Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV P-Pm 4/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy w Choszcznie IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Sądu Rejonowego Tomasz Klimczak

Protokolant:

Kierownik sekretariatu Izabela Majchrzak

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2016 r.

sprawy z powództwa Skarbu Państwa - Jednostki Wojskowej (...) w S.

przeciwko S. T.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda Skarbu Państwa - Jednostki Wojskowej (...) w S. na rzecz pozwanego S. T. kwotę 4.334,43 zł (cztery tysiące trzysta trzydzieści cztery złote 43/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

SSR Tomasz Klimczak

Sygnatura akt: IV P – Pm 4/15

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 8 kwietnia 2011r. Skarb Państwa – Jednostka Wojskowa numer (...) w C. wniósł o zasądzenie od pozwanego S. T. kwoty 7842,14 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 30 marca 2011 roku do dnia zapłaty z tytułu odszkodowania za szkodę w mieniu wyrządzoną powodowi wskutek nienależytego wykonywania przez pozwanego obowiązków służbowych – to jest na podstawie art. 11 ust. 1 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 25 maja 2001 roku o odpowiedzialności majątkowej żołnierzy. Nadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 900 złotych.

W uzasadnieniu pisma wskazano, że pozwany pełni zawodową służbę w jednostce Wojskowej (...) w C.. W kwietniu 2008 roku przejął od D. W. na podstawie rozkazu dowódcy jednostki magazyn sprzętu inżynieryjno – saperskiego . Przekazania magazynu dokonano w oparciu m.in. o rejestr kart materiałowych i same w/w karty. W trakcie dokonywania tej czynności pozwany nie zgłosił żadnych uwag w tej mierze. , podpisując następnie oświadczenie o odpowiedzialności materiałowej magazyniera .

W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji , komisja inwentaryzacyjna w osobach M. B., D. S. (1) i P. D. podczas posiedzenia w dniu 11 stycznia 2011r. ujawniła niedobór w mieniu w magazynie służby (...) szacując wartość powstałej w ten sposób szkody na kwotę 7842,14 zł.

Powód podkreślił przy tym , iż pozwany ani w chwili przyjmowania magazynu, ani w toku pełnienia służby nie zgłaszał swoim przełożonym żadnych problmów uniemożliwiających mu właściwe pełnienie służby. Mimo wezwania do dobrowolnej zapłaty, pozwany żądanej kwoty nie uiścił.

Nakazem zapłaty z dnia 27 kwietnia 2011r. Sąd Rejonowy w Choszcznie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W dniu 11 maja 2011. pozwany wniósł sprzeciw od w/w orzeczenia, skarżące je w całości oraz domagając się oddalenia powództwa w całości. Nadto wniósł o zasadzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych .

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany przyznał , że pełni zawodową służbę wojskową w JW. (...) w C. na stanowisku magazyniera. Zakwestionował jednak prawidłowość przejęcia magazynu. Zdaniem pozwanego w jednostce nie było prowadzonej w sposób właściwy ewidencji mienia, zaś powszechnie wiadomym było, że w jednostce istnieją braki magazynowe. Nadto pozwany podkreślił , iż przejęcie magazynu nastąpiło w oparciu o stany magazynowe znajdujące się w posiadaniu służb finansowych jednostki bez sporządzenia spisu z natury. Pozwany nie wskazał przy tym kiedy powołano komisję inwetaryzacyjną wskazaną w pozwie i kiedy ta komisja przeprowadziła inwentaryzację oraz na jakiej podstawie (karty materiałowe czy spis z natury). Fakt, że komisja sporządziła protokół w dniu 11 stycznia 2011nie oznacza , że w tym samym dniu przeprowadzono kontrolę . Okoliczność ta według pozwanego ma dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znacznie ponieważ pozwany od momentu oskarżenia go o spowodowanie niedoboru podupadł na zdrowiu i od połowy 2010 r. bardzo często przebywał na zwolnieniach lekarskich Od 26 października 2010r. do 15 marca 2011r. było to praktycznie zwolnienie ciągłe. Pozwany w tym czasie nie mógł sprawować skutecznego nadzoru nad magazynem, a z uwagi na jego długą nieobecność jakiejś innej osobie musiały być powierzone jego obowiązki .Pozwany w trakcie pobytów w jednostce po zwolnieniach lekarskich otrzymywał od przełożonych polecenia wejścia do magazynów, jednak nie mając pewności co się działo w nich podczas jego nieobecności domagał się komisyjnego ich otwarcia , na co przełożeni pozwanego nie wyrazili zgody . W związku z rzekomym niewykonaniem rozkazów , pozwany ma sprawę karą przed Garnizonowym Sądem Wojskowym w S.

