Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku

V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Krupińska

Sędziowie: SSA w SO Stanisław Stankiewicz

SSR del. Tomasz Kałużny (spr.)

Protokolant: st.sekr.sądowy Bożena Radziusz

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2013 roku w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa E. J.

przeciwko Miejskiemu Przedsiębiorstwu (...) Spółce z o.o. w B.

o zapłatę tytułem wynagrodzenia

na skutek apelacji Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z o.o. w B.

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 6 czerwca 2013 roku sygn. akt VI P 582/12

I.  Zmienia zaskarżony wyrok w pkt I, III i IV w ten sposób, iż powództwo oddala, zasądza od powódki E. J. na rzecz pozwanego Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z o.o. w B. 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego pozwanego za I instancję.

II.  Zasądza od powódki E. J. na rzecz pozwanego Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z o.o. w B. 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

Sygn. akt V Pa 75/13

UZASADNIENIE

Powódka E. J. pozwem skierowanym przeciwko Miejskiemu Przedsiębiorstwu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B. po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa wniosła o zasądzenia kwoty 6.221,20 zł, w tym kwoty 5.821,20 zł za czas pozostawania w gotowości do pracy w miesiącu lipcu 2011 r. Wysokość należnego za lipiec wynagrodzenia powódka wyliczyła w oparciu o kwotę miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego w wysokości 5.192 zł, premii regulaminowej w wysokości 10% wynagrodzenia zasadniczego (519,20 zł), podwyżki wynagrodzenia przyznanej na podstawie porozumienia ze związkami zawodowymi w wysokości 100 zł i 10% premii od tej kwoty. Wniosła również o zasądzenie premii świątecznej w wysokości 400 zł i kosztów procesu. Powódka wskazała, iż jest pracownikiem pozwanego i pomimo zgłoszenia gotowość do świadczenia pracy, nie została dopuszczona do pracy.

Pozwane Miejskie Przedsiębiorstwo (...) Spółka z o. o. w B. wniosło o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu podnosząc, iż wprawdzie powódka zgłosiła gotowość do pracy w piśmie z dnia 4.01.2011 r., a następnie dopiero w dniu 23.02.2012 r., to jednak nie można uznać pozostawania powódki w gotowości do pracy w całym spornym okresie.

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 6.06.2013 r. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 5.592 zł brutto wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości w stosunku rocznym od kwoty: 400 zł – 13% od 22.12.2010 r. do dnia zapłaty i od kwoty 5.192 zł – 13% od 30.07.2011 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie, znosząc wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu i nakazując pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Białymstoku) kwotę 280 zł tytułem części nieuiszczonej opłaty od pozwu.

