Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie, II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Sulęcinie del. do Prokuratury Okręgowej w Gorzowie Wlkp. Danuty Siudyły

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2016 r. sprawy

J. Z. (1)

oskarżonego z art. 156 § 3 kk, art. 217 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp.

z dnia 14 czerwca 2016 r., sygn. akt II K 183/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1)  orzeczoną wobec J. Z. (1), za czyn z art. 156 § 3 k.k., karę pozbawienia wolności podwyższa do lat 6 (sześciu),

2)  za czyn z art. 217 § 1 k.k., w miejsce orzeczonej kary grzywny, wymierza mu karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności,

3)  na podstawie art. 85 i art. 86 § 1 k.k. orzeka wobec J. Z. (1) karę łączną
6 (sześciu) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet kary łącznej zalicza okres tymczasowego aresztowania J. Z. (1) od
19 kwietnia do 4 listopada 2016 r.,

4)  orzeczoną w pkt. III wyroku nawiązkę podwyższa do kwoty 2 000 (dwa tysiące) złotych;

II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze i wymierza mu 600 (sześćset) złotych opłaty za obie instancje.

Małgorzata Jankowska Janusz Jaromin Andrzej Olszewski

Sygn. akt II AKa 141/16

UZASADNIENIE

J. Z. (1) został oskarżony o to, że:

I.  w dniu 30 maja 2015r., w G., woj. (...), spowodował ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci długotrwałej choroby realnie zagrażającej życiu P. W. (1) poprzez uderzenie i kopanie pokrzywdzonego po całym ciele, szczególnie zintensyfikowane w okolicach głowy, w wyniku którego doznał obrażeń czaszkowo-mózgowych w postaci obustronnych krwiaków podtwardówkowych, wymagających pilnej ewakuacji, stłuczenia mózgu, obustronnych sińców obu oczodołów, sińca barku lewego oraz otarcia naskórka prawego podudzia, której następstwem była śmierć pokrzywdzonego w dniu 20 lipca 2015r.,

tj. o czyn z art. 156 §3 kk;

II.  w bliżej nieustalonym dniu w okresie od kwietnia 2015r. do maja 2015r. w G., woj. (...), naruszył nietykalność cielesną P. W. (1) przez kilkukrotne uderzanie pokrzywdzonego ręką, w wyniku których to ciosów P. W. (1) upadł na ziemię,

tj. o czyn z art. 217 §1 kk.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 14 czerwca 2016r., oskarżonego J. Z. (1) uznano za winnego popełnienia obu zarzucanych mu przestępstw i wymierzono kary:

- za czyn z punktu I, na podstawie art. 156§3 k.k., 3 ( trzech) lat pozbawienia wolności,

- za czyn z punktu II, na podstawie art. 217§1 k.k., grzywny 50 (pięćdziesiąt ) stawek dziennych po 10(dziesięć) złotych każda z nich.

Zaliczono oskarżonemu, na poczet orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności, okres tymczasowego aresztowania od dnia 19 kwietnia 2016r. do dnia 14 czerwca 2016r. przyjmując, iż jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności jest równy jednemu dniowi kary pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 47 §1 kk orzeczono od oskarżonego J. Z. (1) na rzecz (...) nawiązkę w kwocie 500zł.

Nadto, zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.

Powyższy wyrok zaskarżył prokurator i obrońca oskarżonego.

Dalej idącą jest apelacja obrońcy oskarżonego, który zarzucił:

„ - obrazę przepisów prawa procesowego - art 7 kpk, art 410 kpk oraz art 5§2 kpk poprzez sprzeczną z zasadami prawidłowego rozumowania ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów – w szczególności zeznań świadka Z. Z. (1) oraz opinii biegłego W. C., pominięcie tych fragmentów zeznań i opinii, które nie przystawały do ustalonego przez sąd I instancji stanu faktycznego, jak również rozstrzygnięcie powstałych wątpliwości dotyczących mechanizmu powstania obrażeń P. W. (1) na niekorzyść oskarżonego,

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku i mający wpływ na jego treść polegający na przyjęciu, że J. Z. (1) naruszał nietykalność cielesną P. W. (1).”

