Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 września 2013r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, Wydział III Cywilny Odwoławczy w składzie

następującym:

Przewodniczący - Sędzia: SO Jacek Małodobry

Sędzia SO Agnieszka Skrzekut

Sędzia SR del. Katarzyna Romańczyk (sprawozdawca)

Protokolant: sekr. sąd. Anna Burnagiel

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2013r.

na rozprawie

sprawy z wniosku E. K.

przy uczestnictwie: Wspólnoty (...) w W., Skarbu Państwa - Starosty (...)w Z., Skarbu Państwa – Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w K., J. K., A. K.

o ustanowienie służebności drogi koniecznej

na skutek apelacji uczestnika Wspólnoty (...) w W.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Zakopanem

z dnia 4 marca 2013 r., sygn. akt I Ns 257/08

p o s t a n a w i a :

1.  zmienić pkt II zaskarżonego postanowienia ten sposób, że nadać mu treść: „zasądzić od wnioskodawcy E. K.na rzecz Wspólnoty (...) w W.tytułem wynagrodzenia za ustanowioną służebność kwotę 23 728,00 zł (dwadzieścia trzy tysiące siedemset dwadzieścia osiem złotych 00/100) płatną w terminie do dnia 12 października 2013r.”;

2.  w pozostałej części apelację oddalić;

3.  orzec, że wnioskodawca oraz uczestnicy ponoszą koszty postępowania apelacyjnego związane ze swym udziałem w sprawie.

Sygn.akt III Ca 430/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 4 marca 2013r. Sąd Rejonowy w Zakopanem ustanowił na rzecz każdoczesnego właściciela położonej w W.dz.ewid. (...)objętej Kw nr (...)służebność przejazdu, przechodu i prowadzenia mediów szlakiem biegnącym po położonych w W.dz.ewid. nr (...)odpowiadającej pgr l.kat. (...)powstałej z podziału pgr l.kat. (...)objętej Lwh(...)zgodnie z wykazem zmian gruntowych inż. J. C.z dnia 20.02.2008r., dz.ewid. (...)– objętej postanowieniem Sądu Rejonowego w Zakopanem z dnia 16.11.2006r., sygn.akt I Ns 852/03, dz.ewid. nr (...)odpowiadającej pgr l.kat (...)powstałej z podziału pgr l.kat. (...). Lwh(...)i pgr l.kat. (...)powstałej z podziału pgr (...)objętej Lwh(...)zgodnie z powołanym wyżej wykazem zmian gruntowych szlakiem o zmiennej szerokości oznaczonym na projekcie służebności sporządzonym przez inż. A. B. z dnia 29.01.2009r., nr zlecenia (...)linią czerwoną przerywaną i symbolami w11-w10-w9-w8-w7-w6-w5-w4-w3-w2-w1-w11. Sąd Rejonowy zasądził od E. K.tytułem wynagrodzenia za ustanowioną służebność na rzecz:

- Wspólnoty (...) w W.kwotę 3.474 zł.

- Skarbu Państwa – Starosty (...) w Z. kwotę 20.254 zł.

płatne w terminie jednego miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia w niniejszej sprawie a koszty postępowania wzajemnie zniósł.

Sąd Rejonowy ustalił, że objęta wnioskiem działka władnąca nr (...) stanowi własność E. K.. W terenie przedmiotowa działka stanowi łąkę, w części zachodniej usytuowana jest szopa gospodarcza, która służy jako magazyn maszyn rolniczych. Nieruchomość ta nie ma dostępu do drogi publicznej. W planie zagospodarowania przestrzennego wsi W. działka ta stanowi teren usług turystycznych i wypoczynku z możliwością zabudowy budynkiem pensjonatowym lub motelem. Na gruncie tym E. K. zamierza postawić budynek pensjonatowy.

