Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt.

VI U 1095/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia

3 października 2013r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

na rozprawie w składzie:

Przewodniczący:

SSO Ewa Krakowska - Krawczak

Protokolant:

st. sekr. sądowy Elżbieta Kurek

po rozpoznaniu w dniu

3 października 2013r.

w Bydgoszczy

odwołania

G. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia

4 lutego 2013 r.

Nr

(...)-2012

w sprawie

G. J.

przeciwko:

Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o ustalenie kapitału początkowego

Oddala odwołanie.

Sygn. akt: VIU 1095/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 lutego 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił G. J. ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999r. W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż wysokość kapitału początkowego może zostać ponownie przeliczona na podstawie dokumentów, o jakich stanowi § 20 rozporządzenia Rady Ministrów dnia 7 lutego 1983r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10 poz. 49). Dokumentem potwierdzającym wysokość wynagrodzeń jest zaświadczenie wystawione przez pracodawcę na druku ZUS Rp-7 lub legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca odpowiednie wpisy o okresach zatrudnienia i osiąganych zarobkach. Okresy od 1.01.1986r. do 28.02.1986r. , od 1.07.1986r. do 4.07.1986r. i od 1.01.1987r. do 8.01.1987r. nie zostały uwzględnione, albowiem były to okresy urlopu bezpłatnego ubezpieczonej. Natomiast za lata 1987, 1988, 1989 i 1990 organ rentowy przyjął wynagrodzenia minimalne, ponieważ kartoteki za te lata nie zostały opisane i nie można określić, jakich składników wynagrodzenia dotyczą wskazane w nich kwoty.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona wnosząc u uwzględnienie przy wyliczeniu wartości kapitału początkowego wynagrodzenia otrzymanego za okres od 18 czerwca 1986 r. do 28 grudnia 1990r. Ubezpieczona wskazała, iż wysokość otrzymywanego za sporny okres wynagrodzenia może być ustalona w oparciu o dokumentację płacową przechowywaną w (...) w I..

W odpowiedzi na odwołanie ubezpieczonej organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Decyzją z dnia 14 sierpnia 2012r. pozwany organ rentowy po otrzymaniu nowych dowodów mających wpływ na wysokość kapitału początkowego na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku nr 153 poz. 1227 ze zm.) ponownie ustalił ubezpieczonej na dzień 1 stycznia 1999r. wysokość kapitału początkowego. Organ rentowy uznał za udowodnione okresy w wymiarze 27 lat, 8 miesięcy i 7 dni okresów składkowych oraz okresy nieskładkowe w wymiarze 1 roku, 2 miesięcy i 2 dni. Podstawa wymiaru kapitału początkowego została ustalona w oparciu o przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od dnia 1 stycznia 1988r. do dnia 31 grudnia 1997r.

Ubezpieczona w dniu 18 grudnia 2012r. złożyła wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego z uwzględnieniem do wyliczenia wynagrodzeń wynikających z zaświadczenia o wynagrodzeniu z 1990r. Pozwany organ rentowy w zaskarżonej decyzji odmówił ponownego ustalenia ubezpieczonej kapitału początkowego wskazując, że przeliczenie zgodnie z wnioskiem nie powoduje zmiany wartości kapitału początkowego. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał ponadto, że za lata 1988, 1989 i 1990 przyjęto wynagrodzenia minimalne, ponieważ kartoteki za te lata nie zostały opisane.

Na wstępie rozważań należy wskazać, iż cyt. ustawa o emeryturach i rentach z FUS wprowadziła pojęcie tzw. kapitału początkowego. Dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948r. ma on stanowić swoistą rekompensatę za składki ubezpieczeniowe wpłacone do końca 1998r. Zarówno te osoby, jak i płatnicy składek zobowiązani są do przekazania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, w terminie i trybie ustalonym przez ten organ, dokumentacji umożliwiającej wyliczenie kapitału.

