Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 17 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2013 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z wniosku I. B.

z udziałem J. B.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji uczestnika postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim

z dnia 21 września 2012r. sygn. akt I Ns 637/10

p o s t a n a w i a:

I.  odrzucić apelację w zakresie ustalenia nierównych udziału w majątku wspólnym,

II.  oddalić apelację w pozostałym zakresie,

III.  przyznać od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokata E. R. kwotę 1200 zł ( jeden tysiąc dwieście złotych) powiększoną o 23 % podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt II Ca 375/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim dokonał podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni I. B. i uczestnika postępowania J. B. w ten sposób, że przyznał na wyłączną własność uczestnikowi J. B. nieruchomość położoną w D. gmina P. o powierzchni 0.1075 ha oznaczoną jako działka nr (...), objęta księgą wieczystą (...) oraz altanę ogrodową usytuowaną na działce ogrodowej położonej przy ul. (...) w O., zasądził od uczestniczki postępowania na rzecz wnioskodawczyni tytułem spłaty udziału w majątku wspólnym kwotę 11.717,33 zł płatną w terminie 4 miesięcy od daty prawomocności postanowienia, ;ustalił wartość majątku wspólnego na kwotę 25.157 zł i orzekł o kosztach postępowania.

Według ustaleń Sądu Rejonowego małżeństwo wnioskodawczyni z uczestnikiem postępowania zawarte w dniu 26 marca 1978 r. rozwiązane zostało przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Kaliszu w dniu 4 lipca 2003 r. W małżeństwie tym obowiązywała wspólność majątkowa małżeńska, która została wyłączona umową notarialną w dniu 3 stycznia 2001 r.

Po zawarciu małżeństwa rodzice uczestnika postępowania darowali małżonkom kwotę 500.000 st. złotych z przeznaczeniem na zakup samochodu.

W dniu 31 grudnia 1996 r. zainteresowani nabyli do wspólności ustawowej małżeńskiej własność działki nr (...) o powierzchni 0.1075 ha położonej w D..

Jej wartość wynosi 21.500 zł. W dniu 18 maja 1999r. wnioskodawczyni podjęła działalność gospodarczą w ramach której zawarła z Bankiem (...) S.A z siedzibą we W. umowę o współpracy, której treścią były usługi finansowe na rzecz banku w zakresie udzielania pożyczek pieniężnych osobom fizycznym. Zabezpieczeniem ewentualnych szkód powstałych z winy wnioskodawczyni był weksel własny wystawiony przez I. B. z poręczeniem dokonanym przez uczestnika postępowania. Już po ustaniu wspólności majątkowej uczestnik uiścił na rzecz wskazanego Banku tytułem spłaty części zadłużenia w kwocie 22.000 zł, a wnioskodawczyni kwotę 2.300 zł. Ostatnim samochodem stron R. (...), sprzedany przez uczestnika za kwotę 24.000 zł bez rozliczenia się z wnioskodawczynią. W czasie trwania wspólności majątkowej S. pobudowały altanę ogrodową na działce położonej przy ul. (...), której wartość wynosi 3.657 zł.

Uczestnik otrzymał odszkodowanie w wysokości 960 zł za przejęcie przez Skarb Państwa części działki w D. pod drogę publiczną, nie rozliczając się z wnioskodawczynią. Z tytułu podatku rolnego od działki położonej w D. uczestnik opłacił łącznie za okres 2009 - 2010 kwotę 319,90 zł.

Wnioskodawczyni z tytułu wydzierżawienia garażu otrzymała w okresie od września 2001 r. do końca maja 2002 r. kwotę 720 zł nie rozliczając się z uczestnikiem postępowania. Po ustaniu wspólności majątkowej uczestnik przeprowadził remont altany za kwotę 177,71 zł. Udziały w majątku wspólnym są równe. Jego wartość wynosi 25.157 zł, przy czym składniki tego majątku otrzymał wyłącznie uczestnik postępowania. Wnioskodawczyni winna otrzymać tytułem spłaty kwotę 12.578,50 zł.

W ramach rozliczeń uczestnik winien zwrócić wnioskodawczyni połowę kwoty uzyskanej z tytułu odszkodowania za zajętą na drogę publiczną część działki tj.480 zł ( 960:2), a wnioskodawczyni powinna zwrócić uczestnikowi kwotę 360 zł jako połowę pobranego czynszu dzierżawnego za garaż ( 720:2).

W ramach rozliczeń z tytułu nakładów i wydatków poczynionych z majątków osobistych na majątek wspólny uczestnik powinien zwrócić wnioskodawczyni kwotę 1.150 zł stanowiącą połowę zadłużenia w Banku (...), spłaconego przez wnioskodawczynię w wysokości 2.300 zł już po wyłączeniu wspólności ustawowej.

