Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt.

VIII Ga 120/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2016r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

Sędzia

Sędzia

SSO Marek Tauer

SO Wiesław Łukaszewski

SR del. Sylwia Roszak (spr.)

Protokolant

Katarzyna Burewicz

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2016r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.

przeciwko : (...) Spółce Akcyjnej w Ł.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda od wyroku Sądu Rejonowego

w Bydgoszczy z dnia 12 lutego 2016r. sygn. akt VIII GC 1581/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Marek Tauer Wiesław Łukaszewski Sylwia Roszak

Sygn. akt. VIII Ga 120/16

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B., pozwem
z dnia 12 sierpnia 2014 r. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) Spółka Akcyjna kwoty 34.981,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów sądowych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że strony postępowania łączyła umowa ubezpieczenia nieruchomości położonej w B. przy ul. (...). W dniu 16 czerwca 2012 r. powód zgłosił szkodę w w/w nieruchomości polegającą na zalaniu hal. W dniu 25 lipca 2012 r. pozwany uznał roszczenie, co do zasady i wypłacił powodowi 1.681 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalanie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany wskazał, że ustalenia postępowania likwidacyjnego w sprawie Nr (...) dotyczące szkody z dnia 16 czerwca 2012 r., pozwoliły na udzielenie powodowi ochrony ubezpieczeniowej i wypłatę odszkodowania w wysokości 1.681,00 zł. Zdaniem pozwanego wypłacone odszkodowanie winno zrekompensować powstałą szkodę. Pozwany kwestionując żądanie zarzucił stronie powodowej, że nie przedłożył dowodów na okoliczność poniesienia wydatków remontowych. Ponadto, pozwany dodał również, że odszkodowanie ubezpieczeniowe nie może stanowić źródła zysku poszkodowanego powinno odpowiadać wysokości rzeczywistej szkody poniesionej przez powoda. Pozwany zarzucał, iż powód nie wykazał, iż poniósł jakiekolwiek szkody związane z usunięciem skutków zalania w ramach likwidacji szkody. Zdaniem pozwanego należałoby w sprawie ustalić stan budynku przed szkodą, kiedy był wykonywany remont i w jakim zakresie.

Sąd Rejonowy ustalił, iż strony niniejszego postępowania łączył stosunek obligacyjny na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia potwierdzony polisą Nr (...). Przedmiotem ubezpieczenia był budynek w postaci hali produkcyjno-magazynowej służącej magazynowaniu elementów metalowych, położonej w B. przy ul. (...).

W dniu 16 czerwca 2012 roku na skutek nawałnicy z obfitymi opadami deszczu zalaniu uległy ściany i podłogi w pomieszczenia hal magazynowych. Po zdarzeniu powód zgłosił pozwanemu szkodę ubezpieczeniową. Pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne w wyniku, którego uznał swoją odpowiedzialność odszkodowawczą w kwocie 1.681,35 zł. Powód nie zgodził się z dokonaną oceną zakresu odpowiedzialności, albowiem uważał, iż wysokość szkody powstałej na skutek zalania hali w dniu 16 czerwca 2012 r. wyniosła 34.981,24 zł i przedłożył faktury.

Sąd Rejonowy wskazał, iż w związku z brakiem materiałów źródłowych w postaci protokołów z inwentaryzacji rodzajów uszkodzeń oraz awarii w obrębie konstrukcji budynków halowych i instalacji nie jest możliwe odtworzenie właściwego obrazu rozmiaru szkód powstałych po nawałnicy. Luka informacyjna uniemożliwiała dokonanie obliczenia wysokości kosztów naprawy. W oparciu o przedłożone przez powoda faktury można było jedynie domniemywać, na akceptowalnym poziomie, że poniesiona szkoda liczona kosztami napraw hal objętych pozwem wynosi 34.981,22 zł.

Stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedstawionych przez strony oraz dokumentów znajdujących się w aktach szkody nr (...), które, w zasadniczej części nie budziły wątpliwości, co do swej autentyczności i nie były kwestionowane przez strony, a także na podstawie opinii biegłego sądowego J. G., która była rzeczowa.

Sąd wskazał, iż jedynie strona pozwana wniosła o przesłuchanie biegłego na rozprawie i oddalił ten wniosek, z uwagi na jego zbędność.

Ponadto Sąd I instancji odmówił wiarygodności zeznaniom prezesa zarządu powoda D. K. w zakresie wykazania rozmiarów i wysokości poniesionej szkody. Jego zeznania z uwagi na brak precyzyjności nie wniosły żadnych dodatkowych informacji pozwalających na dokonanie rozstrzygnięcia oraz nie znalazły oparcia w pozostałym materiale dowodowym ujawnionym w sprawie.

