Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Łomży I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2016 r. w Łomży

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko D. P. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od D. P. (1) na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 151.476,60 (sto pięćdziesiąt jeden tysięcy czterysta siedemdziesiąt sześć 60/100) złotych z ustawowymi odsetkami od kwoty 56.476,60 (pięćdziesiąt sześć tysięcy czterysta siedemdziesiąt sześć 60/100) złotych od dnia 28 czerwca 2014 r. do 31 grudnia 2015 r. i od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, od kwoty 95.000 (dziewięćdziesiąt pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 23 września 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz kwotę 11.191 (jedenaście tysięcy sto dziewięćdziesiąt jeden) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

II.  nakazuje wypłacić z sum budżetowych Sądu Okręgowego w Łomży na rzecz radcy prawnego G. C. kwotę 3.600 złotych powiększoną o 23 % podatku od towarów i usług tytułem wynagrodzenia za reprezentowanie pozwanego nieznanego z miejsca pobytu w charakterze kuratora, a następnie nakazuje ściągnąć tę kwotę od D. P. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łomży.

Sygn. akt I C 555/16

UZASADNIENIE

Powód – (...) S.A. z siedzibą w W. pozwem w postępowaniu upominawczym, wniósł o zasądzenie od D. P. (1) kwoty 151.476,60 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 28 czerwca 2014r. do dnia zapłaty i obciążenie pozwanego kosztami procesu.

W uzasadnieniu roszczenia podnosił, że w dniu 19 grudnia 2011r. pozwany kierując bez wymaganych uprawnień samochodem osobowym marki T. o nr. rej. (...) potrącił na oznakowanym dla pieszych przejściu S. S., który doznał licznych obrażeń ciała m.in. czaszkowo- mózgowych. Pojazd kierowany przez sprawcę był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u powoda. W związku z tym zdarzeniem i zgłoszeniem szkody w ramach umowy ubezpieczenia OC, wypłacono poszkodowanemu zadośćuczynienie w łącznej kwocie 151.476,60zł.

Jako podstawę prawną roszczenia powód wskazał dyspozycję art. 43 Ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( dz. U. z 2003r., Nr. 124,poz. 1152 ze zm.).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 15 września 2015r. Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę dochodzona pozwem z ustawowymi odsetkami od kwoty 56.476,60 od dnia 28.06.2014r. do dnia zapłaty i od kwoty 95.000 od dnia 17.07.2014r. do dnia zapłaty oraz kwotę 11.191 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Na podstawie art. 502 ¹ § 1 kpc z powodu niemożności doręczenia pozwanemu nakaz zapłaty został uchylony. Na skutek tego wniosku strony powodowej, ustanowiono dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego D. P. (1) kuratora w osobie radcy prawnego G. C..

Kurator ustanowiony dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego nie uznał powództwa i wnosił o jego oddalenie. Oświadczył, że nie zdołał skontaktować się z pozwanym i nie jest mu znane miejsce jego pobytu. Strona pozwana podnosiła, że w sprawie karnej pozwany kwestionował uszczerbek na zdrowiu doznany przez poszkodowanego.

Sąd Okręgowy w Łomży ustalił co następuje

W dniu 19 grudnia 2011 r. na ul. (...) w Ł., kierujący bez uprawnień samochodem osobowym marki T. o nr rej. (...) D. P. (1) potrącił na oznakowanym przejściu dla pieszych przechodzącego tym przejściem S. S.. Wskutek wypadku S. S. doznał urazu czaszkowo-mózgowego, złamania łuski kości czołowej po stronie lewej ze złamaniem obu blaszek zatoki czołowej, złamania stropu oczodołu i sitowia, odmy przymózgowej w okolicy czołowej pośrodkowo i po stronie lewej ze wstrząśnieniem mózgu, złamania ścian oczodołu lewego, odmy oczodołu lewego, pęknięcia gałki ocznej lewej z wypadnięciem, tkanek oka lewego, wylewu krwi do gałki ocznej lewej, złamania ścian zatoki szczękowej lewej, złamania kości jarzmowej i łuku jarzmowego lewego, złamania kości nosa, obustronnego niedosłuchu znacznego stopnia, licznych zranień skóry w obrębie głowy i policzka lewego, złamania podstaw IV i V kości śródręcza lewego.

Wyrokiem z dnia 14 czerwca 2012r. w sprawie II K 303/12 Sąd Rejonowy w Łomży oskarżonego D. P. (1) uznał za winnego tego, że w dniu 19 grudnia 2011r. w Ł. na ul. (...). Piłsudskiego nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując samochodem marki T. o nr. rej. (...), jadąc ulicą w kierunku ul. (...). Legionów, na oznakowanym przejściu dla pieszych, nie ustąpił pierwszeństwa pieszemu S. S. przechodzącemu przez to przejście z prawej strony pojazdu, doprowadzając do potrącenia tego pieszego, w wyniku czego doznał on obrażeń ciała w postaci pourazowego pęknięcia gałki ocznej lewej z koniecznością jej usunięcia, złamania jarzmowo-oczodołowo-szczękowego po stronie lewej, złamania kości IV i V śródręcza lewego bez przemieszczenia, stłuczenia głowy ze złamaniem kości czołowej po stronie lewej, wstrząśnienia mózgu i stłuczenia płata czołowego mózgu, złamania kości nosowej, które to obrażenia spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci ciężkiego kalectwa S. S.. Na podstawie art. 177§ 2 kk D. P. (1) został skazany i wymierzono mu karę jednego roku pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na podstawie art. 69§ 1 i 2 kk, art. 70§ 1 pkt. 1 kk na okres próby dwóch lat. Na podstawie art. 72 § 2 kk w zw. z art. 39 pkt. 7 kk skazany został zobowiązany do uiszczenia świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 500 zł i obciążony kosztami sądowymi. Wyrok niniejszy zapadł po rozpoznaniu sprawy na posiedzeniu na skutek poddania się oskarżonego karze i uprawomocnił się w pierwszej instancji. Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w tej sprawie w dacie zaistnienia zdarzenia wywołującego szkodę, jej sprawca-D. P. (1) nie posiadał uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym ( dowód notatka urzędowa z k-1 i 1 odw. akt sprawy II K 303/12)