Sąd I instancji ustalił, iż powódka była zatrudniona u pozwanego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W dniu 9.04.2010 r. otrzymała wypowiedzenie warunków umowy o pracę, w którym zaproponowano stanowisko zastępcy kierownika działu gospodarczego i zwolniono ją z obowiązku świadczenia pracy w okresie od 12.04. do 19.07.2010 r. W dniach 30.04.2010 r., 26.05.2010 r., 21.06.2010 r. przedstawiano powódce projekty porozumienia zmieniającego, proponując tożsame stanowisko, jednak powódka nie podpisała w/w porozumień. W piśmie z dnia 22.07.2010 r. poinformowała pracodawcę, iż nie zgadza się na objęcie nowego stanowiska pracy na zasadzie porozumienia stron i w związku z brakiem oświadczenia o odmowie przyjęcia nowych warunków pracy wynikających z wypowiedzenia z dnia 9.04.2010 r. od dnia 1.08.2010 r. podejmuje pracę na wskazanym w w/w dokumencie stanowisku pracy. W odpowiedzi pracodawca poinformował, iż w związku z odmową przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego z dnia 9.04.2010 r. umowa o pracę rozwiązuje się z dniem 31.07.2010 r. Powódka w okresie od 1.08.2010 r. do 3.01.2011 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim i po ustaniu absencji chorobowej, z dniem 4.01.2011 r. zgłosiła gotowość do podjęcia pracy wnosząc o dopuszczenie jej do świadczenia pracy. Powódce odmówiono dopuszczenia do pracy wskazując, iż umowa o pracę została rozwiązana z dniem 31.07.2010 r. Powódka ponownie tego samego dnia 4.01.2011 r. zgłosiła gotowość do pracy i wskazała, iż pozostaje na terenie B.i w razie potrzeby stawi się bezzwłocznie do pracy, a ustalenia stosunku pracy domagać się będzie w sądzie. Finalnie wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 22.02.2012 r. (sygn. akt: VI P 588/11) ustalono, iż powódkę i pozwanego łączy stosunek pracy nawiązany umową o pracę z dnia 2.01.1988 r. na warunkach wynikających z wypowiedzenia zmieniającego z dnia 9.04.2010 r. na stanowisku Zastępcy Kierownika Działu Gospodarczego EG poczynając od 1.08.2010 r. Powódka dnia 23.02.2012 r. ponownie zgłosiła gotowość do pracy i ponowiła zgłoszenie w dniu 27.03.2012 r. Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 11.07.2012 r. oddalił apelację pozwanego (sygn. akt: V Pa 37/12), a następnie w tym dniu powódka po raz kolejny zgłosiła gotowość do pracy.

