Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Ludmiła Tułaczko

Sędziowie: SO Anna Zawadka (spr.)

SO Jacek Matusik

protokolant: protokolant sądowy Monika Oleksy

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Wołominie – Artura Orłowskiego

po rozpoznaniu dnia 28 grudnia 2016 r. w Warszawie

sprawy L. L. syna S. i J. ur. (...) w G.

oskarżonego o przestępstwo z art. 233 § 1 kk w zb. z art. 234 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie

z dnia 29 marca 2016 r. sygn. akt IV K 1100/13

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 150 zł tytułem opłaty za II instancję oraz pozostałe koszty sądowe w postępowaniu odwoławczym.

SSO Anna Zawadka SSO Ludmiła Tułaczko SSO Jacek Matusik

Sygn. akt VI Ka 895/16

UZASADNIENIE

L. L. został oskarżony o to, że:

będąc pouczonym o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, zawiadomienie o przestępstwie niepopełnionym oraz fałszywe oskarżenie w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w dniu 10 sierpnia 2011 roku w siedzibie CBŚ KGP w W. przy ul. (...) oraz w dniu 08 września 2011 roku w Komisariacie Policji w J. zawiadomił o niepopełnionym przestępstwie sfałszowania umowy pośrednictwa sprzedaży nieruchomości pomiędzy L. L. a M. O. poprzez podrobienie podpisu L. L. oraz posłużenia się tym dokumentem i doprowadzenia w ten sposób Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem L. L. w kwocie 15 250 zł oraz fałszywie oskarżył A. O. (2) o popełnienie tego przestępstwa, a następnie złożył nieprawdziwe zeznania mające stanowić dowód w postępowaniu o sygn. 2 Ds. 592/13, tj. o czyn z art. 233 § 1 kk w zb. z art. 234 kk w zb. z art. 238 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi Północ w Warszawie wyrokiem z dnia 29 marca 2016 roku w sprawie o sygn. akt IV K 1100/13:

I.  W ramach zarzucanego mu czynu oskarżonego L. L. uznał za winnego tego , że w krótkich odstępach czasu w dniu 10 sierpnia 2011 roku w siedzibie CBŚ KGP w W. przy ul. (...) oraz w dniu 08 września 2011 roku w Komisariacie Policji w J., w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, będąc uprzedzonym o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, zawiadomienie organu powołanego do ścigania o niepopełnionym przestępstwie lub fałszywe oskarżenie, złożył zawiadomienie o przestępstwie sfałszowania umowy pośrednictwa sprzedaży nieruchomości pomiędzy L. L. a M. O. poprzez podrobienie podpisu L. L. oraz posłużenia się tym dokumentem i doprowadzenia w ten sposób Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem L. L. w kwocie 15 250 zł oraz zeznania odnośnie jego okoliczności, mające stanowić dowód w postępowaniu o sygn. 2 Ds. 592/13 wiedząc, że czynu tego nie popełniono, fałszywie oskarżając o popełnienie tego czynu A. O. (2), to jest za winnego występku z art. 233 § 1 kk w zb. z art. 234 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie tych przepisów skazał go, zaś na podstawie art. 233 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 37a kk wymierzył mu karę 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 zł (dziesięć);

II.  Na podstawie art. 44 § 2 kk orzekł przepadek poprzez pozostawienie w aktach sprawy dowodu rzeczowego w postaci umowy pośrednictwa sprzedaży nieruchomości z podpisem (...);

III.  Na podstawie art. 230 § 2 kpk dowód rzeczowy w postaci umowy pośrednictwa sprzedaży nieruchomości z dnia 24.05.2008r. zwrócił M. O.;

IV.  Na podstawie art. 627 kpk zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1762,10 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych w tym kwotę 150 zł tytułem opłaty.

Od wyroku tego apelację wniósł obrońca oskarżonego L. L. , który zaskarżył ww. wyrok w całości na korzyść oskarżonego i wyrokowi temu zarzucił na zasadzie art. 427 i 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść wydanego orzeczenia tj.:

- art. 92 k.p.k. oraz art. 2 § 2 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k.- przez nie wzięcie pod uwagę całości zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie, mającego znaczenie dla rozstrzygnięcia, w tym wyjaśnień oskarżonego, tłumaczącego swoje przekonanie iż popełniono wobec niego przestępstwo;

- art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. – przez dowolną a nie swobodną ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i tym samym naruszenie zasady obiektywizmu, co objawiło się uznaniem, iż oskarżony dopuścił się zarzucanych czynów z zamiarem bezpośrednim.

Wskazując na powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego L. L. od zarzucanego mu czynu ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego jej rozpoznania Sądowi I instancji.

Wniósł jednocześnie o uzupełnienie przewodu sądowego poprzez przeprowadzenie na rozprawie dowodu z postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa I Wydział Cywilny , sygn. akt I Nc 7200/07, w trybie art. 452 § 2 k.p.k.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego jest niezasadna i przez to nie zasługuje na uwzględnienie.

Podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego zarzut obrazy przepisów prawa procesowego, który miał mieć wpływ na treść orzeczenia nie mógł zostać przez Sąd uwzględniony. Nie sposób bowiem zgodzić się ze skarżącym, iż Sąd meriti nie wziął pod uwagę całości zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie, w szczególności wyjaśnień oskarżonego, który z determinacją twierdzi, że nie pamięta aby podpisał umowę pośrednictwa. Zarzut naruszenia art. 92 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. jest skuteczny jeżeli sąd pierwszej instancji nie ujawnił wszystkich istotnych w spawie dowodów lub je ujawnił, ale przy ich ocenie pominął niektóre z nich. Przy czym obraza art. 410 k.p.k. aby mogła mieć wpływ na treść wyroku, musi dotyczyć nieujawnienia lub pominięcia istotnego dowodu (istotnej okoliczności), gdyż dopiero wówczas może to rzutować na treść rozstrzygnięcia. Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie miała miejsca. Sąd wydając wyrok oparł się na całości ujawnionego materiału dowodowego w tym również na wyjaśnieniach oskarżonego, które częściowo uznał za wiarygodne. Nie stanowi naruszenia wskazanych przepisów dokonanie takiej czy innej oceny dowodów przeprowadzonych na rozprawie. Z uzasadnienia wyroku wynika dlaczego sąd nie dał wiary określonym dowodom, przy czym wskazał powody takiego stanowiska. Nieuwzględnienie okoliczności wynikających z całości wyjaśnień oskarżonego nie stanowi naruszenia wskazanych przepisów. Normy wynikającej z art. 410 k.p.k. nie można rozumieć w ten sposób, że każdy z przeprowadzonych dowodów ma stanowić podstawę ustaleń faktycznych.

W tej sytuacji podstawę ustaleń stanowią tylko te dowody, które sąd uznał za wiarygodne i wartościowe, to jest znaczące dla istotnych ustaleń faktycznych. Obowiązkiem sądu, aby pozostać w zgodzie z normą wynikającą z art. 92 k.p.k. i art. 410 k.p.k., jest dostrzeżenie także przeciwstawnych dowodów, przeanalizowanie ich w zgodzie z regułami art. 7 k.p.k. i podjęcie umotywowanej decyzji co do wiarygodności jednych i niewiarygodności drugich. W ocenie Sądu Okręgowego pisemne uzasadnienie wyroku spełnia te wszystkie wymogi. Sąd Rejonowy nie dał wiary tej części wyjaśnień oskarżonego w której kwestionował swoją winę, zasadnie wskazując, iż złożenie przez oskarżonego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa aż cztery lata po sporządzeniu umowy pośrednictwa sprzedaży nieruchomości, w sposób skuteczny podważa wiarygodność wyjaśnień oskarżonego, w których kwestionował autentyczność swojego podpisu na umowie. W ocenie Sądu Okręgowego znamiennym jest fakt, iż oskarżony zakwestionował przed organami ścigania autentyczność swojego podpisu i złożył fałszywe zeznanie kierując wobec innej osoby fałszywe oskarżenie dopiero w momencie, gdy wyczerpał już wszelkie prawne możliwości uniknięcia zapłaty na rzecz M. O. kwoty 15 250 zł z tytułu pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości, tj. w czasie toczącego się postępowania o egzekucję należności pieniężnej na rzecz M. O. kiedy komornik dokonał opisu i oszacowania nieruchomości oskarżonego (k.44-45). Wbrew twierdzeniom obrońcy z faktu złożenia przez oskarżonego sprzeciwu od nakazu zapłaty w sprawie I Nc 7200/07 nie wynika aby L. L. kwestionował już wcześniej swój podpis pod umową pośrednictwa. Wprawdzie w skardze na czynności komornika z dnia 19 sierpnia 2010r. znajduje się oświadczenie L. L., iż nie uznaje żadnej kwoty należnej wierzycielowi z powodu tego, iż nakaz zapłaty został wydany na podstawie podrobionego dokumentu (k.41- pkt 4). Tym bardziej więc niezrozumiałe jest dlaczego zawiadomienie o przestępstwie L. L. złożył dopiero w dniu 10 sierpnia 2011 roku, skoro jak twierdzi obrońca oskarżony od początku był i nadal jest przekonany, iż nie złożył podpisu pod umową pośrednictwa.