Bezpośrednio po zdarzeniu S. S. został przewieziony do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Szpitala w Ł., skąd po wstępnej diagnostyce przeniesiono go do Kliniki (...) w B.. Po 3 dniach postępowania zachowawczego skierowano go do Kliniki (...) celem leczenia operacyjnego. W Klinice tej przebywał w okresie od 21 grudnia 2011 r. do 28 grudnia 2011 r. W dniu 23 grudnia przebył zabieg operacyjny – pobrano przeszczep skórno-tłuszczowy z powłok brzusznych, zszyto nieregularną ranę gałki ocznej. Złamanie kości śródręcza leczone było opatrunkiem gipsowym w okresie 6 – ciu tygodni. D. poszpitalne prowadzono w poradniach: okulistycznej, neurologicznej, laryngologicznej i urazowo-ortopedycznej. W dniu 23 lutego 2012 r. (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Ł. po analizie przedłożonej dokumentacji medycznej oraz przeprowadzeniu badań przez członków składu orzekającego stwierdził, że S. S. spełnia przesłanki art. 4 ust. 1 i 4 przywołanej w podstawie orzeczenia ustawy o rehabilitacji zawodowej. Badany został zaliczony do stopnia niepełnosprawności znacznego, na stałe. Stwierdzono, że schorzenia powodują niezdolność S. S. do samodzielnej egzystencji, tym samym powodują konieczność stałej opieki i pomocy w pełnieniu ról społecznych, w wykonywaniu czynności samoobsługowych, zadań życiowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego. Przy ocenie stopnia niepełnosprawności skład orzekający wziął pod uwagę aktualny przebieg procesu chorobowego, jego wpływ na stan czynnościowy organizmu oraz sprawność fizyczną i psychiczną wnioskodawcy, a także możliwość poprawy stanu funkcjonalnego pod wpływem leczenia i rehabilitacji.

Poszkodowany S. S. w dniu 27 listopada 2012r. wystąpił do tutejszego Sądu z pozwem przeciwko (...) S.A. w W. o zasądzenie tytułem zadośćuczynienia kwoty 95.000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 11 kwietnia 2012r. do dnia zapłaty. Sprawa toczyła się pod sygnaturą akt I C 725/12. W sprawie tej, w toku postępowania dowodowego został dopuszczony dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu urazów doznanych przez poszkodowanego. Zgodnie z opinią biegłych lekarzy z Zakładu Medycyny Sądowej (...) w B., S. S. na skutek wypadku z dnia 19 grudnia 2011 r., poniósł łączny uszczerbek na zdrowiu pod względem neurologicznym, neurochirurgicznym, laryngologicznym, okulistycznym i ortopedycznym w 84%. Z punktu widzenia traumatologii narządu ruchu, wskutek wypadku doznał on złamania podstaw IV i V kości śródręcza lewego. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu z tego powodu wynosi 1% wg p-ktu 141 „a" tabeli z załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 18 grudnia 2002 r. Dolegliwości fizyczne z tym związane były niewielkie. Z punktu widzenia neurologicznego i neurochirurgicznego dolegliwości związane z urazem czaszkowo-mózgowym w postaci stłuczenia mózgu wiązały się z dolegliwościami bólowymi o dużym, stopniowo malejącym natężeniu trwającymi przez okres 4-6 tygodni, efektem przetrwałym stłuczenia mózgu są zaburzenia psychiatryczne. Pod względem okulistycznym poszkodowany doznał urazu gałki ocznej lewej, skutkującego jej utratą - uszczerbek na zdrowiu z tego tytułu wynosi 35% wg pkt. 27a tabeli. Obecnie S. S. jest osobą jednooczną, co utrudnia mu funkcjonowanie w życiu codziennym. Nie nie stwierdzono przeciwwskazań do stosowania protezy ocznej. Okres adaptacji do jednoocznego widzenia wynosił ok. 1 roku. Cierpienia bólowe związane z urazem oka wynosiły ok. 1 miesiąca, po czym stopniowo następowała adaptacja do widzenia jednoocznego. Pod względem okulistycznym nie wymagał opieki osób trzecich.