Sąd Rejonowy mając na uwadze przepis art.22§1 KP, art.80 KP i art.81KP wskazał, iż przesłankami których łączne zaistnienie warunkuje prawo do wynagrodzenia są gotowość pracownika do pracy oraz doznanie przeszkody z przyczyn dotyczących pracodawcy, przy czym „gotowość do pracy” oznacza określony stan świadomości i woli pracownika, nakierowany na wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy. Cechami charakterystycznymi gotowości pracownika do wykonywania pracy są: 1) zamiar wykonywania pracy, 2) faktyczna zdolność do świadczenia pracy, 3) uzewnętrznienie gotowości do wykonywania pracy oraz 4) pozostawanie w dyspozycji pracodawcy. Pracownik pozostający w dyspozycji pracodawcy oczekuje na możliwość podjęcia pracy na terenie zakładu pracy lub w innym miejscu wskazanym przez pracodawcę, ewentualnie w miejscu wskazanym przez siebie i podanym pracodawcy. W związku z powyższym Sąd Rejonowy stwierdził, iż pracodawca posiadał informacje, iż powódka pozostawała w jego dyspozycji stale przebywając w miejscu swojego zamieszkania. Powódka po zakończeniu pobierania zasiłku chorobowego, tj. po 3.01.2011 r. była zdolna do wykonywania pracy u pozwanego. Sąd I instancji dodał, iż zgłoszenie gotowości do pracy może nastąpić przez każde zachowanie pracownika objawiające w dostateczny sposób zamiar kontynuacji stosunku pracy (art.60 KC w związku z art.300 KP), a więc zarówno pisemnie, ustnie, jak też przez każde inne zachowanie objawiające wolę pracownika wobec pracodawcy w dostateczny sposób. Sąd Rejonowy nie podzielił stanowiska pozwanego, zgodnie z którym jednorazowe zgłoszenie przez powódkę gotowości do pracy dnia 4.01.2011 r., a następnie po okresie przeszło 13 miesięcy (23.02.2012 r.), w sytuacji, gdy nie wykonywała pracy od dnia 1.08.2010 do 11.07.2012 r. nie wystarczy do uznania istnienia gotowości do świadczenia pracy przez okres, za który powódka domagała się wynagrodzenia, a więc do dnia 11.07.2011 r. Sąd I instancji wskazał, iż w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie znajdują zastosowania przywołane przez pozwanego poglądy judykatury (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4.10.2007 r. I PK 126/07 i z dnia 14.12.2009 r. I PK 115/09), w których Sąd orzekł, iż jednorazowe zgłoszenie gotowości do pracy nie może być uznane za wystarczające wówczas, gdy pracownik dochodzi na podstawie art.81§1 KP wynagrodzenia za okres roku. W przypadku niewykonywania pracy przez pracownika przez okres dłuższy niż rok, jednorazowe zgłoszenie pracodawcy przez tego pracownika gotowości do pracy na początku tego okresu nie jest wystarczające do uznania istnienia gotowości do pracy przez cały ten okres. Sąd Rejonowy wskazał, iż w toku procesu w sprawie VI P 588/11 powódka podtrzymując swoje roszczenie o ustalenie istnienia stosunku pracy jednocześnie wskazywała, iż nie odmawiała i nie odmawia wykonywania pracy na zaoferowanym jej stanowisku, wyrażała więc gotowość niezwłocznego podjęcia pracy. Sąd I instancji powołując się na poglądy prezentowane w orzecznictwie wskazał, iż prowadzenie przez pracownika postępowania sądowego z żądaniem ustalenia istnienia stosunku pracy nie oznacza samodzielnie uzewnętrznienia wobec pracodawcy gotowości do wykonywania pracy, ale zgłoszenie gotowości do pracy może jednak nastąpić w toku takiego postępowania przez czynności procesowe pracownika, z których wynika wola niezwłocznego podjęcia pracy. W toku procesu pracownik może podejmować czynności, z których wynika w sposób dostateczny wola niezwłocznego podjęcia pracy. Sąd I instancji podniósł, iż w realiach przedmiotowej sprawy z uwagi na stanowcze stanowisko strony pozwanej w odpowiedzi na zgłoszoną przez powódkę w dniu 4.01.2011 r. gotowość do pracy, nie było uzasadnienia dla stałego potwierdzania przez powódkę swojej gotowości do pracy. Pozwany jednoznacznie zakomunikował powódce, że stosunek pracy jest w jego ocenie rozwiązany, choć faktycznie, o ustalenie tej okoliczności toczyło się postępowanie sądowe. Zdaniem Sądu I instancji brak było podstaw do oczekiwania by racjonalnie myślący pracownik w jakichś regularnych odstępach czasu ponawiał swoje deklaracje o gotowości do pracy. Sąd I instancji zaznaczył, że pierwotnie sprawa powódki o ustalenie istnienia stosunku pracy toczyła się pod sygnaturą: VI P 351/10. W toku postępowania powódka podkreślała, iż jej zamiarem jest powrót do zakładu pracy i dalsze jej świadczenie, co znalazło odzwierciedlenie w treści protokołów rozpraw. Mając na uwadze określone w art.65§1 KP reguły dotyczące wykładni oświadczeń woli Sąd Rejonowy przychylił się do stanowiska strony powodowej, że powódka w trakcie postępowania o ustalenie istnienia stosunku pracy wyrażała wolę i gotowość podjęcia pracy u pozwanego. Sąd I instancji uwzględnił również w tym zakresie zeznania świadka B. M., radcy prawnego, który jako pełnomocnik uczestniczył w rozmowach powódki z Zarządem spółki w przedmiocie ewentualnego powrotu do pracy.

