Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 349/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Andrzej Żuk (spr.)

Sędziowie SO Klara Łukaszewska

SO Andrzej Tekieli

Protokolant Małgorzata Pindral

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze M. K.

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2016 roku

sprawy P. F. ur. (...) w K., s. E. i A. z domu M.

o wyrok łączny

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 22 kwietnia 2016 r. sygn. akt II K 14/16

I.  uchyla zaskarżony wyrok wobec skazanego P. F. w części dotyczącej kary łącznej grzywny z punktu IV części dyspozytywnej i w tym zakresie postępowanie umarza;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 349/16

UZASADNIENIE

P. F. został skazany prawomocnymi wyrokami:

1.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 7 kwietnia 2009 roku w sprawie VII K 196/09 za czyn z art. 278§3 k.k. popełniony 10 lutego 2009 roku, na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym;

2.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 8 maja 2012 roku w sprawie II K 614/12

a)  za czyn z art. 226§1 k.k. popełniony 7 maja 2012 roku na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 35 godzin w stosunku miesięcznym;

b)  za czyny z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. popełnione 7 maja 2012 roku na karę 4 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 35 godzin w stosunku miesięcznym;

za które wymierzono mu karę łączną 1 roku ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 35 godzin w stosunku miesięcznym,

3.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze z 17 września 2012 roku w sprawie II K 501/12 za czyn z art. 278 § 1 k.k. popełniony 31 lipca 2012 roku na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności,

4.  wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z 2 listopada 2012 roku w sprawie II K 1002/12 za czyn z art. 235 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełniony w 11 czerwca 2012 roku, na karę grzywny wysokości 100 stawek dziennych, przy przyjęciu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych każda;

5.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 14 grudnia 2012 roku w sprawie II K 1177/12

a)  za czyn z art. 235 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełniony 1 marca 2010 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,

b)  za czyn z art. 235 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełniony 9 sierpnia 2007 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,

za które wymierzono karę łączną 5 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby wynoszący 3 lata oraz na podstawie art. 71 § 1 k.k. wymierzono karę grzywny wysokości 100 stawek dziennych przy przyjęciu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych każda; postanowieniem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 25 lutego 2014 roku o sygn. Ko 682/14 zarządzono wykonanie kary łącznej pozbawienia wolności;

6.  wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z 12 listopada 2012 roku w sprawie VII K 921/12 za czyn z art.278 § 1 k.k. popełniony 10 czerwca 2012 roku, na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby wynoszący 2 lata; postanowieniem z 14 kwietnia 2014 roku o sygn. Ko 1000/14 Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze zamienił na podstawie art.75 § 1 k.k. oraz 50 ust 1 ustawy z dnia 27 września 2013 roku o zmianie ustawy-Kodeks postepowania karnego oraz niektórych innych ustaw orzeczoną karę na 30 dni aresztu,

7.  wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z 16 maja 2013 roku w sprawie VII K 206/13 za czyn z art. 235 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełniony 12 czerwca 2012 roku na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

8.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 8 sierpnia 2013 roku w sprawie II K 192/12 za czyn z art. 280 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełniony 17 listopada 2009 roku na karę 2 lat pozbawienia wolności;

9.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 17 września 2013 roku w sprawie II K 930/13 za czyn z art. 278 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. i art. 276 k.k. w zw. z art 11 § 2 k.k. popełniony 23 maja 2013 roku na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

10.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 26 września 2013 roku w sprawie II K 673/13 za czyn z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełniony 6 października 2012 roku na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności;

11.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z 29 stycznia 2014 roku w sprawie II K 2/13

a)  za czyn z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 283 k.k. popełniony 26 sierpnia 2012 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszaniem wykonania kary na okres próby wynoszący 3 lata;

b)  za czyn z art. 119 § 1 k.w. popełniony 20 sierpnia 2012 roku, na karę 300 złotych grzywny

12.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 8 kwietnia 2014 roku w sprawie II K 1825/13 za czyn z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony 24 maja 2013 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności;