Dokumentacja do ustalenia kapitału początkowego, powinna zawierać:

- wniosek o ustalenie kapitału początkowego (formularz ZUS Kp-1),

- kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych

przebytych do 31 grudnia 1998 r. (ZUS Rp-6),

- zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (ZUS Rp-7) albo legitymację

ubezpieczeniową zawierającą wpisy o zatrudnieniu i wynagrodzeniu lub

numer (...) w przypadku osób, które indywidualnie opłacały składkę na

ubezpieczenie społeczne,

- świadectwa pracy, zaświadczenia oraz inne dowody potwierdzające okresy

składkowe i nieskładkowe.

Poza wykazaniem stażu pracy, na ubezpieczonych spoczywa także obowiązek udowodnienia osiągniętego wynagrodzenia. Zgodnie z § 21 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11.10.2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz 1412), środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Obowiązuje generalna zasada, że zaświadczenie stwierdzające wysokość osiągniętych wynagrodzeń powinno być wystawione przez pracodawcę lub jego prawnego następcę na podstawie dokumentacji płacowej. Jeżeli dokumentacja taka nie istnieje, może być ono wydane na podstawie danych zawartych w aktach osobowych pracownika, np. w umowie o pracę, pismach o powołaniu, mianowaniu, angażach oraz w innych pismach określających wynagrodzenie danej osoby.

W przedmiotowej sprawie ubezpieczona, kwestionując dokonane przez pozowanego wyliczenie nie przedłożyła żadnych dokumentów mogących stanowić podstawę do przyjęcia innych kwot wynagrodzenia, niż wynikające z wyliczenia pozwanego. Ubezpieczona w treści wniesionego odwołania wskazywała, iż wysokość wynagrodzenia może być udowodniona za pomocą kartotek płacowych. Dokumentacja płacowa, w tym także rzeczone kartoteki zostały przedstawione, jednakże nie było możliwe na ich podstawie dokonanie prawidłowych ustaleń przedmiocie uzyskiwanych wynagrodzeń. Na podstawie kartotek nie było bowiem możliwe ustalenie składników poszczególnych wynagrodzeń i określenie od których z nich zostały odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne. Wyjaśnieniu tych kwestii nie mogły służyć także przedłożone i zawarte w aktach sprawy legitymacje ubezpieczeniowe albowiem nie zawierały one stosownych wpisów. Podkreślić należy, iż to odwołująca zobowiązana była przedłożyć dowody uzasadniające prawo do świadczenia oraz wysokość tego świadczenia, co oznacza, że ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na wnioskodawczyni. Odwołująca nie przedłożył żadnych dowodów, jak również nie przedstawiła żadnych okoliczności pozwalających na zmianę wysokości kapitału początkowego.

W myśl przepisu art. 6 kc i art. 232 kpc to strony mają obowiązek dawać wyjaśnienia, co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i przedstawiać dowody. Ewentualne ujemne skutki nie przedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku. Należy podkreślić, iż w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sąd nie jest obowiązany do poszukiwania dokumentów zatrudnieniowo-płacowych, o które nie zadbała osoba dochodząca świadczenia ubezpieczeniowego – (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 18 grudnia 1997 r. II UKN 418/97 OSNAP 1998/22/661.

Wymaga także wskazania, że w trakcie postępowania dowodowego w sprawach z ubezpieczenia społecznego, mogą być przeprowadzane wszelkie dowody przewidziane przepisami kodeksu postępowania cywilnego, w tym także dowód z zeznań świadków, w celu udowodnienia wysokości uzyskiwanego wynagrodzenia (odmiennie, niż w trakcie postępowania przed organem rentowym), ale wiarygodność i moc wszystkich dowodów jest oceniana przez Sąd według jego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego. Jak już wyżej wskazano, to na odwołującym ciąży obowiązek przedstawienia dowodów dla udowodnienia spornych okoliczności. Muszą to być jednak środki dowodowe, które pozwolą na wiarygodne ustalenie okoliczności faktycznych. Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań, które pozwalałyby na ustalenie wynagrodzenia, będącego bazą do wyliczenia podstawy wymiaru w sposób przybliżony lub prawdopodobny (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2007 r. III AUa 482/07 LEX 351867).

Mając powyższe na względzie, Sąd orzekł jak w sentencji orzeczenia, na podstawie przepisu art. 477 14 § 1 kpc.

SSO Ewa Krakowska- Krawczak