Podsumowując Sąd Rejonowy mając na uwadze okoliczności faktyczne sprawy, ocenił, iż powódka w okresie spornym zgłaszała gotowość do podjęcia pracy, zarówno pisząc o tym wprost do pozwanego, jak i w trakcie postępowania o ustalenie istnienia stosunku pracy. Kolejne pisemne oświadczenie zgłaszające gotowość do pracy powódka wniosła po wydaniu wyroku przez Sąd Rejonowy ustalającego istnienie stosunku pracy. Następnie powódka gotowość do pracy zgłosiła w dniach: 27.03.2012 r. oraz 11.07.2012 r., tj. po wydaniu wyroku przez Sąd II instancji. Pozwany dopuścił powódkę do pracy dopiero w dniu 11.07.2012 r. W ocenie Sądu Rejonowego powódka w spornym okresie przejawiała gotowość do podjęcia pracy, a jej zachowania objawiały w sposób dostateczny zamiar świadczenia pracy. Na podstawie art.81§1 KP Sąd I instancji wskazał, iż wynagrodzenie gwarancyjne zasądzone na rzecz powódki objęło wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 5.192 zł. Powołując się na poglądy prezentowane w orzecznictwie Sąd I instancji stwierdził, iż premia nie mogła być uznana za element wynagrodzenia opisanego w art.81 KP. W obowiązującym u pozwanego układzie zbiorowym pracy premia regulaminowa została wskazana jako dodatkowy składnik wynagrodzenia (art.42 pkt3c), w odróżnieniu od wynagrodzenia zasadniczego, przyznanie premii pracownikowi następuje na podstawie oceny pracy pracownika według określonych kryteriów. Podstawą do przyznania indywidualnej premii jest faktyczne świadczenie pracy. Sąd I instancji wskazał także, iż wynagrodzenie należne powódce nie obejmowało podwyżki wynagrodzenia, która faktycznie nie dotyczyła wszystkich pracowników i była zależna od oceny pracy poszczególnych zatrudnionych. Dodatkowo Sąd I instancji stwierdził, iż porozumienie związków zawodowych z pracodawcą nie ma mocy wiążącej w indywidualnych stosunkach pracy pracowników, jest częścią zbiorowego prawa pracy, wiążącego we wzajemnych relacjach stron porozumienia i stąd należy wywieść brak przepisu prawa, który pozwalałby na przeniesienie treści tego porozumienia do indywidualnych umów o pracę bez odpowiednich oświadczeń woli stron stosunku pracy.

Podsumowując Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powódki wynagrodzenie obejmujące wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 5.192 zł, a w pozostałym zakresie oddalił powództwo. Dodatkowo Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powódki kwotę 400 zł z tytułu premii podnosząc, iż pracodawca ustalił w uchwale, że premię otrzymają pracownicy, którzy są zatrudnieni według stanu na dzień 30.11.2010 r. Wypłata nie była uzależniona od absencji chorobowej i obejmowała okres pobierania zasiłków chorobowych z ubezpieczenia chorobowego i wynagrodzenia za czas choroby. Premia miała być wypłacana pracownikom proporcjonalnie do wymiaru etatu. Pracodawca określił, kto nie nabędzie uprawnień do premii, wskazując, iż będą to osoby, którym w 2010 r. zostały udzielone kary porządkowe oraz osoby przebywające w 2010 r. na urlopie bezpłatnym w wymiarze 30 dni i więcej. Premia świąteczna nie miała charakteru uznaniowego.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy rozstrzygnął na podstawie art.100 KPC.

Apelację od wyroku w zakresie pkt. I, III i IV wniósł pozwany zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego:

1. art.81§1 KP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że powódka pozostawała w gotowości do wykonywania pracy na rzecz pozwanej w okresie, za który domagała się wynagrodzenia, a w konsekwencji, że przysługuje jej wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy za miesiąc lipiec 2011 r., podczas gdy powódka nie spełniła przesłanek niezbędnych do przyznania jej przedmiotowego wynagrodzenia;

2. art.60 KC w związku z art.300 KP i w związku z art.81§1 KP poprzez błędne uznanie, że powódka uzewnętrzniła wobec pracodawcy gotowość do pracy w okresie, za który dochodziła wynagrodzenia, a w konsekwencji, że spełnione zostały przesłanki z art.81§1 KP;

3. art.65§1 i 2 KC w związku z art.300 KP poprzez błędne przyjęcie, że powódka w trakcie postępowania sądowego o ustalenie istnienia stosunku pracy wyrażała wolę i gotowość podjęcia pracy u pozwanego, co w rzeczywistości nie miało miejsca;