Pozwany wskazała również, że powód nie wykazał wysokości szkody. Z dołączonego do pozwu protokołu nie wynika bowiem kto i podstawie jakich kryteriów dokonał oszacowania szkody . Co więcej – z dokumentu tego nie wynika , co właściwie wchodzi w zakres tej szkody .

Zdaniem pozwanego powód formułując treść pozwu zataił przed sądem , że w 2010r. pozwany na polecenie przełożonych przeprowadził wybrakowanie artykułów gumowych , w tym min. odzieży ochronnej OP-1 Wymienionej w pkt 4 protokołu szkody i stanowiącej główny jej składnik . W wyniku wybrakowania zniszczono około 800 kg wyrobów gumowych.

Pismem z dnia 30 czerwca 2011r. Skarb Państwa – Jednostka Wojskowa numer (...) w C. wniósł o zasądzenie od pozwanego S. T. kwoty 8661,12 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 31 maja 2011 roku do dnia zapłaty z tytułu odszkodowania za szkodę w mieniu wyrządzoną powodowi wskutek nienależytego wykonywania przez pozwanego obowiązków służbowych – to jest na podstawie art. 11 ust. 1 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 25 maja 2001 roku o odpowiedzialności majątkowej żołnierzy. Nadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 900 złotych..

W uzasadnieniu pisma wskazano, że pozwany pełni zawodową służbę w jednostce Wojskowej (...) w C.. W kwietniu 2008 roku przejął od D. W. na podstawie rozkazu dowódcy jednostki magazyn sprzętu inżynieryjno – saperskiego . Przekazania magazynu dokonano w oparciu m.in. o rejestr kart materiałowych i same w/w karty. W trakcie dokonywania tej czynności pozwany nie zgłosił żadnych uwag w tej mierze. , podpisując następnie oświadczenie o odpowiedzialności materiałowej magazyniera .

W związku z planowanym przeniesieniem pozwanego do innej jednostki w okresie od 22 marca 2011r. do 18 kwietnia 2011r. dokonano komisyjnego sprawdzenia i weryfikacji stanu ilościowego środków trwałych w/w magazynu. W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji , komisja inwentaryzacyjna w osobach M. B., Z. S., M. P., M. D. i R. J. ujawniła cały szereg braków , a wartość niedobór w mieniu w magazynie służby (...) oszacowano na kwotę 8661,12 zł.

Powód podkreślił przy tym , iż pozwany ani w chwili przyjmowania magazynu, ani w toku pełnienia służby nie zgłaszał swoim przełożonym żadnych problemów uniemożliwiających mu właściwe pełnienie służby. Mimo wezwania do dobrowolnej zapłaty, pozwany żądanej kwoty nie uiścił.

Nakazem zapłaty z dnia 13 lipca 2011r. Sąd Rejonowy w Choszcznie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W dniu 5 sierpnia 2011r. pozwany wniósł sprzeciw od w/w orzeczenia skarżące je w całości oraz domagając się oddalenia powództwa w całości. Nadto wniósł o zasadzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych .

