Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Barbara Braziewicz

Sędzia SO Artur Żymełka

SR (del.) Joanna Łukasińska-Kanty (spr.)

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa S. M.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w J.

o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 24 września 2015 r., sygn. akt I C 17/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1200 zł (tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR(del.) Joanna Łukasińska-Kanty SSO Barbara Braziewicz SSO Artur Żymełka

Sygn. akt III Ca 601/16

UZASADNIENIE

Powód S. M. wystąpił przeciwko (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w J. o zwolnienie spod egzekucji komorniczej ruchomości w postaci wiertnicy drenażowej GK L. B. koloru żółtego, opisanej w protokole zajęcia Komornika Sądowego M. D. z 31.10.2013 r. w postępowaniu egzekucyjnym sygn. akt Km 1681/13 z wniosku pozwanej przeciwko dłużnikowi (...) Sp. z o.o. w W. oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska powód wskazał, że od 10.12.2008 pozostaje właścicielem wiertnicy, która została mu darowana przez ojca. Mimo tego w dniu 31.10.2013 r. wiertnica została zajęta przez komornika. Wskazał, że wiertnica ta nigdy nie należała do dłużnika (...) Sp. z o.o. w W. Śl.

Pozwana (...) sp. z o.o. w J. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu.

Zarzuciła, że umowa darowizny wiertnicy została zawarta w zwyklej formie, co uniemożliwia bezstronne ustalenie, kiedy faktycznie doszło do zawarcia umowy.

Wyrokiem z dnia 24 września 2015 roku Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim orzekł o zwolnieniu od egzekucji wiertnicy drenażowej GK L. B. koloru żółtego zajętej w dniu 31 października 2013r. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wodzisławiu Śląskim M. D. w sprawie egzekucyjnej z wniosku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w J., sygn. akt KM 1681/13, oraz zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.167 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Wyrok zapadł wobec ustalenia przez Sąd Rejonowy, że w dniu 21.03.2013 wierzyciel (...) Sp. z o.o. w J. wystąpiła do komornika o wszczęcie egzekucji przeciwko (...) Sp. z o.o. w W. Śl. W toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego w dniu 31.10.2013 r. doszło do zajęcia wiertnicy drenażowej GK L. B. k. żółtego. Do zajęcia doszło poza siedzibą dłużnika, a w miejscu zamieszkania powoda w Turzy Śl. Powód dowiedział się o zajęciu w dniu 28.11.2014 i w dniu 16.12.2014 wystąpił do wszystkich wierzycieli o zwolnienie zajętej ruchomości. Argumentował, że zgodnie z umową darowizny z dnia 10.12.2008 r. , ruchomość ta została mu darowana i odtąd stanowi jego własność. Pomimo wezwania, pozwana nie wystąpiła do komornika ze stosownym wnioskiem, co skutkowało powództwem w niniejszej sprawie.

Powołując się na treść art. 841 § 1 k.p.c. stanowiącego, że osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa Sąd wskazał, że powództwo o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji stanowi środek merytorycznej obrony osoby trzeciej, której prawa zostały przez egzekucję naruszone. Podstawa do wytoczenia tego powództwa występuje wówczas, gdy w toku zajęcia zostały naruszone prawa osoby trzeciej (np. dana rzecz jest własnością tej osoby), przy czym, co podkreśla się w piśmiennictwie, chodzi o naruszenie tego rodzaju, że doszło do zajęcia takiego składnika majątkowego, z którego wierzyciel nie ma prawa zaspokoić swojej wierzytelności.

Ciężar dowodu, że wiertnica której zwolnienia od egzekucji powód się domagał, stanowi jego własność obciążał powoda i powód temu obowiązkowi podołał. Przede wszystkim dołączył umowę darowizny wiertnicy, z której wynika, że prawo własności tej ruchomości przeszło na powoda. Pozwany, jak wskazał Sąd, usiłował podważyć wiarygodność tego dokumentu, ale jego zarzuty w tym względzie nie mogły zostać przez sąd uwzględnione. Przede wszystkim, mocą wymienionej czynności prawnej doszło do przejścia uprawnień właścicielskich, a brak innej formy niż pisemna oraz fakt, że została zawarta pomiędzy powodem a jego ojcem nie może podważyć jej wiarygodności, w sytuacji gdy powód przekonująco wyjaśnił powody tego kontraktu.

Mając powyższe na uwadze Sąd uwzględnił powództwo i na zasadzie art. 98 k.p.c. orzekł o kosztach postępowania. Wskazał, że na koszty te składają się opłata od pozwu – 750 zł oraz koszty zastępstwa procesowego – 2400 zł i opłata skarbowa - 17 zł.

Apelację od wyroku wniosła pozwana, która zarzuciła naruszenie przepisu art. 233§ 1 i 2 k.p.c. poprzez niewszechstronne dokonanie oceny dowodów, co doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych polegających na przyjęciu, że wiertnica drenażowa, której dotyczył spór nie stanowiła własności dłużnika tj. Spółki z o.o. (...), ale własność powoda. Wskazując na powyższe pozwana wnosiła o uchylenie wyroku i oddalenie powództwa całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania, a z ostrożności procesowej wnosiła o przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania pozostawiające temu sądowi orzeczenie o kosztach postępowania za obie instancje.

