Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy w Chełmnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2016 r. w Chełmnie

sprawy z powództwa: W. P. i P. D. (...) Spółka Cywilna w Z.

przeciwko: Zespołowi (...) w C. Samodzielnemu Publicznemu (...)

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego Zespołu (...) w C. Samodzielnego Publicznego (...) solidarnie na rzecz powódek W. P. i P. D. (...) Spółka Cywilna w Z. kwotę 2 413,74 zł (dwa tysiące czterysta trzynaście złotych i siedemdziesiąt cztery grosze) wraz z:

-

ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 2 253,64 zł od dnia 16 maja 2016r. do dnia zapłaty,

-

ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 160,10 zł od dnia 20 maja 2016r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  Zasądza od pozwanego na rzecz powódek solidarnie kwotę 4 955 zł (cztery tysiące dziewięćset pięćdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia Sądu Rejonowego

Monika Mleczko - Pawlikowska

Sygn. akt I C 487/16

UZASADNIENIE

Powódki W. P. i P. D. prowadzące działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej Przedsiębiorstwo (...) cywilna z siedzibą w Z. reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosły o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, aby pozwany zapłacił na ich rzecz (in solidum) kwotę 11.624,10 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz koszty procesu według norm przepisanych, w tym kwotę 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 34 zł (2 x 17 zł) tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, z tym jednak zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia do rąk jednej z powódek zwalnia pozwanego z obowiązku świadczenia względem drugiej powódki.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powódek wskazał, iż powódki w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej (powódka P. D. posługiwała się wcześniejszym nazwiskiem P.), zawarły z pozwanym w dniu 12 sierpnia 2015 r. umowę nr (...), której przedmiotem była sukcesywna dostawa produktów określonych w pakiecie nr 2 w asortymencie, ilości i cenach określonych w ofercie. W toku wykonywania umowy, stosownie do jej §1 ust. 1 i § 3, powódki wystawiły faktury VAT, które zostały szczegółowo opisane w tabeli. Pozwany nie zgłaszał jakichkolwiek zastrzeżeń co do sposobu i jakości wykonywania umowy przez powódki, nie było też wszczynane postępowanie reklamacyjne. W związku z opóźnieniem w zapłacie, pismem z dnia 10 maja 2016 r., wezwano pozwanego do zapłaty zaległych należności. Pozwany nigdy nie zakwestionował ciążącego na nim obowiązku zapłaty należności ujętych w wezwaniu, ani co do zasady, ani co do wysokości, ale do dnia wniesienia pozwu, nie uiścił należności wynikających z faktur. W dalszej części uzasadnienia wyszczegółowiono jakie kwoty składają się na kwotę dochodzą pozwem (należność główna wynikająca z niezapłaconych faktur, skapitalizowane odsetki w wysokości odsetek za zwłokę na podstawie art. 56§ 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. ordynacja podatkowa od dnia następnego po dniu płatności do dnia poprzedzającego wytoczenie powództwa, oraz kwoty tytułem rekompensaty stanowiącej równowartość zryczałtowanego odszkodowania w kwocie 40 Euro, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych).

W dniu 30 maja 2016r. pełnomocnik powódek złożył pismo procesowe, w którym cofnął (bez zrzeczenia się roszczenia) pozew w części, tj. co do kwoty 9 210,36 zł i wniósł o umorzenie postępowania w tym zakresie. W pozostałym zakresie powódki wniosły o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, by pozwany zapłacił na ich rzecz in solidum kwotę 2 413,74 zł. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 2.253,64 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty l60,10 zł od dnia 19 maja 2016 r. do dnia zapłaty z tym jednak zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia do rąk jednej z powódek zwalnia pozwanego z obowiązku świadczenia względem drugiej powódki oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pisma pełnomocnik powódek wskazał, iż w dniu 18 maja 2016 r. pozwany zapłacił na rzecz powódek kwotę 9.214,99 zł. W tytule przelewu pozwany wskazał, że płaci należności objęte niniejszym pozwem, wskazując także, w jakim zakresie każda z wierzytelności ma zostać zaspokojona. Powód zaliczył powyższą wpłatę, stosownie do regulacji art. 451 § 1 zd 2 k.c., w pierwszej kolejności na związane z tym długiem zaległe należności uboczne w postaci odsetek oraz w pozostałym zakresie na kwoty należności głównej, przedstawiając szczegółowy sposób zarachowania. W związku z tym powódki cofnęły pozew w zakresie dochodzonych w pozwie odsetek skapitalizowanych w łącznej kwocie 155,47 zł oraz w zakresie należności głównych w kwocie 9.054,89 zł. Do zapłaty pozostały: kwota 160,10 zł tytułem pozostałych do zapłaty należności głównych, stwierdzonych załączonymi do pozwu fakturami VAT, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 19 maja 2016 r. do dnia zapłaty oraz 2.253,64 zł tytułem tzw. rekompensat z art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, opisanych szczegółowo w pozwie, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Powódki wskazały, iż pozwany spełnił swoje roszczenie po wytoczeniu powództwa, należy go zatem uznać za przegrywającego sprawę, a tym samym zobowiązanego do zwrotu kosztów procesu od kwoty w wysokości roszczenia istniejącego w chwili wytoczenia powództwa.