Powyższe twierdzenie oskarżonego zostało skutecznie obalone przez trzy opinie biegłych z zakresu badań dokumentów i pisma ręcznego, z których jednoznacznie wynika, że podpis o treści (...) znajdujący się na umowie pośrednictwa sprzedaży nieruchomości został nakreślony przez L. L. i jest autentycznym podpisem oskarżonego. W toku postępowania sądowego jednoznacznie ustalono, że jest to pierwopis i nie został wykonany inną techniką, ani przy użyciu faksymile. Żaden ze świadków nie wspomina o takiej sytuacji aby oskarżony nie miał świadomości uczestniczenia w sprzedaży nieruchomości pośrednika w osobie A. O. (2). Wprost przeciwnie z zeznań świadków M. O. i A. O. (2) wynika, że oskarżony miał pełną świadomość sporządzenia umowy pośrednictwa sprzedaży nieruchomości i dopiero w momencie wręczenia faktury do zapłaty prowizji w wysokości 2,5 % wartości nieruchomości, odmówił wywiązania się z umowy, co skutkowało wystąpieniem na drogę postępowania sądowego przez właściciela agencji. Z zeznań świadka A. O. (2) wynika, że do podpisania umowy pośrednictwa doszło w domu oskarżonego, a oskarżony był wówczas w stanie trzeźwości i był świadomy tego co podpisuje. W ocenie Sądu Okręgowego brak wskazania na umowie daty oraz niewypełnienie rubryki dotyczącej dokumentu tożsamości oskarżonego oraz jego numeru PESEL, nie podważa autentyczności podpisu oskarżonego na umowie, ani nie świadczy o tym, że umowa została podstępem podsunięta oskarżonemu do podpisania. Z zeznań tego świadka wynika również, że wcześniej przyjeżdżała do L. L. z klientami, którzy byli zainteresowani kupnem działki zanim zjawił się ten właściwy kupiec. Na uwagę zasługuje również fakt, iż druga strona transakcji sprzedaży nieruchomości nie kwestionowała roli pośrednika w zawarciu umowy ani faktury wystawionej przez pośrednika i zapłaciła należne wynagrodzenie stanowiące 2 % wartości nieruchomości. W świetle zeznań świadków nie budzi wątpliwości, że oskarżony miał pełną świadomość, że A. O. (2) jest pośrednikiem w sprzedaży nieruchomości, a twierdzenia oskarżonego stanowią jedynie przyjętą linię obrony.

Wbrew zarzutom obrońcy o zamiarze bezpośrednim sprawcy przesądza całokształt podmiotowych i przedmiotowych okoliczności tej sprawy, na podstawie których możliwe jest odtworzenie rzeczywistych przeżyć sprawcy i ustalenie do czego zmierzał i czego chciał. Byłoby czymś niedorzecznym, gdyby zamiar sprawcy miał zależeć wyłącznie od tego, do czego ten zechce się przyznać. Podstawę wnioskowania w tej materii powinna w takiej sytuacji stanowić analiza uzewnętrznionych przejawów zachowania sprawcy, a nie jego werbalne stanowisko.

Doświadczenie życiowe nakazuje uznać, iż sposób zachowania oskarżonego w tej sprawie, a w szczególności fakt iż to w posiadaniu oskarżonego znajdowały się oryginały dwóch umów pośrednictwa sprzedaży nieruchomości, które zostały u niego zatrzymane w dniu 08.09.2011r. (k.116-117), wskazuje na pełną świadomość oskarżonego odnośnie autentyczności jego podpisu na jednej z umów. Gdyby bowiem, tak jak sugeruje obrońca, umowa została sprytnie podsunięta przez pośrednika i oskarżony ją podpisał poza swoją świadomością, to niewątpliwie pośrednik nie pozostawiłby oryginału takiej umowy w posiadaniu oskarżonego. Pozostawienie oryginału tak „spreparowanej” umowy w posiadaniu oskarżonego stanowiłoby przecież oczywiste zagrożenie dla interesów właściciela agencji, który następnie dochodził swoich roszczeń na drodze postępowania sądowego. Ponadto w świetle posiadania przez oskarżonego oryginału umowy pośrednictwa sprzedaży nieruchomości ze swoim jak nadal uparcie twierdzi „podrobionym” podpisem, tym bardziej nie jest zrozumiałe dla Sądu zwlekanie przez oskarżonego ze złożeniem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez okres 4 lat.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy uznał, że w niniejszej sprawie Sąd I instancji w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny w sprawie podstawę, którego stanowił zgodnie z art. 410 kpk pełny materiał dowodowy oceniony z uwzględnieniem zasady wyrażonej w art. 5 § 2 kpk i bez przekroczenia ram swobody zakreślonej w art. 7 kpk. Sąd meriti swoje stanowisko uzasadnił w sposób wymagany art. 424 § 1 kpk. Wobec powyższego Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie L. L. od popełnienia zarzucanego mu czynu. Ewentualny wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania – oprócz tego, że niezasadny – nie został zaś w żaden sposób umotywowany przez skarżącego.

Jednocześnie Sąd Okręgowy na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa opłatę za drugą instancję oraz pozostałe koszty sądowe w postępowaniu odwoławczym uznając, że ich wysokość nie przekracza możliwości majątkowych oskarżonego potwierdzonych informacją o dochodach (k.358).

SSO Anna Zawadka SSO Ludmiła Tułaczko SSO Jacek Matusik