Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

na rozprawie w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Danuta Dadej-Więsyk

Protokolant sekr. sąd. Katarzyna Trafisz

po rozpoznaniu w dniu 2 listopada 2016 roku w Lublinie

sprawy M. B.

z udziałem zainteresowanych M. J. i (...) Sp. z o.o. w L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o przeniesienie odpowiedzialności z tytułu składek

na skutek odwołania M. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 9 września 2013 roku znak: (...)

postanawia:

I odwołanie odrzucić

II zasądzić od M. B. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. kwotę 2400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VIII U 2118/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 września 2013 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. obciążył M. B. jako członka zarządu (...) spółka z o.o. zobowiązaniami spółki z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę w kwocie 28.223,57 zł w tym z tytułu:

- składek na FUS za okres: 08.2008 r. – 01.2010 r. w kwocie 14.468,12 zł plus odsetki za zwłokę,

- składek na FUZ za okres od 08.2008 r. – 01.2010 r. w kwocie 3212,15 zł plus odsetki za zwłokę,

- składek za Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres 08.2008 r. – 01.2010 r. w kwocie 864,30 zł plus odsetki za zwłokę (decyzja – k. 44 a.r.).

W odwołaniu od decyzji złożonej w dniu 23 października 2015 roku M. B. wniósł o przyjęcie odwołania wniesionego po terminie, zaskarżając decyzję w całości. W uzasadnieniu decyzji wskazał, iż zaskarżonej decyzji nigdy nie otrzymał. Nie wie kto odebrał przesyłkę. O decyzji dowiedział się 16 października 2015 r., kiedy doręczono mu upomnienie z ZUS do zapłaty należności określonych decyzją (k. 2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o odrzucenie odwołania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi pełnomocnik organu rentowego wskazał, że skarżona decyzja została wysłana na adres korespondencyjny strony ul. (...), (...)-(...) C. i została doręczona 13.09.2013 r. W dniu 20.10.2015 r. zobowiązany stawił się w siedzibie ZUS i zwrócił się z wnioskiem o wydanie kserokopii decyzji. W dniu 23.10.2015 r. nadano odwołanie w placówce publicznej operatora pocztowego. Organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca odwołał się od decyzji z nadmiernym przekroczeniem ustawowego terminu (k. 4).

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w dniu 8 lipca 2013r. zawiadomił M. B. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie przeniesienia odpowiedzialności na wnioskodawcę jako wiceprezesa zarządu (...) sp. z o.o. za jej zobowiązania obejmujące należności z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres od 08.2008 r. do 01.2010r., Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego za okres od 08.2008 r. do 01.2010 r., Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 08.2008 r. do 01.2010 r.

Zawiadomienie powyższe zostało doręczone osobiście M. B. na adres L., ul. (...)-S. (...) (k. 12 a.u.).

W odpowiedzi na zawiadomienie skarżący w dniu 17.07.2013 r. złożył do organu rentowego pismo z dołączonymi dokumentami w postaci umów sprzedaży udziałów, w którym wskazał adres korespondencyjny ul. (...), (...)-(...) C. (k. 13 a.u.).

W dniu 14.08.2013r. M. B. stawił się w organie rentowym i złożył oświadczenie o zapoznaniu się z dokumentami zgromadzonymi w postępowaniu i ponownie wskazał adres korespondencyjny (...)-(...) C., ul. (...) (k. 27 a.u.).

Na powyższy adres w dniu 21.08.2013 r. zostało M. B. doręczone zawiadomienie o zakończeniu postępowania wyjaśniającego prowadzonego w sprawie wydania decyzji o odpowiedzialności osób ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania (...) sp. z o.o. z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych (k. 28, 29 a.u.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w dniu 9 września 2013 r. wydał dwie decyzje o przeniesieniu odpowiedzialności za zobowiązania

(...) sp. z o.o.

Decyzją nr (...) adresowaną do M. J. stwierdził, iż jako członek zarządu (...) M. J. ponosi odpowiedzialność za jej zobowiązania z tytułu zaległych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Ubezpieczenie Zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w łącznej kwocie 34.622,71 złotych.

Organ rentowy orzekł, iż opisana odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności solidarnej za spółkę oraz z członkiem zarządu w/w spółki (...) za okresy wspólnego pozostawania w zarządzie spółki (k. 32 a.r.).