W toku postępowania strony zaproponowały pięć wariantów przebiegu szlaku służebnego, które znalazły odzwierciedlenie w opinii biegłej mgr inż. A. B. z dnia 21.01.2009 i z dnia 6.11.2009r oraz opinii inż. J. G. z dnia 27.05.2011r.

Wariant wnioskodawcy przewidywał przebieg służebności od drogi publicznej północnym skrajem dz. ewid (...), (...), (...).Szerokość szlaku służebnego w tej wersji jest zmienna i wynosi od 5 do 8 m. W terenie szlak ten stanowi łąkę porośniętą trawą, chwastami i krzewami. Dz. ewid (...)odpowiada z p.gr.l.kat (...)powstałej z podziału p.gr.l.kat (...)objętej Lwh(...). Jako właściciele tej nieruchomości ujawnione są Gmina C. (1), Gmina C. (2), Gmina C. (3), Gmina W., Gmina D., Gmina P., Gmina W.. Wpis ten został dokonany w dniu 15 czerwca 1922r i Sąd Rejonowy uznał, że zgodnie z art 32 ust.2 ustawy z dnia 20 marca 1950r o terenowych organach jednolitej władzy państwowej (Dz. U. z 1950 nr 14 poz 130) właścicielem tej nieruchomości jest Skarb Państwa.

Dz. ewid. (...)stanowi własność Wspólnoty (...)w W.na podstawie postanowienia tut. Sądu z dnia 16 listopada 2006r wydanego w sprawie I Ns 852/03. Działka (...)odpowiada z p.gr.l.kat (...)i (...)powstałej z podziału p.gr.l.kat (...)i (...)objętej Lwh(...). W wypisie z rejestru gruntów jako władający działkami (...)i (...)wpisana jest Wspólnota (...) w W.. W planie zagospodarowania przestrzennego działki te leżą w terenach usług turystyki oraz obsługi komunikacyjnej z możliwością zabudowy terenu obiektami pensjonatowymi, gastronomicznymi, stacją paliw czy też parkingami.

Pierwszy z wariantów zaproponowanych przez uczestnika Wspólnotę (...)w W.a opisany w opinii inż. A. B.z dnia 21.01.2009r biegnie od drogi publicznej po działce (...)stanowiącej własność wnioskodawcy E. K.a dalej po działkach (...)i (...)własności Skarbu Państwa w zarządzie RZGW. W terenie szlak ten stanowi nieurządzoną drogę gruntową, którą przecina potok M.wpadający do rzeki C.. Na potoku tym nie ma mostu. Wnioskodawca i jego poprzednicy prawni drogą tą dojeżdżali do działki władnącej, która dotychczas użytkowana była rolniczo. Jednakże z uwagi na brak mostu dojazd ten możliwy był jedynie wozem konnym i traktorem a nadto w porze obfitych i długotrwałych opadów kiedy to potok M.wylewał, nawet tymi pojazdami do działki władnącej dojechać nie można.

Wnioskodawca zwrócił się do Rejonowego Zarządu Gospodarki Wodnej w K.o wyrażenie zgody na budowę mostu na potoku M.. Pismem z dnia 23 czerwca 2008r RZGW - Zarząd (...)poinformował wnioskodawcę, iż nie widzi możliwości realizacji tej inwestycji bowiem droga dojazdowa przebiegałaby w bezpośrednim sąsiedztwie potoku C.i byłaby narażona na zniszczenie w czasie spływu wód wezbraniowych zaś most projektowany jest w rejonie ujścia potoku M.do rzeki C.a w tym rejonie koryta odkładany jest materiał żwirowy co utrudnia spływ wód do rzeki C.w czasie wezbrań. Budowa mostu w tym miejscu powodowałaby dodatkową akumulację żwiru narażając tereny sąsiadujące z potokiem na zalanie.