Biegłe sądowe z zakresu psychologii I. K. oraz psychiatrii M. B. stwierdziły u niego w związku z wypadkiem z dnia 19 grudnia 2011 r. encefalopatię ze zmianami charakterologicznymi i trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 50 % według punktu 9b tabeli z załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 18 grudnia 2002 r. S. S. leczy się w (...) w Ł. od 26 października 1998 r. dokumentacji medycznej wynika, że powód intensywnie był leczony z powodu zaburzeń lękowych od 1998 r. do 2002 r. Potem odnotowano poprawę samopoczucia. W kolejnych latach wizyty były sporadyczne z częstotliwością dwa razy do roku - raz na kilka lat. Pacjent w okresie poprawy funkcjonował dobrze, poruszał się samodzielnie, objawy lękowe praktycznie ustąpiły, nie utrudniały mu funkcjonowania. Zaburzenia lękowo- depresyjne które pojawiły się u badanego w 1998r. po leczeniu uległy znacznej poprawie, praktycznie ustąpiły. Po urazie komunikacyjnym doszło do uszkodzenia innego obszaru mózgu – płata czołowego (w 1999 r. powód przebył udar mózgu, który uszkodził płat ciemieniowy mózgu ) i powikłań z tym związanych – encefalopatii ze zmianami charakterologicznymi. S. S. odczuwa dyskomfort z powodu ograniczenia ruchomości. Po wyjściu ze szpitala wymagał opieki, którą sprawowała jego żona. Z uwagi na silne zaburzenia równowagi i unieruchomienie ręki w opatrunku gipsowym, potrzebował pomocy przy przemieszczaniu się i wykonywaniu podstawowych czynności życia codziennego. Utrata lewego oka jest istotnym ograniczeniem w jego codziennym życiu. Utrzymuje się nadto częściowa niesprawność palców lewej ręki, częste bóle i zawroty głowy, zmniejszona koncentracja, zaburzenia słuchu, co utrudnia procesy poznawcze. Poszkodowany od kilku lat przebywa na emeryturze. Wolne chwile spędzał na pracach przy samochodzie i naprawach drobnych usterek elektronicznych. Obecnie nie robi tego, gdyż odczuwa dyskomfort wzrokowy i manualny. Większość czasu spędza w domu. Ograniczył spotkania rodzinne i w gronie znajomych. Mniej czasu również poświęca na czytanie książek, gazet i oglądanie telewizji. Twierdzi, że prawe oko znacznie szybciej się męczy. Po wypadku na wizytach u lekarza psychiatry był cztery razy. Odnotowano, że jest bardziej nerwowy, źle sypia w nocy. Nie zmieniono leczenia. Otrzymał te same leki co przyjmował od wielu lat. Z zeznań złożonych w ww. sprawie przez jego żonę A. S. wynika, że zrobił się mniej samodzielny, jest bardziej obojętny na otoczenie, spowolniały, sam nigdzie nie chodzi, boi się przechodzić sam przez ulicę, gorzej widzi z jednym okiem. W aktualnym badaniu psychologicznym testowym stwierdzono, iż wyniki testów psychoorganicznych są znacznie obniżone, wskazują na istnienie zmian organicznych w ośrodkowym układzie nerwowym. Zaburzenia te wywołały trwały uszczerbek na jego zdrowiu. Wystąpiło nasilenie zaburzeń lękowych na podłożu organicznym, nasilenie zaburzeń procesów poznawczych, ale nie przekraczają one otępienia stopnia lekkiego, nasiliły się zmiany charakteropatyczne – encefalopatia ze zmianami charakterologicznymi. S. S. wymaga nadal specjalistycznego leczenia psychiatrycznego, nie ma jednak szans na jego całkowity powrót do zdrowia. Aktualnie stale przyjmuje leki: T., A., M., L.. S. S. ma 73 lata, jest żonaty, nie ma dzieci, posiada wykształcenie podstawowe, zdobył uprawnienia czeladnicze, był elektormonterem, pozostaje na emeryturze w wysokości około 1100 zł.

Opinia biegłych wydana w sprawie I C 725/12 nie została skutecznie zakwestionowana przez strony. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w tej sprawie, wyrokiem z dnia 14 sierpnia 2-14r. tutejszy Sąd zasądził od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz S. S. tytułem zadośćuczynienia kwotę 95.000 złotych z ustawowymi odsetkami od kwoty 85.00 zł od dnia 11 kwietnia 2012r. i od kwoty 10.000 zł od dnia 5 grudnia 2012r. do dnia zapłaty oraz tytułem kosztów procesu kwotę 11.697,69 zł. Wyrok nie był skarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w pierwszej instancji w dniu 26.09.2014r.

Odpowiedzialność (...) Zakładu (...) we wskazanej sprawie nie była kwestionowana i pozostawała bezsporna z powodu łączącej ubezpieczyciela z właścicielem pojazdu marki T. o nr. rej. (...) - (...) Sp. Jawna w Ł. umowy ubezpieczenia OC. Jej podstawę prawną stanowił art. 822 kc stanowiący, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia, w związku z art. 445§ 1 kc i art. 444§ 1 kc.

We wskazanej sprawie Sąd Okręgowy w Łomży przyznał poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznana krzywdę. Uwzględniono stopień uszkodzenia ciała, rozstrój zdrowia wywołany zdarzeniem oraz kompensacyjny charakter tego świadczenia. Strona pozwana co do zasady uznała swoją odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną powodowi w dniu 19 grudnia 2011 r. wskutek potrącenia przez D. P. (1), kierującego samochodem T., wobec zawarcia z posiadaczem tego pojazdu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Z uwagi na stanowiska stron zgłaszane w toku tego postępowania ustalany był rozmiar krzywdy, jakiej doznał S. S. na skutek zdarzenia, który stanowi zasadnicze kryterium do oceny wysokości zasądzanego zadośćuczynienia. Przy ocenie rozmiaru przyznanego zadośćuczynienia w sprawie IC 725/12 Sąd rozważał wskazówki zawarte w bogatym w tym zakresie orzecznictwie Sądu Najwyższego.

Na podstawie akt szkody, dokumentacji lekarskiej, zeznań powoda oraz świadka A. S. a przede wszystkim na podstawie opinii biegłych sądowych medycyny sądowej, neurologii, specjalisty okulisty, ortopedy – traumatologa, neurochirurga, otolaryngologa psychologa i psychiatry, Sąd ustalił zakres obrażeń odniesionych przez powoda, długotrwałość ich leczenia, skutki obrażeń na przyszłość oraz odniesiony przez S. S. uszczerbek na zdrowiu.