Podnosząc powyższe, skarżący wniósł o „uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.”

Natomiast prokurator zarzucił wyrokowi:

„1) rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu za czyn z art. 217 § 1 kk wskutek niedostatecznego uwzględnienia znacznego stopnia winy (błahy powód bardzo intensywnej agresji, wobec osoby, która dała mu dom, powstrzymanie dalszej agresji przez świadka) i społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu ocenianych przez pryzmat okoliczności i sposobu jego popełnienia (zadawanie licznych i silnych uderzeń ręką w okolice głowy, w wyniku których to ciosów pokrzywdzony upadł), charakteru naruszonego dobra, postawy oskarżonego przed, w trakcie i po popełnieniu przestępstw (brak modyfikacji zachowania, popełnienie kolejnego przestępstwa z użyciem przemocy w wyniku którego pokrzywdzony zmarł, zacieranie śladów przestępstwa, wpływanie na kluczowych świadków, grożenie im, nakłanianie do fałszywych zeznań), jego właściwości i warunków osobistych (zdemoralizowanie, pasożytniczy tryb życia), co w konsekwencji doprowadziło do nie nadania okolicznościom obciążającym odpowiedniego znaczenia przy kształtowaniu kary w zakresie jej celów zapobiegawczych i wychowawczych, jak również społecznego oddziaływania w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa

2) rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu za czyn z art. 156 § 3 kk skutek niedostatecznego uwzględnienia znacznego stopnia winy (błahy powód bardzo intensywnej agresji, wobec osoby, która dała mu dom) i społecznej szkodliwości (godzenie w najwyższe dobro - życie) przypisanego oskarżonemu czynu ocenianych przez pryzmat okoliczności i sposobu jego popełnienia (zadawanie licznych i silnych uderzeń ręką i nogą w okolice głowy), charakteru naruszonego dobra, postawy oskarżonego przed, w trakcie i po popełnieniu przestępstw (brak modyfikacji zachowania, zacieranie śladów przestępstwa, wpływanie na kluczowych świadków, grożenie im, nakłanianie do fałszywych zeznań), jego właściwości i warunków osobistych (zdemoralizowanie, pasożytniczy tryb życia), co w konsekwencji doprowadziło do nie nadania okolicznościom obciążającym odpowiedniego znaczenia przy kształtowaniu kary w zakresie jej celów zapobiegawczych i wychowawczych, jak również społecznego oddziaływania w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa i jednocześnie nadania niewspółmiernie dużego znaczenia ustalonym okolicznościom łagodzącym w postaci postawy oskarżonego (wezwanie pogotowia), jego właściwości i warunków osobistych (dyskusyjny, ale nie zdemoralizowany tryb życia,) oraz uprzednia niekaralność, co w konsekwencji doprowadziło do oceny, iż orzeczona względem oskarżonego kara będzie wystarczająca dla osiągnięcia jej celów, a w szczególności zapobiegnie powrotowi sprawcy do przestępstwa, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy należycie oceniony wyklucza istnienie pozytywnej prognozy co do przyszłego zachowania się oskarżonego.

3) rażącą niewspółmierność środka karnego w postaci nawiązki na rzecz (...) wymierzonej oskarżonemu w kwocie 500zł. wskutek niedostatecznego uwzględnienia znacznego stopnia winy i społecznej szkodliwości (godzenie w najwyższe dobro -w wyniku agresji z błahego powodu P. W. (1) zmarł) przypisanego oskarżonemu czynu, jak również charakteru naruszonego dobra (życia człowieka, który dał mu dom), co w konsekwencji doprowadziło do nie nadania tym okolicznościom odpowiedniego znaczenia przy kształtowaniu wymiaru środka karnego w zakresie jej celów zapobiegawczych i wychowawczych, jak również społecznego oddziaływania w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.”

