Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2016r.

Sąd Rejonowy w Wołominie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie

Przewodniczący: SSR Eliza Oblicka

Protokolant: Milena Wdowczyk

po rozpoznaniu w dniu 30/09/2016r. w Wołominie na rozprawie

przy udziale ---------

sprawy z powództwa P. Ł.

przeciwko K. Ł.

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

1.  uchyla z dniem 30 września 2016 r. obowiązek alimentacyjny P. Ł. wobec jego córki K. Ł. ustalony na kwotę 500 (pięćset) złotych wyrokiem Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 25 stycznia 2008 r. w sprawie sygn. III RC 508/07;

2.  koszty postępowania znosi wzajemnie pomiędzy stronami.

Sygn. akt : III RC 293/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 maja 2015 r. (data prezentaty) P. Ł. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego na rzecz K. Ł. z dniem wniesienia powództwa.

Na rozprawie w dniu 30 września 2016 r. powód sprecyzował powództwo wnosząc o uchylenie obowiązku alimentacyjnego z dniem 30 września 2016 r., zaś pozwana wniosła o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 25 stycznia 2008 r., sygn. akt III RC 508/07 zasądzono od P. Ł. alimenty na rzecz jego córki K. Ł. w kwocie po 500 złotych miesięcznie. Tym samym wyrokiem orzeczono alimenty od P. Ł. na rzecz młodszego syna - M. Ł., ur. (...), w kwocie po 400 zł miesięcznie.

K. Ł. miała wówczas 14 lat. Uczęszczała do drugiej klasy gimnazjum. Nie uczestniczyła w zajęciach dodatkowych. Zamieszkiwała wraz z matką i bratem w domu jednorodzinnym. Budynek był ogrzewany węglem. Odpłatność za niecałą tonę węgla wynosiła ok. 404 zł. Ponoszony był koszt prądu w wysokości ok. 120 zł miesięcznie. K. Ł. była zdrowym dzieckiem.

P. Ł. miał 36 lat. Był zatrudniony w firmie farmaceutycznej jako operator. Osiągał dochód w kwocie ok. 2.500 zł. Powód posiadał szeroki pakiet socjalny u pracodawcy, w skład którego wchodziło m.in. opłacanie składek na trzeci filar oraz opiekę zdrowotną, z której korzystała małżonka powoda i dzieci. Koszt pakietu socjalnego był wykazywany jako dochód powoda i odprowadzany był od niego podatek. Do miejsca świadczenia pracy P. Ł. dojeżdżał komunikacją publiczną, ponosząc z tego tytułu odpłatność w kwocie 66 zł miesięcznie. Pozostawał w związku małżeńskim z matką pozwanej. Zamieszkiwał wówczas u znajomych. Partycypował w kosztach utrzymania lokalu mieszkalnego w kwocie 100 zł oraz w opłatach eksploatacyjnych w wysokości 100 zł. Powód przekazywał swoim małoletnim dzieciom kwotę 30 zł miesięcznie oraz doładowywał ich telefony kwotami po ok. 30 zł. Posiadał problemy zdrowotne związane z kręgosłupem. Korzystał z nieodpłatnej rehabilitacji. Wraz z małżonką zaciągnął kilka zobowiązań finansowych, w tym kredyt hipoteczny w obcej walucie oraz kredyt na zakup samochodu. Małżonkowie posiadali również dwie karty debetowe na łączną kwotę ok. 5.000 zł, przy czym na jednej wykorzystywano debet ok. 1.800 zł, zaś na drugiej ok. 3.000 zł. Łącznie miesięcznie na zobowiązania finansowe przeznaczano kwotę ok. 800 zł. Dodatkowo powód opłacał kwartalnie kwotę 200 zł tytułem ubezpieczenia na życie, które było wymagane przy kredycie hipotecznym.