Natomiast decyzją nr (...) z 9.09.2013 r. adresowaną do M. B. organ rentowy stwierdził, iż jako członek zarządu (...) sp. z o.o. M. B. ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki z tytułu zaległych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Ubezpieczenie Zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w łącznej wysokości 28.223,57 zł, orzekając jednocześnie, iż opisana odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności solidarnej za spółkę oraz z członkiem zarządu w/w spółki (...) za okresy wspólnego pozostawania w zarządzie spółki.

M. J. złożył odwołanie od decyzji z dnia 9.09.2013 r. nr (...) do Sądu Okręgowego w Lublinie. Sąd wezwał do udziału w sprawie M. B. oraz Spółkę (...) sp. z o.o. w L. i wyrokiem z dnia 12 czerwca 2014 roku oddalił odwołanie M. J. od opisanej decyzji (akta VII U 2625/13 tut. Sądu).

Natomiast decyzja z dnia 9.09.2013 r. oraz (...)dot. M. B. została wysłana skarżącemu na adres korespondencyjny strony, wskazany w toku postępowania, (...)-(...) C., ul. (...) doręczona w dniu 13.09.2013 r. (k. 44 i n.au.).

W dniu 22.10.2013 r. organ rentowy wydał postanowienie o sprostowaniu z urzędu oczywistej omyłki pisarskiej w sentencji decyzji z 9.09.2013 r. znak: (...)które również zostało doręczone M. B. na w/w adres korespondencyjny.

M. B. w dniu 20.10.2015 roku zwrócił się do organu rentowego o wydanie decyzji ponoszącej odpowiedzialność na członków zarządu spółki (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem odbioru i w tym dniu otrzymał kserokopie opisanych dokumentów.

W dniu 23 października 2015 r. nadano odwołanie od zaskarżonej decyzji w placówce publicznej operatora publicznego.

Wnioskodawca zeznał, iż nie składał wcześniej odwołania gdyż nie otrzymał decyzji i nie był świadomy decyzji. Powodem dla którego zgłosił się o decyzję mogło być upomnienie o spłacie zaległych zobowiązań. Wiedział o postępowaniu dotyczącym przeniesienia odpowiedzialności i był w ZUS-sie po zakończeniu postępowania. Nie dowiadywał się czy została wydana decyzja gdyż był zajęty swoimi sprawami. Nie potrafił wyjaśnić dlaczego nie odbierał korespondencji w sprawie przeniesienia odpowiedzialności przed organem rentowym i w sprawie przed Sądem dotyczącym M. J..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody z dokumentów. Ich autentyczność w toku procesu nie była kwestionowana przez strony. Ich forma oraz treść nie wzbudziła ponadto wątpliwości co do ich autentyczności z urzędu. Wobec czego zostały one uznane za wiarygodne w całości i jako takie stanowiły pełnowartościowe źródło informacji o okolicznościach faktycznych w sprawie. Nadto Sąd ustalił częściowo stan faktyczny w oparciu o zeznania ubezpieczonego w zakresie poczynionych ustaleń. W tym bowiem zakresie korelują z treścią dokumentacji.

Sąd nie dał wiary zeznaniom skarżącego w zakresie w jakim twierdził, iż nie otrzymał skarżonej decyzji i nie był jej świadomy.

Decyzja została wysłana na adres do korespondencji wskazany przez wnioskodawcę w toku postępowań, i pod którym adresem, jak zeznał przebywał najczęściej. Był to budynek administracyjno-biurowy, w którym skarżący miał swoje biuro oraz wynajmował pomieszczenie dwóm firmom. Listonosz doręczał korespondencję wchodząc do środka budynku. Skarżona decyzja została odebrana pod wskazanym adresem w dniu 13.09.2013 r. pełnoletniemu domownikowi, który zobowiązał się do oddania przesyłki adresatowi. Wnioskodawca zasłaniając się niepamięcią nie wskazał danych osób, które pracowały w przedmiotowym budynku i osoby doręczającej. Trudno dać wiarę zeznaniom wnioskodawcy, iż nie otrzymał spornej decyzji i nie znał jej treści. Skarżący został poinformowany o wszczęciu i zakończeniu postępowania dotyczącego przeniesienia odpowiedzialności, brał udział w tym postępowaniu, składał dowody a tym samym wątpliwe co do prawdziwości są jego twierdzenia, iż nie interesował się faktem wydania decyzji, gdyż był zajęty innymi sprawami. Skarżący nie potrafił również wyjaśnić przyczyn nieodebrania przez niego korespondencji kierowanej przez organ rentowy dotyczącej postanowienia o sprostowaniu oczywistej omyłki w spornej decyzji.

