Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Skierniewicach, wyrokiem z dnia 9 lutego 2016 roku, w sprawie z powództwa E. C. i R. C. przeciwko B. S., pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy w Przeworsku w dniu 14 czerwca 2012 roku w sprawie I Nc 109/12 zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Przeworsku z dnia 16 października 2012 roku tylko w stosunku do R. C., oddalił powództwo w pozostałej części, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Skierniewicach kwotę 490 zł tytułem połowy nieuiszczonej opłaty od pozwu. Sąd Rejonowy ustalił, że opisanym wyżej nakazem zapłaty zasądzono na rzecz B. S. od R. C. i E. C. solidarnie kwotę 19590,11 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 11 stycznia 2012 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 245 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Nakaz zapłaty wydano na podstawie weksla, którego wystawcą był R. C., zaś poręczenia wekslowego udzieliła jego żona- E. C.. Sąd Rejonowy dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi, postanowieniem z dnia 23 lutego 2012 roku, ogłosił upadłość R. C., obejmującą likwidację jego majątku, zaś postanowieniem z dnia 3 grudnia 2014 roku umorzył (m.in.) zobowiązanie upadłego, objęte nakazem zapłaty z 14 czerwca 2012 roku w sprawie I Nc 109/12 i stwierdził zakończenie postępowania upadłościowego. W oparciu o powyższe ustalenia, Sąd uznał, że powództwo E. C. nie jest zasadne, gdyż jej odpowiedzialność, jako poręczyciela wekslowego, jest oderwana od odpowiedzialności osoby, za którą poręczyła. Umorzenie zobowiązania wekslowego względem jednego z dłużników wekslowych nie skutkuje umorzeniem zobowiązania w stosunku do pozostałych dłużników wekslowych, skoro nawet w przypadku zwolnienia z długu jednego z dłużników, nie ma ono skutku dla pozostałych współdłużników. Okoliczność, że E. C. jest żoną wystawcy weksla także nie może doprowadzić do zmiany oceny prawnej jej żądania, skoro małżonek upadłego może dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu udziału w majątku wspólnym, zgłaszając tę wierzytelność sędziemu- komisarzowi. Sąd Rejonowy wskazał ponadto, że małżonkowi upadłego może przysługiwać majątek osobisty, z którego może odpowiadać, a nie tylko majątek wspólny, który z chwilą ogłoszenia upadłości przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych i wchodzi do masy upadłości.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka, reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata, zaskarżając wyrok w części, tj. w zakresie oddalającym powództwo. Skarżąca zarzuciła naruszenie prawa materialnego, tj.: art. 32 Prawa wekslowego poprzez przyjęcie, że skarżąca, jako poręczyciel wekslowy, mimo umorzenia na podstawie art. 369 Prawa upadłościowego zobowiązania wystawcy weksla, nadal odpowiada za zobowiązanie wekslowe; art. 32 Prawa wekslowego w zw. z art. 124 Prawa upadłościowego poprzez przyjęcie, że mimo powstania z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości R. C. rozdzielności majątkowej między nim, a jego żoną, nadal odpowiada ona za zobowiązanie wekslowe, a także naruszenie prawa procesowego, tj. art. 840§1 pkt 2 kpc poprzez uznanie, że umorzenie w trybie art. 369 ust. 1 Prawa upadłościowego zobowiązania wekslowego w stosunku do R. C. nie ma wpływu na odpowiedzialność jego żony i nie jest zdarzeniem, o jakim mowa w art. 840§1 pkt 2 kpc. W oparciu o te zarzuty, skarżąca wniosła o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie powództwa także w stosunku do powódki oraz o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów procesu za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie była zasadna.

Zgodnie z art. 373 kc, zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników. W świetle orzecznictwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2010 roku w sprawie I CSK 249/09), przepis ten ma zastosowanie do odpowiedzialności współdłużników solidarnych. Przepis ten ma także zastosowanie w drodze analogii do umorzenia zobowiązania współdłużnika solidarnego decyzją administracyjną lub orzeczeniem sądu (por. wyrok Sądu Najwyższego z 7 maja 1999 roku w sprawie I CKN 1147/97). Z powyższego wynika, że umorzenie zobowiązania wekslowego w postępowaniu upadłościowym w stosunku do R. C. nie odnosi skutku prawnego w stosunku do E. C.. Należy bowiem wyraźnie podkreślić, że zwolnienie z długu oraz umorzenie zobowiązania wobec jednego z dłużników nie jest równoznaczne z wygaśnięciem zobowiązania wskutek spełnienia świadczenia, co uzasadniałoby przyjęcie braku odpowiedzialności także osoby, której odpowiedzialność za takie zobowiązanie ma charakter akcesoryjny (np. poręczenie), skoro do istoty prawa akcesoryjnego należy to, że jego istnienie jest uzależnione od istnienia prawa, z którym jest ono związane. Przepisy Prawa upadłościowego także nie dają podstaw do rozciągnięcia skutków umorzenia zobowiązania w stosunku do upadłego na inne osoby. W wyroku z dnia 5 lutego 2016 roku w sprawie IV CSK 346/15 Sąd Najwyższy stwierdził, że „artykuł 369 prawa upadłościowego nie daje podstaw do wnioskowania (…), że skoro nie wyłącza ona wyraźnie (…) oddziaływania umorzenia długu upadłego na odpowiedzialność osób trzecich wobec wierzyciela z tytułu zabezpieczenia umorzonego długu, to oddziaływanie to jest w jego świetle dopuszczalne. Choć nie zostało to w art. 369 prawa upadłościowego wyraźnie zastrzeżone, z jego treści wynika norma (…), że dokonane na jego podstawie umorzenie nie narusza praw wierzyciela wobec poręczyciela upadłego oraz współdłużnika upadłego ani praw wynikających z innych zabezpieczeń umorzonego długu przez osoby trzecie.” Należy podkreślić, że wskazane orzeczenie zapadło na gruncie niemal identycznego stanu faktycznego, jak w sprawie przedmiotowej, w którym małżonka wystawcy weksla także poręczyła wekslowo, a następnie doszło do ogłoszenia upadłości likwidacyjnej wystawcy weksla, zaś żądanie małżonki dłużnika obejmowało pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty wydanego w oparciu o weksel przeciwko obojgu małżonkom z uwagi na wygaśnięcie, w ocenie powódki, jej zobowiązania wobec umorzenia zobowiązania wobec wystawcy weksla. Sąd Najwyższy nie dopatrzył się zatem także, jako okoliczności mającej znaczenie dla odpowiedzialności osoby, która udzieliła poręczenia wekslowego, faktu, iż była to małżonka wystawcy weksla. Różniąca stany faktyczne okoliczność rozwodu w stanie faktycznym sprawy IV CSK 346/15 pozostaje bez znaczenia, skoro rozwód nastąpił już po ogłoszeniu upadłości, a więc po nastąpieniu z mocy prawa wskutek ogłoszenia upadłości skutku w postaci powstania rozdzielności majątkowej.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w oparciu o art. 385 kpc, orzekł, jak w sentencji wyroku.