Sąd Rejonowy zważył, iż zgodnie z art. 805 § 1 i 2 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody. Sąd I instancji opisał również przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej. Poza tym dodał, iż odszkodowanie powinno ściśle odpowiadać wysokości szkody, innymi słowy nie powinno być niższe od wysokości szkody, ale i nie powinno być od niej wyższe i stanowić źródła bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego.

Sąd powołał także art. 6 k.c. i 232 k.p.c. opisujące ciężar dowodu i wskazując na kim ciąży obowiązek dowodzenia w niniejszym procesie.

W ocenie Sądu Rejonowego powód nie udowodnił wysokości swojego roszczenia. Powód nie wykazał, aby w hali produkcyjno-magazynowej służącej magazynowaniu elementów metalowych, położonej w B. przy ul. (...) były prowadzone prace remontowe na skutek zalania w dniu 16 czerwca 2012 r. o wartości 34.982,00 zł. Powód przedłożył na powyższą okoliczność jedynie faktury VAT, które są dokumentami prywatnymi (art. 245 k.p.c.) i w przeciwieństwie do dokumentów urzędowych - nie korzystają z domniemania prawdziwości wskazanych w nich faktów, czyli zgodności z prawdą oświadczenia w nim zawartego (por. wyrok SN z 20 września 2000 r., I CKN 794/00, niepubl.). Sąd I instancji podkreślił, iż powód nie zaoferował dowodów z zeznań świadków, którzy mieliby wykonywać prace remontowe w tej hali, nie przedłożył dokumentów w postaci księgi budynku w której odnotowane byłyby przeglądy hali wraz z informacjami o stwierdzonych usterkach i przeprowadzonych remontach (art. 62 i 64 prawa budowlanego). Natomiast zeznania prezesa zarządu powoda D. K. były z przyczyn opisanych powyżej niewiarygodne, D. K. nie potrafił wskazać, która część dachu była uszkodzona i w jakim zakresie były prowadzone prace remontowe.

Nadto, wśród przedstawionych faktur na kartach 47 i 132 znajduje się ta sama faktura (...), z tym, że na k. 132 widnieje data 6.09.2012 której brakuje na wcześniej złożonej. Dodatkowo jak wynika z daty sprzedaży – 7 maja 2012 r. wskazana w niej usługa została wykonana na ponad miesiąc przed zaistnieniem szkody. W konsekwencji, brak było podstaw do przyjęcia, że usługa dotycząca naprawy wypustów dachowych oraz naprawa uszkodzonej kanalizacji za kwotę 16.605,00 zł ujęta na w/w fakturze dotyczyła skutków usunięcia szkody z dnia 16 czerwca 2012 r.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 6 k.c. Sąd Rejonowy powództwo oddalił .

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Ponieważ koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego przekroczyły uiszczoną przez strony zaliczkę o 527,19 zł na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art.113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, mając na uwadze ostateczny wynik procesu Sąd nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 527,19 zł tytułem nieuiszczonych wydatków w sprawie (pkt. III wyroku).

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód domagając się:

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy

- ewentualnie zmiany zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 34 981,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty

oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu za obie instancje.

Apelujący zarzucił Sądowi Rejonowemu:

1.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów prawa, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy tj.

a)  art. 232 zd. 1 k.p.c. poprzez przyjęcie, że powód nie wywiązał się z obowiązku udowodnienia wysokości swojego roszczenia

b)  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 k.p.c. poprzez błędną sprzeczną z zasadami logiki i doświadczeniem życiowym ocenę materiału dowodowego skutkującą nieprawidłowymi ustaleniami faktycznymi stanowiącymi podstawę rozstrzygnięcia i tym samym przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów;

2.  naruszenie prawa materialnego tj. art. 805 § 1 i 2 pkt 1 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c. w zw. z art. 361 § 2 poprzez jego niezastosowanie podczas gdy strony łączyła umowa ubezpieczenia, w ramach której pozwany uznał co do zasady swoją odpowiedzialność odszkodowawczą za powstałą szkodę, a której wysokość powód wykazał w toku procesu.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie apelacji jako bezzasadnej oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego, w tym postępowaniu według norm przepisanych.

Na rozprawie apelacyjnej strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację powoda jest bezzasadna.