Skutki wypadku z dnia 19 grudnia 2011 r. rozciągnęły się zarówno na sferę fizyczną jak i psychiczną powoda. W sferze fizycznej niewątpliwie najbardziej dolegliwym uszkodzeniem ciała powoda była utrata lewego oka. Powód stał się osobą jednooczną, co niewątpliwie utrudnia mu funkcjonowanie w życiu codziennym. Cierpienia bólowe związane z urazem oka wynosiły około jednego miesiąca, natomiast okres adaptacji do jednoocznego widzenia wynosił około jednego roku. To, że powód zaadoptował się do widzenia jednoocznego nie oznacza, że nie odczuwa z tego powodu dyskomfortu i nie wpływa to na jego codzienne życie. Przeciwnie, przed wypadkiem powód wolne chwile spędzał na pracach przy samochodzie, naprawach drobnych usterek elektronicznych, sam jeździł na ryby, a obecnie tego nie robi. Ponadto u powoda zaistniał na skutek wypadku ubytek słuchu, który jest zjawiskiem już utrwalonym i nie rokuje wyleczenia ani poprawy. Występują także dalej znaczne uszkodzenia nosa i przegrody nosowej, które utrudniają mu oddychanie. Powód na skutek wymienionych dolegliwości zrezygnował z wielu zajęć, które sprawiały mu przyjemność, co niewątpliwie ma wpływ na jego samopoczucie, jest źródłem apatii i zniechęcenia. Na podstawie akt szkody, dokumentacji lekarskiej, zeznań powoda oraz świadka A. S. a przede wszystkim na podstawie opinii biegłych sądowych medycyny sądowej, neurologii, specjalisty okulisty, ortopedy – traumatologa, neurochirurga, otolaryngologa psychologa i psychiatry, Sąd we wskazanej sprawie ustalił zakres obrażeń odniesionych przez powoda, długotrwałość ich leczenia, skutki obrażeń na przyszłość oraz odniesiony przez S. S. uszczerbek na zdrowiu. Skutki wypadku z dnia 19 grudnia 2011 r. rozciągnęły się zarówno na sferę fizyczną jak i psychiczną powoda. W sferze fizycznej niewątpliwie najbardziej dolegliwym uszkodzeniem ciała powoda była utrata lewego oka. Powód stał się osobą jednooczną, co niewątpliwie utrudnia mu funkcjonowanie w życiu codziennym. Cierpienia bólowe związane z urazem oka wynosiły około jednego miesiąca, natomiast okres adaptacji do jednoocznego widzenia wynosił około jednego roku. To, że powód zaadoptował się do widzenia jednoocznego nie oznacza, że nie odczuwa z tego powodu dyskomfortu i nie wpływa to na jego codzienne życie. Przeciwnie, przed wypadkiem powód wolne chwile spędzał na pracach przy samochodzie, naprawach drobnych usterek elektronicznych, sam jeździł na ryby, a obecnie tego nie robi. Ponadto u powoda zaistniał na skutek wypadku ubytek słuchu, który jest zjawiskiem już utrwalonym i nie rokuje wyleczenia ani poprawy. Występują także dalej znaczne uszkodzenia nosa i przegrody nosowej, które utrudniają mu oddychanie. Powód na skutek wymienionych dolegliwości zrezygnował z wielu zajęć, które sprawiały mu przyjemność, co niewątpliwie ma wpływ na jego samopoczucie, jest źródłem apatii i zniechęcenia. Stan zdrowia psychicznego powoda po wypadku również uległ pogorszeniu. Powód już wcześniej leczył się psychiatrycznie na zaburzenia lękowo – depresyjne, jednakże podjęte leczenie okazało się skuteczne i zaburzenia te praktycznie ustąpiły. Biegłe z zakresu psychologii i psychiatrii podkreśliły w opinii uzupełniającej, że po urazie komunikacyjnym doszło do innego uszkodzenia obszaru mózgu – płata czołowego i powikłań z tym związanych – encefalopatii ze zmianami charakterologicznymi. Nasiliły się zaburzenia lękowe na podłożu organicznym, zaburzenia procesów poznawczych, które nie przekraczają otępienia stopnia lekkiego. Biegłe jednoznacznie wskazały, że wskazany przez nie 50 % uszczerbek na zdrowiu związany jest z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 19 grudnia 2011 r. Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy, Sąd doszedł do przekonania, że cierpienie i trwałe skutki jakich doznał powód pozwalają na uznanie, że kwota zadośćuczynienia w sumie 150.000 zł, tj. 55.000 zł wypłaconych przez stronę pozwaną i 95.000 zł zasądzonych w wyroku rekompensuje powodowi krzywdę jakiej doznał.

W wyniku likwidacji szkody (...) S.A. z siedziba w W. wypłacił S. S. m.in. kwotę 50.000 złotych tytułem zadośćuczynienia w postepowaniu likwidacyjnym pozasądowym, kwotę 1476,60 złotych tytułem odszkodowania oraz kwotę 95.000 złotych tytułem zadośćuczynienia zasądzonego prawomocnym wyrokiem z dnia 14.08.2014r. w sprawie I C 725/12 Sądu Okręgowego w Łomży wraz z należnymi odsetkami i kosztami procesu.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów: akt sprawy tutejszego Sądu IC 725/12 w zakresie wyjaśnień S. S., opinii biegłych, akt szkodowych, wyroku z dnia 14.08.2014r. i jego pisemnego uzasadnienia, akt sprawy Sądu Rejonowego w Łomży IIK 303/12 w zakresie wyjaśnień D. P. (1), opinii biegłego lekarza, notatki urzędowej z k-1-1odw, wyroku z 14.06.2012r., pism o wypłaconych poszkodowanemu kwotach odszkodowania i zadośćuczynienia (k- 31,32,33,35, wezwania pozwanego do zapłaty k-36 i 38,39, zeznań świadka S. S..

Sąd Okręgowy w Łomży zważył co następuje: Powództwo jest uzasadnione.