Drugi z zaproponowanych przez uczestnika wariantów a opisany w opinii inż. A. B.z dnia 6.11.2009r przebiega od drogi publicznej wzdłuż potoku M.po działkach (...)objętych kw (...)stanowiącej własność uczestników J.i A.małżonków K.a dalej po działkach (...)i (...) powstałych z parcel gruntowych objętych spisem 1 dobra publicznego własność Skarbu Państwa w zarządzie RZGW. Szlak ten przebiega istniejącą w terenie drogą gruntową. Obecnie na części przedmiotowego szlaku usytuowany jest mur kamienny umacniający południowy brzeg potoku M..

Trzeci z proponowanych przez uczestnika wariantów przebiega po działkach (...), (...)i (...). Wariant ten jest nieco przesunięty w kierunku południowym w stosunku do opisanego wyżej wariantu uczestników.

Czwarty z zaproponowanych przez uczestnika wariantów biegnie po działkach (...), (...)a dalej po działkach (...),(...) i działce (...). Szlak ten biegnie w odległości około 100m na południe od potoku M.wzdłuż cieku wodnego . W terenie jest to łąka porośnięta krzewami a przy wjeździe na przedmiotowy szlak rosną dwa drzewa świerkowe o średnicy pnia 40 cm i 45 cm, które należałoby wyciąć. Zarząd Dróg Wojewódzkich w N.negatywnie zaopiniował możliwość wykonania zjazdu z drogi publicznej zgodnie z tym wariantem.

Sąd Rejonowy uznał, że w niniejszej sprawie nieruchomość władnąca nie posiada prawnie zagwarantowanego dostępu do drogi publicznej, dlatego też wniosek należało uwzględnić. Dokonując wyboru wariantu ustanowienia służebności drogi koniecznej, Sąd uznał, że uwzględniając potrzeby nieruchomości władnącej oraz stopień uciążliwości ustanowienia służebności dla nieruchomości obciążonych z uwzględnieniem jej społeczno – gospodarczego przeznaczenia – tym kryteriom najpełniej odpowiadał wariant przedstawiony przez wnioskodawcę E. K.. Zaproponowany przez wnioskodawcę szlak drożny, którym poprowadzić można media niezbędne dla zamierzonych na tej działce budowli stanowi najkrótsze połączenie z działką władnącą, przebiega po nieużytkach, w dostatecznym oddaleniu od cieków wodnych a zatem nie zachodzi obawa jak w proponowanych przez uczestnika pierwszych trzech wariantach zalania tego szlaku wezbranymi wodami rzeki C.czy potoku M.. Zarzuty podniesione przez uczestnika Wspólnotę (...)w W., iż wariant ten uniemożliwi planowane zagospodarowanie stanowiących ich własność działek obciążonych nie zasługują na uwzględnienie bowiem uczestnik ten jest właścicielem tylko jednej z działek obciążonych tj. (...). Właścicielem działek (...)i (...) zgodnie z ustawą z dnia 20 marca 1950r o terenowych organach jednolitej władzy państwowej i jest Skarb Państwa a uczestnik w wypisie z rejestru gruntów figuruje jedynie jako władający a zatem w pierwszej kolejności winien on uregulować stan prawny nieruchomości obciążonych. Nadto plan zagospodarowania opisanych wyżej działek jest dopiero w fazie opracowania i nie posiada niezbędnych uzgodnień stanowiących podstawę złożenia wniosku o uzyskanie pozwolenia na budowę. Nawet gdyby przyjąć, że w nieokreślonej bliżej przyszłości możliwa będzie zabudowa tych działek to zaproponowany przez wnioskodawcę wariant jej nie uniemożliwi bowiem na obszarze przebiegu szlaku zaproponowane przez E. K.ma powstać stacja paliw z miejscami postojowymi, która nie może przebiegać w bezpośredniej bliskości słupa transformatora wysokiego napięcia a obok tegoż słupa ma przebiegać opisany wyżej szlak drożny i jak sam przyznał uczestnik taki przebieg służebności koncepcji zabudowy nie zaburza. Według oceny sądu przedmiotowym szlakiem drożnym możliwe jest również prowadzenie mediów, które zwyczajowo sytuowane są pod powierzchnią dróg dojazdowych.

