Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu w III Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Magdalena Grzybek

Protokolant: st. prot. sąd. Agnieszka Klimczak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań – Stare Miasto w Poznaniu - Moniki Rutkowskiej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 roku

w sprawie B. B. , syna R. i J. z domu H., ur. (...) w P.,

z urzędu

w przedmiocie wydania wyroku łącznego wobec skazanego prawomocnymi wyrokami:

I.  wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 17 kwietnia 2014 roku, sygn. akt III K 644/13, za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k., popełnione w dniu 6 kwietnia 2012 roku, na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat tytułem próby oraz na karę grzywny w wysokości 40 stawek dziennych po 10 zł,

II.  wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 24 listopada 2014 roku, sygn. akt III K 175/14 za:

a)  przestępstwo z art. 270 § 1 k.k. i art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. z zw. z art. 12 k.k., popełnione w okresie od 24 do 30 sierpnia 2011 roku, na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz na karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych po 30 zł,

b)  przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. art. 12 k.k., popełnione w okresie od 21 marca 2012 roku do 2 kwietnia 2012 roku, na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz na karę grzywny w wysokości 80 stawek dziennych po 30 zł,

c)  przestępstwo z art. 300 § 2 k.k., popełnione w dniu 31 stycznia 2013 roku, na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,

przy czym w/w jednostkowe kary pozbawienia wolności i kary grzywny połączono i sprowadzono do kary łącznej 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 6 lat tytułem próby oraz kary łącznej grzywny w wysokości 120 stawek dziennych po 30 zł, postanowieniem z dnia 13 czerwca 2016 roku Sądu Okręgowego w Poznaniu, sygn. akt III Ko 294/16, zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, kara pozbawienia wolności jest wykonywana od dnia 29 września 2016 roku, w dniu 19 sierpnia 2016 roku wykonano karę grzywny,

I.  wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 30 listopada 2015 roku, sygn. akt VI K 659/15, za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., popełnione w dniu 23 marca 2012 roku, na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności i karę 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, kara pozbawienia wolności został wykonana w całości,

1.  na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. i art. 85a k.k. i art. 86 § 1 i 4 k.k. i art. 87 § 1 k.k. i art. 89 § 1a i 1b k.k. łączy jednostkową karę pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem wskazanym wyżej w punkcie I części wstępnej niniejszego wyroku i karę łączną pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem wskazanym wyżej w punkcie II części wstępnej niniejszego wyroku oraz karę jednostkową ograniczenia wolności orzeczoną wyrokiem wskazanym wyżej w punkcie III części wstępnej niniejszego wyroku i wymierza skazanemu B. B. karę łączną 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. w zw. z art. 577 k.p.k. na poczet wymierzonej w punkcie 1. kary łącznej pozbawienia wolności zalicza skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności i odbywania kary w sprawie Sądu Okręgowego w Poznaniu o sygn. akt III K 175/14 od dnia 29 września 2016 roku i nadal,

3.  na podstawie art. 576 § 1 k.p.k. stwierdza, że wyroki podlegające połączeniu w zakresie nieobjętym wyrokiem łącznym ulegają odrębnemu wykonaniu,

6.  na podstawie art. 572 k.p.k. umarza postępowanie w pozostałej części, na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami procesu w tym zakresie obciążając Skarb Państwa,

7.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 6 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) zwalnia skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa wydatków poniesionych przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania w sprawie o wydanie wyroku łącznego i nie wymierza mu opłaty.

SSO Magdalena Grzybek

UZASADNIENIE

Zarządzeniem z dnia 8 września 2016 roku wszczęto z urzędu postepowanie w zakresie wydania wyroku łącznego wobec skazanego B. B..

Na rozprawie z dnia 3 listopada 2016 roku prokurator wniósł o połączenie kar orzeczonych wobec skazanego wyrokami wydanymi w sprawach: III K 644/13, III K 175/14 oraz VI K 659/15 i wymierzenie kary łącznej 3 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności.

Obrońca B. B. wniósł o połączenie kar orzeczonych wobec skazanego wyrokami wydanymi w sprawach: III K 644/13, III K 175/14 oraz VI K 659/15 i wymierzenie kary łącznej przy zastosowaniu zasady pełnej absorbcji.

B. B. został skazany następującymi prawomocnymi wyrokami:

I.  wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 17 kwietnia 2014 roku, sygn. akt III K 644/13, za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k., popełnione w dniu 6 kwietnia 2012 roku, na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat tytułem próby oraz na karę grzywny w wysokości 40 stawek dziennych po 10 zł,