4. art.65§1 KC w związku z art.300 KP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie wyrażające się w błędnej wykładni uchwały Zarządu pozwanej z dnia 14.12.2010 r., w szczególności niekorespondującej z zamiarem i wolą strony, która złożyła oświadczenie o treści zawartej w uchwale, a w konsekwencji przyjęcie w wyniku tej wykładni, jakoby z wyżej powołanej uchwały wynikało, że powódce przysługuje roszczenie o zapłatę premii świątecznej, podczas gdy prawidłowa wykładania uchwały prowadzi do wniosku, że powódce premia ta nie przysługuje;

oraz naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy:

1. art.233§1 KPC w związku z art.232 KPC poprzez błędne przyjęcie, że powódka wykazała, iż pozostawała w gotowości do świadczenia pracy w okresie, za który dochodziła wynagrodzenia;

2. art.233§1 KPC poprzez błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz dokonanie ustaleń pozostających w sprzeczności z treścią tego materiału, polegające na ustaleniu, że w okresie objętym żądaniem pozwu powódka była gotowa do wykonywania pracy na rzecz pozwanej, podczas gdy prawidłowa analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego winna prowadzić do wniosku, iż powódka w tej gotowości nie pozostawała;

3. art.233§1 KPC poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegające na pominięciu przy ocenie materiału dowodowego i ustalaniu stanu faktycznego przeprowadzonego dowodu z przesłuchania stron, w tym w szczególności zeznań złożonych przez Członków Zarządu pozwanej, a oparcie ustaleń w sprawie na zeznaniach świadka B. M. – pełnomocnika procesowego powódki;

4. art.217§2 w związku z art.207§6 KPC poprzez dopuszczenie i przeprowadzenie spóźnionego dowodu z zeznań świadka B. M., pomimo, że strona powodowa mogła zgłosić wniosek o przesłuchanie tego świadka już w pozwie lub w terminie zakreślonym przez Sąd na składanie wniosków dowodowych, ponieważ już wówczas miała wiedzę na temat okoliczności, na które świadek został powołany, czego nie uczyniła.

Wskazując na powyższe podstawy pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania – przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie i dlatego zaskarżony wyrok podlegał zmianie.

Sąd Rejonowy prawidłowo wskazał na okoliczności bezsporne w przedmiotowej sprawie dotyczące nawiązania i przebiegu zatrudnienia powódki, w tym wręczenia powódce w dniu 9.04.2010 r wypowiedzenia warunków umowy o pracę oraz prowadzenia przez strony negocjacji w zakresie kontynuacji zatrudnienia. Niekwestionowane okazały się również okoliczności, iż przed upływem okresu wypowiedzenia powódka poinformowała pracodawcę, że nie zgadza się na objęcie nowego stanowiska pracy na zasadzie porozumienia stron i w związku z brakiem oświadczenia o odmowie przyjęcia nowych warunków pracy od dnia 1.08.2010 r. podejmuje pracę na zaproponowanym stanowisku pracy, choć faktycznie pracodawca zwrotnie poinformował powódkę, iż w związku z odmową przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego, umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia. Bezspornie również w okresie od 1.08.2010 r. do 3.01.2011 r. powódka przebywała na zwolnieniach lekarskich i bezspornie po ustaniu niezdolności do pracy w dniu 4.01.2011 r. powódka zgłosiła pracodawcy gotowość do pracy, ponawianą pisemnie w dniu 23.02.2012 r. tj. po wydaniu wyroku przez Sąd Rejonowy ustalającego istnienie stosunku pracy oraz w dniach: 27.03.2012 r. i 11.07.2012 r., tj. po wydaniu wyroku przez Sąd II instancji i faktycznie powódka została dopuszczona do pracy w dniu 11.07.2012 r.