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany przyznał , że pełni zawodową służbę wojskową w JW. (...) w C. na stanowisku magazyniera. Zakwestionował jednak prawidłowość przejęcia magazynu. Zdaniem pozwanego w jednostce nie było prowadzonej w sposób właściwy ewidencji mienia, zaś powszechnie wiadomym było, że w jednostce istnieją braki magazynowe. Nadto pozwany podkreślił , iż przejęcie magazynu nastąpiło w oparciu o stany magazynowe znajdujące się w posiadaniu służb finansowych jednostki bez sporządzenia spisu z natury. Pozwany dodał również , iż w trakcie przejmowania magazynu zgłaszał swojemu bezpośredniemu przełożonemu E. B. stosowne uwagi ale nie spotykało się to z żadną odpowiedzią z jego strony . Pozwany od momentu oskarżenia go o spowodowanie niedoboru podupadł na zdrowiu i od połowy 2010 r. bardzo często przebywał na zwolnieniach lekarskich. Od 26 października 2010r. do 15 marca 2011r. było to praktycznie zwolnienie ciągłe. Pozwany w tym czasie nie mógł sprawować skutecznego nadzoru nad magazynem, a z uwagi na jego długą nieobecność jakiejś innej osobie musiały być powierzone jego obowiązki . Pozwany w trakcie pobytów w jednostce po zwolnieniach lekarskich otrzymywał od przełożonych polecenia wejścia do magazynów, jednak nie mając pewności co się działo w nich podczas jego nieobecności domagał się komisyjnego ich otwarcia , na co przełożeni pozwanego nie wyrazili zgody . W związku z rzekomym niewykonaniem rozkazów , pozwany ma sprawę karą przed Garnizonowym Sądem Wojskowym w S.

Pozwany wskazała również, że powód nie wykazał wysokości szkody. Z dołączonego do pozwu protokołu nie wynika kto i podstawie jakich kryteriów dokonał oszacowania szkody .

Postanowieniem z dnia 7 grudnia 2011r. sprawę IV Pm 2/ 11 Sąd połączył do wspólnego rozpoznania ze sprawą IV Pm1/11 (k. 190 akt).

Rozkazem dowódcy (...) z dnia 9 maja 2011 r. rozformowano (...) Pułk Artylerii – jednostkę wojskową w (...) w C.. Następcą prawnym rozformowanego pułku została (...)Brygada Zmechanizowana – jednostka wojskowa (...) w S. (k. 493).

Sąd ustalił co następuje:

S. T. pełnił kontraktową służbę terminową w jednostce wojskowej nr (...) w C. od dnia 31 sierpnia 2007r. do dnia 30 sierpnia 2010r. , a następnie miał ją pełnić od dnia 31 sierpnia 2010r. do dnia 30 sierpnia 2013r..

Bezsporne , a nadto dowód:

1.  kontrakt z dnia 8 sierpnia 2007r. – karta 40 akt personalnych powoda ;

2.  kontrakt z dnia 8 sierpnia 2007r. – karta 2 akt personalnych powoda;

W ramach obowiązków służbowych pozwanego zobowiązano do przejęcia od D. W. dwóch magazynów - magazynu obrony przed bronią masowego rażenia oraz magazynu inżynieryjno – saperskiego. Proces ich przekazania trwał od listopada 2007r. do kwietnia 2008r. W dokumencie przekazania magazynu z dnia 18 kwietnia 2008r. nie wpisano żadnych uwag. W czasie przejmowania magazynu (...) nie skontrolował ilości i rodzaju przejmowanego sprzętu . W trakcie przejmowania magazynu nie wstrzymano ruchu w magazynie. Podstawą przejęcia magazynów był rejestr kart materiałowych oraz karty materiałowe wg rejestru.

S. T. podpisał oświadczenie o odpowiedzialności materiałowej magazyniera za magazyn inżynieryjno – saperski i (...). W piśmie tym wskazano, że podpisujący zobowiązuje się do przestrzegania przepisów w zakresie prowadzenia gospodarki środkami materiałowymi, prawidłowego jej dokumentowania oraz wskazano, że podpisujący ponosi odpowiedzialność za ich naruszenie. Dokument ten opatrzono datą 18 kwietnia 2008 roku.

Dowód:

1.  protokół przekazania magazynów z dnia 18 kwietnia 2008r. – karta 8 akt;

2.  oświadczenie o odpowiedzialności materialnej magazyniera z dnia 18 kwietnia 2008r.- karta 9 akt;

3.  zakres obowiązków magazyniera – karta 10 – 10v akt;

4.  zeznania świadka E. B. – karta 85 – 88 akt;

5.  zeznania świadka M. B. – karta 88 – 90 akt;

6.  zeznania świadka P. Ż. – karta 208 – 209 akt;

7.  zeznania świadka T. P. – karta 367 – 368 akt;

