Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV U 77/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Rafał Łatanik

Ławnicy ─

Protokolant Joanna Jastrzębska-Ciura

przy udziale ─

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2016 roku w Częstochowie

sprawy M. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania M. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 15 grudnia 2015 roku Nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i zobowiązuje organ rentowy do przeliczenia ubezpieczonemu M. M. emerytury według wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 107,44%;

2.  w pozostałym zakresie oddala odwołanie .

Sygn. akt IV U 77/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 grudnia 2015 roku numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonemu M. M. ponownego obliczenia wysokości emerytury.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony nie przedłożył nowych dowodów, które miałyby wpływ na zmianę wysokości świadczenia. Do wniosku o przeliczenie emerytury ubezpieczony załączył kserokopie świadectw pracy i zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu za okres od 12 września 1973 roku do 30 czerwca 1978 roku, od 9 października 1978 roku do 31 lipca 1982 roku, od 18 lutego 1991 roku do 31 lipca 1991 roku, od 25 lipca 1993 roku do 1 sierpnia 1995 roku, które już uwzględnione zostały do stażu jak i do podstawy wymiaru świadczenia decyzją z dnia 22 września 2010 roku. Za okres zaś zatrudnienia, za które nie przedłożono dokumentów potwierdzających osiągane wynagrodzenie Zakład przyjął do podstawy wymiaru minimalne wynagrodzenie za pracę.

W odwołaniu wniesionym do Sądu ubezpieczony M. M. wniósł
o zmianę zaskarżonej decyzji i ponowne przeliczenie jego świadczenia przy uwzględnieniu jego zarobków z (...) S.A. z lat 1973-1978,
z Huty (...) S.A. z lat 1978-1979 oraz z firmy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z lat 1993-1995. Na potwierdzenie wysokości osiąganych w spornych okresach zarobków wniósł
o przeprowadzenie dowodu z jego akt osobowo – płacowych z tych zakładów oraz zeznań świadków, którzy wspólnie z nim pracowali w firmie (...).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

S ą d u s t a l i ł i z w a ż y ł, c o n a s t ę p u j e:

M. M. urodził się (...).

Decyzją z dnia 22 września 2010 roku przyznano ubezpieczonemu od dnia 1 lipca 2010 roku emeryturę. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1972, 1980-1991, 1994-1998, 2002-2002 w wysokości:

-

12.000 złotych w 1972 roku;

-

87.622 złotych w 1980 roku;

-

100.233 złotych w 1981 roku;

-

94.728 złotych w 1982 roku;

-

217.199 złotych w 1983 roku;

-

212.514 złotych w 1984 roku;

-

402.456 złotych w 1985 roku;

-

513.191 złotych w 1986 roku;

-

630.696 złotych w 1987 roku;

-

1.209.904 złotych w 1988 roku;

-

3.618.073 złotych w 1989 roku;

-

15.315.213 złotych w 1990 roku;

-

15.784.252 złotych w 1991 roku;

-

25.800.000 złotych w 1994 roku;

-

4.701,66 złotych w 1995 roku;

-

8.270,54 złotych w 1996 roku;

-

11.685,30 złotych w 1997 roku;

-

14.140 złotych w 1998 roku;

-

10.161,84 złotych w 2001 roku oraz

-

15.533,28 złotych w 2002 roku.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 103,10%.

Do ustalenia wysokości emerytury przyjęto 34 lata i 4 miesiące okresów składkowych oraz 1 rok i 3 miesiące okresów nieskładkowych.

W dniu 3 września 2012 roku ubezpieczony wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury z tytułu powszechnego wieku emerytalnego, co załatwione zostało decyzją z dnia 13 września 2012 roku. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1972, 1980-1991, 1994-1998, 2001-2002, przy czym skorygowano wynagrodzenie za rok 2001 przyjmują go w wysokości 24.353,05 złotych. Powyższe spowodowało wzrost wskaźnika wysokości podstawy wymiaru do 105,97%. Wypłata emerytury została zawieszona w związku z kontynuowaniem zatrudnienia. Wznowienie wypłaty emerytury nastąpiło od dnia 1 grudnia 2012 roku.

W dniu 13 października 2015 roku ubezpieczony wniósł o przeliczenie wysokości jego emerytury przy uwzględnieniu okresów jego zatrudnienia oraz zarobków osiąganych w (...) S.A., (...) spółce
z ograniczoną odpowiedzialnością Przedsiębiorstwo Budowlane oraz w Hucie (...).