W ocenie Sądu Okręgowego, przy uwzględnieniu wskazanych wyżej bezspornych okoliczności, na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego błędnie Sąd I instancji wywiódł, iż powódka wykazała w spornym okresie gotowość do pracy i doznanie w jej wykonywaniu przeszkód leżących po stronie zakładu pracy. Należy w szczególności podkreślić, iż w niniejszym postępowaniu powódka domagała się wynagrodzenia za pracę za miesiąc lipiec 2011 roku i właśnie w tym okresie powinna była wykazać pozostawanie w gotowości do pracy, czyli faktyczny zamiar wykonywania pracy i uzewnętrznienie tej gotowości, przy pozostawaniu w dyspozycji pracodawcy.

Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie przyjmuje się, że gotowość do pracy oznacza określony stan świadomości i woli pracownika, nakierowany na wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy. Uzewnętrznienie przez pracownika jego gotowości do wykonywania pracy powinno nastąpić poprzez zgłoszenie pracodawcy gotowości niezwłocznego podjęcia pracy. Zgłoszenie to może jednak nastąpić przez każde zachowanie pracownika objawiające w dostateczny sposób jego zamiar kontynuacji stosunku pracy (art.60 KC w związku z art.300 KP), a więc zarówno pisemnie, ustnie, jak też przez każde inne zachowanie objawiające wolę pracownika wobec pracodawcy w dostateczny sposób (por. poglądy wyrażone w uzasadnieniach wyroków Sądu Najwyższego z dnia 3.06.1998 r., I PKN 161/98, OSNAPiUS 1999 nr 11, poz. 365 oraz z dnia 12.1.2003 r., I PK 524/02, OSNP 2004 nr 20, poz. 347, z dnia 12.10.2007 r., I PK 117/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 314). Należy jednak podkreślić, iż ocena przesłanek gotowości do pracy zależy od okoliczności faktycznych konkretnej sprawy, a w szczególności od tego, czy pracodawca kwestionuje istnienie stosunku pracy. W tym kontekście, w wyroku z dnia 14.05.1999 r., I PKN 60/99 (OSNAPiUS 2000 nr 15, poz. 57) stwierdza się, że oczekiwanie pracownika na wezwanie go przez pracodawcę do wykonywania pracy nie oznacza gotowości do pracy w rozumieniu art.81§1 KP, jeżeli takiego zachowania pracownika nie usprawiedliwiają okoliczności sprawy. Z kolei w wyroku z dnia 23.10.2006 r., I PK 110/06 (Monitor Prawa Pracy 2007 nr 1, s. 43), wyrażono pogląd, że bierne oczekiwanie na wezwanie pracodawcy do świadczenia pracy nie uzasadnia prawa do wynagrodzenia przewidzianego w art.81 KP. Podkreślić też należy, że według utrwalonego stanowiska orzecznictwa, sam fakt prowadzenia procesu i podtrzymywania żądania ustalenia istnienia stosunku pracy na czas nieokreślony nie jest wystarczający w świetle wymagań art.81§1 KP. Dowodzi on jedynie zamiaru podjęcia pracy po uzyskaniu pozytywnego orzeczenia sądu, nie jest jednak równoznaczny z istnieniem gotowości w okresie objętym sporem. Należy bowiem odróżnić przesłanki uzyskania wynagrodzenia za czas gotowości do pracy w rozumieniu art.81§1 KP od przesłanek ustalenia, że pracownika wiąże z pracodawcą umowa o pracę na czas nieokreślony, lub przesłanek przywrócenia go do pracy (por. poglądy wyrażone w uzasadnieniach wyroków Sądu Najwyższego z: 19.05.2004 r., I PK 486/03 - niepublikowany; z 23.09.2004 r., I PK 541/03, OSNP 2005 nr 7, poz. 94; 12.10.2007 r., I PK 117/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 314; 20.11.2007 r., II PK 80/07 - niepublikowany, z dnia 14.12.2009 r., I PK 115/09, LEX nr 577683, z 28.01.2011 r., I PK 167/10, LEX nr 786362).