Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 23 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Karol Paździoch

Protokolant: stażysta Hanna Zaniewska     

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2016 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa B. K.

przeciwko małoletnim A. K. (1), M. K.

o obniżenie alimentów

oraz

z powództwa wzajemnego małoletnich A. K. (1) i M. K.

przeciwko B. K.

o podwyższenie alimentów

oddala oba powództwa.

Sygn. akt VIII RC 310/15

UZASADNIENIE

W dniu 26 czerwca 2015 r. B. K. wniósł pozew przeciwko małoletniej A. K. (1) o obniżenie alimentów z kwoty po 800 zł miesięcznie i przeciwko małoletniemu M. K. o obniżenie alimentów z kwoty po 700 zł miesięcznie, zasądzonych wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 lutego 2015 r., sygn. akt I ACa 828/14, do kwoty po 500 zł miesięcznie na każde dziecko, płatnych z góry do dnia 15. każdego miesiąca, bez pośrednictwa komornika, na podany przez pozwanych rachunek bankowy. Podniósł, iż nie uchyla się od płacenia alimentów na dzieci, ale ze względu na trudną sytuację życiową i finansową, ich wysokość przekracza jego możliwości. Nadto, dorobek całego swojego życia - mieszkanie wraz z wyposażeniem - pozostawił byłej żonie i dzieciom (k. 2-4).

W odpowiedzi na pozew małoletnia A. K. (1) i małoletni M. K., reprezentowani przez matkę A. K. (2), wnieśli o oddalenie powództwa w całości i jednocześnie o podwyższenie alimentów z kwoty 800 zł miesięcznie do kwoty 1000 zł miesięcznie w przypadku małoletniej A. K. (1) i z kwoty 700 zł miesięcznie do kwoty 900 zł miesięcznie w przypadku małoletniego M. K.. W uzasadnieniu swoich żądań wskazali, iż od ostatniego orzeczenia o wysokości alimentów upłynęło półtora roku, przez ten czas ich potrzeby znacznie wzrosły, a w roku następnym będą jeszcze wyższe. Ponadto mają wysokie koszty utrzymania mieszkania i edukacji szkolnej, a ich matka obecnie nie pracuje, natomiast powód jest sam i zarabia ok. 4000 zł miesięcznie (k.109-110).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. (1) urodziła się w dniu (...) w S., a M. K. w dniu 8 czerwca 2004 r. w S., ze związku małżeńskiego A. K. (2) i B. K.. Związek małżeński rodziców małoletnich został rozwiązany przez rozwód z winy powoda wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 14 marca 2014 r., sygn. akt X RC 2837/10. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi Sąd powierzył A. K. (2), jednocześnie ograniczając władzę rodzicielską B. K. do prawa współdecydowania o istotnych życiowych sprawach dzieci. Kosztami utrzymania i wychowania A. K. (1) i M. K. Sąd obciążył oboje rodziców i z tego tytułu zasądził od B. K. na rzecz małoletnich alimenty w kwotach po 550 zł miesięcznie dla każdego z nich. Sąd nie orzekał o kontaktach powoda z małoletnimi dziećmi ani o sposobie korzystania z mieszkania. W następstwie apelacji A. K. (2) Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 19 lutego 2015 r., sygn. akt I ACa 828/14, podwyższył alimenty na rzecz A. K. (1) do kwoty po 800 zł miesięcznie, a na rzecz M. K. do kwoty po 700 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  odpis skrócony aktu urodzenia A. K. (1), w aktach sprawy X RC 2837/10, k. 5,

2.  odpis skrócony aktu urodzenia M. K., w aktach sprawy X RC 2837/10, k. 6,

3.  odpis wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 14 marca 2014 r., k. 5-6,

4.  odpis wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 lutego 2015 r., k. 6-7.

A. K. (2) ma obecnie 39 lat. Posiada wykształcenie średnie, bez zawodu. W czasie ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów A. K. (2) pracowała w T. na stanowisku zastępcy kierownika sklepu, za wynagrodzeniem brutto w kwocie 2.400 zł miesięcznie tj. ok. 1.740 zł netto. Pracowała tam do 31 lipca 2016 r. Ze względu na konflikt z pracodawcą sama zrezygnowała z pracy. Nie miała żadnych innych źródeł dochodu. Od 2 sierpnia 2016 r. zarejestrowana była w PUP bez prawa do zasiłku. Obecnie, od 1 września 2016 r., ponownie podjęła pracę, jest zatrudniona na okres próbny za wynagrodzeniem 1.850 zł brutto miesięcznie tj. ok. 1.400 zł netto. Nie korzysta z pomocy społecznej (...) w żadnej formie, nie otrzymuje dopłaty do mieszkania ani do obiadów szkolnych dzieci. W domu ma dwa koty i psa.