Zarządzeniem z dnia 17 czerwca 2016r. stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i w postępowaniu upominawczym i skierowano sprawę do rozpoznania w postępowaniu zwykłym.

Postanowieniem z dnia 1 sierpnia 2016r., które uprawomocniło się w dniu 17 sierpnia 2016r. umorzono postępowanie co do kwoty 9 210,36 zł., na którą składała się kwota 9 054,89 zł tytułem należności głównej oraz kwota 155,47 zł tytułem skapitalizowanych odsetek oraz zwrócono powodom ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Chełmnie kwotę 461 zł tytułem uiszczonej opłaty od pozwu (w zakresie cofniętego powództwa co do kwoty należności głównej).

W odpowiedzi na pozew pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o oddalenie powództwa z uwagi na zapłacenie wszystkich należności dochodzonych pozwem (dwa przelewy na kwotę 9 214,99 zł i 2 358,18 zł) przez pozwanego oraz o zasądzenie od powodów kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z uwagi na treść art. 101 kpc.

W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanego potwierdził, iż pozwanego z powódkami łączyła umowa, jednocześnie nie kwestionując objętych pozwem faktur. Zdaniem pozwanego powództwo było przedwczesne, albowiem powód nie podjął wcześniej działań zmierzających do ugodowego załatwienia sporu. Natomiast wezwanie do zapłaty wystosował w dniu 10 maja 2016r. określając termin płatności na dzień 13 maja 2016r., tymczasem wezwanie to zostało doręczone pozwanemu dopiero w dniu 16 maja 2016r., a więc po wyznaczonym terminie zapłaty. Pozwany zapłacił powódkom dochodzone roszczenie w dniu 18 maja 2016r. przyjmując, iż jest zobowiązany do zapłaty w terminie 3 dni od dnia doręczenia mu wezwania do zapłaty, czyli do dnia 19 maja 2016r. Pozwanego nie dał podstaw do wytoczenia powództwa, uznając roszczenie przy pierwszej czynności jeszcze na etapie przedprocesowym.

W kwestii zaś żądania zapłaty odszkodowania wskazanego w art. 10 ust 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, zdaniem pozwanego z uwagi na przedwczesność roszczenia, brak jest podstaw do żądania tego odszkodowania. Roszczenie takie nie zostało sformułowane w wezwaniu do zapłaty, po wtóre z doświadczenia życiowego wynika, iż przedsiębiorca nie będzie dochodził samodzielnie tego odszkodowania, gdyż liczy on, że po zakończeniu umowy uda mu się podpisać kolejną umowę z tym samym podmiotem – tu z pozwanym. W dalszej części pisma pełnomocnik powoda, wskazał, iż pozew obarczony jest brakami formalnymi, które nie pozwalają mu na nadanie dalszego biegu mianowicie nie zawiera wymagania określonego w art. 187§ 1 pkt 3 kpc.