W związku z planowanym przeniesieniem pozwanego do innej jednostki w magazynie obrony przed bronią masowego rażenia przeprowadzono inwentaryzację przez komisję w składzie (...), D. S. (1) , D. F. , P. D.. Wysokość szkody będącej następstwem ujawnionego przez tę komisję niedoboru ustalił na kwotę 7842,14 zł przewodniczący komisji M. B. . Dokonując tej czynności brał pod uwagę cenę danego asortymentu z daty jego zakupu, która widniała w ewidencji pionu głównego księgowego . Następnie w oparciu o te dane ustalał stopień jego zużycia i dokonywał jego wyceny, biorąc średnie wartości procentowe w stosunku do ceny zakupu z instrukcji o gospodarce sprzętem chemicznym oraz przyjmując wartość najniższą wynikającą z widełek. W przypadku gdy służby księgowe powoda nie dysponowały ceną zakupu danego asortymentu jego wartość była ustalana telefonicznie przez M. B. w składnicy materiałowej w D..

Dowód:

1.  protokół szkody nr (...)– karta 12 akt;

2.  rozkaz dzienny dowódcy z dnia 13 stycznia 2011r. – karta 73 akt;

3.  oświadczenie z dnia 8 lutego 2011r. M. B. – karta 14 akt;

4.  oświadczenie z dnia 4 marca 2011r. D. S. (1) – karta 15 akt;

5.  oświadczenie z dnia 8 marca 2011r. P. D. – karta 16 akt;

6.  zeznania świadka M. B. – karta 88 – 90 akt;

7.  zeznania świadka P. D. – karta 243 – 244 akt;

8.  zeznania świadka D. S. (2) – karta 310 – 311akt;

9.  zeznania świadka T. P. – karta 367 – 368 akt;

W okresie od 22 marca 2011r. do 18 kwietnia 2011r. w magazynie obrony przed bronią masowego rażenia komisja w składzie (...), Z. S., M. P. , M. D. , R. J. przeprowadziła kolejną inwentaryzację. W wyniku kontroli komisja stwierdziła uchybienia , które opisała w protokole z komisyjnego sprawdzenia magazynu sprzętu chemicznego z dnia 29 kwietnia 2011r.. S. T. nie brał udziału w tych czynnościach. Wysokość szkody będącej następstwem ujawnionego przez tę komisję niedoboru ustalił w sposób szacunkowy na kwotę 8661,12 zł przewodniczący komisji M. B. . Dokonując tej czynności brał pod uwagę cenę danego asortymentu z daty jego zakupu, która widniała w ewidencji pionu głównego księgowego . Następnie w oparciu o te dane ustalał stopień jego zużycia i dokonywał jego wyceny, biorąc średnie wartości procentowe w stosunku do ceny zakupu z instrukcji o gospodarce sprzętem chemicznym oraz przyjmując wartość najniższą wynikającą z widełek. W przypadku gdy służby księgowe powoda nie dysponowały ceną zakupu danego asortymentu jego wartość była ustalana telefonicznie przez M. B. w składnicy materiałowej w D..

Dowód:

1.  protokół komisyjnego sprawdzenia magazynu sprzętu chemicznego z dnia 29 kwietnia 2011r. – karta 112 – 140 akt;

2.  protokół szkody nr (...)– karta 141 - 145 akt;

3.  oświadczenie M. B. z dnia 4 maja 2011r.– karta 146 akt;

4.  oświadczenie M. D. z dnia 10 maja 2011r.– karta 147 akt;

5.  oświadczenie Z. S. z dnia 10 maja 2011r. – karta 148 akt;

6.  oświadczenie M. P. z dnia 12 maja 2011r. – karta 149 akt;

7.  zeznania świadka M. B. – karta 88 – 90 akt;

8.  zeznania świadka M. P. – karta 456 – 456 akt;

9.  zeznania świadka Z. S. – karta 457 akt;

Podczas wyceniania sprzętu (materiałów) chemicznego przyjmuje się dla poszczególnych kategorii następujące średnie wartości procentowe w stosunku do ceny zakupu:

- I kategoria – 100 %;

- II kategoria – 99% do 75% (średnio 85% ) ;

- III kategoria 74 % do 50 % (średnio 60%);

- IV kategoria – 49 % do 25 % (średnio 40%);

- V kategoria – poniżej 25 %

W razie sprzedaży , określenia szkód itp. wartość sprzętu (materiałów ) ustala komisja w granicach przewidzianych dla poszczególnych kategorii danego sprzętu .