Z tych też przyczyn Sąd nie uwzględnił wniosku o odroczenie rozprawy na okres trzech miesięcy bowiem w toku przedmiotowej spraw , która trwała 5 lat strony miały dostatecznie dużo czasu aby ustanowić profesjonalnego pełnomocnika.

Pozytywnie zaopiniowany przez inż. J. M. wariant uczestnika opisany w opinii inż. G. z dnia 29.05.2012r według oceny Sądu dyskwalifikuje negatywna opinia Zarządu Dróg Wojewódzkich, która nie przewiduje możliwości realizacji zjazdu z drogi publicznej na szlak opisany w tym wariancie. Ponadto sam uczestnik zrezygnował z popierania tego wariantu albowiem znacznie utrudniłby on realizację opracowywanej dla uczestnika koncepcji zagospodarowania działek obciążonych. Sąd podzielił również negatywną ocenę możliwości prowadzenia szlaku służebnego co do pozostałych wariantów zaproponowanych przez uczestnika.

Proponowane przez uczestnika dwa szlaki drożne przebiegające nad potokiem M. byłyby narażone na zalanie wodami wezbranego w czasie długotrwałych opadów potoku a nadto kolidują one z pracami związanymi z umocnieniem brzegów tego potoku. Uczestnik ostatecznie wariantów tych również nie popierał.

Odnośnie zaś wariantu uczestnika opisanego w opinii inż. B. z dnia 29.01.2009r przebiegającego wzdłuż rzeki C. to biegły wariant ten negatywnie ocenił w oparciu o dokumentację przedłożona przez wnioskodawcę a zawierająca ocenę możliwości poprowadzenia tej drogi dokonana przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej. Bezpośrednie sąsiedztwo tej rzeki naraża przedmiotowy szlak drożny na zniszczenie w czasie spływu wód wezbraniowych co praktycznie w okresie długotrwałych opadów deszczu uniemożliwia dostęp do działki władnącej a nadto co jest najbardziej istotne wyklucza możliwość budowy mostku na potoku M., przecinającym projektowana drogę służebną, czyniąc go nieprzydatnym do przejazdów. Wynagrodzenie za ustanowioną służebność Sąd ustalił stosownie do opracowania zawartego w operacie szacunkowym biegłej E. H..

Postanowienie Sądu Rejonowego zostało zaskarżone apelacją przez uczestnika Wspólnotę (...)z siedzibą w W.w całości, Apelujący zarzucił:

- naruszenie art. 128 § 1 kpc, art. 130 § 1 i 2 kpc, art. 131 kpc i 140 kpc w zw. z art. 13 § 1 kpc poprzez ich niezastosowanie odnośnie pism procesowych pełnomocnika wnioskodawcy z daty 24.06.2008r., 10.07.2008r., 9.03.2009r. wniesionych bez uzupełnienia wymogów z art. 128 kpc w 1 lub 2 egzemplarzach i bez odpisów załączników dla innych stron postępowania, które nie zostały uzupełnione ani doręczone stronom i winny zostać zwrócone wnioskodawcy bez odnoszenia skutku zgodnie z art. 130 § 2 kpc.