W pierwszym rzędzie odnieść należało się do podstawy prawnej dochodzonego przez powoda roszczenia. Powód oparł roszczenie na dyspozycji art. 43 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim, Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz. U. z 2003r., Nr 124, poz. 1152 ze zm.) , który to przepis przyznaje zakładowi ubezpieczeń prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia oc posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący pojazdem nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem ( pkt. 3 ww. przepisu) W sprawie niniejszej nie budzi wątpliwości i pozostawał poza sporem fakt prawomocnego skazania D. P. (1) za kierowanie samochodem marki T. . Pozwany został uznany winnym i skazany w sprawie IIK 303/12. Fakt, że pozwany w dacie zdarzenia nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem wynika jednoznacznie z treści notatki urzędowej sporządzonej w dniu 19.12.2012r. w sprawie Sądu Rejonowego w Łomży II K 303/12. Orzeczony wcześniej zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów jako środek karny zastosowany na podstawie art. 42§2 kk w zw. z art. 43§1 pkt. 1 kk wynika także z dołączonego do wskazanej sprawy karnej prawomocnego wyroku skazującego w sprawie III K 366/08 Sądu Rejonowego w Białymstoku. Z tego też powodu ( braku uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym) dokument w postaci prawa jazdy nie został zatrzymany w sprawie IIK 303/12. Na etapie przedsądowej likwidacji szkody i przed wystąpieniem z roszczeniem regresowym, powód kierował do pozwanego korespondencję, w której wskazywał podstawę dochodzonego roszczenia. D. P. (2) nie ustosunkował się do podnoszonych okoliczności i podstawy kierowanych do niego żądań ubezpieczyciela.

W omawianej więc sytuacji podstawę roszczenia powoda stanowi art. 43 pkt 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych(Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152 ze zm.). Nie budzi wątpliwości, że w dniu 19.12.2012r. D. P. (1) kierował samochodem marki T. bez wymaganych uprawnień. Pomimo stwierdzenia takiego faktu prze funkcjonariusza policji nie wykazał, aby posiadał prawo jazdy. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie II K 303/12 wynika, że pozwany wiedząc, że nie posiada uprawnień do kierowania pojazdem, w niezbyt jasnych okolicznościach, wziął samochód swojego znajomego W. G. i jadąc ul. (...) spowodował wypadek, w którym poszkodowany został S. S.. Fakt braku uprawnień pozwanego stwierdziła policja w toku przeprowadzonych czynności i nie został on skutecznie zakwestionowany przez pozwanego. Także w toku niniejszego postępowania strona pozwana reprezentowana przez fachowego kuratora nie wykazała, aby nie zostały spełnione przesłanki ze wskazanego powyżej przepisu art. 43 pkt. 3 „ustawy ubezpieczeniowej”. Ustalenie to otwiera drogę do oceny roszczenia powoda co do jego wysokości.

Orzekając o roszczeniu regresowym sąd musi ustalić, jak kształtowałby się obowiązek naprawienia szkody między poszkodowanym a sprawcą i dopiero wówczas odpowiednio określić wysokość roszczenia regresowego. Górną granicą odpowiedzialności sprawcy szkody w stosunku do ubezpieczyciela w procesie o regres jest to, co byłby on zobowiązany świadczyć bezpośrednio poszkodowanemu na podstawie przepisów prawa cywilnego. Podstawę prawną żądania zadośćuczynienia stanowi art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 § 1 k.c. Zgodnie z treścią pierwszego z przywołanych przepisów Sąd może przyznać poszkodowanemu w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przepis ten nie zawiera jednak kryteriów ustalenia wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, które to kryteria wypracowała judykatura. Przyjmuje się powszechnie, że szkodą niemajątkową (krzywdą) jest naruszenie integralności ciała oraz zakłócenie funkcjonowania organizmu polegające m.in. na odczuwaniu bólu fizycznego i cierpienia psychicznego oraz innych dolegliwości, które są z tym związane. Krzywdą w rozumieniu art. 445 k.c. będzie też z reguły trwałe kalectwo poszkodowanego powodujące cierpienia fizyczne oraz ograniczenie ruchów i wykonywanie czynności życia codziennego. Jest też powszechnie utrwalone stanowisko, że przy ustalaniu rozmiaru cierpień powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, odniesione jednak do indywidualnych okoliczności danego wypadku. Oceniając rozmiar doznanej przez poszkodowanego krzywdy, trzeba brać pod rozwagę całokształt okoliczności, w tym: rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych, ich nasilenie i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku (kalectwo, oszpecenie), rodzaj wykonywanej pracy, szansę na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową oraz inne czynniki podobnej natury. Szkoda niemajątkowa przejawia się w postaci odczuwanego przez poszkodowanego bólu i cierpienia, stresu, dyskomfortu, świadomości konieczności życia z nieuleczalnym urazem lub innych ujemnych przeżyć psychicznych. Nie jest wymagane, aby uszczerbek miał charakter trwały. Zarówno w orzecznictwie, jak i w nauce prawa cywilnego przyjmuje się, że zadośćuczynienie pełni funkcję kompensacyjną, przyznana suma pieniężna ma bowiem stanowić przybliżony ekwiwalent szkody niemajątkowej. Powinna ona wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne, aby w ten sposób przynajmniej częściowo została przywrócona równowaga zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego. Powinna wynagrodzić poszkodowanemu doznane przez niego cierpienia fizyczne i psychiczne i ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Wysokość zadośćuczynienia uzależniona jest od wielu czynników, a w szczególności od charakteru obrażeń, stopnia nasilenia bólu, okresu leczenia, liczby zabiegów, trwałych następstw wypadku, płci, stanu cywilnego, zawodu, bezradności poszkodowanego. Zadośćuczynienie powinno uwzględniać wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, dolegliwości bólowe zarówno doznane przez poszkodowanego, jak i te, które będzie on odczuwać z dużym stopniem prawdopodobieństwa. Zadośćuczynienie należne osobie pokrzywdzonej deliktem ma na celu złagodzenie doznanych cierpień fizycznych i moralnych. Wysokość zadośćuczynienia musi zatem pozostawać w zależności od intensywności tych cierpień, czasu ich trwania, ujemnych skutków zdrowotnych, jakie osoba poszkodowana będzie zmuszona znosić w przyszłości. Niewątpliwie do czynników zwiększających poczucie krzywdy należy zaliczyć również poczucie nieprzydatności w życiu rodzinnym i społecznym, konieczność pomocy ze strony najbliższych w czynnościach życiowych, rezygnacja z wykonywania ulubionych zajęć. Wszystkie te okoliczności muszą być analizowane indywidualnie w związku z osobą poszkodowanego, a także osobą odpowiedzialną za szkodę. Choć wielkość doznanej przez poszkodowanego krzywdy jest niewymierna i nie ma możliwości określenia w sposób dokładnie odpowiadający rzeczywistości zadośćuczynienia, to jednak jego wysokość nie może stanowić sumy symbolicznej, lecz musi przedstawiać wartość odczuwalną ekonomicznie. Jednak nie może być także wygórowana, a zwłaszcza wykraczać poza powszechnie przyjmowane granice, których miernikiem jest m. in. stopa życiowa społeczeństwa na danym terenie.