W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawy nie było żadnych racji, które przemawiałyby za koniecznością zmiany zaskarżonego orzeczenia lub jego uchylenia
i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne po rozważeniu całokształtu materiału dowodowego bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, które to ustalenia Sąd Okręgowy w całości podzielił. Oparte one były o analizę zebranego materiału dowodowego. Ocena tego materiału dokonana przez Sąd pierwszej instancji nie budziła zastrzeżeń Sądu Okręgowego.

W pierwszej kolejności należało odnieść się do zarzutu powoda sformułowanego w punkcie 1a i b), tj. zarzutu obrazy przepisów art. 232 k.p.c. określających rozkład ciężaru dowodu oraz art. 233 k.p.c.

Odnośnie zarzutu naruszenia przepisu art. 232 k.p.c. wskazać należy, iż treści jego nie wynikają bezpośrednio żadne obowiązki Sądu, albowiem jest to przepis adresowany do stron, nakładający na nie powinność wykazania okoliczności faktycznych, z których wywodzą skutki prawne. Naruszenie tego przepisu przez Sąd może polegać, co najwyżej, na wadliwej ocenie rozkładu ciężaru dowodu w procesie i obciążeniu konsekwencjami niewykazania pewnych faktów nie tej strony, która powinna je wykazać (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 30 stycznia 2015 roku, III CSK 132/14).

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji zasadnie uznał, iż to na stronie powodowej spoczywał obowiązek wykazania zakresu i wysokości szkody. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu skarżonego wyroku wskazał, iż same faktury przedstawione przez powoda nie mogą stanowić dowodu, iż w wyniku zalania z dnia 16 czerwca 2012 roku doszło do szkody przewyższającą kwotę wypłaconego odszkodowania. Sąd I instancji słusznie stiwerdził, iż przedłożone faktury są wyłącznie dowodem prywatnym, które zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowią wyłącznie dowód, iż osoba, która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Wbrew stanowisku powoda, Sąd Rejonowy dokonał ustaleń na podstawie przedłożonych faktur stanowiących dokument prywatny, jednakże wskazał, iż nie mogą one być podstawą ustalenia zakresu i wysokości szkody. Zresztą z samego faktu istnienia faktury nie wynika zakres szkody i jej wysokość. Należy także zaznaczyć, iż prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, iż zeznania prezesa zarządu pozwanego nie wniosły żadnych dodatkowych informacji do niniejszej sprawy, z uwagi na brak precyzyjności w tych zeznaniach. Warto także dodać, iż reprezentant powoda w żaden sposób nie opisała zakresu uszkodzeń hali – dachu na hali. Nie można było zatem na podstawie zeznań D. K. ustalić, co konkretnie i w jakim rozmiarze uległo uszkodzeniu w wyniku zdarzenia z dnia 16 czerwca 2012 roku.

Również wbrew twierdzeniom powoda, z opinii biegłego sądowego powołanego w niniejszej sprawie nie wynikało, iż materiał zebrany w aktach sprawy pozwala na ustalenie, iż relacje kosztów prac remontowych oraz kosztów zużytych materiałów świadczą o spójności kosztów prac ludzi i sprzętu oraz materiałów oraz, że poniesiona kwota może wynieść kwotę objętą żądaniem pozwu. Biegła sądowa J. G. w sposób kategoryczny stwierdziła, iż brak wskazań miejsc uszkodzeń uniemożliwia odtworzenie właściwego obrazu rozmiarów powstałych w wyniku nawałnicy szkód. Ponadto wskazała, iż wobec luki informacyjnej na temat szczegółowych miejsc i rozmiarów powstałych szkód nie jest możliwe obliczenie szkody ani podejściem szczegółowym ani uproszczonym.

Bezpodstawny był zarzut pozwanego, iż Sąd Rejonowy w sposób całkowicie nieuzasadniony oddalił wniosek pozwanego o przesłuchanie biegłego. Przede wszystkim to nie powód, co sam przyznaje, zgłosił wniosek o przesłuchanie biegłej na rozprawie, a pozwany. Poza tym powód nie zgłosił zastrzeżeń w trybie art. 162 k.p.c., do oddalenia wniosku o przesłuchanie biegłej, a zatem nie ma możliwości obecnie podnoszenia tej okoliczności.