Dowód:

1.  zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach, w aktach sprawy X RC 2837/10, k. 473,

2.  przesłuchanie A. K. (2), w aktach sprawy X RC 2837/10,
zapis rozprawy z dnia 04.03.2014 roku od 01:02:11 do 01:44:27,

3.  zaświadczenie z PUP, k. 111,

4.  przesłuchanie A. K. (2), k. 200-201.

Powód B. K. ma obecnie 42 lata, posiada wykształcenie zawodowe, jest mechanikiem samochodowym. W czasie ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów, od marca 2014 r., zatrudniony był w firmie (...) na stanowisku mistrza zmiany. Za pracę otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 3.500 zł netto miesięcznie, ponadto otrzymywał premię w wysokości do 30% wynagrodzenia podstawowego. Za okres od listopada 2013 r. do stycznia 2014 r. uzyskał średnie wynagrodzenie w kwocie 4.126 zł miesięcznie. Wynagrodzenie powoda podlegało egzekucji komorniczej w kwotach po 973 zł miesięcznie, na poczet alimentów na rzecz małoletnich.

Powód w dalszym ciągu pracuje w firmie (...) na stanowisku mistrza zmiany. W okresie od marca do maja 2015 r. zarobił kwotę 12.309,98 zł netto, czyli średnio 4.103 zł netto miesięcznie. W okresie od kwietnia do czerwca 2016 r. średnie wynagrodzenie powoda wynosiło ok. 3.891 zł netto miesięcznie, a w sierpniu 2016 r. otrzymał wynagrodzenie w kwocie 3.462 zł netto. Wobec powyższego średnie wynagrodzenie miesięczne netto, za okres od kwietnia do sierpnia 2016 r. wynosiło ok. 3.902 zł. Kilka dni przed terminem rozprawy w niniejszej sprawie powód złożył wypowiedzenie umowy o pracę, ponieważ stwierdził, że nie jest w stanie podołać obowiązkom. Chciałby zatrudnić się (...) Paku Technologicznym jako pracownik fizyczny, za pracę otrzymywałby wynagrodzenie 2.500 zł netto miesięcznie.

W dniu 21 listopada 2016 r. B. K. zawarł z A. K. (2) ugodę sądową w sprawie o podział majątku. Zgodnie z ugodą, była żona ma mu zapłacić kwotę 45.000 zł w 150 ratach, po 300 zł miesięcznie, począwszy od stycznia 2017 r. Powód nie posiada samochodu ani żadnych oszczędności.

B. K. jest osobą ogólnie zdrową. Od 2012 r. choruje na cukrzycę, lecz nie przyjmuje leków na stałe. Ze względu na stresujący charakter obecnej pracy i sprawy sądowe jest pod opieką psychologa.

Dowód:

1.  zaświadczenie o zarobkach, w aktach sprawy X RC 2837/10, k. 273, 470-472, 523, 562, 572,

2.  przesłuchanie B. K., w aktach sprawy X RC 2837/10,
zapis rozprawy z dnia 04.03.2014 roku od 00:01:19 do 01:02:11,

3.  zaświadczenie o zarobkach, k. 21, 37-38,

4.  przesłuchanie B. K., k. 199-200.

W 2010 roku B. K. zaciągnął kredyty na łączną kwotę 32.000 zł, z przeznaczeniem między innymi na pokrycie kosztów najmu mieszkania. Miesięczna rata wynosiła 1.200 zł. Obecnie przeprowadził konsolidację wszystkich posiadanych kredytów i ma łącznie do spłaty kwotę 69.127,70 zł rozłożoną na 96 rat miesięcznych tj. w kwotach po 720 zł miesięcznie. Nie zaciągał nowych zobowiązań kredytowych ani innych pożyczek. Spłaca również kartę kredytową w kwotach po ok. 90 zł miesięcznie, w związku z kredytowaniem bieżących opłat i wydatków.