W wyroku z dnia 13 03 1973 r. ( II CR 50/73 - LEX nr 7228 ) Sąd Najwyższy stwierdził, że "dla wysokości zadośćuczynienia istotne znaczenie mają: wiek poszkodowanego, rodzaj doznanych obrażeń, nasilenie i czas trwania cierpień jak i skutki uszkodzenia ciała w zakresie ogólnej zdolności do życia" . W kolejnym dotyczącym omawianej problematyki wyroku z dnia 10 kwietnia 1974 r. ( II CR 123/74 - LEX nr 7457 ) Sąd Najwyższy wyraził zapatrywanie, że " stopień uszczerbku na zdrowiu nie może być przyjmowany jako jedyna przesłanka ustalenia wysokości zadośćuczynienia z tytułu trwałego inwalidztwa spowodowanego wypadkiem. Nie można przecież pomijać czasokresu leczenia się powoda i odczuwania dolegliwości fizycznych, uczucia krzywdy spowodowanej ułomnością, a w konsekwencji niemożnością korzystania z przyjemności uprawiania sportów, brania udziału w zabawach itp.". W wyroku z dnia 27 listopada 1974 r. 9 ( II CR 654/74 - LEX nr 7620 ) Sąd Najwyższy uznał, że " przy ustaleniu wysokości "odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę" (art. 445 § 1 k.c.) należy brać pod uwagę nie tylko utratę zdolności do pracy, ale także szereg innych dalszych okoliczności, mających znaczenie dla określenia doznanej krzywdy. Pojęcie krzywdy prowadzi m.in. do konieczności uwzględnienia sytuacji życiowej ofiary wypadku przed jego zaistnieniem i po jego zaistnieniu".

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1997 r. ( II CKN 416/97 - M.Prawn. 2011/17/948) zawarto tezę, że " Zadośćuczynienie z art. 445 KC ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną do kosztów utrzymania i wymagań gospodarki rynkowej" . Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 listopada 1998 r.( II CKN 353/98 - M.Prawn. 2011/17/948 ) podał, że " Nie można taryfikować zadośćuczynienia za krzywdę według procentów trwałego uszczerbku na zdrowiu. (...) ludzkie jest dobrem o szczególnie wysokiej wartości i w razie uszczerbku na zdrowiu zadośćuczynienie pieniężne powinno być odpowiednio duże". Natomiast w wyroku z dnia 21 września 2005 r. ( V CK 150/05- LEX nr 398563 ) Sąd Najwyższy podkreślił, że " zdrowie jest dobrem szczególnie cennym; przyjmowanie stosunkowo umiarkowanych kwot zadośćuczynienia w przypadkach ciężkich uszkodzeń ciała prowadzi do deprecjacji tego dobra". W orzecznictwie oraz w nauce prawa zgodnie przyjmuje się, że zadośćuczynienie pełni funkcję kompensacyjną, przyznana suma pieniężna ma stanowić bowiem przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna ona wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne oraz ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, aby w ten sposób przynajmniej częściowo przywrócona została równowaga zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego. Wspomniana funkcja kompensacyjna powinna mieć istotne znaczenie dla ustalenia wysokości zadośćuczynienia. Nadal jednak aktualny jest pogląd, że wysokość zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (zob. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, OSPiKA 1966, nr 4, poz. 92). Jego konsekwencją - na co wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03 (OSNC 2005, nr 2, poz. 40) - była utrzymująca się tendencja do zasądzania skromnych sum tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. W ostatnich latach Sąd Najwyższy, w dążeniu do przełamania tej tendencji, w swoich orzeczeniach wielokrotnie podkreślał, że ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną do warunków gospodarki rynkowej. Zwracał uwagę, że nie można akceptować stosowania taryfikatora i ustalania wysokości zadośćuczynienia według procentów trwałego uszczerbku na zdrowiu, że zdrowie ludzkie jest dobrem o szczególnie wysokiej wartości w związku z czym zadośćuczynienie z tytułu uszczerbku na zdrowiu powinno być odpowiednio duże, oraz że nietrafne byłoby posługiwanie się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia jedynie określonymi jednostkami przeliczeniowymi w postaci najniższego czy średniego wynagrodzenia pracowniczego. Nawiązując do praktyki orzeczniczej zapoczątkowanej orzeczeniem z dnia 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03, podkreślił, że powołanie się przy ustalaniu zadośćuczynienia na potrzebę utrzymania jego wysokości w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, nie może prowadzić do podważenia kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 28 czerwca 2005 r., I CK 7/05, niepubl., z dnia 10 marca 2006 r., IV CSK 80/05, OSNC 2006, nr 10, poz. 175 i z dnia 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, niepubl.)" .

