Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 12 stycznia 2016 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. przeciwko (...) spółce akcyjnej w Ł. o zapłatę kwoty 2.706 zł oraz orzekł o kosztach procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w całości i zarzucając rozstrzygnięciu:

1. naruszenie prawa procesowego:

- art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, polegające na poczynieniu ustaleń sprzecznych
z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, zwłaszcza z opinią biegłego,
z której jednoznacznie wynika, że najwyższą stawką występującą w okresie likwidacji szkody była stawka 270,00 zł netto za dobę, co miało istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, bowiem Sąd uznał, że powód zastosował stawkę zawyżoną w stosunku do stawek występujących na rynku;

- art. 233 k.p.c. poprzez nienależyte rozważenie materiału dowodowego w postaci opinii biegłego i w konsekwencji uznanie, że istniała możliwość wynajmu pojazdu za cenę przeciętną zawierającą się w przedziale od 140,00 do 205,00 zł brutto
za dobę, pomijając szereg dodatkowych opłat będących warunkiem wynajmu pojazdu po wskazanych cenach, tj. konieczność wpłacenia kaucji, opłat manipulacyjnych oraz zastrzeżeń kar umownych, co w konsekwencji znacznie podwyższało końcową stawkę najmu pojazdu a co zostało zignorowane przez Sąd orzekający, przez co Sąd uznał, że stawka powoda była zawyżona;

- art. 233 k.p.c. poprzez niezasadne przyjęcie, że wynajęcie pojazdu za cenę przeciętną, realizowało obowiązek całkowitej rekompensaty szkody, w sytuacji
gdy pojęcie stawki przeciętnej nie może być punktem odniesienia dla oceny zasadności stawki z zawartej umowy, bowiem nie odzwierciedla ona rzeczywistych cen na rynku właściwym i nie jest żadną wartością porównawczą, a jedynie wynikiem działania matematycznego;

2. naruszenie prawa materialnego:

- art. 361 § 2 k.c. w zw. z art. 353 ¹ k.c. oraz z art. 822 § 1 i 2 k.c. poprzez zasądzenie kwoty sprzecznej z zasadą pełnej kompensacji szkody, w ten sposób, że Sąd obniżył kwotę należnego odszkodowania poprzez zastosowanie stawki dobowej najmu w oparciu o stawkę zaakceptowaną przez pozwanego, podczas gdy strony umowy najmu ustaliły inną cenę, w konsekwencji czego nie zostały przyznane pełne koszty z tytułu najmu pojazdu, a zatem szkoda nie może zostać w pełni naprawiona;

3. błąd w ustaleniach faktycznych polegających na przyjęciu, że koszty najmu pojazdu klasy C w okresie likwidacji szkody wahały się od 140,00 do 205,00 zł brutto
za dobę.

W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Okręgowy uznał zawarte w niej zarzuty dotyczące nieprawidłowych ustaleń faktycznych za zasadne.

W istocie Sąd I instancji dokonując ustaleń co do kosztów wynajmu samochodu zastępczego oparł się na opinii biegłego sądowego z zakresu techniki pojazdowej Tomasza Mikiny, jednakże potraktował wybiórczo wnioski z niej wynikające, co w konsekwencji doprowadziło do wadliwości zaskarżonego wyroku.

Za zasadne należy w związku z tym uznać zarzuty apelującego co do naruszenia
art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c., bowiem Sąd Rejonowy uznając fachowość oraz zupełność i rzetelność złożonej opinii, nie uwzględnił całości przedstawionych przez biegłego wniosków. Sąd Rejonowy poprzestał bowiem na stwierdzeniu biegłego, że przeciętne ceny wynajmu pojazdu zastępczego klasy S. T. (...) klasy C w drugiej połowie 2011 r.
dla wynajmu powyżej 7 dni zawierały się w przedziale od 140,00 zł do 205,00 zł brutto
za dobę, a dalej, że dla umowy najmu zawartej w ramach likwidacji szkody komunikacyjnej stawka 250,00 zł netto (ok. 307,50 zł brutto) odpowiada cenom najmu pojazdów klasy D – wyższej niż właściwa w tym przypadku klasa C (różnica rzędu 30 %). W oparciu o powyższe, Sąd Rejonowy uznał, że powód wynajmując pojazd z wyższej klasy doprowadził
do poniesienia kosztów najmu, które wykraczają poza wartość zaistniałej szkody.

Tymczasem, jak zasadnie podnosi apelujący, biegły stwierdza dodatkowo, że stawka powoda dla umowy najmu, tj. 250,00 zł netto (ok. 307,50 zł brutto) nie jest rażąco wygórowana i oscyluje w górnych granicach stawek maksymalnych stosowanych na rynku ogólnopolskim (najdroższych sieciowych firm np. S./B./D.-R./E.). Dalej biegły stwierdził, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z najmem bezgotówkowym, który generuje dodatkowe koszty w postaci opóźnionego terminu płatności i nie przewidywalnego czasu najmu.