- naruszenie art. 233 i 256 poprzez oparcie rozstrzygnięcia na treści pisma Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w K.Zarządu (...) w N.z dnia 23.06.2008r. jakie załączone było do pisma wnioskodawcy, które winno być zwrócone a nie zostało doręczone innym stronom

- nie rozpatrzenie wniosków dowodowych zawartych w piśmie uczestników K. z 25.01.2012r. dotyczących wątpliwości co do zasięgu granic działki wnioskodawcy w związku z przemieszczającym się korytem rzeki oraz podziałami i przekształceniami geodezyjnymi

- nie poczynienie pełnych ustaleń odnośnie stanu prawnego działki (...) oraz zgłoszonego przez apelującego faktu władania tą działką oraz ustalenie, że stanowi ona własność Skarbu Państwa i przyznanie na jego rzecz wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności

- naruszenie art. 156 kpc poprzez nieuwzględnienie wniosku uczestnika o odroczenie rozprawy z dnia 20.02.2013r. w celu ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika z uwagi na skomplikowany charakter sprawy

- błąd w ustaleniach faktycznych poprzez błędne przyjęcie, że nie jest możliwe dalsze wykonywanie dojazdów do nieruchomości wnioskodawcy szlakiem jakim to się odbywało do tej pory przez potok M. oraz błędne przyjęcie, że nie jest możliwe wykonanie mostku na potoku

- błędne przyjęcie, że ustanowiona służebność nie ingeruje ponad przeciętną miarę w grunty Wspólnoty

- naruszenie art. 145 kc poprzez uznanie, że nie jest możliwe przeprowadzenie służebności innym wariantem niż wskazywany przez wnioskodawcę

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez ustanowienie służebności zgodnie z wariantem wspólnoty prowadzącym szlakiem jakim do tej pory dojeżdżano do władnącej nieruchomości, ewentualnie o uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestnika Wspólnoty Uprawnionych (...)w W.jest się częściowo zasadna. Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego z wyjątkiem ustalenia, iż działki (...)i (...) stanowią własność Skarbu Państwa, co skutkowało zmianą zaskarżonego postanowienia w zakresie podmiotu na rzecz którego przyznano wynagrodzenie za ustanowienie służebności.

Parcele, które utworzyły te działki ((...), (...), (...)– mapa z wykazem zmian gruntowych, k. 11) wpisane były w Lwh(...).kat. W.jako współwłasność (...), C. (2), C. (3), W., D., P., W.(k. 7). W ewidencji gruntów Wspólnota (...)w W.jest wpisana jako właściciel działek (...)i (...)(k. 4). Sąd Rejonowy niewłaściwie ustalił, że nieruchomości te stanowią własność Skarbu Państwa.

Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz.U. nr 28, poz. 169 ze zm.) dla nieruchomości stanowiących wspólnotę gruntową nie prowadzi się ksiąg wieczystych. Starosta (a wcześniej właściwe organy prezydiów powiatowych rad narodowych) ustalali w drodze decyzji, które nieruchomości stanowią wspólnotę gruntową bądź mienie gromadzkie (art. 8 ustawy). W postępowaniu apelacyjnym dopuszczony został dowód z decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w N.z dnia 23.12.1965r. wydanej na podstawie art. 8 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, na mocy której uznano nieruchomości położone na terenie gminy katastralnej W.objęte m.in. Lwh(...),(...),(...)za wspólnotę (...)stanowiącą własność (...) ( k. 413). Kwestia ta została zatem ostatecznie wyjaśniona, wobec czego brak było podstaw do uwzględnienia wniosku Wspólnoty o zawieszenie postępowania apelacyjnego.

Ustanowienie służebności zaskarżonym postanowieniem nastąpiło po działkach apelującego, zatem to jemu należy przyznać w całości wynagrodzenie.

Pozostałe zarzuty apelującego nie zasługują na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 233 § 1 kpc sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Daje to sądowi swobodę w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a zarzut naruszenia tego uprawnienia tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki bądź z doświadczeniem życiowym. Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zebrany materiał dowodowy i na tej podstawie dokonał właściwego wyboru szlaku służebnego.

Uczestnik Wspólnota (...)w W.w toku postępowania zgłaszała kolejno warianty przebiegu szlaku służebnego. Pierwszy z nich wskazany na oględzinach w dniu 18.06.2008 r. został oznaczony w opinii inż. A. B. ( k. 52) niebieską linią przerywaną jako wariant uczestnika po działkach (...), (...),(...)w poprzek potoku M.przy jego ujściu do C..