W piśmie procesowym dnia 15 września 2016r. złożonym w wykonaniu zobowiązania Sądu pełnomocnik powódek wskazał, iż załączony przez pozwanego przelew na kwotę 9 214,99 zł został uwzględniony przez powódki w konsekwencji czego doszło do cofnięcia pozwu i wydania postanowienia Sądu o umorzeniu postępowania co do kwoty 9 210,36 zł. Przelew zaś z dnia 11 sierpnia 2016r. dotyczył innej sprawy o czym świadczą numery faktur wskazanych w przelewie. Co do żądania zasądzenia kosztów procesu w trybie art. 101 kpc, pełnomocnik powódek podniósł, iż pozwany dał powód do wytoczenia niniejszego powództwa, gdyż od dłuższego czasu nie płacił swych wymagalnych należności.

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 12 sierpnia 2016r. zawarta została pomiędzy Zespołem (...) w C. – zamawiającym a Przedsiębiorstwem (...) Spółka cywilna W. P., P. P. (2) z siedzibą w Z. – wykonawcą, umowa dostawy produktów, w zakresie pakietów, o których mowa w § 1 ust 3 dla zamawiającego w asortymencie, ilości i cenach określonych w ofercie. W myśl § 3 ust. 1 umowy zapłata za dostarczony i przyjęty towar miała nastąpić poleceniem przelewu na rachunek bankowy wykonawcy w ciągu 30 dni od daty otrzymania poprawnie wystawionej faktury VAT zamawiającemu.

/dowód: umowa k. 13-15/

W toku wykonywania umowy, powódki w związku z dostarczonym towarem wystawiły pozwanemu następujące faktury VAT:

-

z dnia 30 listopada 2015 r. numer (...) z terminem płatności: 30 grudnia 2015 r. na kwotę 1.009,80 zł,

-

z dnia 11 grudnia 2015 r., numer (...) , z terminem płatności: 10 stycznia 2016 r. na kwotę 1.198,80 zł,

-

z dnia 28 grudnia 2015 r., numer (...) , z terminem płatności: 27 stycznia 2016 r. na kwotę 851,04 zł,

-

z dnia 11 stycznia 2015 r., numer (...), z terminem płatności: 10 lutego 2016r. na kwotę 970,92 zł,

-

z dnia 12 stycznia 2016 r., numer (...), z terminem płatności: 11 lutego 2016 r. na kwotę 63,72 zł.,

-

z dnia 25 stycznia 2016 r., numer (...) , z terminem płatności: 24 lutego 2016 r. na kwotę 700,38 zł,

-

z dnia 28 stycznia 2016 r., numer (...), z terminem płatności: 27 lutego 2016 r. na kwotę 171,72 zł,

-

z dnia 11 lutego 2016 r. (korekta 15 lutego 2016 r.) (...) (korekta (...)), z terminem płatności: 12 marca 2016 r. (korekta 16 marca 2016 r.) na kwotę 1.058,40 zł (korekta 898,56 zł),

-

z dnia 25 luty 2016 r., numer (...), z terminem płatności: 26 marca 2016 r. na kwotę 669,60 zł

-

z dnia 3 marca 2016 r., numer (...), z terminem płatności: 2 kwietnia 2016 r. na kwotę 698,22 zł

-

z dnia 10 marca 2016 r., numer (...), z terminem płatności: 9 kwietnia 2016 r. na kwotę 317,95 zł

-

z dnia 22 marca 2016 r., numer (...), z terminem płatności: 21 kwietnia 2016 r. na kwotę 689,04 zł

-

z dnia 31 marca 2016 r., numer (...), z terminem płatności: 30 kwietnia 2016 r. na kwotę 975,24 zł.

/dowody: faktury k. 16-30/

Pozwany nie zgłaszał jakichkolwiek zastrzeżeń co do sposobu i jakości wykonywania umowy przez powódki, nie było też wszczynane postępowanie reklamacyjne. Należności wynikające z powyższych faktur nie zostały zapłacone w terminach określonych w fakturach

/okoliczność bezsporna/

Pismem z dnia 10 maja 2016r. doręczonym pozwanemu w dniu 16 maja 2016r. powódki wezwały pozwanego do zapłaty należności wynikających z przedmiotowych faktur (łącznie 9 214,99 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie) w terminie do dnia 13 maja 2016r.

/dowody: wezwanie do zapłaty k. 31, dowód nadania k. 32, dowód doręczenia k. 33/

W dniu 18 maja 2016r. pozwany uiścił przelewem kwotę 9 214,99 zł tytułem faktur objętych żądaniem pozwu.

