Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt.

VI U 2019/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia

7 listopada 2016r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Maciej Flinik

Protokolant:

st. sekr. sądowy Agnieszka Kozłowska

po rozpoznaniu w dniu

7 listopada 2016r.

w B.

odwołania

L. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia

20 maja 2016 r.

Nr

(...)

w sprawie

L. P.

przeciwko:

Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o przyznanie prawa do rekompensaty

1/zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 20 maja 2016 roku w ten sposób, że ubezpieczony L. P. ma prawo do emerytury z rekompensatą,

2/stwierdza, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji

Sygn. akt VI U 2019/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20.05.2016 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r., poz. 887 j.t.), przyznał ubezpieczonemu L. P. emeryturę od (...)r., tj. od osiągnięcia przez ubezpieczonego wieku emerytalnego. Organ rentowy stwierdził, iż emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony L. P., wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury z rekompensatą. Odwołujący wskazał, iż organ rentowy nie uwzględnił tego, że ubezpieczony w okresie od 1976 r. do 1992 r. pracował w warunkach szczególnych w Zakładach Budownictwa (...) w G. jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym przekraczającym 3,5 tony. L. P. podniósł, iż w związku z tym, że nie skorzystał z prawa do przejścia na wcześniejszą emeryturę, po uzyskaniu prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, przysługuje mu rekompensata.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczony L. P. w okresie zatrudnienia w Zakładach Budownictwa (...) w G., Zespół (...) w B. od 02.02.1976 r. do 30.04.1992 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego. L. P. w okresie zatrudnienia u wspomnianego pracodawcy jeździł wyłącznie samochodami o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, takimi jak K., Kamazy, Z.. Były to zarówno skrzyniowce jak i wywrotki. Odwołujący w ogóle nie jeździł samochodami dostawczymi takimi jak Ż., N. bądź (...). Przedmiotem zakładu pracy, w którym pracował w spornym okresie L. P. było budownictwo kolejowe. Ubezpieczony woził materiały na budowę. Powód z tytułu wykonywanej pracy otrzymywał pieniężny dodatek szkodliwy. Odwołujący posiada prawo jazdy kategorii A, B, C, BE, CE oraz T. ( przy czym prawo jazdy kategorii C od dnia 18.09.1972 r.)

/ dowody: świadectwo pracy ubezpieczonego (k. 4 akt sądowych); prawo jazdy ubezpieczonego (k. 5 akt sądowych); zeznania świadków K. W., E. S. oraz ubezpieczonego (e-protokół – k. 26 akt sądowych); akta osobowe ubezpieczonego (k. 38 akt sądowych)/