Dowód:

1.  instrukcja o gospodarce sprzętem chemicznym – karta 489 – 490 akt ;

Sąd ustalił co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne, podlegało zatem oddaleniu.

Na wstępie należy podkreślić, iż konieczne elementy uzasadnienia orzeczenia wskazane zostały w art. 328 § 2 k.p.c.. Czytamy w nim, iż uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Czyniąc zatem zadość temu obowiązkowi Sąd wskazuje , iż ustalając stan faktyczny w sprawie oparł się na dokumentacji zgromadzonej w aktach personalnych powoda i innych dokumentach powyżej przywołanych. Ich autentyczność , jak też prawdziwość zawartych w nich oświadczeń, nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania.

Nadto za wiarygodne Sąd uznał również zeznania wszystkich przesłuchanych w sprawie świadków. Dowody te są spójne i wynika z nich logiczny ciąg zdarzeń , który znalazł odzwierciedlenie w ustalonym stanie faktycznym. Nadto świadkowie podali jakie informacje posiadają oraz wskazali w jakich kwestiach się nie orientują. W szczególności wskazali w jaki sposób i w jakich okolicznościach pozwany przejmowała magazyn obrony przed bronią masowego rażenia oraz magazyn inżynieryjno – saperskiego. Świadkowie wskazali również jak przebiegała inwentaryzacja w tych magazynach i w jaki sposób i w oparciu o jakie dane ustalono wysokości szkody będącej następstwem stwierdzonych w nich niedoborów.

Ustalenie stanu faktycznego na podstawie przywołanych powyżej dowodów pozwoliło Sądowi na pominięcie dowodu z przesłuchania stron , co jest tym bardziej uzasadnione , że dowód taki ma jedynie charakter fakultatywny i subsydiarny ( vide: wyrok SN z dnia 5 czerwca 2009 r., I PK 19/09, LEX nr 519171). Explicite z treści przepisu art. 299 k.p.c. wynika, że jego przedmiotem są wyłącznie niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia tego dowodu, chyba że dotychczasowe postępowanie dowodowe nie doprowadziło do jednoznacznego wyjaśnienia stanu faktycznego, co w ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca. Rozważania te na gruncie przedmiotowej sprawy uzasadniają więc twierdzenie, że przesłuchanie stron w tych okolicznościach jawiło się jako zbędne.

Nadto z uwagi na poczynione przez Sąd ustalenia na temat sposobu wyliczenia szkody, co szerzej zostanie omówione w dalszej części uzasadnienia, Sąd uznał również , że przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka M. D. jawi się jako zbędne . Stąd dowód ten pominięto.

Analizując szczegółowo żądanie pozwu wskazać należy, iż strona powodowa zarówno na etapie postępowania przedsądowego , a następnie już na etapie postępowania przed Sądem jasno i wyraźnie wskazała podstawę prawną odpowiedzialności pozwanego. Upatrywała jej bowiem w treści przepisów ustawy z dnia 25 maja 2001 roku o odpowiedzialności majątkowej żołnierzy.

W przepisie art. 3 przywołanej ustawy czytamy więc, iż żołnierz, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych ze swojej winy wyrządził szkodę w mieniu, o którym mowa w art. 1 ust. 1, ponosi odpowiedzialność majątkową w granicach rzeczywistej straty i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda.

Zgodnie zatem z tym unormowaniem odpowiedzialność majątkowa żołnierza ograniczona jest rzeczywistą stratą. Zgodnie z art. 4 ustawy - właściwy organ jednostki organizacyjnej jest obowiązany wykazać okoliczności uzasadniające odpowiedzialność majątkową żołnierza oraz wysokość wyrządzonej szkody. Stąd też uprawnionym jest wniosek, iż treść tej regulacji nie zawiera żadnego odstępstwa od reguł przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego w zakresie dotyczącym sposobu wykazywania szkody. Obowiązek wykazania powstania szkody (i jej związku przyczynowego z działaniem lub zaniechaniem żołnierza) oraz jej wysokości obciąża więc powoda – analogicznie do treści przepisu art. 6 kodeksu cywilnego oraz art. 232 kodeksu postępowania cywilnego.

