Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 4 marca 2016 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi -Śródmieścia w Łodzi w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W., D. M. i M. Ż. uchylił nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w dniu 3 lutego 2015 r. w sprawie XIII GNc 141/15 w części dotyczącej kwoty 2.430,35 zł wraz z ustawowymi odsetkami za okres od dnia 10 września 2014 r. i na przyszłość oraz oddalił powództwo w tym zakresie, a w pozostałej części nakaz zapłaty utrzymał w mocy. (wyrok k. 176)

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w części oddalającej powództwo oraz zarzucając rozstrzygnięciu naruszenie:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego co w konsekwencji doprowadziło do sprzecznych ustaleń sądu z treścią zebranych w sprawie dowodów, a mianowicie przyjęcia, że na sumę wekslową składają się jedynie niespłacone faktury VAT, podczas gdy na powyższą kwotę, oprócz wymagalnych faktur, składają się również skapitalizowane odsetki oraz poniesione przez powoda koszty windykacji;

- art. 10 prawa wekslowego poprzez jego zastosowanie w stosunku do ustalonego stanu faktycznego i częściowe uwzględnienie zarzutu pozwanych, a w konsekwencji przyjęcie, iż suma wekslowa została zawyżona w stosunku do rzeczywistego zadłużenia i tym samym wypełnienie weksla niezgodnie z zawartym między stronami porozumieniem.

W oparciu o powyższe zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie roszczenia głównego w kwocie określonej w nakazie zapłaty z dnia 3 lutego 2015 r. wraz ze wskazanymi tam odsetkami ustawowymi, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania za obie instancje. (apelacja, k. 187-191)

W odpowiedzi na apelację, pozwani wnieśli o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (odpowiedź na apelację, k. 215-218)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja nie jest zasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Istota podniesionych przez apelującego zarzutów sprowadzała się do zakwestionowania ustalonego przez Sąd I instancji stanu faktycznego co do należności, które mogły zostać objęte sumą wekslową stosownie do zawartego między stronami porozumienia wekslowego.

Sąd Okręgowy, po przeprowadzonej analizie powyższych zarzutów oraz uzasadnienia i materiału dowodowego zgromadzonego przez Sąd I instancji uznał, że ustalenia faktyczne w kwestionowanym zakresie zostały poczynione przez tenże Sąd prawidłowo. Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własny ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny.

Zarzuty apelującego Sąd Okręgowy uznał za niezasadne, a nadto wewnętrznie sprzeczne z treścią uzasadnienia apelacji.

W myśl art. 233 § 1 k.p.c., którego naruszenie apelujący zarzuca Sądowi I instancji w pierwszej kolejności, sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Przy ocenie materiału dowodowego sądowi przysługuje zatem swoboda zastrzeżona treścią powołanego wyżej przepisu. W razie tylko pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego, może mieć miejsce skuteczne kwestionowanie tej swobody oceny dowodów. Tego rodzaju uchybień nie sposób się dopatrzyć w stanowisku Sądu I instancji, zaś apelujący w żaden sposób nie wykazał, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego została dokonana z naruszeniem art. 233 § 1 k.p.c.

W zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym w postaci faktur VAT wymienionych w treści pozwu, weksla oraz deklaracji wekslowej, brak było dowodów wskazujących na to, że na sumę wekslową składają się inne należności niż te, które uwzględnił Sąd I instancji. Rzeczona wewnętrzna sprzeczność stanowiska apelującego jest najbardziej widoczna w treści drugiego z podniesionych przez apelującego zarzutów, w którym wskazuje on, że Sąd Rejonowy bezzasadnie uwzględnił zarzut pozwanego, że suma wekslowa jest zawyżona, a następnie w uzasadnieniu apelacji podnosi, iż w postępowaniu pierwszoinstancyjnym nie było potrzeby przedstawiania dowodów na wysokość kwot składających się na sumę wekslową, skoro pozwani takiego zarzutu nie podnosili.