O niewiarygodności zeznań M. B. odnośnie braku wiedzy o treści dotyczącej go decyzji z 9.09.2013 r. świadczy również fakt, iż w sprawie VII U 2625/13 w dniu 3.02.2014 r. osobiście odebrał on m.in. odpis odwołania M. J. i odpowiedzi na odwołanie organu rentowego, w której to organ na stronie drugiej odpowiedzi wskazuje, iż decyzją z dnia 9.09.2013 r. nr (...) Zakład stwierdził, iż Pan M. B. jako członek zarządu (...) sp. z o.o. ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki z tytułu nieopłaconych składek w łącznej kwocie 28.223,57 zł z powołaniem kart akt ubezpieczeniowych.

Pozostałych wezwań w opisanej sprawie skarżący pomimo wielokrotnych ponowień nie odbierał z placówki pocztowej.

Odwołanie M. B. od zaskarżonej decyzji podlega odrzuceniu.

Stosowanie do art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Zgodnie z przywołanym przepisem uchybienie terminowi wniesienia odwołania powoduje jego odrzucenie, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Wskazane przesłanki muszą być spełnione łącznie, a ciężar wykazania tych warunków spoczywa na wnoszącym odwołanie, (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 września 2012 roku, sygn. III AUz 73/12; postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 7 sierpnia 2012 roku, sygn. III AUz 174/12; postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27 marca 2012 roku, sygn. III AUz 77/12). W orzecznictwie podkreśla się, że dokonanie oceny, czy przekroczenie terminu było nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się, pozostawione jest uznaniu sądu. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2006 roku, sygn. III UK168/05 °raz postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 26 lutego 2014 roku, sygn. III AUz 12/14).

Dokonując oceny ziszczenia się drugiego z warunków, tj. czy przekroczenie terminu do wniesienia odwołania, które nie było nadmierne, nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującej się, należy wskazać, zgodnie z poglądami wyrażonymi w nauce przedmiotu i orzecznictwie, że użyte w art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. pojęcie "przyczyny niezależne" jest szersze od pojęcia "brak winy" w rozumieniu art. 168 § 1 k.p.c. W konsekwencji niektóre zachowania zawinione (w okolicznościach danej sprawy np. nieznajomość przepisów - zob. J. Gudowski (w:) T. Ereciński (red.), Kodeks postępowania cywilnego..., t. II, s. 723) nie wyłączają uznania przekroczenia terminu do złożenia odwołania za niezależne od wnoszącego odwołanie, (uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 1996 roku, sygn. II URN 63/95) Jednakże w ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie wskazany pogląd nie znajduje zastosowania, bowiem ubezpieczony nie powołał żadnych okoliczności, które mogłyby uzasadniać uznanie przekroczenia terminu do wniesienia odwołania za mające miejsce z przyczyn niezależnych od skarżącego.

Nie budzi żadnych wątpliwości, iż dla stwierdzenia, czy przewidziany w cytowanym na wstępie art. 477 ⁹ § 1 k.p.c. termin do wniesienia odwołania od decyzji organu rentowego został zachowany, podstawowe znaczenie ma ustalenie daty doręczenia decyzji odwołującemu się. W tym zakresie kierować się należy regułami ustanowionymi w postępowaniu administracyjnym, ponieważ faza poprzedzająca postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ma charakter postępowania administracyjnego.

Fakt doręczenia pisma określonej osobie fizycznej w oznaczonym czasie i miejscu może być stwierdzony wtedy, kiedy jest pewne, że otrzymała je właściwa osoba (doręczenie nastąpiło bezpośrednio do rąk adresata - art. 42 k.p.a., tzw. doręczenie właściwe), lub kiedy spełnione zostały warunki określone w art. 43 i 44 k.p.a. (tzw. doręczenie zastępcze). Według powołanych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy (art. 42 § 1 k.p.a.), a w przypadku nieobecności adresata w mieszkaniu - pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi (art. 43 zdanie pierwsze k.p.a.).

Decyzja została wysłana przez organ rentowy na adres do korespondencji wskazany przez wnioskodawcę.