W myśl pierwszej z przywołanych norm (art. 6 k.c.) ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, stosownie zaś do drugiej normy (art. 232 k.p.c.) - strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Cytowane przepisy determinują przebieg postępowania w sprawie cywilnej w oparciu o rozkład ciężaru dowodu. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku w sprawie I CKU 45/96 - przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego, rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Przenosząc w/w wywody na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż mając na uwadze treść zgłoszonego przez powoda żądania, powód powinien był wykazać nie tylko fakt powstania szkody (oraz spowodowanie jej przez pozwanego) ale również zobowiązany był do wykazania jej wysokości . W ocenie Sądu nie sprostał obowiązkowi wykazania wysokości szkody .

W ocenie Sądu słuszności w/w tezy w żaden sposób nie osłabia to, że do pozwu załączono protokoły szkody nr (...) i (...) (k. 12 oraz od 141 do 145), które zostały sporządzone przez przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej M. B. i w których wskazano „wartość szacunkową szkody” i „ustaloną wartość szkody”. Jest to konsekwencją tego, że owe dokumenty należy oceniać wyłącznie przez pryzmat art. 245 k.p.c. . Są to bowiem w istocie wyłącznie dokumenty prywatne, stanowiące dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w tych dokumentach, co nie jest równoznaczne z faktycznym ustaleniem wysokości szkody. Zatem samo twierdzenie strony powodowej nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być – zgodnie z dyspozycją przywołanych powyżej przepisów art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. – udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą. Stąd też w przedmiotowej sprawie nie może dość do nieuprawnionego uprzywilejowania powoda na płaszczyźnie dowodowej regulowanej przepisami kodeksu postępowania cywilnego. W konsekwencji powód, choć jest to Skarb Państwa nie może być zwolniony z obowiązku udowodnienia na zasadach ogólnych okoliczności, na które się powołuje.

Nadto należy zauważyć , iż wysokość szkody ustalonej przez M. B. musi budzić uzasadnione wątpliwości jeśli weźmie się pod uwagę sposób w jaki czynność ta została przeprowadzona .

W tym miejscu należy bowiem podkreślić , iż zgonie z rozporządzeniem § 14 ust 7 Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 listopada 2001 roku w sprawie odpowiedzialności majątkowej żołnierzy za wyrządzone przez nich szkody wysokość szkody określa się według cen detalicznych obowiązujących w dniu ujawnienia szkody. Dla przedmiotu używanego przyjmuje się wartość pomniejszoną o procent odpowiadający stopniowi zużycia. Jeżeli szkoda w mieniu polega na obniżeniu wartości przedmiotu, wysokość szkody stanowi różnica wartości przedmiotu przed i po jego uszkodzeniu albo bezpośrednie koszty związane z przywróceniem przedmiotu do stanu poprzedniego.

Uważna zatem analiza wspomnianych dokumentów w zestawieniu z brzmieniem przywołanych przepisów nie pozwala na ustalenie jakie ceny detaliczne konkretnych asortymentów obowiązujące w dniu ujawnienia szkody wzięto pod uwagę ustalając jej wysokość. Nie możliwym jest zatem dokonanie nawet pobieżnej, matematycznej kontroli prawidłowości przedstawionego wyliczenia . Co więcej – ruchomości wymienione w tych protokołach nie są na tyle zindywidualizowane aby w ogóle można było ustalić ich cenę lub cenę ich odpowiedników z dnia ujawnienia szkody. O ich ułomności w tym zakresie zdawał sobie sprawę także pełnomocnik powoda , który nie był wstanie dokonać ich indywidualizacji na potrzeby dopuszczenia dowodu z opinii biegłego, o którego sam wnioskował. To zaniechanie skutkowało pominięciem przez Sąd tego dowodu albowiem zaofiarowany przez powoda materiał dowodowy był zbyt wątły aby biegły, kierując się również treścią w/w przepisów mógł w ogóle sporządzić jakąkolwiek opinię.