/dowód: potwierdzenie przelewu k. 44, 55/

W dniu 11 sierpnia (...). pozwany uiścił przelewem kwotę 2 358,18 zł ze wskazaniem, iż przelew dokonany jest tytułem faktur (...); (...) – 794,88.

/dowód: potwierdzenie operacji k. 55v./

Są zważył co następuje.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zaoferowany przez strony materiał dowodowy w postaci dowodów z dokumentów. Za wiarygodne uznano zgromadzone w sprawie dokumenty, gdyż były jasne i kompletne. Ponadto ich prawdziwość nie została zakwestionowana przez strony, a i Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich prawdziwości.

Przechodząc do rozważań prawnych, na wstępie należało odnieść się do zarzutu procesowego pełnomocnika pozwanej. Wniósł on o oddalenie pozwu z uwagi na braki formalne – niespełnienie przez pozew wymogów wskazanych w art. 187§ 1 pkt 3 kpc, a więc nie zawarcie w pozwie informacji czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienia przyczyn ich niepodjęcia. W ocenie Sądu niewskazanie takiej informacji nie jest brakiem pozwu, który uniemożliwia nadanie pozwowi dalszego biegu, a tym samym skutkującym zwrotem pozwu. Informację taką Sąd może otrzymać na pierwszej rozprawie.

W niniejszej sprawie fakt zawarcia umowy dostawy pomiędzy stronami, fakt dostarczenia towarów przez powódki pozwanemu, wystawienia faktur, wysokości cen za poszczególne towary oraz terminów zapłaty nie był kwestionowany przez żadną ze stron. Bezspornym było również to, iż pozwany nie uiścił kwot objętych fakturami w terminach oznaczonych w fakturach. Pozwany nie kwestionował również sposobu wyliczenia skapitalizowanych odsetek za opóźnienie od należności głównych jak i wyliczenia poszczególnych kwot tytułem rekompensaty stanowiącej równowartość zryczałtowanego odszkodowania w kwocie 40 Euro, o którym mowa w art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Zatem sąd przyjął wyliczenia wskazane przez powoda, w tym wysokość kwot rekompensat według kursów Euro – średniego kursu ogłoszonego przez NBP ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne ujęte w poszczególnych fakturach stało się wymagalne.

Pozwany w zasadzie kwestionował pozew w zakresie żądania zapłaty kwoty 155,47 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za zwłokę za okres od dnia następnego pod dniu płatności do dnia poprzedzającego wytoczenie powództwa (uznając wytoczenie powództwa za przedwczesne) oraz kwoty 2 253,64 zł tytułem rekompensat określonych w art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

W myśl art. 605 kodeksu cywilnego, przez umowę dostawy dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczania częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny.

Bezspornym było, iż powódki wywiązały się z dostawy dostarczając pozwanemu towar i wystawiając faktury z terminem zapłaty 30 dni. Zatem po upływie terminu zapłaty każdej z faktur, należności z niej wynikające były wymagalne. Od tego dnia powódki –wierzycielki mogły naliczać odsetki za opóźnienie w płatnościach. (art. 481§ 1 kc).