Ponadto wynagrodzenie B. K. jest zajęte przez Komornika śadowego w związku z zasądzonymi alimentami na dzieci oraz tytułem zwrotu kosztów postępowań sądowych. W okresie marzec-kwiecień 2015 r. kwota zajęcia komorniczego wynosiła 5.684,94 zł tj. po ok. 1.895 zł miesięcznie. W okresie kwiecień-czerwiec była to kwota 6.902,34 zł tj. po ok. 2.301 zł miesięcznie. Miesięczne koszty postępowania egzekucyjnego wynoszą 226 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  harmonogram spłaty kredytu, w aktach sprawy X RC 2837/10, k. 143,

2.  umowa pożyczki, w aktach sprawy X RC 2837/10, k. 145-149, 283-296,

3.  umowa o przyznanie limitu kredytowego, w aktach sprawy X RC 2837/10, k. 164-171,

4.  umowa o kredyt konsolidacyjny, k. 48-49,

5.  przesłuchanie B. K., k. 199-200.

6.  zaświadczenie o zarobkach, k. 21, 37,

7.  postanowienie komornika sądowego, k. 9,

8.  zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, k. 8, 50-51,

9.  bankowe potwierdzenie operacji spłaty zadłużenia, k. 43.

W czasie ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów B. K. zamieszkiwał u swojej matki, partycypował w kosztach swojego utrzymania w kwocie 600 złotych miesięcznie. Ponadto na wyżywienie przeznaczał kwotę 300-350 zł miesięcznie oraz kwotę 100 zł miesięcznie na środki higieny. Powód użytkował samochód marki DaewooTico rok produkcji 1997, którego koszt eksploatacji - zakup paliwa wynosił 600 złotych miesięcznie. B. K. chorował na cukrzycę, nie przyjmował leków. W związku z chorobą ma problemy z zębami, na dentystę przeznaczał kwotę 200 zł miesięcznie. Nie palił papierosów, nie pił alkoholu. Wobec powyższego, koszty utrzymania powoda wynosiły wówczas ok. 1.800 zł miesięcznie.

Obecnie B. K. wynajmuje mieszkanie w G., mieszka sam. Za mieszkanie płaci 1.000 zł miesięcznie. Kwota ta obejmuje opłaty za czynsz, ogrzewanie, wodę, wywóz odpadów i sprzątanie części wspólnych. Ponadto B. K. ponosi koszty utrzymania mieszkania obejmujące opłaty za energię elektryczną w kwocie ok. 128-140 zł co dwa miesiące tj. średnio ok. 66 zł miesięcznie, za gaz w kwocie 51-58 zł miesięcznie, tj. średnio 55 zł miesięcznie, za telefon w kwocie 82-143 zł miesięcznie, tj. średnio 112 zł miesięcznie, za Internet w kwocie 35 zł miesięcznie oraz za telewizję w kwocie 36 zł miesięcznie. Łączne koszty ponoszone przez B. K. na utrzymanie mieszkania wynoszą 1.304 zł miesięcznie.

Do indywidualnych kosztów utrzymania pozwanego należą koszty wyżywienia w kwocie 400 zł miesięcznie oraz koszty dojazdów do pracy w kwocie 30 zł miesięcznie. Powód nie kupuje odzieży, nie wydaje pieniędzy na kulturę, nie kupuje środków higieny, ale korzysta z przydzielanych mu przez pracodawcę. W dalszym ciągu choruje na cukrzycę, lecz nie przyjmuje leków na stałe. Łącznie stanowi to kwotę 430 zł miesięcznie.

Pomagają mu koledzy i brat. Otrzymał od nich sztangę z krążkami i hantle, od brata otrzymuje odżywki. Nie chodzi na siłownię.

Wobec powyższego łączne koszty utrzymania B. K., obejmujące koszty utrzymania mieszkania oraz koszty indywidualne, wynoszą 1.734 zł miesięcznie.

Poza małoletnimi nie ma on na utrzymaniu innych dzieci ani żadnych osób. Jest świadomy tego, że potrzeby małoletnich sukcesywnie rosną.

Dowód:

1.  przesłuchanie B. K., w aktach sprawy X RC 2837/10,
zapis rozprawy z dnia 04.03.2014 roku od 00:01:19 do 01:02:11,

2.  karta informacyjna leczenia szpitalnego, k. 20,

3.  przesłuchanie B. K., k. 199-200,

4.  umowa najmu mieszkania, k. 10-12, 39-42,

5.  potwierdzenie opłaty za najem mieszkania, k. 44,

6.  faktury VAT za energię elektryczną, k. 13, 46,

7.  faktury VAT za gaz, k. 14, 47,

8.  faktury VAT za telefon, k. 15, 45,

9.  faktura VAT za Internet, k. 16.