13.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 7 lutego 2014 roku w sprawie II K 1042/13

a)  za czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. popełnione 6 października 2012 roku i 9 czerwca 2013 roku na kare 7 miesięcy pozbawienia wolności;

b)  za czyn z art. 119 § 1 k.w. popełniony 2 lipca 2013 roku na karę 20 dni aresztu;

c)  za czyn z art. 281 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełniony 10 lipca 2013 roku na karę 2 lat pozbawienia wolności,

za które wymierzono karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

14.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 7 maja 2014 roku w sprawie II K 1600/13 za czyn z art. 281 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. popełniony 19 czerwca 2013 roku na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

15.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z 10 kwietnia 2015 roku w sprawie VII K 888/14 za ciąg przestępstw z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełniony w okresie od 11 grudnia 2013 roku do 17 grudnia 2013 roku na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

16.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 26 marca 2015 roku w sprawie II K 1276/14

a)  za ciąg przestępstw z art. 226 § 1 k.k. i art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełnionych w dniach 1 maja 2014 roku i 11 maja 2014 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności

b)  za czyn z art. 224 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełniony 11 maja 2014 roku na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności

za które wymierzono karę 1 roku i 1 miesiąca pozbawienia wolności;

17.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 15 września 2015 roku w sprawie II K 301/15

a)  za czyn z art. 226 § 1 k.k. wz. z art. 64 § 1 k.k. popełniony 5 grudnia 2014 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności,

b)  za czyn z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełniony 5 grudnia 2014 roku na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

za które wymierzono karę łączną 6 miesięcy pozbawienia wolności

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem łącznym z dnia 22 kwietnia 2016 r. /sygn. akt II K 14/16/ :

I.  na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk i art. 86 § 1 kk w zw. z art. 569 § kpk połączył kary pozbawienia wolności wymierzone skazanemu P. F. wyrokami opisanymi w pkt 5, 7, 8, 9, 10, 11a, 12, 13a i c, 14, 15, 16 i 17 części wstępnej wyroku i wymierzył mu karę łączną 7 lat pozbawienia wolności,

II.  na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej wobec skazanego kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył okres od 10 lipca 2013 r. do 15 listopada 2013 r. oraz 2 grudnia 2009 r., 19 stycznia 2012 r. do 6 lutego 2012 r. i 24 maja 2013 r.,

III.  na podstawie art. 572 kpk umorzył postępowanie w sprawie wydania wyroku łącznego w odniesieniu do kar orzeczonych wyrokami opisanymi w pkt 1, 2, 3, 6, 11b, 13b,

IV.  na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk i art. 86 § 1 i 2 kk w zw. z art. 569 § 1 kpk połączył kary grzywny orzeczone wyrokami opisanymi w pkt 4 i 5b i wymierzył skazanemu karę łączną grzywny w wysokości 120 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych każda,

V.  na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania.

Apelację od tego wyroku wniósł oskarżyciel publiczny. Działając na podstawie art. 425 § 1 i 2 kpk i art. 444 kpk zaskarżył wyrok na korzyść skazanego P. F. w części dotyczącej kary łącznej grzywny. Powołując się na przepis art. 438 pkt 1 kpk i art. 427 § 1 i 2 kpk zarzucił:

- obrazę przepisów prawa materialnego – art. 85 kk i art. 86 § 1 kk i art. 71 § 2 kk wskutek połączenia kary samoistnej grzywny orzeczonej wyrokiem Sadu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 2 listopada 2012 r. z karą grzywny orzeczoną na podstawie art. 71 § 1 kk obok kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, której postanowieniem z dnia 25 lutego 2014 r. zarządzono wykonanie w sprawie II K 1177/12 Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 14 grudnia 2012 r. w łączną karę grzywny wymiarze 120 stawek dziennych po 10 zł każda stawka w sytuacji, gdy po zarządzeniu wykonania kary pozbawienia wolności kara grzywny orzeczona na podstawie art. 71 § 1 kk nie podlega wykonaniu, co wyklucza jej łączenie z karą grzywny podlegającą wykonaniu.

Stawiając powyższy zarzuty oskarżyciel publiczny wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie orzeczenia z pkt IV wyroku oraz utrzymanie w mocy wyroku w pozostałej części.

