnia 31 października 1990 roku R. S. ponownie zajmował stanowisko mistrza na wydziale (...), wykonując obowiązki zbliżone do tych, jakie świadczył w okresie zaliczonym przez ZUS do stażu pracy w warunkach szczególnych. W związku z powyższym, Sąd uznał, że ubezpieczony także w okresie od dnia 1 stycznia 1984 roku do dnia 31 października 1990 roku wykonywał dozór inżynieryjno – techniczny najpierw nad pracownikami zajmującymi się obsługą suwnic (Wykaz A, Dział III poz. 86 załącznika do rozporządzenia), a następnie malującymi minią (Wykaz A, Dział III poz. 72 załącznika do rozporządzenia) i dokonującymi lakierowania ręcznego – niezhermetyzowanego (Wykaz A, Dział XIV poz. 17 załącznika do rozporządzenia). W konsekwencji ubezpieczony spełnił warunki pozwalające na zaliczenie spornego okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu nie ulega bowiem wątpliwości, że w okresie od dnia 1 stycznia 1984 roku do dnia 31 października 1990 roku R. S. zajmował stanowisko pracownika dozoru inżynieryjno – technicznego na wydziale, w którym jako podstawowe były wykonywane prace wymienione w Wykazie A załącznika do rozporządzenia, to jest stanowisko wymienione w Wykazie A, Dziale XIV poz. 24 załącznika do rozporządzenia.

W związku z tym, że wykazane przez wnioskodawcę okresy pracy w warunkach szczególnych wynoszą więcej niż 15 lat, stwierdzić należało, iż spełnia on wszystkie wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do emerytury, zgodnie z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ubezpieczonemu należało zatem przyznać prawo do emerytury, pomimo ustalenia przez Sąd, że nie świadczył on w okresie od dnia 1 listopada 1990 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku pracy w warunkach szczególnych. Zajmując bowiem stanowisko kierownika wydziału nie sprawował bezpośredniego nadzoru nad malarzami – lakiernikami oraz nad suwnicowymi. Sam wnioskodawca potwierdził bowiem, że podlegało mu pięciu mistrzów. Podkreślenia wymaga, że zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych podlega wykonywanie obowiązków przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS). Taką pracę skarżący wykonywał w okresie od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 31 października 1990 roku, a więc przez dłuższy niż 15 lat okres. W toku niniejszego postępowania ubezpieczony udowodnił zatem, że spełnił wszystkie warunki implikujące przyznanie prawa do emerytury.

W obliczu wyżej przedstawionej argumentacji Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu R. S. prawo do emerytury, poczynając od dnia (...) 2015 roku., to jest od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego. Zaznaczyć bowiem należy, iż osiągnięcie wieku emerytalnego jest jedną z przesłanek uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury.