Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka Kancelaria (...) S.A. z siedzibą w K. wniosła o zasądzenie od pozwanej M. M. kwoty 1.090 zł tytułem zapłaty z umowy pożyczki.

Pozwana nie złożyła w sprawie odpowiedzi na pozew i nie stawiła się na termin rozprawy - pomimo prawidłowego wezwania.

Wyrokiem zaocznym z dnia 7 marca 2016 r. Sąd Rejonowy w Inowrocławiu oddalił powództwo.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd wskazał, że z pozwu wynika, iż pozwana zawarła w dniu 10 marca 2014 r. z pierwotnym wierzycielem (...) sp. z o.o., za pośrednictwem platformy internetowej, umowę pożyczki na kwotę 1.800 zł. Jako dowód przekazania środków na konto pozwanej powódka przedłożyła kserokopię wydruku internetowego mającego potwierdzić fakt przelania tej kwoty na konto pozwanej. W ocenie Sądu potwierdzenie znajdujące się na karcie (...) nie może być uznane za dokument, gdyż nie ma żadnych cech dokumentu, to jest nie wynika z niego, kto go wystawił, a nadto wydruk ten nie został potwierdzony za zgodność z oryginałem. Ponadto okoliczności tam opisane budziły wątpliwości, albowiem z tego potwierdzenia wynika, że na konto pozwanej dnia 10 marca 2014 r. o godzinie 16:47 wpłacono 1.800 zł, a o godzinie 17:10 tego samego dnia środki te zostały wypłacone, jednakże nie wiadomo na czyją rzecz. Zdaniem Sądu jeżeli przyjąć, że kwotę pożyczki wpłacono na konto bankowe pozwanej, to jest rzeczą niemożliwą aby za 20 minut mogła je wypłacić, gdyż musiałaby być w banku i czekać na przelanie środków, co jest sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego i procedurami bankowymi.

W konsekwencji powyższych rozważań Sąd pierwszej instancji uznał, że powódka nie udowodniła swojego roszczenia ( art. 6 k.c), a okoliczności przytoczone w pozwie budzą uzasadnione wątpliwości i dlatego powództwo podlegało oddaleniu.

Apelację od wyroku złożyła powódka zarzucając Sądowi pierwszej instancji naruszenie następujących przepisów postępowania:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i odmówienie mocy dowodowej przedłożonym w sprawie wydrukom,

2.  art.232 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i nieprzesłuchanie strony pozwanej,

3.  art. 308 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie przeprowadzenia dowodu z wydruków załączonych do sprawy,

4.  art. 339 § 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że w sprawie zachodzą uzasadnione wątpliwości w sytuacji, gdy w przedmiotowym stanie faktycznym takie wątpliwości nie wystąpiły, czego skutkiem powinno być przyjęcie twierdzenie powódki za prawdziwe.

Wskazując na powyższe powódka domagała się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie jej roszczenia i zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje. Ewentualnie wniosła o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja znajduje uzasadnienie.

Rację ma powódka, gdy twierdzi, że w zaistniałej sytuacji procesowej, polegającej na tym, że strona pozwana nie bierze udziału w sprawie, Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo zastosował art. 339 § 2 k.p.c, przyjmując, że roszczenie wskazane w pozwie nie zostało udowodnione (art. 6 k.c).

Wskazać bowiem należy, że jeżeli w sprawie zaistnieją przesłanki warunkujące wydanie wyroku zaocznego, za jego podstawę sąd bierze twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą które przyjmuje za prawdziwe, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa (art. 339 § 2 k.p.c). Zatem przy braku uzasadnionych wątpliwości sąd w oparciu tylko o same twierdzenia pozwu uwzględnia powództwo wyrokiem zaocznym. Powód jest wówczas zwolniony z obowiązku udowodnienia swojego roszczenia zgodnie z zasadą wynikającą z art. 6 k.c. Tym samym nie można oddalić jego powództwa z tego właśnie powodu, że nie wykazał on swojego żądania. Ustawodawca wyszedł

tutaj z założenia, że skoro pozwany - prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy i żądaniu strony powodowej - nie wdaje się w spór, to znaczy, że faktom w pozwie powołanym nie zaprzecza. Wystąpienie uzasadnionych wątpliwości w przytoczonych w pozwie okolicznościach faktycznych nie wyklucza możliwości wydania wyroku zaocznego w ogóle. Drugą część zapisu art. 339 § 2 k.p.c. rozumieć należy w ten sposób, że wówczas sąd jest zobligowany przeprowadzić postępowanie dowodowe przed wydaniem wyroku zaocznego. Jednakże przeprowadzenie takiego postępowania jest możliwe dopiero po stwierdzeniu wystąpienia uzasadnionych wątpliwości w twierdzeniach faktycznych wskazanych w pozwie.

Tymczasem w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy w żaden sposób nie wypowiedział się na temat tego, czy okoliczności przytoczone w pozwie budzą uzasadnione wątpliwości, a jeśli tak, to na czym one polegają. Sąd pierwszej instancji od razu przystąpił do analizy materiału załączonego do pozwu, na podstawie którego doszedł do wniosku, że powódka nie udowodniła swojego roszczenia, co biorąc pod uwagę treść art. 339 § 2 k.p.c. nie było uprawnione.

Ponadto należy zwrócić uwagę, że z ostatniego zdania uzasadnienia zaskarżonego wyroku wyraźnie wynika, że Sąd pierwszej instancji w sposób tożsamy traktuje udowodnienie roszczenia z uznaniem twierdzeń pozwu za prawdziwe. Sąd Rejonowy bowiem stwierdził, że powód nie wykazał swojego roszczenia i dlatego uznać należało, że przytoczone w pozwie okoliczności budzą uzasadnione wątpliwości. Tymczasem obie te kategorie są odrębne i w myśl art. 339 § 2 k.p.c. sąd winien najpierw zbadać czy twierdzenia pozwu można uznać za prawdziwe, co może nastąpić tylko na podstawie treści pozwu. Jeżeli nie budzą one uzasadnionych wątpliwości, to powództwo winno być uwzględnione wyrokiem zaocznym. Jeżeli natomiast występują wątpliwości w stopniu uzasadnionym, to dopiero wtedy uprawnione jest przeprowadzenie postępowania dowodowego w sprawie.

Jednocześnie wskazać należy, że badania w powyższym zakresie nie mógł przeprowadzić Sąd Okręgowy, albowiem przepis art. 339 k.p.c. dotyczy wyłącznie postępowania przed sądem pierwszej instancji.

Tym samym w niniejszej sprawie nie rozpoznano jej istoty i dlatego zaskarżony wyrok należy uchylić i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Inowrocławiu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego, co też Sąd Okręgowy uczynił w myśl art. 386 § 4 k.p.c.

W tych okolicznościach nie było potrzeby odnoszenia się do pozostałych zarzutów podniesionych w apelacji.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy rzeczą Sądu Rejonowego będzie prawidłowe stosowanie przepisów procedury cywilnej, przy czym jeżeli ponownie zaistnieją przesłanki warunkujące wydanie wyroku zaocznego, obowiązkiem Sądu będzie dokonanie oceny powództwa pod kątem art. 339 § 2 k.p.c. zgodnie z wyżej przytoczonymi wskazaniami.