„1. Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą nie jest jednostką organizacyjną, której stanowi art. 45 k.p.a. Z tego też względu osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą należy doręczać pisma w postępowaniu administracyjnym tak, jak każdej innej osobie fizycznej, zgodnie z dyspozycją art. 42 § 1-3 k.p.a.

2. Co do zasady, miejsce prowadzenia działalności gospodarczej przez osobę fizyczną jest miejscem pracy w rozumieniu art. 42 § 1 k.p.a. Nie oznacza to jednak, że w sytuacji, innej niż wskazanie przez stronę adresu prowadzenia działalności (miejsca pracy), jako miejsca doręczania pism, prawnie bezskuteczne jest doręczenie osobie fizycznej pism w jej mieszkaniu” (wyrok NSA W-wa z 20.01.2015 r. II GSK 1956/13).

Zaskarżona decyzja została doręczona dorosłemu domownikowi, który podjął się oddania pisma adresatowi, w dniu 13.09.2013 r. a okoliczność kiedy skarżący zapoznał się z jej treścią nie ma znaczenia dla biegu terminu do złożenia odwołania i wynika tylko ze sposobu prowadzenia swoich spraw przez ubezpieczonego.

W pierwszym rzędzie należy podnieść, że doręczenie zaskarżonej decyzji z 9.09.2013 r. na adres korespondencyjny nastąpiło skutecznie, pomimo braku poprawności opisania osoby, która podjęła się oddania pisma adresatowi. Wnioskodawca miał świadomość zakończenia postępowania dotyczącego przeniesienia odpowiedzialności i trudno uznać za wiarygodne, iż gdyby nie otrzymał decyzji nie interesowałby się wynikiem postępowania. Gdyby faktycznie decyzja nie została mu doręczona, skarżący powziąwszy wiadomość o jej treści i dacie wydania w oparciu o doręczoną mu 3.09.2014 r., opisaną wyżej odpowiedź na odwołanie, powinien podjąć próby wyjaśnienia w organie rentowym już w tej dacie. Skarżący nie podjął jednak żadnych działań, w tym kierunku a do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych udał się dopiero w październiku 2015 r. po otrzymaniu upomnienia dotyczących spłaty zaległych zobowiązań.

Niezależnie od tego, skonstruowany przez skarżącego zarzut nieotrzymania decyzji z 9.09.2013 r. stoi w sprzeczności ze stanem faktycznym sprawy, z którego wynika, że z treścią decyzji i pouczeniem skarżący miał możliwość zapoznania się już w dniu 3.02.2014 r. Z doręczonych w tej dacie przez Sąd Okręgowy w sprawie z odwołania M. J. pism dowiedział się bowiem, że "wobec jego osoby toczyło się postępowanie mające za przedmiot określenie odpowiedzialności odwołującego za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek ZUS przez spółkę (...) (...)oraz że w stosunku do niego została wydana decyzja. Zignorowanie przez skarżącego tej informacji i zaniechanie podjęcia działań zmierzających do jej potwierdzenia oraz złożenia odwołania od wydanej w stosunku do niego decyzji nie może być uznane za przyczyny od skarżącego niezależnie, a wniesienie odwołania po upływie około dwóch lat od zapoznania się z treścią decyzji i zawartym w niej pouczeniem nie może być ocenione jako nienadmierne w rozumieniu art. 477 ⁹ § 3 k. p. c.

Niezłożenie odwołania w terminie nie było spowodowane przyczynami od skarżącego niezależnymi, ale wynikało z jego świadomego i celowego działania, ukierunkowanego na uniknięciu odbioru przesyłek, ignorowania informacji o wydaniu wobec niego zaskarżonej decyzji, pomimo otrzymania odpowiedzi na odwołanie z opisaną treścią dotyczącej go decyzji. Odwołanie skarżący złożył z około dwuletnim opóźnieniem po otrzymaniu upomnienia do zapłaty i podjętej przez siebie decyzji o wyjaśnieniu spraw spółki.

Wobec ustalenia, że nie ziściły się przesłanki wymienione w art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. Sąd orzekł jak w postanowieniu.

Orzeczenie o kosztach uzasadnia treść przepisu art. 98 k.p.c. oraz § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 6 pkt. 5 w rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu biorąc pod uwagę niezbędny nakład pełnomocnika, charakter sprawy i wkład pracy radcy prawnego związany ze sporządzeniem odpowiedzi na odwołanie i stawiennictwa na posiedzenia.