W czasie ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów małoletnia A. K. (1) i małoletni M. K. mieszkali wraz z matką w dwupokojowym mieszkaniu własnościowym w S. przy ul. (...). Czynsz za mieszkanie wynosił 550 zł miesięcznie, opłata za ogrzewanie 60 zł miesięcznie, za energię elektryczną 120 zł miesięcznie, za Internet 107 zł miesięcznie, za telefon stacjonarny 60 zł miesięcznie. Łączny koszt utrzymania mieszkania wynosił 897 zł miesięcznie, z czego na każdego małoletniego przypadała 1/3 kosztów tj. 299 zł miesięcznie.

Obecnie małoletni wraz z matką mieszkają w tym samym mieszkaniu. Czynsz za mieszkanie wynosi 600 zł miesięcznie, opłata za ogrzewanie 68 zł miesięcznie, za energię elektryczną ok. 172 zł co dwa miesiące, tj. 86 zł miesięcznie, za Internet i telewizję kablową 99 zł miesięcznie, za telefon 56 zł miesięcznie. W mieszkaniu nie ma gazu. Łączny koszt utrzymania mieszkania wynosi ok. 909 zł miesięcznie, z czego na każdego małoletniego przypada 1/3 kosztów, tj. 303 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  przesłuchanie A. K. (2), w aktach sprawy X RC 2837/10,
zapis rozprawy z dnia 04.03.2014 roku od 01:02:11 do 01:44:27,

2.  potwierdzenie opłaty czynszu, k. 112,

3.  faktury VAT za energię elektryczną, k. 113,

4.  faktury VAT za telefon, k. 116,

5.  faktura VAT za Internet i telewizję, k. 114.

6.  faktura VAT za ogrzewanie, k. 115,

7.  przesłuchanie A. K. (2), k. 200-201.

Przedstawicielka ustawowa małoletnich w celu realizacji przez nich obowiązku szkolnego zakupiła w roku 2015 podręczniki szkolne na kwotę ok. 920 zł oraz przybory i materiały szkolne (w tym 2 plecaki) na kwotę ok. 330 zł, natomiast w roku 2016 na zakup podręczników szkolnych wydała kwotę ok. 440 zł.

Nadto na zakup odzieży i butów (w tym odzieży sportowej i butów sportowych), akcesoriów sportowych, ręczników i pościeli wydała w roku 2015 kwotę ok. 1.070 zł, a w roku 2016 kwotę ok. 310 zł.

Dowód:

1.  faktury VAT za zakup podręczników szkolnych w roku 2015, k. 130, 135-136,
140-142,

2.  faktury VAT za zakup przyborów szkolnych w roku 2015, k. 121, 137-139, 144,146,

3.  faktury VAT za zakup podręczników szkolnych w roku 2016, k. 117-120,

4.  faktury VAT za zakup odzieży i obuwia w roku 2015, k. 126, 128-129, 134,

5.  faktura VAT za zakup pościeli w roku 2015, k.133,

6.  faktury VAT za zakup odzieży i butów i akcesoriów sportowych w roku 2015, k. 127, 131-132, 143,

7.  faktury VAT za zakup odzieży i butów (w tym sportowych) w roku 2016, k. 123-125, 147

8.  przesłuchanie A. K. (2), k. 200-201.

Małoletnia A. K. (1), w czasie ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów, miała 13 lat, była uczennicą VI klasy szkoły podstawowej. Chorowała na otyłość z powikłaniami metabolicznymi, na stałe nie przyjmowała żadnych lekarstw. Małoletnia uczęszczała na zajęcia karate, koszt zajęć wynosił 100 zł miesięcznie. Opłata za obiady w szkole wynosiła 75 zł miesięcznie, wydatki na zakup odzieży 100 zł miesięcznie, opłata za telefon komórkowy 50 zł miesięcznie, wydatki na pomoce szkolne 70 zł miesięcznie, wydatki na doraźnie przyjmowane lekarstwa 50 zł miesięcznie, składka klasowa 10 zł miesięcznie, komitet rodzicielski 10 zł miesięcznie, ubezpieczenie 30 zł rocznie, tj. 2,50 zł miesięcznie oraz wycieczki szkolne 600 zł rocznie, tj. 50 zł miesięcznie. Do wyżej wymienionych należy doliczyć także koszty wyżywienia poza szkołą w kwocie 350 zł miesięcznie, koszty zakupu środków czystości i higieny w kwocie 50 zł miesięcznie. Wobec powyższego łączny indywidualny koszt utrzymania wynosił ok. 918 zł miesięcznie.