Pozwany w dniu 18 maja 2016r. dokonał zapłaty kwoty 9 214,99 zł Kwota ta obejmowała jedynie należność główną be należności ubocznych (jak wynikało z opisu tytułu zapłaty na poleceniu przelewu). Powódki zarachowały tę kwotę w pierwszej kolejności na związane z długiem zaległe należności uboczne w postaci odsetek oraz w pozostałym zakresie na kwoty należności głównej, zgodnie z dyspozycją art. 451§ 1 zd 2 kc. W związku z tym faktem Sąd wydał postanowienie o umorzeniu postępowania co do kwoty 9 210,36 zł., na którą składała się kwota 9 054,89 zł tytułem należności głównej oraz kwota 155,47 zł tytułem skapitalizowanych odsetek. Postanowienie to nie zostało zaskarżone przez pozwanego. Zatem w niniejszym postępowaniu Sąd badał jedynie zasadność żądania kwot 160,10 zł tytułem pozostałych do zapłaty należności głównych, stwierdzonych załączonymi do pozwu fakturami VAT, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 19 maja 2016 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 2.253,64 zł tytułem tzw. rekompensat z art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Na marginesie tylko zauważyć należało, iż zgodnie z dyspozycją art. 451§ 1 kc, dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne. W zasadzie o sposobie zarachowania wpłaty na poczet długu decyduje wola dłużnika, wyrażona przy zapłacie w sytuacji, gdy dłużnik ma kilka długów wobec tego samego wierzyciela. Dłużnik, o ile w ramach zaspokajanego długu nie występują zaległe należności uboczne (np. odsetki), nie jest ograniczony w zakresie dokonanego wyboru (tak F. Zoll (w:) System prawa prywatnego, t. 6, Suplement, 2010, s. 44). Natomiast w przypadku, gdy w ramach danego długu występują świadczenia uboczne, to prawo dłużnika jest tamowane uprawnieniami wierzyciela, który ma prawo zaspokojenia z tego, co przypada na rachunek danego długu, przede wszystkim zaległych należności ubocznych oraz zalegających świadczeń głównych. W stosunku do sposobu zarachowania dokonanego przez wierzyciela dłużnikowi nie przysługuje prawo sprzeciwu. Głównym motywem przyznania wierzycielowi przywileju modyfikowania oczekiwanego przez dłużnika sposobu zarachowania wpłat jest wzgląd na okoliczność, że świadczenia, co do których wierzycielowi przyznano prawo decydowania o sposobie zarachowania, przedawniają się w krótszym czasie niż świadczenia główne. W wypadku istnienia jednego długu wraz z należnościami ubocznymi wierzyciel nie jest związany wyborem sposobu zaliczenia zapłaty dokonanym przez dłużnika (tak F. Zoll (w:) Komentarz..., Suplement, s. 45). Nawet wtedy, gdy dłużnik, spełniając świadczenie, wyraźnie stwierdzi, że spłaca należność główną, wierzyciel nie jest wyborem związany i może zaliczyć wpłatę na należności uboczne (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2004 r., IV CK 211/03. (tak Z. Gawlik Komentarz do art. 451 kodeksu cywilnego system prawny LEX).

Reasumując, Sąd uznał, iż powódki w sposób poprawny zaliczyły uiszczoną przez pozwanego kwotę 9 210,36 zł na poczet należności ubocznych od każdej z kwot objętej konkretną fakturą oraz na poczet kwot należności głównych. Ponieważ w pozwie powódki domagały się zasądzenia kwoty 9 370,46 zł tytułem należności głównej oraz kwoty 155,47 zł tytułem skapitalizowanych odsetek, a powód zapłacił kwotę 9 210,36 zł, to do zapłaty faktycznie pozostała kwota 160,10 zł tytułem należności głównej. Na poczet tej należności nie mogły zostać zaliczone środki uiszczone przelewem w dniu 11 sierpnia 2016r. opiewającym na kwotę 2 358,18 zł albowiem kwota ta zaliczona została przez pozwanego – dłużnika na poczet konkretnych należności wskazanych w tytule przelewu, a obejmujących ściśle oznaczone faktury wystawione w 2016r. Ponadto pełnomocnik pozwanej, nie kwestionował, iż strony nadal pozostają ze sobą w kontaktach handlowych a powódki nadal dostarczają pozwanemu towary w ramach zawartej umowy.

W kwestii zaś żądania przez powódki kwoty 2 253,64 zł tytułem tzw. rekompensat z art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. 2013r., poz. 403 ze zm.), wskazać należało, iż w niniejszej sprawie spełnione zostały przesłanki żądania przez powódki zapłaty tych kwot.

Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 1 powołanej ustawy, wierzycielowi od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności.

W myśl zaś art. 2 pkt 1 i 3 ustawa ta ma zastosowanie do transakcji handlowych, których wyłącznymi stronami są: przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.) oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) W niniejszej sprawie powódki jak i pozwany są podmiotami do których ma zastosowanie przedmiotowa ustawa.

Artykuł 8 wskazanej ustawy precyzuje, w jakich sytuacjach wierzycielowi przysługują odsetki od dłużnika. I tak w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie; 2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. Ustęp 2 powołanego przepisu wskazuje, iż termin zapłaty określony w umowie nie może przekraczać 30 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, a w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 2-4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, termin ten nie może przekraczać 60 dni.

