Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 946/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda (spr.)

Sędziowie: SO Aleksandra Mazurek

SO Sebastian Mazurkiewicz

protokolant: sekr. sąd. Łukasz Sierdziński

przy udziale prokuratora Jerzego Kopeć

po rozpoznaniu dnia 4 listopada 2016 r.

sprawy M. G. syna W. i I. ur. (...)
w W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 270 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej D. G.

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie

z dnia 18 marca 2016 r. sygn. akt III K 223/15

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie do ponownego rozpoznania.

SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda SSO Aleksandra Mazurek SSO Sebastian Mazurkiewicz

Sygn. akt VI Ka 946/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie wyrokiem z dnia 18 marca 2016 roku, III K 223/15 uniewinnił oskarżonego M. G. od popełnienia zarzucanego mu czynu i przejął koszty postępowania na rachunek Skarbu Państwa. Od powyższego wyroku apelacje wnieśli pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej i prokurator. Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej podniósł zarzut naruszenia przepisów postępowania i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Prokurator zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego, podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych i obrazy przepisów postępowania. Prokurator wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie wniesione apelacje zasługiwały na uwzględnienie.

Na wstępie podnieść trzeba, że prawidłowość poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych zależy od spełnienia przez sąd orzekający następujących warunków: wyjaśnienia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności sprawy, rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego, przeprowadzonej zgodnie z regułami art. 7 kpk analizy zebranych dowodów i w końcu od logicznego i wyczerpującego uzasadnienia prezentującego tok rozumowania sądu orzekającego prowadzący do takich a nie innych ustaleń faktycznych. Tym wymogom Sąd I instancji w powyższej sprawie nie sprostał.

Już sama analiza pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia uniemożliwia jego kontrolę instancyjną. Zgodnie z treścią art. 424 § 1 kpk uzasadnienie wyroku winno zawierać m.in. wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Wymóg ten nabiera szczególnego znaczenia w sprawach, w których występują sprzeczne ze sobą dowody. W tych przypadkach sąd powinien z taką samą wnikliwością ocenić dowody, które odrzuca, jak i dowody, na których opiera wyrok. Brak takiej analizy nie pozwala na odparcie zarzutu przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, co przekłada się w sposób oczywisty na prawidłowość poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych. Tymczasem z rozważań zawartych w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku trudno doprawdy wnioskować, jakim dowodom i w jakiej części Sąd I instancji dał wiarę, a którym tego waloru odmówił. Sprowadzają się one li tylko do wskazania faktu wystawienia weksla, wydania nakazu zapłaty, konstatacji o ogólnej dostępności wzorów weksli i wnioskowania, że weksel wystawiony na rzecz (...) Sp. z o.o. nie był jedynym podpisanym przez pokrzywdzoną. Tyle tylko, że są to okoliczności w istocie bezsporne, natomiast brak jest w tych rozważaniach jakiejkolwiek oceny zgromadzonego materiału dowodowego i wynikających z niego okoliczności, które mają zasadnicze znaczenie dla prawidłowego wyrokowania w sprawie niniejszej. Niezrozumiałe jest np. dlaczego Sąd I instancji w ogóle nie odniósł się do zeznań świadków R. R. i K. T., z których wynika, że otrzymali weksel in blanco zawierający jedynie podpis oskarżycielki posiłkowej i pieczątkę, a taki też weksel przekazany został jej mężowi na jego wyraźne żądanie. Okoliczności te są przecież bardzo istotne w powiązaniu z zeznaniami oskarżycielki posiłkowej, a mimo tego zostały zupełnie pominięte przez Sąd Rejonowy. Nie przeanalizował on również pozostałych okoliczności, jak chociażby ta, że z akt sprawy wynika, iż do pozwu o rozwód oskarżony M. G. dołączył kopię weksla in blanco, co miało stanowić dowód niegospodarności oskarżycielki posiłkowej, czy kwestii cesji na rzecz E. C.. Co więcej, w toku postępowania dowodowego nie podjął żadnych czynności w celu zweryfikowania, czy weksel dołączony w sprawie rozwodowej jest tym, który D. G. wystawiła dla spółki (...), mimo że pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej wnosił o uwzględnienie dokumentacji znajdującej się w aktach spraw II Nc 56/14 i III C 808/11 (k. 265) właśnie w odniesieniu do znajdujących się w nich kopii i oryginału weksla. Bezsprzecznie porównanie kopii weksla z akt sprawy rozwodowej oraz kopii weksla znajdującego się w aktach niniejszej sprawy winno dostarczyć informacji umożliwiających weryfikację twierdzenia D. G., że uzupełniony weksel ze zobowiązaniem do spłaty kwoty 610.000,00 zł na rzecz E. C. jest tym samym wekslem, co weksel in blanco, który pozostawiła dla firmy (...) Sp. z o.o.

W kontekście uchybień związanych z oceną zgromadzonego materiału dowodowego znamienne jest podsumowujące stanowisko Sądu I instancji odwołujące się do treści art. 5 § 2 kpk, którego jednak - wobec argumentów zaprezentowanych w dwóch wcześniejszych akapitach - nie sposób zaaprobować. W orzecznictwie już niejednokrotnie podkreślano, że zasada in dubio pro reo (art.5 § 2 kpk) nie ogranicza utrzymanej w granicach racjonalności swobody oceny dowodów. Jeśli zatem z materiału dowodowego wynikają różne wersje zdarzenia, to nie jest to jeszcze równoznaczne z zaistnieniem „nie dających się usunąć wątpliwości” w rozumieniu art. 5§2 kpk. W takim przypadku punkt ciężkości spoczywa na swobodnej ocenie dowodów, bowiem dopiero po jej dokonaniu można stwierdzić, czy wątpliwości w ogóle zaistniały, czy były rozsądne, czy i jakie miały znaczenie dla kwestii odpowiedzialności prawnej oskarżonego. Przy czym podkreślić trzeba, że usuwanie wyłaniających się wątpliwości nie musi być dokonane wyłącznie za pomocą konkretnych i bezsprzecznych dowodów przeciwnych, lecz także za pomocą wniosków wynikających z logicznego myślenia, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Tymczasem – jak już wyżej podniesiono – Sąd Rejonowy w ogóle uchylił się od dokonania zgodnej z regułami art. 7 kpk oceny zgromadzonych dowodów, co jest przecież niezbędne dla prawidłowego wyrokowania. Już chociażby z tych względów konieczne było uwzględnienie wniosków obu apelacji o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy - kierując się wyżej przedstawionymi uwagami - powinien przede wszystkim przeprowadzić dokładne postępowanie dowodowe pozwalające na wyjaśnienia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności sprawy. W szczególności powinien dołączyć akta spraw II Nc 56/14 i III C 808/11, a następnie dokonać porównania obu kopii weksla, a w razie potrzeby rozważyć zasięgnięcie opinii biegłego. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd Rejonowy winien dokonać wnikliwej, wszechstronnej i zgodnej z regułami art. 7 kpk oceny ujawnionych w toku rozprawy dowodów i na tej podstawie dokonać prawidłowych ustaleń faktycznych, co pozwoli na zasadne wyrokowanie w zakresie winy oskarżonego. W razie takiej potrzeby swoje rozstrzygnięcie sąd meriti winien uzasadnić zgodnie z wymogami art. 424 kpk bacząc, by nie doszło w tym zakresie do uchybień wskazanych przez Sąd Odwoławczy w sprawie niniejszej.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

SSO Agnieszka Wojciechowska – Langda SSO Aleksandra Mazurek SSO Sebastian Mazurkiewicz