Podnosząc takie zarzuty, prokurator wniósł o:

„ zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary:

•

na podstawie art. 156 § 3 kk kary 10 lat pozbawienia wolności

•

na podstawie art. 47 § 1 kk orzeczenie nawiązki na rzecz (...)w kwocie 10.000 zł. Oskarżony bowiem popełnił umyśle przestępstwo przeciwko życiu, którego skutkiem była śmierć.

•

na podstawie art. 217 § 1 kk kary 6 miesięcy pozbawienia wolności

•

na podstawie art. 85 i 86 kk kary łącznej w wymiarze 10 lat pozbawienia wolności.”

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

1.  Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe w niezbędnym zakresie. Następnie szczegółowo ocenił każdy z dowodów mogących mieć wpływ na ustalenia faktyczne. Uczynił to zgodnie z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. W sposób jasny i logiczny wykazał, iż duża część wyjaśnień oskarżonego różni się istotnie między sobą i są one niespójne. Równocześnie prawidłowo powiązał zeznania Z. Z. (1) i biegłego W. C., i słusznie, na ich podstawie, dokonał właściwych ustaleń faktycznych. Skarżący wybiórczo traktuje materiał dowodowy, wybiera fragmenty wyjaśnień oskarżonego korzystne dla niego, jednak w żaden racjonalny sposób nie tłumaczy ich rozbieżności.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, sąd rozstrzygający w żaden sposób nie wykroczył poza ramy art. 7 k.p.k.. Tym samym, Sąd Odwoławczy w pełni akceptuje dokonaną ocenę dowodów, ustalenia faktyczne i ocenę prawną zachowań oskarżonego przedstawioną w pisemnym uzasadnieniu sądu pierwszej instancji, i do nich się odwołuje ( vide k. 278-286 akt ).

2.  Częściowo zasadna okazała się apelacja prokuratora.

Stopień agresji oskarżonego wobec J. Z. (1) był bardzo duży. Oskarżony pobił pokrzywdzonego z błahego powodu. Również tuż po zdarzeniu obojętny był mu los pobitego, a przede wszystkim podjął działanie mające na celu uniknięcie odpowiedzialności karnej. Sposób życia oskarżonego także nie zasługiwał na aprobatę. Dlatego rację ma oskarżyciel publiczny, że orzeczone kary jednostkowe, jak i kara łączna, jest rażąco łagodna. Zwłaszcza kara orzeczona za tzw. śmiertelne pobicie, w dolnych granicach ustawowego zagrożenia razi swoją łagodnością. Nie uwzględnia też w sposób odpowiedni prewencji ogólnej.

Dlatego, Sąd Apelacyjny częściowo uwzględniając apelację prokuratora, podwyższył obie kary jednostkowe, a także karę łączną. Ukształtowanie tej ostatniej kary na wysokości 6 lat pozbawienia wolności, a więc dwukrotnie większej niż uczynił to sąd rozstrzygający, lepiej uwzględnia w/w okoliczności, a także w odczuciu społecznym będzie karą bardziej sprawiedliwą. Natomiast pełne uwzględnienie postulatów prokuratora byłoby nadmiernym rygoryzmem.

Sąd Apelacyjny, co do zasady, uwzględnił również argumenty oskarżyciela przemawiające za podwyższeniem nawiązki. Jednak ustalając jej wysokość na poziomie 2000 zł, Sąd Odwoławczy uwzględnił także realne możliwości finansowe oskarżonego i jego sytuację materialną.

Orzeczenie o wydatkach za postępowanie odwoławcze znajduje swoje uzasadnienie w art. 635 w zw. z art. 626 § 1 k.p.k., a o opłacie za obie instancje orzeczono na podstawie art. 10 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt. 6 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( tekst jedn. Dz. U. z 1983r., nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami ).

Małgorzata Jankowska Janusz Jaromin Andrzej Olszewski