W niniejszej sprawie w ocenie Sądu powódki – wierzycielki nabyły uprawnienie do odsetek o których mowa w art. 8 ust. 1 (spełniły swoje świadczenie i nie otrzymały zapłaty w terminie określonym w umowie). Tym samym nabyły również prawo do żądania równowartości kwoty 40 euro , stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności określoną w art. 10 ustawy. Podkreślić należało, iż zgodnie z poglądem wyrażonym w Uchwale Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2015r. (III CZP 94/15) rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro, przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. 2013, poz. 403), przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione. Roszczenie o rekompensatę powstaje po upływie terminów zapłaty ustalonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 tej ustawy. W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy wskazał, iż przewidziane w art. 10 u.t.z. uprawnienie wierzyciela jest oderwane od spełnienia przez niego dodatkowych warunków poza tym, że spełnił on swoje świadczenie oraz nabył prawo do żądania odsetek. Jest to uprawnienie, które nie zależy od tego, czy wierzyciel poniósł w konkretnej sytuacji jakikolwiek uszczerbek związany z spełnieniem przez dłużnika jego świadczenia z opóźnieniem. O tym, że powstanie tego uprawnienia nie jest związane ze szkodą świadczą przynajmniej dwie okoliczności. Ustawodawca wyraźnie stwierdza, że chodzi o rekompensatę, przy tym rozumianą nie jako wyrównanie konkretnego uszczerbku, który wierzyciel musi wykazać, ale jako zryczałtowaną rekompensatę za koszty, które musi on ponosić w związku z odzyskiwaniem należności. Ponadto w art. 10 ust. 2 u.t.z. przewiduje się, że jeżeli wierzyciel poniesie wyższe koszty odzyskiwania należności, przysługuje mu w uzasadnionej wysokości, zwrot tej nadwyżki. Celem tej regulacji, nie jest rekompensata wierzycielowi kosztów jakie poniósł on w związku z dochodzeniem należności odnoszących się do konkretnej transakcji, lecz skłonienie dłużnika do zapłaty w terminach określonych w ustawie oraz stanowiącej podstawę jej wprowadzenia do prawa polskiego, Dyrektywie (...). Skoro zaś celem tej Dyrektywy jest zwalczanie opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych, to uprawnienie do żądania od dłużnika zryczałtowanego zwrotu kosztów odzyskiwania należności, należy postrzegać jako jeden ze środków służących realizacji tego celu.

W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu istotne jest również, że jeżeli strony transakcji handlowych zastrzegły w umowie, że dostarczanie towarów będzie następowało sukcesywnie, uprawnienie do kwoty, o której mowa art. 10 ust. 1 ustawy przysługuje odrębnie od każdej niezapłaconej faktury. W § 1 umowy strony wprost zastrzegły, że przedmiot umowy będzie realizowany sukcesywnie, natomiast w § 3 ustalono, że pozwany będzie płacił powodowi za poszczególne towary na podstawie różnych faktur VAT. Wobec powyższego w ocenie Sądu powódki miały prawo domagać się od pozwanego kwoty 40 Euro jako rekompensaty za koszty odzyskiwania należności od każdej ze wskazanych faktur. Bezspornym było, iż każda z kwot wyszczególnionych w poszczególnych fakturach była zapłacona po ustalonym 30 dniowym terminie płatności. Zatem od każdej z nich powódki nabyły uprawnienie do żądania odsetek o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Ponieważ pozwany nie zakwestionował sposobu przeliczenia kwoty 40 euro na złotówki, Sąd przyjął za prawidłową kwotę wskazaną w szczegółowym wyliczeniu powódek tj. łączną kwotę 2 253,64 zł z tytułu rekompensat za koszty odzyskiwania należności objętych każdą z faktur będących przedmiotem pozwu.

Reasumując Sąd uznał żądanie powódek o zasądzenie kwoty 2 413,74 zł za uzasadnione, tj. co do kwoty 160,10 zł z tytułu należności głównej, o czym orzeczono na podstawie art. 605 kc oraz co do kwoty 2 253,64 zł o czym orzeczono na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. 2013r., poz. 403 ze zm.) jak w punkcie I sentencji wyroku.