W toku długiego postępowania uczestnik Wspólnota miał możliwość zgłaszania wniosków dowodowych i formalnych. Nie było żadnych podstaw do uwzględnienia wniosku o odroczenie ostatniej rozprawy z dnia 20.02.2013r. z powołaniem się na zamiar ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika z uwagi na zawiłość sprawy. Zgodnie z art. 156 kpc Sąd nawet na zgodny wniosek stron może odroczyć posiedzenie tylko z ważnej przyczyny. Powyższy przepis stanowi wyraz zasady koncentracji materiału procesowego oraz ograniczenia zasady dyspozytywności stron procesem na rzecz realizacji zasady szybkości postępowania ze względu na jego funkcję społeczną ( Irena Gromska-Szuster, Komentarz do art. 156 kpc). Wniosek o ustanowienie drogi koniecznej został wniesiony do sądu w dniu 3.04.2008r. Wspólnota złożyła odpowiedź na wniosek już 22.04.2008r. W toku postępowania wielokrotnie miała możliwość ustanowienia fachowego pełnomocnika. Wniosek o odroczenie rozprawy z takim uzasadnieniem, w sytuacji gdy zgłaszany jest po kilku latach od rozpoczęcia postępowania nie jest ważną przyczyną w rozumieniu art. 156 kpc. Zarzut naruszenia art. 256 kpc ( dotyczącego możności zażądania przełożenia dokumentu w języku obcym przez tłumacza przysięgłego) został zapewne przez apelującego powołany omyłkowo.

Niedoręczenie apelującemu wskazywanych pism wnioskodawcy nie miało wpływu na trafność rozstrzygnięcia ani na sytuację procesową apelującego. Wnioskodawca przedstawił dwa egzemplarze pisma z dnia 26.04.2008r. wraz z załącznikami, obydwa znajdują się w aktach sprawy. Przedłożył też 2 egzemplarze pisma z dnia 10.07.2008r. i 9.03.2009r. Nie był wzywany do przedłożenia dodatkowych odpisów, zatem zarzut co do konieczności zastosowania rygoru z art. 130 kpc jest niezasadny. Po otrzymaniu opinii geodezyjnej z naniesionym szlakiem służebnym w tym miejscu zakwestionowanym w piśmie RZGW Wspólnota, nie podtrzymywała tego wariantu, zgłosiła kolejny wariant a później następne. Wspólnota mogła się z tym pismem zapoznać w aktach sprawy, wnioskodawca powołał się na treść pisma RZGW w piśmie z dnia 5.01.2010r. ( k. 114), którego odpis doręczono Wspólnocie ( k. 123). Do treści pisma RZGW odwołuje się również opinia biegłego J. M.( k. 127).

Wnioskodawca jest właścicielem działki (...)w W., na rzecz której został złożony wniosek o ustanowienie drogi koniecznej. Wynika z treści księgi wieczystej nr (...)(k. 6). Położenie tej działki zostało naniesione na mapach odzwierciedlających warianty przebiegu szlaku służebnego, zatem zarówno właściciel nieruchomości jak i jej usytuowanie zostały jednoznacznie ustalone. Zatem nietrafne są zarzuty apelującego odnośnie niewyjaśnienia wątpliwości co do zasięgu granic działki wnioskodawcy w związku z przemieszczającym się korytem rzeki oraz podziałami i przekształceniami geodezyjnymi. Kwestie dotyczące techniki wykonywania wykazów zmian gruntowych, do których odnosiły się zarzuty uczestników K.zostały częściowo wyjaśnione w piśmie geodety J. G.z 5.01.2011r.( k. 181)

Wbrew zarzutom apelacji Sąd Rejonowy ustanowił służebność szlakiem spełniającym kryteria z art. 145 k.c.