Sąd Okręgowy wskazuje, że pozwani taki zarzut podnosili, kwestionując już w zarzutach od nakazu zapłaty prawidłowość wypełnienia weksla. W następstwie powyższego Sąd I instancji prawidłowo dokonał badania wysokości zobowiązania wekslowego na podstawie tych dowodów, które zostały mu przedstawione.

Podkreślić należy, iż w procesie cywilnym ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania i to one są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.). Innymi słowy ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo (żąda czegoś od innej osoby) obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś kto odmawia uczynienia zadość żądaniu (czyli neguje uprawnienie żądającego) obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje.

W przypadku kwestionowania prawidłowości wypełnienia weksla, wierzyciel ma obowiązek podać z jakiego tytułu domaga się zapłaty i przedstawić stosowne wyliczenia, gdyż bez tego dłużnik wekslowy nie jest w stanie wykazać niezgodności sumy wekslowej z porozumieniem. W myśl ogólnych zasad procesowych, to na powodzie spoczywał zatem ciężar udowodnienia okoliczności, że na kwotę wekslową składały się jeszcze inne kwoty, tj. odsetki oraz koszty postępowania windykacyjnego. Powód jednak nie złożył stosownych wniosków dowodowych przed Sądem I instancji.

Wnioskowanie o przeprowadzenie takich dowodów dopiero w postępowaniu apelacyjnym poprzez załączenie do apelacji noty odsetkowej nr (...) oraz faktury VAT nr (...) należy zaś uznać, w świetle dyspozycji art. 381 k.p.c., za spóźnione. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu Sąd II Instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać przed Sądem I Instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Mając na uwadze, że objęte oddalonym wnioskiem dowodowym dokumenty pochodziły sprzed wytoczenia niniejszej sprawy, dotyczyły okoliczności znanych apelującemu już w pozwie, apelujący jest profesjonalistą, dodatkowo reprezentowanym w postępowaniu przez fachowego pełnomocnika, uznać należało, że właściwym było przedłożenie tychże dokumentów już na wcześniejszym etapie postępowania.

W świetle powyższych rozważań uznać należy, że podnoszona przez pełnomocnika apelującego okoliczność co do braku potrzeby powoływania tychże dowodów „gdyż pozwani kwestionowali skuteczność dostarczenia towaru” (k. 191), nie znajduje uzasadnienia.

Jeszcze raz należy podkreślić obowiązek apelującego powoływania wszystkich znanych mu faktów i dowodów już w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Apelujący nie może skutecznie żądać uzupełniania postępowania dowodowego w postępowaniu apelacyjnym tylko dlatego, że sądził, że zaoferowany materiał będzie wystarczający dla pozytywnego dla niego rozstrzygnięcia sprawy i świadomie zaniechał powoływania dalszych dowodów na ich poparcie, a ostatecznie okazało się, iż Sąd I instancji w takim materiale faktycznym i dowodowym, jakim dysponował, nie wydał korzystnego dla niego orzeczenia. W konsekwencji nie można przychylić się do stanowiska, iż w sprawie doszło do naruszenia przepisu art. 10 prawa wekslowego, a przyjęcie przez Sąd Rejonowy, iż suma wekslowa została zawyżona w stosunku do rzeczywistego zadłużenia i tym samym wypełnienie weksla nastąpiło niezgodnie z zawartym między stronami porozumieniem było w pełni uzasadnione i zgodne z zaoferowanym przez strony (na tym etapie postępowania) materiałem dowodowym.

Mając na uwadze wszystko powyższe, Sąd Okręgowy nie dostrzegając w sprawie również uchybień, które należałoby wziąć pod uwagę z urzędu, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację strony powodowej jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty poniesione przez pozwanego w tym postępowaniu złożyło się jedynie wynagrodzenie jego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, w wysokości 600 zł ustalonej zgodnie z § 2 pkt. 3 w związku z § 10 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804). Kosztów tych Sąd Okręgowy nie zasądził solidarnie, gdyż w sprawie niniejszej nie występuje solidarność czynna wynikająca z prawa wekslowego.

SSO Jarosław Pawlak SSO Bartosz Kaźmierak SSO Mariola Szczepańska