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszego postępowania, należy w szczególności podkreślić, iż powódka żądaniem określonym w pozwie domaga się wynagrodzenia za miesiąc lipiec 2011 r. wskazując na gotowość do pracy w tym okresie. W toku postępowania bezspornie jednak ustalono, iż w spornym okresie (tj. w lipcu 2011 r.) powódka w żaden sposób nie przejawiła wobec pracodawcy woli niezwłocznego podjęcia pracy, czy też jakichkolwiek zachowań potwierdzających pozostawanie w dyspozycji pracodawcy. W spornym okresie powódka w ogóle nie komunikowała się z pozwanym pracodawcą, nadto w tym okresie brak jest zarówno deklaracji pisemnych, czy też ustnych lub innych zachowań, które wskazywałby, iż E. J.deklarowała wobec pracodawcy gotowość do pracy. W ocenie Sądu Okręgowego zgłoszenie przez powódkę gotowości do pracy, zarówno na wiele miesięcy przed spornym okresem, jak również kilka miesięcy po spornym okresie, nie może być utożsamiane z potwierdzeniem gotowości do pracy w miesiącu lipcu 2011 r., w którym to okresie powódka nie komunikując się z pracodawcą nie miała zamiaru wykonywania pracy i faktycznie po jej stronie istniały przeszkody uniemożliwiające wykonywanie pracy. Gotowość do pracy należy bowiem rozumieć, jako stan świadomości i woli pracownika polegający na rezygnacji z pełnej swobody dysponowania swoją osobą i czasem oraz na godzeniu się na ograniczenie tejże wolności na rzecz i przez pracodawcę (por. wyrok SN z dnia 9 maja 1959 r., II CR 262/59, PiZS 1960, nr 7, s. 62). W ocenie Sądu Okręgowego powódka nie wykazała w toku postępowania, ani woli wykonywania pracy w spornym okresie, ani jakichkolwiek przejawów świadomości, czy zachowań potwierdzających, iż ma zamiar pracować w miesiącu lipcu 2011 r., po faktycznej nieobecności w pracy przez kilkanaście miesięcy, w tym przebywaniu na absencji zdrowotnej przez kilka miesięcy i bez wykazania wymaganymi badaniami lekarskimi zdolności do pracy. Należy przy tym wskazać, iż o braku gotowości powódki do pracy przesądzają okoliczności przyjęcia przez nią świadczeń pieniężnych związanych z rozwiązaniem umowy o pracę w łącznej kwocie 32.782,40 i zaniechanie zwrotu tej kwoty mimo żądania pracodawcy oraz potwierdzone w toku postępowania dowodowego okoliczności prowadzenia przez strony negocjacji w zakresie uiszczenia powódce kwoty pieniężnej w zamiana za rezygnację z dochodzenia ustalenia istnienia stosunku pracy (zeznania świadków B. M.k. 231v – 232v i prezesa pozwanej – M. S.k. 265v). Wobec powyższego za trafne należy uznać sformułowane w apelacji zarzuty naruszanie art.233§1 KPC w zakresie dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny zeznań powołanych wyżej świadków, w tym w zakresie błędnego uznania przez Sąd I instancji, iż po stronie powódki istniała wola świadczenia pracy w okolicznościach faktycznego rozstania się pracownika z pracodawcą i prowadzenia postępowań sądowych o ustalenie istnienia stosunku pracy. Należy przy tym w pełni podzielić stanowisko pozwanego pracodawcy, iż wypowiedzi powódki w sprawie o ustalenie (sygn. akt VI P 351/10 i VI P 588/11) dotyczyły możliwości powrotu do pracy w kontekście istniejącego sporu na linii pracodawca – pracownik, a nie odnosiły się wprost do gotowości do pracy w rozumieniu art.81 KP. Słusznie pozwany zarzuca w tym zakresie naruszenie przepisów prawa materialnego art.65§1 i 2 KP w zw. z art.300 KP, bowiem w ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji dokonał błędnej wykładni oświadczeń woli powódki uznając, iż z treści oświadczeń E. J.składanych w toku procesu o ustalenie istnienia stosunku pracy, wynikała gotowość świadczenia pracy. Mając na uwadze analizę oświadczeń powódki, jak też wymienione powyżej okoliczności (zwłaszcza przyjęcie świadczeń związanych z ustaniem stosunku pracy), nie sposób potraktować deklaracji powódki w zakresie powrotu do pracy, jako niezwłocznej gotowości i dyspozycyjności do świadczenia pracy. Faktycznie bowiem powódka koncentrując się na czynnościach procesowych nie miała zamiaru świadczenia pracy w okresie procesowania się z pozwanym i stąd trafnie skarżący wskazuje w apelacji, iż wolą powódki wyrażaną w trakcie postępowania w sprawie o ustalenie był wyłącznie zamiar wykazania możliwości powrotu do pracy po zakończeniu procesu.