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił przede wszystkim na podstawie zeznań świadków K. W. i E. S. oraz zeznań ubezpieczonego, a także na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w aktach organu rentowego oraz w aktach osobowych odwołującego. Sąd uznał zeznania świadków i ubezpieczonego za w pełni wiarygodne. Formułowali oni twierdzenia w sposób jasny, rzeczowy oraz zgodny z zasadami logicznego rozumowania. W spornych okresach pracowali razem z ubezpieczonym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z treścią art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 965 j.t.), rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Natomiast z stosownie do treści art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. W myśl art. 23 ust. 2 przywołanej ustawy, rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Celem rekompensaty jest złagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach. Nie polega ona jednak na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, ale na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. Zauważyć także trzeba, iż skoro zgodnie z art. 23 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art. 173 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., za których były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 r., to warunek sformułowany w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnieciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczonej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Jedynie więc nabycie prawa do wcześniejszej emerytury stanowi przesłankę negatywną przyznania prawa do rekompensaty, natomiast nabycie prawa do emerytury na zasadach ogólnych nie wpływa w żaden sposób na uprawnienia do rekompensaty (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 17 grudnia 2015 r., III AUa 717/15, LEX nr 1964970). W ocenie Sądu ubezpieczony L. P. legitymuje się 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Z treści zeznań świadków K. W. i E. S. oraz z treści zeznań ubezpieczonego a także z treści zgromadzonej dokumentacji w przedmiotowej sprawie wynika, iż w/w- ny w okresie zatrudnienia w Zakładach Budownictwa (...) w G. od 02.02.1976 r. do 30.04.1992 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych, świadcząc pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, wymienioną w wykazie A, dziale VIII, pozycja 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ubezpieczony zajmował stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego. Jeździł wyłącznie samochodami o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, takimi jak K., Kamazy, Z.. Były to zarówno skrzyniowce jak i wywrotki. Skarżący w ogóle nie jeździł samochodami dostawczymi takimi jak Ż., N. bądź (...). Już sam przedmiot działalności zakładu pracy, w którym pracował w spornym okresie L. P., tj. budownictwo kolejowe stanowi przynajmniej pośrednio potwierdzenie faktu , iż znakomita cześć prac wykonywanych przez kierowców musiała odbywać się na samochodach ciężarowych.. Ubezpieczony woził materiały budowlane potrzebne na budowie. Nadto trzeba wskazać, iż L. P. otrzymywał dodatki pieniężne za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Wskazać również należy, iż w aktach osobowych ubezpieczonego (k. 38 a.s.) wskazano marki samochodów, jakimi jeździł odwołujący w ramach wykonywania pracy kierowcy w Zakładach Budownictwa (...) w G.. Były to m.in. (...), a więc samochody o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Nawet gdyby przyjąć, ( czemu ubezpieczony zaprzeczał ) , że przez pewien okres zatrudnienia u przywołanego pracodawcy jeździł samochodem marki T., to i tak taka praca winna zostać uznana za pracę w warunkach szczególnych, albowiem był to również pojazd o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Ponadto, okolicznością przemawiającą za tym, iż skarżący w spornym okresie u przywołanego pracodawcy świadczył pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony jest to, iż ubezpieczony uzyskał prawo jazdy kategorii C uprawniające do jazdy pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony już w dniu 18.09.1972 r. a zatem przed dniem rozpoczęcia zatrudnienia w Zakładach Budownictwa (...) w G.. Sąd dokonał weryfikacji treści okoliczności faktycznych ustalonych w oparciu o przeprowadzony dowody ze świadectwa pracy oraz akt osobowych ubezpieczonego poprzez dopuszczenie innych dowodów w sprawie, w szczególności dowodów z zeznań ubezpieczonego i świadków. Nie ulega wątpliwości, iż odwołujący w spornym okresie świadczył stale i w pełnym wymiarze pracę w warunkach szczególnych. W orzecznictwie wskazuje się, że w świetle przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych podstawowym dokumentem poświadczającym staż pracy w warunkach szczególnych jest świadectwo wykonywania pracy w takich warunkach wystawione przez uprawnionego pracodawcę lub jego następcę prawnego. Niemniej jednak w postępowaniu sądowym ubezpieczony może za pomocą wszelkich środków dowodowych, w tym także zeznań świadków, wykazywać, że w spornym okresie świadczył pracę w warunkach szczególnych ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11 marca 2015 r., sygn. akt III AUa 961/14; także wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt III AUa 1931/14). Sąd podnosi, iż zgodnie z treścią wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26 marca 2015 r., III AUa 699/14, o uznaniu danego zatrudnienia za pracę w szczególnych warunkach nie decyduje ani treść dokumentów wystawionych przez pracodawcę, ani też nazwa stanowiska pracy, lecz charakter faktycznie wykonywanych czynności.

Reasumując, nie ulega wątpliwości, iż odwołujący L. P. spełnia przesłanki nabycia prawa do rekompensaty wyrażone w treści art. 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych w postaci nienabycia prawa do emerytury pomostowej oraz osiągnięcia okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat. Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 20 maja 2016 roku w ten sposób, że ubezpieczony L. P. ma prawo do emerytury z rekompensatą.

W punkcie 2 wyroku Sąd zgodnie z treścią przepisu art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy nie zaistniały podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego. Należy zauważyć, iż organ rentowy nie dysponował świadectwami wykonywania przez odwołującego prac w szczególnych warunkach. Nadto, Sąd wziął pod uwagę sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym, jak również występujące ograniczenia dowodowe do przyznania ubezpieczonemu prawa do żądanego świadczenia oraz to, że konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność świadczenia przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach.

SSO Maciej Flinik