Zgodnie z art. 145 § 1 k.c., jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności gruntowej. W orzecznictwie przesądzone jest, że przepis ten może być wykorzystany także w celu stworzenia dla nieruchomości dostępu do sieci elektrycznej, gazowej, wodociągowej, kanalizacyjnej, telekomunikacyjnej. Roszczenie o ustanowienie służebności drogi koniecznej przysługuje, gdy: a) nieruchomość nie ma bezpośredniego dostępu do drogi publicznej, b) nieruchomość ma wprawdzie bezpośredni dostęp do drogi publicznej, ale jest on nieodpowiedni. Odpowiedni dostęp do drogi publicznej musi stwarzać rzeczywistą, bezpieczną możliwość swobodnego przedostawania się z nieruchomości do takiej drogi ( postanowienie SN z dnia 9 września 2011 r., I CSK 657/10 )

Ustanowienie służebności drogi koniecznej powinno nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej ale też z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić z uwzględnieniem wzajemnych interesów stron ( wyrok SN z 10.01.2002r., II CKN 639/99 ).

W czasie oględzin w dniu 18.06.2008r. stwierdzono, że na potoku M.w miejscu dotychczas wykonywanych przejazdów do działki wnioskodawcy nie ma mostu (k. 27), co zresztą nie było kwestionowane. Z pisma z dnia 23 czerwca 2008r RZGW - Zarząd (...)jednoznacznie wynika, że nie ma możliwości zapewnienia stałego i odpowiedniego połączenia drogowego pomiędzy działką wnioskodawcy a drogą publiczną w poprzek potoku M.. W tym wariancie droga dojazdowa przebiegałaby w bezpośrednim sąsiedztwie C. i byłaby narażona na zniszczenie w czasie spływu wód wezbraniowych zaś budowa mostu w tym miejscu powodowałaby dodatkową akumulację żwiru, utrudniałaby spływ wód w potoku co narażałoby tereny sąsiadujące z potokiem powyżej ujścia ( k. 34). Dodatkowo można zaznaczyć, że przebieg służebności w tym miejscu utrudniłby o ile nie całkiem uniemożliwił przeprowadzenie mediów, na przeszkodzie stoi koryto górskiego potoku przy jego ujściu do rzeki.

W takiej sytuacji nie można uznać, że jest możliwe zapewnienie nieruchomości wnioskodawcy stałego, bezpiecznego i odpowiedniego dostępu do drogi publicznej w poprzek potoku M.. Również biegły J. M.stwierdza w opinii z dnia 31.03.2010r. brak możliwości ustanowienia służebności wzdłuż potoku C.i z przekroczeniem potoku powołując się m.in. na pismo RZGW (k.128). Opinia ta została doręczona Wspólnocie, która nie wnosiła żadnych zarzutów, co więcej w piśmie z dnia 17.05.2010r. (k. 144) Wspólnota odnosząc się do tej opinii złożyła wniosek o sporządzenie kolejnego wariantu przebiegu drogi. Stanowisko RZGW zostało powołane również w opinii J. M.z dnia 29.10.2011r.(k.234)

Wbrew zarzutom apelacji, usytuowanie szlaku w sposób określony w zaskarżonym postanowieniu nie będzie stanowiło dla nieruchomości Wspólnoty istotnego obciążenia, gdyż szlak ten przebiega skrajem jej działek. Przebieg projektowanej drogi nie stoi również na przeszkodzie planom inwestycyjnym Wspólnoty. Wynika to jednoznacznie z zeznań świadka J. P.- księgowego Wspólnoty , który stwierdził: „ jeżeli chodzi o wariant I i IV to wariant I jest najmniej uciążliwy, gdyż nie zaburza naszej koncepcji, bo jest na skraju działki. Zaproponowany przez nas wariant IV mógłby tę koncepcję zaburzyć”(k. 354).

Z przytoczonych względów orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. oraz art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

.