Sąd Okręgowy zważył,co następuje :

Podniesiony w apelacji zarzut obrazy prawa materialnego był zasadny i musiał skutkować uchyleniem w części zaskarżonego wyroku.

Apelacja nie została wniesiona przeciwko rozstrzygnięciu o karze łącznej pozbawienia wolności (pkt I części dyspozytywnej wyroku) oraz złożona została na korzyść skazanego, dlatego nie było możliwości czynienia ustaleń niekorzystnych dla skazanego odnoszących się do warunków orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności.

Skutkować musiała natomiast uchyleniem zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczonej kary łącznej grzywny (pkt IV części dyspozytywnej wyroku), albowiem Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy prawa materialnego. Trzeba przy tym wskazać na nieprawidłowe sformułowanie zarzutu w zakresie przepisów, co do których podnoszono naruszenie prawa materialnego. Kara łączna grzywny orzeczona została na podstawie przepisów kodeksu karny, które zaczęły obowiązywać od 1 lipca 2015 r. (art. 85 § 1 i 2 kk i art. 86 § 1 i 2 kk), mimo to prokurator w apelacji zarzucił naruszenie przepisów obowiązujących przed tą datą (w szczególności art. 85 kk), choć nie podniósł zarzutu zastosowania przepisów obowiązujących po dniu 1 lipca 2015 r.

Sąd Rejonowy, wydający wyrok łączny, prawidłowo zastosował nową regulację, skoro jednym z wyroków podlegających łączeniu był wyrok, który uprawomocnił się już po 1 lipca 2015 r., a przepisy obowiązujące wcześniej nie były względniejsze. Błędnie jednak ocenił ten Sąd, że na gruncie obowiązujących przepisów (podobnie zresztą jak i na gruncie przepisów sprzed 1 lipca 2015 r.) istnieją podstawy do orzeczenia kary łącznej grzywny wobec skazanego P. F..

Przepis art. 85 § 2 kk, który został zresztą powołany w pkt IV zaskarżonego wyroku, stanowi, że podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa. Tymczasem grzywna orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 14 grudnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt II K 1177/12 (pkt 5a części wstępnej wyroku łącznego) nie podlega już wykonaniu. Wynika to jednoznacznie z treści przepisu art. 71 § 2 kk wobec zarządzenia postanowieniem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 25 lutego 2014 r. (sygn. akt II Ko 682/14) wykonania kary pozbawienia wolności, obok której wspomniana kara grzywny na podstawie art. 71 § 1 kk została orzeczona. Sąd Rejonowy poczynił w tym zakresie prawidłowe ustalenia co do podstawy orzeczenia kary grzywny oraz zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności, mimo to - wbrew treści art. 85 § 2 kk i art. 71 § 2 kk orzekł karę łączną grzywny.

Na marginesie jedynie (albowiem brak jest zarzutu niezastosowania przepisów obowiązujących przed datą 1 lipca 2015 r.) Sąd Okręgowy wskazuje, że na gruncie poprzedniej regulacji prawnej również brak było podstaw do orzeczenia kary łącznej grzywny. Wprawdzie nie obowiązywał wówczas przepis art. 85 § 2 kk, jednak ugruntowane było orzecznictwo, że grzywna orzeczona na podstawie art. 71 § 1 kk, która po zarządzenia kary pozbawienia wolności, obok której została orzeczona, nie podlega wykonaniu zgodnie z art. 71 § 2 kk, nie mogła tworzyć węzła kary łącznej grzywny z jakąkolwiek inną grzywną (przywołać w tym miejscu można orzecznictwo wskazane w apelacji).

Skoro nie istniały podstawy do orzeczenia kary łącznej grzywny, należało w tym zakresie uchylić w części zaskarżony wyrok - co do pkt IV - oraz w tym zakresie umorzyć postępowanie na podstawie art. 572 kpk. W pozostałej części - wobec jego niezaskarżenia - wyrok musiał zostać utrzymany w mocy.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. wobec sytuacji materialnej skazanego Sąd Okręgowy zwolnił go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Klara Łukaszewska Andrzej Żuk Andrzej T.