Łączne usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej A. K. (1), obejmujące koszty utrzymania mieszkania w części przypadającej na małoletnią, koszty nauki i leczenia, oraz koszty indywidualnego utrzymania, wynosiły wówczas 1.217 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  karta informacyjna leczenia szpitalnego, w aktach sprawy X RC 2837/10, k. 68-69,

2.  zaświadczenia lekarskie, w aktach sprawy X RC 2837/10, k. 116,

3.  przesłuchanie A. K. (2), w aktach sprawy X RC 2837/10,
zapis rozprawy z dnia 04.03.2014 roku od 01:02:11 do 01:44:27.

Obecnie małoletnia A. K. (1) jest w ostatniej klasie gimnazjum, o profilu sportowym. Do usprawiedliwionych indywidualnych kosztów utrzymania małoletniej należą koszty wyżywienia w kwocie 350 zł miesięcznie, zakupu odzieży i obuwia w kwocie 100 zł miesięcznie, opłaty za telefon komórkowy 30 zł miesięcznie, za miesięczny bilet komunikacyjny 50 zł miesięcznie, za środki czystości i higieny 30 zł miesięcznie. Wobec powyższego łączne indywidualne koszty utrzymania wynoszą 580 zł miesięcznie.

W związku z realizacją obowiązku szkolnego do usprawiedliwionych kosztów utrzymania należą: zakup podręczników, zeszytów i przyborów szkolnych w kwocie 650 zł na rok, tj. 55 zł miesięcznie, opłaty za „zieloną szkołę” (w tym wycieczki szkolne) w kwocie 800 zł na rok, tj. 67 zł miesięcznie, komitet rodzicielski 10 zł miesięcznie, składki klasowe 10 zł miesięcznie, ubezpieczenie 30 zł na rok, tj. 2,50 zł miesięcznie. Łączne koszty realizacji obowiązku szkolnego wynoszą ok. 145 zł miesięcznie. A. K. (1) w ramach zajęć pozaszkolnych uczęszcza na zajęcia karate. Koszty zajęć wynoszą ok. 140 zł miesięcznie. W ramach wypoczynku letniego wyjeżdża na obóz sportowy, którego koszty wynoszą ok. 1.500 zł, tj. 125 zł miesięcznie.

Wobec powyższego usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej A. K. (1) obejmujące koszty utrzymania mieszkania w części przypadającej na małoletnią, indywidualne koszty utrzymania, koszty związane z obowiązkiem szkolnym, zajęciami pozaszkolnymi i wypoczynkiem wynoszą łącznie 1.292 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  faktura VAT za USG w roku 2015, k. 148,

2.  faktury VAT za porady lekarskie w roku 2016, k. 150,

3.  rachunek za obóz sportowy w roku 2015, k. 122,

4.  rachunek za obóz sportowy w roku 2016, k. 148,

5.  dowód wpłaty składki klubowej w roku 2015, k. 123

6.  faktura VAT za zakup laptopa w roku 2016, k. 149,

7.  przesłuchanie A. K. (2), k. 200-201.

Małoletni M. K., w czasie ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów, był uczniem IV klasy szkoły podstawowej. Nie korzystał z płatnych zajęć. Chorował na epilepsję, w tym czasie bez objawów, a także na alergię wziewną. Lekarstwa związane z alergią zażywał okresowo. Opłata za obiady w szkole wynosiła 75 zł miesięcznie, wydatki na zakup odzieży 100 zł miesięcznie, opłata za telefon komórkowy 50 zł miesięcznie, wydatki na pomoce szkolne 70 zł miesięcznie, lekarstwa 50 zł miesięcznie, składka klasowa 10 zł miesięcznie, komitet rodzicielski 10 zł miesięcznie, ubezpieczenie 30 zł rocznie, tj. 2,50 zł miesięcznie, oraz wycieczki szkolne 600 zł rocznie, tj. 50 zł miesięcznie. Do wyżej wymienionych należą także koszty wyżywienia w kwocie 300 zł miesięcznie oraz koszty zakupu środków czystości i higieny w kwocie 50 zł miesięcznie. Wobec powyższego łączny indywidualny koszt utrzymania wynosił ok. 768 zł miesięcznie.