Wreszcie uwadze Sądu nie uszło również i to, iż w protokole nr (...) w pozycji „uwagi” zaniechano wskazania kategorii zaszeregowania brakującego asortymentu, stanowiącej średnią wartość procentową w stosunku do ceny zakupu (instrukcja o gospodarce sprzętem chemicznym k.489-490). Uniemożliwia to zatem ustalenie wysokości szkody , gdyż przy asortymencie używanym jego wartość obniża się o procent odpowiadający stopniowi jego zużycia ( § 14 ust 7 w/w rozporządzenia ). Z kolei w protokole nr (...) wskazano , że w przeważającej części asortyment kwalifikuje się do kategoria II ( 99% do 75% ceny zakupu) , choć pozwany konsekwentnie twierdził , że z uwagi na jego zły stan techniczny nie powinien być klasyfikowany tak wysoko . Oczywistym jest przy tym, iż pozwany nie miał żądnego wpływu na taką klasyfikację asortymentu gdyż nie brał udziału w pracach komisji inwentaryzacyjnej. Stąd też w odpowiedzi na taki zarzut pozwanego powód powinien był również wykazać jakimi przesłankami kierowano się dokonując takiej klasyfikacji . Powód jednak z sobie tylko znanych powód tego nie uczynił .

Wreszcie uwadze Sądu nie uszło również i to, że M. B. ustalając wysokość szkody brał pod uwagę cenę danego asortymentu z daty jego zakupu, która widniała w ewidencji pionu głównego księgowego . Następnie ustalał stopień jego zużycia i dokonywał jego wyceny przyjmując średnie wartości procentowe w stosunku do ceny zakupu z instrukcji o gospodarce sprzętem chemicznym, przyjmując wartość najniższą wynikającą z widełek (k. 88 - 90 akt). O ile takie postępowanie można ocenić jako prawidłowe na potrzeby wyceniania zasobów magazynowych ( sprzętu i materiałów chemicznych) , o tyle na potrzeby ustalenia wysokości szkody , o której mowa chociażby w przywołanym powyżej § 14 ust 7 Rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 listopada 2001 roku w sprawie odpowiedzialności majątkowej żołnierzy za wyrządzone przez nich szkody, taka praktyka nie może być uznana za prawidłową. Jest to konsekwencją tego, iż w myśl tej regulacji na potrzeby ustalenia wysokości szkody należy posługiwać się cenami detalicznymi obowiązującymi w dniu ujawnienia szkody, a nie z dnia zakupu danego asortymentu, jak to uczynił M. B.. Stąd też już z tej przyczyny jego wyliczenia obarczone są ryzykiem dużego błędu , gdyż cena zakupu danego asortymentu wcale nie musi odpowiadać cenie detalicznej jego zakupu z daty ujawnienia szkody .

Nadto w ocenie Sądu wspomniana „wycena” przedstawia wątpliwą wartość również w zakresie jej ewentualnego użycia na wewnętrzne potrzeby samego powoda . Z pola widzenia Sądu nie uszło bowiem to, że zgodnie z treścią instrukcji o gospodarce sprzętem chemicznym, na którą powołuje się pełnomocnik powoda w piśmie z dnia 11 sierpnia 2016r. ( k. 490 ) , M. B. nie był uprawniony do samodzielnego sporządzenia takiej wyceny. Takie uprawnienie przysługuje wyłącznie komisji, o czym przesądza treść pkt 111 wspomnianej instrukcji. Czytamy tam, iż w razie sprzedaży , określenia szkód itp. wartość sprzętu (materiałów ) ustala komisja w granicach przewidzianych dla poszczególnych kategorii danego sprzętu .

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w pkt I sentencji .

Orzeczenie o kosztach w punkcie II sentencji wyroku, znajduje podstawę w treści art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Reguła ta dotyczy także spraw rozpatrywanych przez sądy pracy. Jeżeli zatem pracodawca przegra sprawę pracowniczą, winien liczyć się z obowiązkiem zwrotu przeciwnikowi kosztów procesu obejmujących koszty sądowe (o ile były poniesione) oraz koszty zastępstwa procesowego strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika.

W przedmiotowej sprawie kosztami poniesionymi przez pozwanego były koszty wynagrodzenia reprezentującego go w sprawie profesjonalnego pełnomocnika, które zgodnie z § 12 ust 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu wynosiły w każdej z dwóch połączonych sprawach po 900 zł. oraz kwota 17 zł uiszczona tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Nadto powód powinien zwrócić pozwanemu kwotę 2517,43 zł wydatkowaną przez jego pełnomocnika tytułem dojazdów z T. na rozprawy przed Sądem Rejonowym w Choszcznie ( 6 rozpraw z udziałem pełnomocnika pozwanego x 502 km w dwie strony x 0,8358 zł ).

SSR Tomasz Klimczak