Z kolei wnioskodawczyni zobowiązana jest do zwrotu uczestnikowi poniesionych przez niego nakładów z tytułu czynszu najmu lokalu mieszkalnego i opłat za media w okresie wspólnego zamieszkiwania po ustaniu wspólności, z tytułu uiszczonego przez niego podatku rolnego, przeprowadzonego remontu altany ogrodowej, spłaty kwoty 22.000 zł jako poręczyciela z tytułu zadłużenia powstałego w ramach prowadzonej przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej.

Łączna wartość nakładów uczestnika wyniosła 28.262,35 zł a zatem wnioskodawczyni powinna mu zwrócić kwoty 14.131,17 zł. Z kolei wnioskodawczyni winna otrzymać od uczestnika kwotę 12.000 zł stanowiącą połowę wartości sprzedanego przez niego samochodu osobowego marki R. (...). Reasumując należało zasądzić od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę 11.717,33 zł. oznaczając termin płatności na 4 miesiące od prawomocności orzeczenia o podział majątku wspólnego.

Apelację od powyższego postanowienia złożył uczestnik postępowania, który zarzucił sprzężność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału, dowolna ocenę dowodów naruszenia prawa materialnego przez ustalenie równych udziałów w majątku wspólnym. Skarżący wniósł o zmianę postanowienia poprzez ustalenie, że udział w majątku wspólnym wynosi dla wnioskodawczyni 1/5 i stosowne obniżenie należnej wnioskodawczyni spłaty.

Wnioskodawczyni domagała się oddalenia apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszym rzędzie zauważyć należy, że skarżący wniósł o zmianę postanowienia w pkt II przez „ zasądzenie: nierównego podziału majątku. W istocie żądanie dotyczy ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym i to na rzecz uczestnika postępowania w 4/5, a na rzecz wnioskodawczyni w 1/5.

Żądanie to nie może odnieść skutku. Po pierwsze, w pkt. II zaskarżonego postanowienia zasądzono od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni spłatę jej udziału w majątku wspólnym. Brak tu natomiast rozstrzygnięcia o udziałach uczestnika i wnioskodawczyni w majątku wspólnym. Brak w ogóle w sentencji postanowienia działowego takiego rozstrzygnięcia nie może dziwić, bowiem w toku całego postępowania nikt z zainteresowanych takiego żądania nie złożył. W tej sytuacji Sąd pierwszej instancji zwolniony był z obowiązku orzekania o wielkości w majątku wspólnym.

Natomiast w uzasadnieniu przytoczył ( i słusznie) treść art. 43§1 kr i op statuującego zasadę, że udziały małżonków w majątku wspólnym są równe.

Kwestionując stanowisko Sądu orzekającego o równości udziałów w majątku wspólnym uczestnik postępowania zaskarżył w istocie rozstrzygnięcie, którego w ogóle nie zawiera postanowienie podziałowe. Tymczasem apelację można wnieść jedynie od orzeczenia istniejącego o rozstrzygającego o żądaniu wniosku. Brak przedmiotu zaskarżenia czyni apelację uczestnika postępowania w tym zakresie niedopuszczalną i wobec tego podlegającą odrzuceniu ( tak: Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28.05.1998 r. III CKN 409/98).

W pozostałym zakresie apelacja podlegała oddaleniu.

Wbrew zarzutom, Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i na ich podstawie wydał trafne rozstrzygnięcia co do istoty. Przeprowadził wszystkie zawnioskowane dowody i zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, wyrażona w art. 233§1 kpc ocenił ich wiarygodność i moc z uwzględnieniem powszechnych i obiektywnych zasad doświadczenia życiowego wyprowadzając z zebranego materiału dowodowego logiczne poprawne wnioski, co znalazło swoje odzwierciedlenie w uzasadnieniu postanowienia. Poza prawidłową ocena wartości składników majątku wspólnego , opartą na nie kwestionowanej opinii biegłego Sąd orzekający rozliczył wszystkie zgłoszone przez wnioskodawczynię i uczestnika postępowania roszczenia z tytułu wydatków i nakładów z majątków osobistych na majątek wspólny, ustalając ostatecznie wysokość należnej wnioskodawczyni spłaty.

Apelacja okazała się dowolna polemiką z prawidłowymi ustaleniami Sądu i dlatego była pozbawiona podstaw do jej uwzględnienia.

Należało zatem na mocy art. 373 kpc i art. 386 kpc w zw. z art. 13§2 kpc orzec jak w sentencji.