Łączne usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego M. K., obejmujące koszty utrzymania mieszkania w części przypadającej na małoletniego, koszty nauki i leczenia oraz koszty indywidualnego utrzymania wynosiły wówczas 1067 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  orzeczenie o niepełnosprawności, w aktach sprawy X RC 2837/10, k. 67,

2.  zaświadczenia lekarskie, w aktach sprawy X RC 2837/10, k. 117,

3.  przesłuchanie A. K. (2), w aktach sprawy X RC 2837/10,
zapis rozprawy z dnia 04.03.2014 roku od 01:02:11 do 01:44:27.

Obecnie małoletni M. K. jest uczniem gimnazjum. Do usprawiedliwionych indywidualnych kosztów utrzymania małoletniego należą koszty wyżywienia w kwocie 350 zł miesięcznie, zakupu odzieży i obuwia w kwocie 100 zł miesięcznie, opłaty za telefon komórkowy 30 zł miesięcznie, za miesięczny bilet komunikacyjny 50 zł miesięcznie, za środki czystości i higieny 30 zł miesięcznie. Wobec powyższego łączne indywidualne koszty utrzymania wynoszą 560 zł miesięcznie.

W związku z realizacją obowiązku szkolnego do usprawiedliwionych kosztów utrzymania należą: zakup podręczników, zeszytów i przyborów szkolnych w kwocie 650 zł na rok, tj. 55 zł miesięcznie, opłaty za „zieloną szkołę” (w tym wycieczki szkolne) w kwocie 800 zł na rok, tj. 67 zł miesięcznie, komitet rodzicielski 10 zł miesięcznie, składki klasowe 10 zł miesięcznie, ubezpieczenie 30 zł na rok, tj. 2,50 zł miesięcznie. Łączne koszty realizacji obowiązku szkolnego wynoszą ok. 145 zł miesięcznie. M. K. w ramach zajęć pozaszkolnych uczęszcza na zajęcia taneczne (breakdance). Koszty zajęć wynoszą 80 zł miesięcznie. Nie korzysta z wyjazdów wakacyjnych. W zamian otrzymał laptopa o wartości 1.516 zł. Przy założeniu 5-letniego okresu używania laptopa koszt miesięczny wynosi 25 zł (1.516 zł/ 5 lat/12 m-cy).

Wobec powyższego usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego M. K. obejmujące koszty utrzymania mieszkania w części przypadającej na małoletniego, indywidualne koszty utrzymania oraz koszty związane z obowiązkiem szkolnym i zajęciami pozaszkolnymi wynoszą łącznie 1.112 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  faktura VAT za zakup laptopa w roku 2016, k. 149,

2.  przesłuchanie A. K. (2), k. 200-201.

Sąd zważył, co następuje:

Oba powództwa nie zasługiwały na uwzględnienie.

Żądania obu pozwów, głównego i wzajemnego, oparto o przepis art. 138 k.r.o., zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Poprzez zmianę stosunków, o których mowa w ww. przepisie należy rozumieć każdą zmianę w sferze osobistej i majątkowej, zarówno uprawnionego, jak i zobowiązanego, która wpływa na zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka, jak i możliwości zarobkowe rodzica, a w konsekwencji także na wysokość zobowiązania alimentacyjnego. Wskazuje się przy tym, że sama różnica wieku dziecka spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość alimentów, uzasadnia przyjęcie, że nastąpił wzrost potrzeb dziecka, wynikający m.in. z rozpoczęcia przez nie edukacji szkolnej, socjalizacji rówieśniczej, czy większych potrzeb w zakresie wyżywienia, zakupu odzieży itp. Powyższe z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków związanych z zaspokajaniem tych potrzeb przez rodziców dziecka (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 1965 r., I CZ 135/64, niepubl.).