II.  wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 24 listopada 2014 roku, sygn. akt III K 175/14 za:

a)  przestępstwo z art. 270 § 1 k.k. i art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. z zw. z art. 12 k.k., popełnione w okresie od 24 do 30 sierpnia 2011 roku, na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz na karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych po 30 zł,

b)  przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. art. 12 k.k., popełnione w okresie od 21 marca 2012 roku do 2 kwietnia 2012 roku, na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz na karę grzywny w wysokości 80 stawek dziennych po 30 zł,

c)  przestępstwo z art. 300 § 2 k.k., popełnione w dniu 31 stycznia 2013 roku, na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,

przy czym w/w jednostkowe kary pozbawienia wolności i kary grzywny połączono i sprowadzono do kary łącznej 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 6 lat tytułem próby oraz kary łącznej grzywny w wysokości 120 stawek dziennych po 30 zł, postanowieniem z dnia 13 czerwca 2016 roku Sądu Okręgowego w Poznaniu, sygn. akt III Ko 294/16, zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, kara pozbawienia wolności jest wykonywana od dnia 29 września 2016 roku, w dniu 19 sierpnia 2016 roku wykonano karę grzywny,

I.  wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 30 listopada 2015 roku, sygn. akt VI K 659/15, za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., popełnione w dniu 23 marca 2012 roku, na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności i karę 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, kara pozbawienia wolności został wykonana w całości.

Skazany B. B. ma 41 lat, jest kawalerem, nie posiada nikogo na swoim utrzymaniu. Zachowanie skazanego w trakcie odbywania należy ocenić dobrze. B. B. karę pozbawienia wolności odbywa w zakładzie karnym typu półotwartego w systemie zwykłym. Skazany jest zatrudniony wewnątrz jednostki penitencjarnej. B. B. utrzymuje regularny kontakt z matką.

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie: informacji o pobytach i orzeczenia z dnia 5 września 2016 roku (k. 2-3), karty karnej (k. 10-12), opinii o skazanym z dnia 21 września 2016 roku wraz z informacją o pobytach i orzeczenia (k. 13-15) oraz dokumentów zgromadzonych w aktach głównych i wykonawczych w sprawach: III K 644/13, III K 175/14 oraz VI K 659/15.

Dowodom z dokumentów dano wiarę albowiem zostały sporządzone przez osoby do tego uprawnione i nie były kwestionowane przez strony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 569 § 1 i 2 k.p.k. jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby, którą prawomocnie skazano lub wobec której orzeczono karę łączną wyrokami różnych sądów, właściwy do wydania wyroku łącznego jest sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący lub łączny w pierwszej instancji, orzekający kary podlegające łączeniu. Jeżeli w pierwszej instancji orzekały sądy różnego rzędu, wyrok łączny wydaje sąd wyższego rzędu. Zgodnie z art. 570 k.p.k. wyrok łączny wydaje sąd z urzędu lub na wniosek skazanego albo prokuratora. Także w wypadku złożenia wniosku przez skazanego lub prokuratora sąd z urzędu sprawdza czy istnieje możliwość połączenia innych wyroków niż te, które zostały wskazane we wniosku.

Przystępując w dalszej kolejności do rozważań odnośnie warunków do orzeczenia kary łącznej wobec skazanego B. B., Sąd w pierwszej kolejności pragnie zauważyć, iż na skutek wejścia w dniu 1 lipca 2015 roku w życie ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015, poz.396), zmianie uległy przepisy kodeksu karnego normujące zasady orzekania kar łącznych, w tym wyrokiem łącznym. Sąd Okręgowy musiał więc rozważyć, jaki stan prawny winien znaleźć zastosowanie w sprawie skazanego B. B.. W tym celu należało najpierw ustalić normę prawa intertemporalnego rozstrzygającą tę sytuację, a następnie normę tę zastosować. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015, poz.396) przepisów rozdziału IX ustawy, o której mowa w art. 1 (czyli kodeksu karnego) w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

B. B. został prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 30 listopada 2015 roku, sygn. akt VI K 659/15, a zatem zastosowanie w stosunku do niego mają przepisy obecnie obowiązujące, wprowadzone ustawą nowelizacyjną.

Natomiast w uwagi na fakt, iż wszystkie popełnione przez skazanego przestępstwa, za które wymierzono kary, będące przedmiotem niniejszego postępowania, zostały przez niego popełnione przed nowelizacją z 2015 roku, Sąd rozważał kwestię zastosowania ustawy obowiązującej w czasie popełnienia tychże przestępstw, w trybie art. 4 § 1 k.k.. Sąd, po dokonaniu analizy przepisów, uznał, iż ustawa obecnie obowiązując jest względniejsza dla sprawcy, z uwagi na treść art. 89 § 1 b k.k., który wszedł w życie z dniem 1 lipca 2015 roku, dopuszczając możliwość korzystniejszego przeliczenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Zgodnie z treścią art. 89 §1 b k.k., Sąd orzeka karę łączną pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, przyjmując, że miesiąc kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania równa się 15 dniom kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.

Reasumując, w niniejszej sprawie, Sąd orzekał w oparciu o stan prawny po nowelizacji kodeksu karnego, która weszła w życie z dniem 1 lipca 2015 roku.

Zgodnie z treścią art. 85 § 1 i 2 k.k. jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną. Podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89, w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1. Natomiast, jeżeli po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania kary lub kary łącznej sprawca popełnił przestępstwo, za które orzeczono karę tego samego rodzaju lub inną podlegającą łączeniu, orzeczona kara nie podlega łączeniu z karą odbywaną w czasie popełnienia czynu (§ 3 art. 85 k.k.)