Kwoty te zasądzono solidarnie na rzecz powódek – wspólniczek spółki cywilnej, albowiem wspólnicy spółki cywilnej ponoszą za zobowiązania odpowiedzialność solidarną, zatem dłużnik w stosunku do nich również ponosi odpowiedzialność solidarną. Nie ma tu mowy o odpowiedzialności in solidum czyli tzw. solidarności niewłaściwej. Ten rodzaj zobowiązania ma miejsce wówczas, gdy po stronie zobowiązanej występuje kilku dłużników. (tylko i wyłącznie po stronie zobowiązanej, a nie uprawnionej) Ponadto brak jest wspólnego przepisu ustawy lub jednej czynności prawnej kreujących taką formę odpowiedzialności. Każdy z dłużników odpowiada na innej podstawie prawnej, natomiast za tym, by wierzyciel otrzymał tylko jedno świadczenie przemawiają względy słuszności.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481§ 1 kc. Zróżnicowano rodzaj odsetek od poszczególnych należności. Mianowicie:

-

od kwoty 2 253,64 zł (kwota rekompensat) zasądzono ustawowe odsetki za opóźnienie od dnia 16 maja 2016r. (dnia wniesienia powództwa) do dnia zapłaty, gdyż zgodnie z art. 10 ustawy o transakcjach handlowych rekompensaty te należą się wierzycielowi od chwili nabycia uprawnień do żądania odsetek o których mowa w art. 8 ust 1 ustawy, zatem na dzień wniesienia powództwa były one już wymagalne.

-

od kwoty 160,10 zł (należności głównej) zasądzono ustawowe odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 20 maja 2016r. (a więc po upływie 3 dniowego terminu określonego w wezwaniu do zapłaty z dnia 10.05.2016r. doręczonym pozwanemu w dniu 16 maja 2016r.) do dnia zapłaty.

Zdaniem Sądu powódki nie mogły domagać się zasądzenia odsetek ustawowych od należności głównych. Zgodnie bowiem z treścią art. 7 ust 1 ustawy (w brzmieniu obowiązującym na dzień zawarcia umowy, tj. na dzień 12.08.2015r.), jeżeli dłużnik w terminie określonym w umowie albo wezwaniu nie dokona zapłaty na rzecz wierzyciela, który spełnił określone w umowie świadczenie niepieniężne, wierzycielowi przysługują bez odrębnego wezwania odsetki w wysokości odsetek za zwłokę na podstawie art. 56 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, chyba że strony ustaliły wyższe odsetki za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty. Wskazać należy, że w umowie strony nie ustaliły sposobu rozliczania odsetek za opóźnienie. Sąd podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Warszawie wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 5 września 2014r. w sprawie I ACa 287/14, że w przypadku spełnienia warunków zastosowania art. 7 ustawy z 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych jako przepisu szczególnego wyłączone jest stosowanie normy ogólnej wyrażonej w art. 481§ 2 k.c. O odsetkach od kwoty 160,10 zł Sąd orzekł na podstawie art. 7 ust. 1 powyższej ustawy w zw. z art. 56 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Z tego względu Sąd w pkt II oddalił powództwo w zakresie żądania przez powoda odsetek ustawowych.

O kosztach procesu orzeczono na postawie art. 98 kpc w myśl zasady odpowiedzialności strony za wynik postępowania. Zasądzona kwota obejmowała następujące kwoty: 4 800 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika powódek – radcy prawnego, 34 zł tytułem opłaty skarbowej od dokumentów stwierdzających udzielenie pełnomocnictwa i kwotę 121 zł tytułem opłaty od pozwu (kwotę 461 zł zwrócono przy umorzeniu postępowania).

Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania art. 101 kpc w zakresie zasądzenia kosztów procesu, jak o to wnosił pełnomocnik pozwanego, gdyż nie zostały spełnione przesłanki pozwalające na zastosowanie tego przepisu: tj. nie danie powodu do wytoczenia powództwa oraz uznanie powództwa przy pierwszej czynności procesowej. Przesłanki określone w art. 101 kpc muszą zostać spełnione łącznie. W niniejszej sprawie pozwany dał powód do wytoczenia powództwa, albowiem terminy zapłaty były ściśle oznaczone, a pozwany nie spełnił należności w terminie, ponadto nie uznał całości powództwa przy pierwszej czynności procesowej kwestionując żądanie pozwu w zakresie rekompensat.