We (...) Przedsiębiorstwie (...), (...) W. ubezpieczony zatrudniony był w okresie od 12 września 1973 roku do 30 czerwca 1978 roku na stanowisku montera.

Od dnia 9 października 1978 roku do 31 lipca 1982 roku ubezpieczony zatrudniony był w Hucie (...) na stanowisku spawacza.

W Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. M. M. zatrudniony był w okresie od 25 lipca 1993 roku do 1 sierpnia 1995 roku na stanowisku spawacza.

(vide: akta rentowe, akta tut. Sądu sygn. akt IV U 757/13, akta osobowo – płacowe ubezpieczonego z Huty (...), zeznania świadków H. K. k. 47v., J. B. k. 47v.)

Biegła sądowa specjalista z zakresu księgowości ustaliła dla ubezpieczonego najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury z 20 lat kalendarzowych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1979-1991, 1994-1998, 2001-2002 w wysokości 107,44%. Z kolei wskaźnik wysokości kapitału początkowego wyliczony z 10 lat kalendarzowych z okresu 1981-1990 wyniósł 136,34%.

(vide: opinia biegłej księgowej k. 70-78)

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(t.j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.) wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1)z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2)z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3)z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

W myśl art. 116 ust. 5 ustawy do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

Zasady ustalania podstawy wymiaru emerytury określała rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe (Dz. U. z 2011 roku Nr 237, poz. 1412). Zgodnie § 21 ust. 1 środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

M. M. od dnia 1 lipca 2010 roku uprawniony jest do pobierania wcześniejszej emerytury. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1972, 1980-1991, 1994-1998, 2001-2002. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 103,10%. Następnie od dnia 1 września 2012 roku ubezpieczony uprawniony jest do emerytury z tytułu powszechnego wieku emerytalnego. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto przeciętna podstawę wymiaru składek z analogicznego okresu jak w decyzji z dnia 8 października 2010 roku. Z uwagi jednak na korektę wysokości wynagrodzenia za rok 2001 roku wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wzrósł do 105,97%, przy czym za następujące okresy, tj.:

-

od 24 października 1966 roku do 19 października 1967 roku;

-

od 3 listopada 1969 roku do 17 września 1979 roku;

-

od 29 października 1971 roku do 16 marca 1973 roku;

-

od 22 maja 1973 roku do 14 lipca 19773 roku;

-

od 12 września 1973 roku do 30 czerwca 1978 roku;

-

od 11 lipca 1978 roku do 30 września 1978 roku;

-

od 9 października 1978 roku do 31 grudnia 1979 roku;

-

od 25 października 1982 roku do 14 listopada 1982 roku;

-

od 25 lipca 1993 roku do 1 sierpnia 1995 roku;

-

od 1 stycznia 1999 roku do 16 kwietnia 1999 roku oraz

-

od 18 czerwca 2001 roku do 4 listopada 2001 roku

przyjęto wynagrodzenie minimalne.

Ubezpieczony nie zgodził się z powyższą decyzję wnosząc o przeliczenie jego emerytury przy uwzględnieniu, za okresy jego zatrudnienia we (...) Przedsiębiorstwie (...), (...) W., w Hucie (...) oraz w Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W., rzeczywistych zarobków.

Sąd celem ustalenia faktycznej wynagrodzeń ubezpieczonego
w spornych okresach dopuścił dowód z opinii biegłej, która w oparciu o akta osobowe odwołującego z Huty (...) (dokumentacji płacowej z pozostałych okresów nie udało się uzyskać), jak również obowiązujących w tym czasie przepisów płacowych ustaliła wysokość wynagrodzenia z Huty (...) w wysokości:

-

8.974 złotych w okresie 9 października 1978 roku do 31 grudnia 1978 roku oraz

-

44.304,75 złotych w okresie od 1 stycznia 1979 roku do 31 grudnia 1979 roku.