Zakres świadczeń alimentacyjnych rodzica względem dziecka wyznacza natomiast przepis art. 135 § 1 k.r.o., w myśl którego zależy on od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka określa art. 96 k.r.o., zgodnie z którym rodzicie obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień. Nie budzi wątpliwości, że każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci mieszkania, wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia itp. Powyższe nie oznacza obowiązku rodziców zaspokajania wszelkich potrzeb ich małoletnich dzieci, lecz jedynie tych, które są niezbędne z punktu widzenia celu ich wychowania i przygotowania do pracy. W tym kontekście należy zauważyć, że rodzic, który w związku z utrzymaniem dziecka ponosi koszty znacznie przekraczające standardowe i niezbędne wydatki związane z utrzymaniem dziecka, nie może żądać od drugiego rodzica, w szczególności znajdującego się w trudnej sytuacji majątkowej, partycypacji w ogóle ponoszonych opłat, a jedynie w tej części, którą wyznacza dyspozycja art. 96 k.r.o.

Powód jest ojcem pozwanych, a zatem zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. zobligowany jest do łożenia na utrzymanie małoletnich, którzy nie posiadają majątku ani źródeł dochodów, a zatem nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Powyższa okoliczność nie była kwestionowana przez powoda. Kwestionował on natomiast wysokość alimentów, żądając ich obniżenia: w przypadku A. K. (1) z kwoty po 800 zł miesięcznie i w przypadku M. K. z kwoty po 700 zł miesięcznie do kwot po 500 zł miesięcznie na każde dziecko. Natomiast przedstawicielka ustawowa małoletnich, działając w ich imieniu, żądała podwyższenia alimentów do kwoty po 1000 zł i po 900 zł miesięcznie, odpowiednio na rzecz A. K. (1) i M. K..

Ustalając wysokość alimentów należnych od ojca na rzecz małoletnich, Sąd wziął pod uwagę zarówno usprawiedliwione koszty związane z utrzymaniem małoletnich, jak i możliwości majątkowe i zarobkowe ich obojga rodziców.

Zakres możliwości zarobkowych zobowiązanego podlega ocenie z punktu widzenia wynagrodzenia, jakie ten otrzymywałby przy pełnym wykorzystaniu swoich sił i możliwości, nie zaś wynagrodzenia rzeczywiście otrzymywanego. Podkreśla się przy tym, że rodzic winien dzielić się z dziećmi nawet skromnym wynagrodzeniem, a nadto, że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z 5 stycznia 1956 r., III Cr 919/55, OSN 1957, poz. 74).

Przy uwzględnieniu powyższego, rolą Sądu w pierwszej kolejności było ustalenie, czy od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów, nastąpiła przewidziana art. 138 k.r.o. zmiana stosunków.

Sąd doszedł do przekonania, iż zmiana taka nie miała miejsca.

Należy zauważyć, iż od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów do chwili wytoczenia powództwa głównego w niniejszej prawie minęły zaledwie 4 miesiące, a do zamknięcia rozprawy – półtora roku, na których przestrzeni nie nastąpiło ani istotne zwiększenie cen towarów i usług, ani zmiana stosunków społeczno-gospodarczych w Polsce. Ponadto oboje małoletni są na podobnym etapie edukacji oraz rozwoju psychofizycznego.

Aktualne koszty ich utrzymania są porównywalne z tymi, które istniały w chwili orzekania w przedmiocie alimentów przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie, albowiem w tak krótkim czasie mogłyby one ulec diametralnej zmianie tylko w wyniku zdarzeń losowych, do których na szczęście nie doszło. Zdaniem Sądu, ustalone w stanie faktycznym koszty, wynikające z przesłuchania przedstawicielki ustawowej małoletnich oraz przedłożonych przez nią dokumentów, a przy tym ocenione przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego i zawodowego, są w sposób naturalny związane z utrzymaniem osób w takim wieku oraz przy takim stanie zdrowia, w jakim obecnie znajdują się małoletni. Konieczność odwołania się do zasad doświadczenia życiowego i zawodowego w zakresie wydatków związanych z ich utrzymaniem wynikała z tego, że przedstawicielka ustawowa nie przedłożyła dokumentów, z których jednoznacznie wynikałaby wysokość wszystkich wydatków związanych z utrzymaniem małoletnich, a o ich wysokości nie mogą świadczyć same tylko subiektywne twierdzenia uprawnionych.