Nadmienić należy, że przy ocenie właściwych stawek za wynajem samochodu należy uwzględnić, że w niniejszej sprawie był on wynajmowany jako pojazd zastępczy, w miejsce uszkodzonego. Zdaniem Sądu Okręgowego, w indywidualnych okolicznościach niniejszej sprawy istotne jest też to, że poszkodowani korzystali z bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego, a brak kaucji i opłaty manipulacyjnej oraz limitu kilometrów, stała cena za dobę wynajmu niezależnie od ilości dni wynajmu nie pozostawały bez znaczenia w przypadku pojazdu wynajmowanego w miejsce pojazdu zastępczego w miejsce uszkodzonego.

Uzasadnia to odniesienie oceny wysokości stawek stosowanych przez powoda do ogółu zindywidualizowanych okoliczności sprawy. Jak wynika z zeznań poszkodowanego, wybór powoda jako podmiotu wypożyczającego pojazdy wynikał z polecenia mu go przez przedstawiciela firmy (...), opierał się zatem na zaufaniu do fachowej obsługi z jaką spotka się ze strony ubezpieczyciela. Zatem nie był to wybór przypadkowy, a jedynym argumentem, jakim kierowali się poszkodowany nie była wysokość cen wynajmu. W ocenie Sądu Okręgowego winno to być uwzględnione przy ocenie zasadności żądania w niniejszej sprawie.

Nadto, należy podkreślić, że poszkodowany nie ma obowiązku wyszukiwania ofert najtańszych, a samodzielne stosowanie do wyliczenia należnego odszkodowania „stawek średnich” jest niemożliwe – gdyż są to stawki wyliczone arytmetycznie przez podzielenie sumy stawek czynszu wszystkich wypożyczalni na rynku przez ich liczbę, stąd poszkodowany nie ma fizycznej możliwości wynajęcia samochodu po stawce średniej. Stawki średnie to stawki hipotetyczne, nie istniejące w konkretnym stosunku zobowiązaniowym.

Dokonane ustalenia prowadzą do wniosku, że zaoferowane przez powoda stawki wynajmu samochodu nie wykraczają w sposób rażący ponad istniejące na rynku. Podnieść należy przy tym, że pozwany nie zakwestionował w toku postępowania wskazanych przez powoda warunków wynajmu oferowanych przez niego co do braku kaucji, braku limitu kilometrów, możliwości wynajmu bezgotówkowego, które to warunki należy ocenić jako istotne z punktu widzenia osoby wynajmującej samochód zastępczy za uszkodzony samochód własny na czas jego naprawy.

W kontekście dokonanej analizy oraz treści art. 361 § 1 k.c., szkoda (dług do pokrycia) powstała wskutek korzystania przez poszkodowanych z samochodu zastępczego w wysokości wynikającej z faktury VAT nr (...) pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem, które szkodę spowodowało.

Uznaje się powszechnie, że korzystanie z pojazdu zastępczego w okresie naprawy jego pojazdu bez wątpliwości stanowi prawo poszkodowanego objęte obowiązkiem odszkodowawczym. Zatem normalny związek przyczynowy zachodzi pomiędzy zaistnieniem zdarzenia powodującego szkodę a wynajęciem pojazdu za kwoty nie odbiegające rażąco od cen rynkowych. W ocenie Sądu Okręgowego, miało to miejsce w niniejszej sprawie.

Z tych powodów na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zaskarżony wyrok zmieniono, uwzględniając apelację w całości. Żądanie odsetek znajdowało swą podstawę w art. 481
§ 1 k.c., data od jakiej powód domagał się odsetek nie była w sprawie sporna, nie budzi ona też wątpliwości zważywszy na datę faktury (4.01.2012 r.) i skierowane do pozwanej wezwanie do zapłaty (doręczone 23.01.2012 r. – k. 60-61).

Konsekwencją powyższego była zmiana rozstrzygnięcia o kosztach postępowania –
i obciążenie nimi w całości pozwanej na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Na zasądzoną kwotę 1.710,00 zł złożyło się: opłata od pozwu w wysokości 34,00 zł, opłata od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł, wynagrodzenie biegłego w kwocie 600,00 zł oraz 600,00 zł wynagrodzenia pełnomocnika powoda ustalonego na podstawie § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat
za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348).

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Do poniesionych w postępowaniu odwoławczym kosztów, których zwrot należy się powodowi zaliczono opłatę od apelacji (136,00 zł) oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda (600,00 zł) ustalone na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800).