Obecnie K. Ł. ma 23 lata. Po ukończeniu gimnazjum podjęła naukę w dziennym liceum ogólnokształcącym. Następnie – wobec faktu, że zaszła w ciążę - w połowie drugiego semestru drugiej klasy liceum przeniosła się do szkoły zaocznej. Ukończyła ww. szkołę. Następnie rozpoczęła kurs administracyjny, który miał trwać dwa lata. W czasie trzeciego semestru rozwiązano grupę pozwanej, z uwagi na zbyt małą liczbę uczestników. Następnie we wrześniu 2016 r. podjęła naukę w policealnej szkole na kierunku technik rachunkowości. Nauka trwa cztery semestry, zaś przewidywany termin zakończenia nauki to sierpień 2017 r. (zaświadczenie nr (...)3A – k. 23). Kurs realizowany jest w trybie niestacjonarnym. Zajęcia odbywają się w weekendy co tydzień lub co dwa tygodnie. Nauka jest nieodpłatna. Pozwana ponosi koszt dojazdu na zajęcia w kwocie ok. 80 zł oraz podręczników – w 2016 r. odpłatność z tego tytułu wyniosła ok. 70 zł. K. Ł. posiada dwójkę dzieci w wieku 3 i 5 lat. Z ojcem dzieci nigdy nie zamieszkiwała. Obecnie nie utrzymuje on kontaktów z małoletnimi. Córka pozwanej uczęszcza do zerówki. Syn nie został przyjęty do przedszkola i pozostaje pod opieką pozwanej. Młodsze dziecko K. Ł. cierpi na łojotokowe zapalenie skóry. Źródłem utrzymania pozwanej są alimenty otrzymywane od powoda oraz zasiłek rodzinny w kwocie ok. 160 zł. Za rok 2015 nie złożyła do Urzędu Skarbowego zeznania podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (zaświadczenie – k. 24). Pozwana na rzecz dzieci otrzymuje zasiłek wychowawczy 500+ oraz świadczenie alimentacyjne z funduszu alimentacyjnego w kwocie 350 zł na rzecz córki. Ponadto na rzecz jej syna zostały zasądzone alimenty w kwocie 250 zł, jednakże dotychczas nie złożyła wniosku do funduszu alimentacyjnego o ich wypłatę. Pozwana samodzielnie ponosi koszty wyżywienia i artykułów domowych. Nadal zamieszkuje wraz z matką i bratem w domu stanowiącym majątek dorobkowy powoda oraz matki pozwanej. Matka pozwanej ponosi koszt utrzymania domu. K. Ł. sporadycznie partycypuje w tych kosztach. Pozwana jest osobą zdrową. Jest współwłaścicielką wraz z matką samochodu m-ki S. (...) rocznik 2002. Nie zaciągała żadnych zobowiązań finansowych w postaci kredytów i pożyczek.

P. Ł. ma 44 lata. Nadal jest zatrudniony na stanowisku operatora w firmie farmaceutycznej na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Na dzień 7 września 2016 r. jego średnie miesięczne wynagrodzenie z ostatnich trzech miesięcy wyniosło 3.588,46 zł netto. Wynagrodzenie powoda jest obciążone tytułami egzekucyjnymi w kwocie 1.141,50 zł miesięcznie z tytułu świadczenia alimentacyjnego (zaświadczenie zakładu pracy – k. 19). W 2015 r. P. Ł. osiągnął dochód w kwocie 75.616,04 zł (informacja o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowych w roku 2015 PIT-11 – k. 20-21). Obecnie pozostaje w nowym związku małżeńskim, z którego posiada małoletnie dziecko (odpis skrócony aktu urodzenia – k. 22). Małżonka powoda jest zatrudniona w firmie logistycznej, osiągając dochód w kwocie ok. 2.500 zł miesięcznie. Powód wraz z rodziną zamieszkuje w mieszkaniu wynajmowanym za kwotę 1.500 zł. Dodatkowo ponoszone są koszty opłat za gaz, prąd i wodę w kwocie 250 zł. Syn powoda cierpi na alergię i atopowe zapalenie skóry. Jest leczony farmakologicznie. Powód nadal ma problemy z kręgosłupem (dokument – k. 11). W czerwcu 2016 r. wykonano operację. Obecnie powód przebywa na zwolnieniu lekarskim. Na leki przeznacza ok. 50-60 zł miesięcznie. Wraz z byłą małżonką jest współwłaścicielem nieruchomości, w której zamieszkuje pozwana, przy czym nie toczy się postępowanie o podział majątku. Ponadto jest również współwłaścicielem z obecną małżonką samochodu m-ki R. (...) rocznik 2006. Nie zaciągał żadnych zobowiązań finansowych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: zeznań powoda (k.25-26), zeznań pozwanej (k. 26-27), dokumentów z akt Sądu Rejonowego w Wołominie, sygn. III RC 508/07, oraz dokumentacji przywołanej powyżej.

Sąd zważył, co następuje.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku "troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka" i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej (art. 96 k.r. i o.).

O zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują w każdym wypadku usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 k.r. i o.).

Zgodnie z art. 133 § 1 i 2 k.r. i o. rodzice obowiązani są do świadczeń względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym przypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. W myśl § 3 ww. przepisu rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 14.11.1997 r., sygn.. III CKN 257/97) przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy także pod uwagę, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czy ich osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie nauki.