Jeżeli chodzi o możliwości majątkowe i zarobkowe B. K., to są one porównywalne z tymi, jakie istniały w czasie orzekania przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie w sprawie o sygn. akt I ACa 828/14. Wprawdzie B. K. kilka dni przed terminem rozprawy w niniejszej sprawie złożył wypowiedzenie umowy o pracę w firmie (...), ponieważ, jak zeznał, nie był w stanie podołać obowiązkom i chciał się zatrudnić na niższym stanowisku za niższym wynagrodzeniem, to jednak nie sposób apriorycznie uznać, iż pracę utracił on bez własnej winy. Chociaż spoczywał na nim obowiązek udowodnienia takiej okoliczności, z której mógłby wywodzić korzystne dla siebie skutki prawne, to jednak obowiązkowi temu nie podołał. Nie można zaś zaakceptować gołosłownego twierdzenia B. K., iż nie był w stanie w dalszym ciągu wykonywać pracy na dotychczasowym stanowisku. Takiej zatem zmiany zatrudnienia nie można uwzględnić przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych, zgodnie z art. 136 k.r.o. Nadto w wyniku zawartej ugody sądowej w sprawie o podział majątku B. K. otrzyma od byłej żony kwotę 45.000 zł w 150 ratach po 300 zł miesięcznie, począwszy od stycznia 2017 r., w związku z czym będzie on miał dodatkowe środki finansowe na płacenia alimentów. Skądinąd należy także wskazać, iż w trakcie przesłuchania w niniejszej sprawie B. K. otwarcie przyznał, że od czasu wydania prawomocnego wyroku rozwodowego w jego sytuacji osobistej i majątkowej nie zmieniło się nic, z wyjątkiem zwiększenia się zaległości alimentacyjnej z powodu nieuiszczania przez niego orzeczonych alimentów. Natomiast podstawy faktycznej dochodzonego w niniejszej sprawie roszczenia, jak przyznał, upatrywał jedynie w tym, że nie zgadza się na wysokość dotychczas orzeczonych alimentów (k. 199). W tym kontekście należy z całą mocą podkreślić, iż powództwo o zmianę (podwyższenie albo obniżenie) wysokości alimentów nie stanowi środka odwoławczego od prawomocnego orzeczenia w przedmiocie ustalenia wysokości alimentów dla strony, która jest takim orzeczeniem nieusatysfakcjonowana, ale środek umożliwiający zmianę takiego orzeczenia tylko i wyłącznie wskutek zmiany stosunków faktycznych.

Niewątpliwie koszty utrzymania dzieci obciążają nie tylko matkę, ale również ojca dzieci. B. K. miał sporadyczne i przypadkowe kontakty z dziećmi, jednak nie może być to utożsamiane ze sprawowaniem codziennej pieczy nad nimi, a od stycznia 2012 roku jego kontakty z dziećmi ustały. B. K. nie czyni więc osobistych starań o wychowanie dzieci, obciążając tym obowiązkiem ich matkę, co w myśl art. 135 § 2 k.r.o. uzasadnia obciążenie go kosztami utrzymania dzieci w większym zakresie niż ich połowa. Z drugiej strony należy wskazać, iż ze względu na wiek i stopień rozwoju żadne z małoletnich, w przeciwieństwie do niemowląt i młodszych dzieci, nie wymaga permanentnej opieki rodziców.

Z tych też względów, w ocenie Sądu, obecne możliwości majątkowe i zarobkowe B. K. pozwalają mu na płacenie alimentów w dotychczasowej wysokości tj. w kwotach po 800 zł miesięcznie na rzecz małoletniej A. K. (1) i po 700 zł miesięcznie na rzecz M. K.. Kwoty te są adekwatne do możliwości zarobkowych i majątkowych B. K., a zarazem stanowią ponad połowę kosztów utrzymania małoletnich.

Sąd dokonał oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w oparciu o dyspozycję art. 233 § 1 k.p.c. Sąd nadał moc dowodową i przymiot wiarygodności dokumentom zgromadzonym w toku postępowania oraz znajdującym się w aktach sprawy X RC 2837/10, które nie były przez strony kwestionowane ani nie budziły wątpliwości Sądu. Powyższe dowody pozwoliły na ocenę sytuacji majątkowej i zarobkowej rodziców małoletnich oraz zakresu ich usprawiedliwionych potrzeb.

Ustalając zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletnich w zakresie kosztów utrzymania mieszkania Sąd kierował się złożonymi przez ich matkę zeznaniami i dokumentami, których nie kwestionował powód, a pozostałe koszty utrzymania małoletnich Sąd przyjął na podstawie zeznań ich matki, zweryfikowanych w oparciu o dowody z faktur wykazujących przykładowe zakupy, oraz kierując się doświadczeniem życiowym i zawodowym oraz wiedzą ogólną.

Mając na uwadze powyższe, postanowiono jak w sentencji wyroku.