Przechodząc z powyższych rozważań na grunt niniejszej sprawy Sąd wziął pod uwagę charakter obrażeń doznanych przez S. S. na skutek wypadku, które spowodowały trwałe jego kalectwo, w poważny sposób ograniczyły jego aktywność ruchową i intelektualną, co przełożyło się na każdą sferę i aspekt jego życia codziennego. Poszkodowany z osoby prawidłowo funkcjonującej stał się osobą niepełnosprawną ruchowo, co praktycznie wyklucza samodzielną egzystencję. Pomimo intensywnej terapii w dalszym ciągu cierpi zarówno psychicznie, jak i fizycznie. Powyższe powoduje, że wymaga pomocy osoby drugiej do wykonywania niektórych czynności dnia codziennego takich jak ubieranie się przygotowywanie posiłków, prowadzenie higieny osobistej, poruszanie się poza domem. Utracił zdolność widzenia na jedno oko, a utrata przy tym gałki ocznej dodatkowo obciąża go psychicznie.

Należy podkreślić, że cierpienia poszkodowanego mają nie tylko wymiar fizyczny, ale również psychiczny. Powyższe dolegliwości, zwłaszcza związane z niepełnosprawnością ruchową, wzrokową rodzą u poszkodowanego poczucie pokrzywdzenia. W chwili obecnej jest niezdolny do wykonywania prac wymagających sprawności fizycznej. Nie bez znaczenia przy określaniu wysokości należnego zadośćuczynienia pozostaje również świadomość poszkodowanego, że jest uzależniony od pomocy i wsparcia osób trzecich. Procent uszczerbku na zdrowiu, którego doznał poszkodowany w wyniku wypadku spowodowanego przez pozwanego jest bardzo wysoki i nie został skutecznie zakwestionowany przez żadną ze stron. Twierdzenia strony pozwanej, że w istocie jest on niższy są gołosłowne i pozostają w sprzeczności z dowodami w postaci opinii biegłych, które Sąd dopuścił jako dowód w niniejszej sprawie poprzez dowód z dokumentów zgormadzonych w dołączonej sprawie IC 725/12. Dowody zebrane w sprawie karnej IIK 303/12 odnoszą się do stwierdzenia przez biegłego jakich obrażeń ciała doznał poszkodowany oraz że stanowią one ciężkie kalectwo. W sprawie tej nie oceniano procentowego uszczerbku na zdrowiu S. S. i pozwany nie wnosił o przeprowadzenie takich dowodów. Ostatecznie poddał się karze, a wcześniej po przedstawieniu zarzutów, odmówił składania wyjaśnień. W sprawie tej nie znajduje się stanowisko D. P. (1), że w jego ocenie uszczerbek na zdrowiu poszkodowanego wynosi 50%. Poza tym, nawet gdyby we wskazanej sprawie karnej było takie stanowisko pozwanego, to nie jest on fachowcem z zakresu medycyny sądowej, nie badał poszkodowanego i wobec wydanych dotychczas opinii przez biegłych, jego stanowisko nie zasługiwałoby na uwzględnienie.

Ustalając należną wysokość zadośćuczynienia Sąd wziął także pod uwagę rozmiar cierpień fizycznych jakich poszkodowany doznał w okresie kilku pierwszych miesięcy po wypadku, kiedy to m.in. przebywał w szpitalu będąc poddawany zabiegom. Przedstawione okoliczności dotyczące stanu zdrowia fizycznego i psychicznego poszkodowanego, perspektywy jego zmian na przyszłość znalazły potwierdzenie w opinii biegłych . Nie budzi wątpliwości, że ustalenia poczynione przez biegłych lekarzy w sprawie I C 725/12 są rzetelne, dokonane obiektywnie, a sformułowane wnioski poparte zostały logicznym uzasadnieniem. Biegli dokonali analizy zarówno dokumentacji medycznej, jak i bezpośredniego badania poszkodowanego i na tej podstawie sformułowali wnioski opinii. Przedstawiona opinia zawiera podstawy teoretyczne, sposób motywowania przez biegłych jest przekonywujący, a wnioski przez nich sformułowane stanowcze. W tym stanie rzeczy Sąd oceniając opinię pod względem fachowości, rzetelności i logiczności uznał, że została ona sporządzona w oparciu o specjalistyczną wiedzę i praktyczne doświadczenie zawodowe biegłych, w konsekwencji podzielając zawarte w niej konkluzje. Żadna ze stron nie wykazała, że od czasu wydania powyższych opinii w sprawie IC 725/12, zaszły zmiany, które mogłyby uzasadniać dopuszczenie dowodu z dalszych opinii w niniejszej sprawie i że nie ma podstaw do uwzględnienia tych dowodów. Dlatego Sąd oddalił wnioski strony powodowej o dopuszczenie dowodu z nowych opinii biegłych uznając, że wnioski te zmierzają do przedłużenia postepowania i są niecelowe także z powodu zasad ekonomii procesowej. Zebrany materiał dowodowy wskazuje na uszczerbek poszkodowanego na zdrowiu w wysokości ustalonej w sprawie I C 725/12. Krzywda z tym związana powinna również być w wymierny sposób zrekompensowana. Uwzględniając stopień doznanych obrażeń somatycznych i ich nieodwracalność, długotrwały proces leczenia i związane z nim cierpienia fizyczne i psychiczne, stopień doznanego kalectwa oraz powiązane z nim negatywne następstwa psychiczne związane z ograniczeniem możliwości funkcjonowania należało uznać, że wypłacone dotychczas przez powoda świadczenia były uzasadnione, nie są wygórowane ani nadmierne i rekompensują poszkodowanemu doznane krzywdy. Na dochodzone w ramach regresu roszczenie strony powodowej składały się wypłacone w toku postepowania likwidacyjnego: kwota 55.000 złotych wypłacona tytułem zadośćuczynienia, kwota 1.476,60 złotych tytułem odszkodowania oraz kwota 95.000 złotych zasądzona tytułem dalszego zadośćuczynienia w sprawie IC 725/12.