Zasadnie również skarżący zarzuca Sądowi I instancji naruszenie prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art.81§1 KP i uznanie, że powódka pozostawała w gotowości do wykonywania pracy w okresie, za który domaga się wynagrodzenia. W ocenie Sądu Okręgowego należy podkreślić, iż wskazany przepis dotyczy prawa do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, a więc zgłoszenie gotowości do pracy musi nastąpić w okresie, w którym pracownik pracy nie wykonuje z przyczyn leżących po stronie pracodawcy i za który domaga się tego świadczenia. Jak podniesiono powyżej w spornym okresie powódka nie przejawiała jakiejkolwiek pracowniczej aktywności, poza prowadzeniem procesu o ustalenie istnienia stosunku pracy z ewentualnym zamiarem powrotu do pracy po zakończeniu procesu. Należy przy tym podkreślić, iż w związku z bierną postawą powódki w zakresie uzewnętrznienia zamiaru świadczenia pracy w spornym okresie, a nadto w okolicznościach niewykonywania pracy przez okres prawie dwóch lat należało postawę i zachowanie powódki określić w kategoriach faktycznego zerwania związku z pracą, wykluczającego prawo do świadczeń z tytułu wynagrodzenia za pracę za czas niewykonywania pracy. Zdaniem Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie znajduje odpowiednie zastosowanie pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14.12.2009 r. (I PK 115/09, LEX nr 577683) zgodnie z którym, w przypadku niewykonywania pracy przez pracownika przez okres dłuższy niż rok, nawet jednorazowe zgłoszenie pracodawcy przez tego pracownika gotowości do pracy na początku tego okresu nie jest wystarczające do uznania istnienia gotowości do pracy przez cały ten okres. Z kolei zadeklarowanie gotowości do pracy z istoty rzeczy nie może potwierdzać stanu gotowości do pracy za okresy przypadające przed zgłoszoną deklaracją, jeśli wcześniej pracownik nie uzewnętrznił wobec pracodawcy woli świadczenia pracy (por. pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28.01.2011 r., I PK 167/10, LEX nr 786362).

Podsumowując w ocenie Sądu Okręgowego powódka nie wykazała w toku postępowania przed Sądem I instancji spełnienia określonych w przepisie art.81§1 KP przesłanek nabycia prawa do wynagrodzenia za czas gotowości do pracy, a tym samym należało podzielić sformułowane w apelacji zarzuty naruszenia prawa materialnego i prawa procesowego.

Biorąc powyższe pod uwagę na mocy art.386§1 KPC zaskarżony wyrok podlegał zmianie i stąd na mocy powołanych wyżej regulacji orzeczono jak w pkt. I sentencji.

O kosztach zastępstwa procesowego strony powodowej za obie instancje rozstrzygnięto na podstawie art.98 i 99 KPC, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalono na podstawie §12 ust. 1 pkt1 w zw. z §11 ust.1 pkt2 w zw. z §6 pkt4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 490 j.t.)