Sąd Okręgowy pragnie podkreślić, iż powód miał możliwość wykazania zakresu szkody poprzez chociażby wykonanie zdjęć zaraz po zalaniu, czy zawnioskowania dowodu z zeznań świadków wykonujących remont po zalaniu lub pracujących w przedmiotowej hali, którzy musieli widzieć zakres uszkodzeń. Takie wnioski dowodowe nie zostały natomiast zgłoszone przez powoda, a tym samym, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Rejonowego należy uznać, iż powód nie wykazał wysokości szkody.

W przedmiotowej sprawie nieuzasadniony jest również zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Należy bowiem zwrócić uwagę, że kwestionowanie dokonanej przez Sąd oceny dowodów nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, zadowalających dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej oceny materiału dowodowego (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 572/99, LEX nr 53136). Jeśli tylko z materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem to ocena taka nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby nawet w równym stopniu, na podstawie tego materiału dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko wówczas, gdy brak jest logiki w wysnuwaniu wniosków ze zgromadzonego materiału dowodowego lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza reguły logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, LEX nr 56906). Zdaniem Sądu Okręgowego nie można jednak uznać, aby ocena dowodów dokonana w niniejszej sprawie przez Sąd pierwszej instancji wykraczała poza powyższe ramy.

Apelacja pozwanego nie zawiera zarzutów, które mogłyby stanowić skuteczne podważenie oceny materiału dowodowego dokonanej przez Sąd Rejonowy. Nie można uznać, że Sąd Rejonowy bezzasadnie odmówił wiarygodności zeznaniom prezesa zarządu powoda D. K.. Przede wszystkim w sposób logiczny uzasadnił odmowę uznania za wiarygodne zeznań prezesa zarządu powoda, nie przekraczając w tej mierze zasady swobodnej oceny dowodów. Należy jednakże przede wszystkim podkreślić, co słusznie zauważył Sąd I instancji, iż zeznania reprezentanta powoda nie wniosły wiele do przedmiotowej sprawy, a w szczególności nie można było ustalić na ich podstawie jaka część dachu uległa uszkodzeniu, w jakim zakresie konieczne było przeprowadzenie prac remontowych. Z przedłożonych faktury nie wynika natomiast, iż koszty na nich wskazane pozostawały w związku przyczynowym z zaistniałą szkodą. Zdaniem Sądu Okręgowego należy podkreślić, na co również wskazał Sąd Rejonowy, iż na fakturze nr (...) (k. 47 i 132 akt) jako data sprzedaży widnieje 7 maja 2012 roku, a szkoda miała miejsce w dniu 16 czerwca 2012 roku, a więc ponad miesiąc później niż dokonana sprzedaż. Świadczy to również, iż powód w żadnej mierze nie wykazał, iż należności widniejące na fakturach pozostają w związku przyczynowym z zaistniałą szkodą. Poza tym, na co wskazano już powyżej, również opinia biegłej sądowej J. G. nie stanowi dowodu na okoliczność zakresu szkody.

Przyjmując nawet, że charakter szkody zmuszał powoda do szybkiej reakcji i podjęcia szybkich działań celem jej usunięcie, to nie stało nic na przeszkodzie, aby jeszcze przed oględzinami wykonać zdjęcia uszkodzonego dachu czy innych elementów na okoliczność zakresu szkody, a także aby w toku procesu zawnioskować dowód z zeznań świadków – osób widzących uszkodzenia (pracowników najemcy) czy też wykonujących prace, które były wskazane na fakturze.

Reasumując, Sąd Rejonowy nie przekroczył zasady swobody oceny dowodów, w sposób logiczny i zgodny z doświadczeniem życiowym uzasadnił dlaczego odmówił wiarygodności poszczególnym dowodom i na których się oparł.

Mając powyższe na uwadze bezzasadny był zarzut powoda odnośnie naruszenia prawa materialnego, a w szczególności art. 805 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c. i w zw. z art. 361 § 2 k.c. W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż powyższe przepisy są podstawą odpowiedzialności pozwanego. Przy tym sama zasada odpowiedzialności nie była kwestionowana. Z uwagi jednakże na brak udowodnienia przez powoda wysokości szkody, nie było podstaw do uwzględnienia żądania powoda na podstawie powołanych powyżej przepisach.

Tym samym apelację powoda, jako bezzasadną należało oddalić w oparciu
o przepis art. 385 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 kpc i 99 kpc. Zasądzona od pozwanego na rzecz powoda kwota 2400 zł stanowi wynagrodzenie pełnomocnika strony powodowej zgodne z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U z 2015 r. poz. 1804 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w dniu 26 kwietnia 2015 roku tj. w dniu wniesienia apelacji.

Wiesław Łukaszewski Marek Tauer Sylwia Roszak