Do ustalenia tych wynagrodzeń biegła przyjęła:

wynagrodzenie zasadnicze liczone według stawki osobistego zaszeregowania w wysokości:

-

17 zł/godz. w okresie od 9 października 1978 roku do 16 kwietnia 1979 roku;

-

17 zł/godz. w okresie od 17 kwietnia 1979 roku do 30 czerwca 1979 roku w systemie 3-zmianowym oraz

-

19 zł/godz. w okresie od 1 lipca 1979 roku do 31 grudnia 1979 roku w systemie 3-zmianowym

oraz normatywny czas pracy obowiązujący w spornym okresie w wymiarze 46 godzin tygodniowo (jedynie za miesiąc grudzień 1969 roku biegła przyjęła wynagrodzenie minimalne, z uwagi na brak informacji w aktach osobowych o stawce godzinowej) oraz

dodatek za pracę w porze nocnej w okresie od 17 kwietnia 1979 roku do 30 czerwca 1979 roku w wysokości 15% stawki godzinowej wynikającej
z osobistego zaszeregowania – zgodnie z art. 15 Układu Zbiorowego Pracy dla (...)z 30 grudnia 1974 roku. Biorąc po uwagę, iż ubezpieczony od 17 kwietnia 1979 roku pracował w systemie 3-zmianowym średnio na porę nocną, tj. trzecią zmianę od godziny 22:00 do godziny 6:00 przypadała 1/3 liczby przepracowanych godzin w miesiącu;

dodatek za pracę na II zmianie w okresie od 1 lipca 1979 roku do 31 grudnia 1979 roku w wysokości 10% stawki zasadniczej za każdą godzinę zgodnie
z § 1 Protokołu dodatkowego nr 21 z dnia 13 czerwca 1979 roku do Układu Zbiorowego Pracy dla (...). Liczba godzin na II zmianie została ustala w wymiarze 1/3 wymiaru czasu pracy w miesiącu;

dodatek za pracę na III zmianie w okresie od 1 lipca 1979 roku do 31 grudnia 1979 roku w wysokości 20% stawki zaszeregowania za każdą godzinę zgodnie z § 1 Protokołu dodatkowego nr 21 z dnia 13 czerwca 1979 roku do Układu Zbiorowego Pracy dla (...);

dodatek za pracę w warunkach szkodliwych w wysokości 1 złotego za każdą godzinę w okresie od 1 lipca 1979 roku do 31 grudnia 1979 roku zgodnie
z rozdziałem V Załącznika nr 1 do Protokołu dodatkowego nr 21 z dnia 13 czerwca 1979 roku do UZP dla (...).

deputat węglowy w wysokości 5,6 tony rocznie liczony według ceny za 1 tonę w wysokości 550 złotych, tj. za okres od października 1979 roku do grudnia 1979 roku w wysokości 770 złotych

Z kolei za okres zatrudnienia we (...) Przedsiębiorstwie (...) W. Huta (...), tj. od 12 września 1973 roku do 30 czerwca 1978 roku oraz w Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W., tj. za okres od 25 lipca 1993 roku do 1 sierpnia 1995 roku biegła, z uwagi na brak dokumentacji płacowej, przyjęła wynagrodzenia minimalne.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyliczony przez biegłą z 20 lat kalendarzowych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1979-1991, 1994-1998, 2001-2002 wyniósł 107,44%.

Żadnych zastrzeżeń co do samego sposobu i techniki obliczenia wynagrodzenia ubezpieczonego za sporne okresy dokonanego przez biegłą nie zgłosił organ rentowy wskazując jedynie, iż z uwagi na niemożność skonfrontowania tych wyliczeń z dokumentami źródłowymi nie może wypowiedzieć się merytorycznie.

Sąd powyższe wyliczenie uznał za prawidłowe, albowiem do obliczenia spornych wynagrodzeń biegła przyjęła niekwestionowane składniki wynagrodzenia odwołującego, od których niewątpliwie istniał obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne. Fakt natomiast, iż organ rentowy nie skonfrontował powyższych wyliczeń z dokumentami źródłowymi, mimo braku przeszkód do takiej analizy, nie może stanowić podstawy do nieuwzględnienia wyliczeń biegłej.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i zobowiązał organ rentowy do przeliczenia ubezpieczonemu M. M. emerytury według wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 107,44% oraz w pozostałym zakresie (tj. dotyczącym przeliczenia emerytury przy uwzględnieniu rzeczywistych wynagrodzeń za okresy zatrudnienia we (...) Przedsiębiorstwie (...) W. Huta (...) oraz
w Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.) oddalił odwołanie na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c.