§ 4. Karą łączną nie obejmuje się kar orzeczonych wyrokami, o których mowa w art. 114a (§ 3 art. 85 k.k.).

Orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (art. 85a k.k.).

Zgodnie z treścią art. 86 § 1 k.k. Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 20 lat pozbawienia wolności; karę pozbawienia wolności wymierza się w miesiącach i latach.

Natomiast, art. 86 § 4 k.k. stanowi, iż zasady wymiaru kary łącznej określone w § 1-3 stosuje się odpowiednio, jeżeli przynajmniej jedną z kar podlegających łączeniu jest już orzeczona kara łączna.

Zasady jakie należy przyjąć, przy łączeniu kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem oraz bez warunkowego zawieszenia ich wykonania określa art. 89 k.k., który stanowi, iż w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem i bez warunkowego zawieszenia ich wykonania sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary łącznej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia każdego z tych przestępstw nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające do osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

W razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania sąd może w wyroku łącznym orzec karę łączną pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania (art. 89 § 1 a k.k.).

Analiza powyższych wyroków wskazuje, iż wymienione warunki w przypadku skazanego B. B. spełnione zostały w przypadku następując kar podlegających wykonaniu: jednostkowej kar 7 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 17 kwietnia 2014 roku, sygn. akt III K 644/13, łącznej kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 24 listopada 2014 roku, sygn. akt III K 175/14 oraz jednostkowej kary 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 30 listopada 2015 roku, sygn. akt VI K 659/15.

Kara 3 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 30 listopada 2015 roku, sygn. akt VI K 659/15 jako wykonana w całości nie został objęta wyrokiem łącznym.

Z tego samego powodu, a mianowicie wykonania kary grzywny orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 24 listopada 2014 roku, sygn. akt III K 175/14, Sąd nie połączył kar grzywien orzeczonych w sprawach: III K 644/13 i III K 175/14.

Zgodnie z treścią art. 87 k.k. w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności.

Natomiast, zgodnie z treścią art. 89 § 1 b k.k., Sąd orzeka karę łączną pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, przyjmując, że miesiąc kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania równa się 15 dniom kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.

Wysokość kary łącznej ograniczona granicami określonymi w art. 86 k.k. uzależniona jest nie tylko od bliskości podmiotowej i przedmiotowej popełnionych przestępstw, lecz również od rodzaju i rozmiaru wyrządzonej w mieniu szkody, pobudek i sposobu działania sprawcy, jego właściwości i warunków osobistych, sposobie życia przed wkroczeniem na drogę przestępczą i późniejszego jego zachowania się (tak: wyrok SN z dnia 5 lutego 1980 r., III KR 9/80, OSNPG 1980, nr 11. poz. 139).

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że Sąd był, w przypadku przedmiotowego zbiegu przestępstw, uprawniony do wymierzenia skazanemu B. B. kary łącznej w granicach od 3 lat i 6 miesiąca pozbawienia wolności (najwyższa z kar pozbawienia wolności podlegających łączeniu orzeczona wyrokiem w sprawie III K 175/14) do 4 lat i 9,5 miesiąca pozbawienia wolności (jako najwyższa możliwa do orzeczenia kara pozbawienia wolności stanowiąca sumę kar podlegających łączeniu).

Sąd wymierzając karę łączną ma na uwadze wzgląd na cele kary w zakresie prewencji indywidualnej jak i generalnej.

W przedmiotowej sprawie uznać należało, iż przestępstwa popełnione przez B. B. zostały popełnione w niezbyt bliskiej odległości czasowej w okresie od sierpnia 2011 roku do stycznia 2013 roku oraz godziły w różne dobra chronione prawem jakim było mienie oraz wiarygodność dokumentów, co nie przemawiało za wymierzeniem kary w dolnej granicy możliwej do zasądzenia.

Sąd, jednak, kierując się właściwościami, warunkami osobistymi oraz późniejszym zachowaniem skazanego, a przede wszystkim pozytywnym przebiegiem procesu jego resocjalizacji, uznał, iż w przypadku B. B. cele zapobiegawcze i wychowawcze kary, określone w art. 85 a k.k., spełni kara łączna 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, a zatem w dolnej granicy możliwej do wymierzenia.

Sąd na podstawie art. 63 § 1 k.k. w zw. z art. 577 k.p.k. na poczet wymierzonej w punkcie 1. kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności i odbywania kary w sprawie Sądu Okręgowego w Poznaniu o sygn. akt III K 175/14 od dnia 29 września 2016 roku i nadal.

W pozostałym zakresie Sąd, na podstawie art. 576 § 1 k.p.k., uznał, że połączone wyroki ulegają odrębnemu wykonaniu, a na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie w pozostałej części umorzył, zaś na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami procesu w tym zakresie obciążył Skarb Państwa.

Ponadto, Sąd na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 6 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) zwolnił skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa wydatków poniesionych przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania w sprawie o wydanie wyroku łącznego i nie wymierzył mu opłaty, biorąc pod uwagę jego sytuację materialną, a więc fakt nieposiadania przez skazanego żadnego majątku oraz perspektywę długiego okresu izolacji więziennej.

SSO Magdalena Grzybek