Pozwana zarzuciła, że przedstawiona przez powoda umowa darowizny nie może stanowić podstawy przejścia własności wiertnicy na powoda, ponieważ z jej treści nie wynika jak miałaby być causa tej umowy. Ponadto bliskie rodzinne powiązania pomiędzy stronami i ich zaangażowanie w postępowanie egzekucyjne nakazuje, zdaniem pozwanej, poddać przedstawiany dokument w wątpliwość. Wskazała, że umowa nie została zawarta w formie aktu notarialnego, co uniemożliwia ustalenie kiedy doszło do jej zawarcia. Uznała także za niewiarygodne aby tego typu specjalistyczny sprzęt techniczny miał był własnością osoby fizycznej i przedmiotem pozbawionej podstawy faktycznej darowizny dla innego podmiotu. Pozwana wskazała, że powód nie przedstawił w jaki sposób wiertnica miała stać się własnością jego ojca F. M., zaś Sąd nie ustosunkował się do zastrzeżeń pozwanej co do faktu, że dokumentem potwierdzającym fakt rzekomej darowizny miałoby być zeznanie skarbowe.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Sąd Rejonowy wszechstronnie rozważył zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i poczynił prawidłowe, niesprzeczne z tym materiałem ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy podziela w całości, aprobując też dokonaną przez ten Sąd ocenę prawną. Wbrew wywodom skarżącego Sąd I instancji nie dopuścił się żadnego z zarzucanych uchybień - w sposób prawidłowy zgromadził w sprawie materiał dowodowy, poddał go wnikliwej ocenie, a w konsekwencji ustalił stan faktyczny odpowiadający treści zaoferowanych przez obie strony dowodów. Stąd też Sąd Okręgowy, uznając ustalenia te za prawidłowe, przyjął je za własne, czyniąc integralną częścią swojego stanowiska i uznając za zbędne ponowne ich przytaczanie w tym miejscu. Uznać zatem należy, że, wbrew stanowisku pozwanej, Sąd Rejonowy nie naruszył wskazywanych w apelacji przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 i 2 k.p.c.

W szczególności prawidłowe były ustalenia Sądu Rejonowego dotyczące własności stanowiącej przedmiot egzekucji wiertnicy drenażowej GK L. B.. Jakkolwiek bowiem, zgodnie z treścią art. 890 § 1 k.c., oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego, to wskazać należy, że zgodnie ze zdaniem 2 cytowanego przepisu, umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione, co pozwoliło na poczynienie niesprzecznych z prawem ustaleń o przejściu własności wiertnicy na powoda. Jako logiczne i znajdujące oparcie w zebranym materiale dowodowym uznał Sąd Okręgowy także wskazywane przez powoda okoliczności zawarcia umowy darowizny, która z woli ojca powoda stanowić miała dla niego przedmiot rozwoju zainteresowań nową dziedziną działalności. Odnosząc się do zarzutu apelacji o braku causa tej czynności prawnej wskazać należy, że celem darowizny jest wzbogacenie obdarowanego kosztem majątku darczyńcy, które stanowi wystarczający motyw działania świadczeniodawcy ( causa donandi).

Wreszcie, zauważyć należy, że dokumenty prywatne, a takim jest przedstawiona przez powoda umowa darowizny wiertnicy z 10 grudnia 2008 roku, korzystają z domniemania autentyczności oraz domniemania, że osoba, która podpisała dokument, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. I jakkolwiek z dokumentem prywatnym nie łączy się domniemanie zgodności z prawdą oświadczenia w nim zawartego, a ocena dokumentu prywatnego jako dowodu przebiega na zasadach określonych w art. 233 k.p.c., to skuteczne przedstawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania, lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (orzeczenia Sądu Najwyższego: z 5 dnia sierpnia 1999 r., II UKN 76/99, OSNAPiUS 2000, Nr 19, poz. 732; z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/2000, OSNC 2000, Nr 10, poz. 189; z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 572/99, Lex nr 53136; z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, Lex nr 56096). Pozwana natomiast, pomimo kwestionowania przedstawionych przez powoda dowodów: dokumentu, zeznań, na poparcie swoich twierdzeń nie przedstawiła jakichkolwiek dowodów mogących skutecznie podważyć prawdziwość wersji prezentowanej konsekwentnie przez stronę powodową. Z pewnością nie stanowi skutecznego zakwestionowania wiarygodności umowy darowizny zarzut braku zgłoszenia umowy do opodatkowania, a to chociażby z uwagi na obowiązujące w dacie zawarcia umowy zwolnienie podmiotowe i przedmiotowe od podatku ( art. 4 a ustawy z 28 lipca 1983 o podatku od spadków i darowizn). Zresztą, sam fakt niedopełnienia obowiązku względem organu podatkowego nie przekreśla rzeczowego skutku umowy darowizny jakim jest przejście własności.

Z tych względów apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c. oddalono, zaś o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w oparciu o art. 98 §1, 2 i 3, 108 k.p.c., oraz § 6 pkt. 5 w zw. z §13 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2001 roku w w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz.U.2013.461 j.t.).

SSR del. Joanna Łukasińska-Kanty SSO Barbara Braziewicz SSO Artur Żymełka