Zdaniem Sądu zachodzą przesłanki do uchylenia obowiązku alimentacyjnego świadczonego przez powoda na rzecz K. Ł..

W ocenie Sądu pozwana osiągnęła już możliwość samodzielnego utrzymania się. Należy zauważyć, że już od drugiego semestru drugiej klasy szkoły średniej rozpoczęła naukę w trybie zaocznym – ukończyła liceum w trybie zaocznym i zdobyła wykształcenie średnie. Następnie podjęła kurs administracyjny, również w trybie zaocznym, którego nie ukończyła, zaś obecnie w roku szkolnym 2016/2017, podjęła naukę w szkole policealnej, również w trybie zaocznym. W ocenie Sądu kontynuowanie od kilku lat nauki w trybie zaocznym, w systemie weekendowym (co 1-2 tygodnie zajęcia) wskazuje, że osiągnęła już zdolność do podjęcia pracy zarobkowej, którą może wykonywać w ciągu tygodnia. Twierdzenie to uzasadnia dodatkowo okoliczność, że w toku dotychczasowej edukacji uzyskała wykształcenie średnie, które w znacznie szerszym stopniu niż podstawowe umożliwia zdobycie pracy zarobkowej. Po zdobyciu wykształcenia średniego podjęła kurs administracyjny, który z pewnością podniósłby jej kwalifikacje, niemniej jednak zdaniem Sądu nie zmienia to faktu, że zasadniczy trzon wykształcenia już osiągnęła.

Kolejnym argumentem przesądzającym w ocenie Sądu okoliczność, że pozwana osiągnęła już możliwość samodzielnego utrzymania się jest fakt założenia przez nią przed pięcioma laty rodziny. Wprawdzie nie zamieszkuje wraz z partnerem, jednakże wspólnie posiadają dwójkę dzieci w wieku 5 i 3 lata. Obowiązek utrzymania dzieci ze związku pozwanej i jej konkubenta ciąży na ojcu dzieci oraz pozwanej jako matce i nie może być w pośredni sposób przerzucany na dalszych krewnych, chyba że zajdą okoliczności z art. 132 k.r.i o. uprawniające do zasądzenia alimentów od zobowiązanych w dalszej kolejności – co nie jest jednak przedmiotem tej sprawy. Dodatkowo należy podnieść, że przysługujące pozwanej roszczenie z art. 141 k.r.i o., tj. żądanie udziału ojca dziecka w kosztach utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz- z ważnych powodów – przez czas dłuższy niż trzy miesiące jako lex specialis wyprzedza obowiązek rodzica do utrzymania dziecka określony w art. 133 k.r.i o. Twierdzenie to jest uzasadnione również w świetle doświadczenia życiowego, z którego wynika, że rodzice niesprawujący już władzy rodzicielskiej nie mają decydującego wpływu na decyzje pełnoletniego dziecka dotyczące czy to stopnia zaangażowania w proces nauki, czy faktu założenia, pomimo młodego wieku, własnej rodziny. W tym kontekście zdaniem Sądu pozwana osiągnęła już kilka lat temu życiową samodzielność.

W ocenie Sądu argumentacja powyższa wskazuje, że spełniona została przesłanka warunkująca uchylenie świadczeń alimentacyjnych w postaci uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Inną kwestią pozostaje natomiast fakt, czy w sposób efektywny pozwana wykorzystuje możliwość uzyskania środków na utrzymanie swoich dzieci (niewszczęta egzekucja świadczeń alimentacyjnych na młodsze dziecko) i czy w sposób efektywny wykorzystuje czas, który mogłaby poświęcić uzyskaniu dochodu (chociażby prace dorywcze).

Sąd zauważa również, że pozwana w dalszym ciągu korzysta z zapewnionej przez obojga rodziców (w tym powoda) możliwości zamieszkiwania w nieruchomości stanowiącej ich majątek dorobkowy, co jest zgodne z ugruntowaną w polskiej obyczajności zasadą solidarności rodzinnej. Powód natomiast, nie mieszkając w tej nieruchomości, niejako w konsekwencji zmuszony jest do wynajmowania mieszkania z nowo założoną rodziną, na który to cel przeznacza kwotę 1.500 zł miesięcznie. Dodatkowo na powodzie spoczywa obowiązek utrzymania niepełnoletnich dzieci, tj. brata pozwanej oraz dziecka z nowego związku w wieku 6 lat.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że zaszła przesłanka do uchylenia obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c.