Odszkodowanie, które stanowiło niewielką kwotę wynikało z treści art. 444 § 1 który stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. W szczególności będą to koszty leczenia, a więc wydatki związane z postawieniem diagnozy, terapią i rehabilitacją poszkodowanego. W judykaturze i piśmiennictwie wskazuje się, że poszkodowany może domagać się kompensaty wszelkich kosztów, a więc także: kosztów transportu, kosztów odwiedzin osób bliskich (por. wyrok SN z 7 października 1971 r., II CR 427/71, OSP 1972, z. 6, poz. 108), kosztów szczególnego odżywiania i pielęgnacji w okresie rekonwalescencji (por. uchwała SN (7) z 19 czerwca 1975 r., PRN 2/75, OSNC 1976, nr 4, poz. 70; wyrok SN z 21 maja 1973 r., II CR 194/73, OSP 1974, z. 4, poz. 83), kosztów nabycia specjalistycznej aparatury rehabilitacyjnej, kosztów przyuczenia do wykonywania nowego zawodu (przez jednorazowe albo okresowe świadczenie; por. wyrok SN z 10 lutego 1970 r., II CR 7/70, LEX nr 6672), zwrotu utraconych zarobków. W grupie wydatków celowych i koniecznych, pozostających w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia tradycyjnie wymienia się koszty leczenia (pobytu w szpitalu, pomocy pielęgniarskiej, koszty lekarstw), specjalnego odżywiania się, nabycia protez i innych specjalistycznych aparatów i urządzeń (np. protez, kul, aparatu słuchowego, wózka inwalidzkiego). Do grupy tej zalicza się również wydatki związane z transportem chorego na zabiegi i do szpitala, a także koszty związane z odwiedzinami chorego w szpitalu, koszt zniszczonej w czasie zdarzenia odzieży. Nie budzi również wątpliwości, że w dyspozycji art. 444 § 1 k.c. mieszczą się także koszty opieki nad osobą poszkodowaną, jeżeli opieka osoby trzeciej stała się niezbędna z uwagi na uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia wywołane czynem niedozwolonym. Wszystkie wyżej wskazane koszty są niewątpliwie zaliczane do szkód o charakterze majątkowym, ale wyrządzonych osobie poszkodowanej, a nie do szkód w mieniu sensu stricte. W świetle powyższego Sąd uznał za udowodniony koszt wypłaconemu odszkodowania zarówno co zasadności, jak i co do wysokości.

Regres ubezpieczeniowy jest uznany za szczególny przypadek wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela. Nie sposób jednak pominąć znaczenia odrębności, jakie wykazuje ta instytucja. Przede wszystkim nie można pominąć faktu, że ubezpieczyciel wypłacając odszkodowanie z tytułu umowy ubezpieczenia spełnia własne zobowiązanie z tej umowy, a nie spłaca wierzyciela zamiast dłużnika. Uznaje się, że jest to jedna z odmian subrogacji. Oznacza to, że wierzytelność nabyta przez ubezpieczającego do sprawcy szkody jest co do natury ta sama, jaka w stosunku do osoby odpowiedzialnej za szkodę miał ubezpieczający. Konsekwencją stosowania do roszczenia regresowego reżimu prawnego właściwego dla roszczenia podstawowego jest pełne zastosowanie zasad odpowiedzialności odszkodowawczej, bez ograniczeń właściwych dla prawa ubezpieczeń. Chodzi tu przede wszystkim o zasady związku przyczynowego, możliwości miarkowania odszkodowania, zastosowania zasady compensatio lucri cum dammo. W konsekwencji zakład ubezpieczeń może dochodzić od osoby trzeciej zapłaconego już ubezpieczającemu odszkodowania, jednakże tylko w granicach odpowiedzialności tejże osoby za szkodę. Oznacza to, że powód może skutecznie dochodzić od pozwanego tylko takiej kwoty, jaką pozwany świadczyłby bezpośrednio poszkodowanemu. Tej zasadzie strona powodowa uczyniła zadość. Jak wynika z materiału dowodowego zebranego w sprawie roszczeniem regresowym objęto w pozwie tylko kwoty główne wypłaconych poszkodowanemu świadczeń bez odsetek i kosztów procesu w sprawie I C 725/12. W tym zakresie należało uwzględnić powództwo jako uzasadnione. Nie było natomiast żadnych podstaw, aby oddalić powództwo, bądź ograniczyć uwzględnienie dochodzonej kwoty.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481§1 kc. Sąd miał przy tym na uwadze, że przesłanką konieczną do powstania prawa regresu w stosunku do kierującego jest wypłacenie przez zakład ubezpieczeń świadczeń na rzecz poszkodowanego. Z tym momentem – z mocy samego prawa – powstaje prawo zwrotnego dochodzenia roszczenia, które z tą samą chwilą staje się wymagalne. Dlatego uwzględniono daty wypłaty świadczeń w toku postępowania likwidacyjnego oraz po uprawomocnieniu się orzeczenia w sprawie I C 725/12

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98§1 i §3 k.p.c. Na zasądzone od pozwanego koszty procesu należne stronie powodowej składa się uiszczona opłata od pozwu, wynagrodzenie pełnomocnika oraz opłata skarbowa.

Ponieważ pozwany nieznany z miejsca pobytu był reprezentowany przez kuratora ustanowionego w sprawie w osobie radcy prawnego należało wypłacić kuratorowi z sum budżetowych Skarbu Państwa należne wynagrodzenie powiększone o 23% VAT na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz.U. z 2014r. poz. 1025 zez zm.) wg. stawki przewidzianej w §6 pkt. 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. z 2013r, poz. 490 ze zm.) i nakazać ściągnąć tę kwotę od pozwanego.