Sygn. akt III Ca 882/16
Dnia 18 stycznia 2017 r..
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:
Przewodniczący-Sędzia: SO Tomasz Pawlik
po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2016r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa I. K.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę
na skutek zażalenia pozwanej
na rozstrzygnięcia zawarte w punktach 1a i 2 wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach
z dnia 26 lipca 2016r., sygn. akt III Ca 882/16
postanawia:
1. odrzucić zażalenie na rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 1a wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 26 lipca 2016r.;
2. oddalić zażalenie na rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 26 lipca 2016r.;
3. zasądzić od pozwanej na rzecz powódki kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.
SSO Tomasz Pawlik
Sygn. akt III Ca 882/16
Wyrokiem z dnia 26 lipca 2016 r. Sąd Okręgowy na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego:
- zmienił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w ten sposób, że oddalił powództwo (pkt 1 a)
- nie obciążył powódki kosztami procesu toczącego się przed Sądem I Instancji (pkt 1 b)
- nie obciążył powódki kosztami postępowania odwoławczego (pkt 2).
O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art.102 k.p.c.. Wskazał w tym zakresie na charakter sprawy, w której powódka miała status konsumenta oraz na rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych rozstrzygających o podobnych roszczeniach.
Wypada jednocześnie zauważyć, że przyczyną zmiany uwzględniającego roszczenie powódki wyroku Sądu Rejonowego był wyłącznie pogląd Sądu Okręgowego, że wierzycielowi nie przysługuje wynikające wprost z ustawy uprawnienie do wyboru waluty w jakiej świadczenie ma być spełnione, także w razie opóźnienia dłużnika. Roszczenie powódki dotyczyło przy tym odszkodowania dla pasażera z tytułu opóźnienia lotu, a pozwana nie kwestionowała tego opóźnienia, a jedynie walutę w jakiej miałaby nastąpić zapłata.
Pozwana wniosła zażalenie do równoległego składu Sądu Okręgowego na rozstrzygnięcia zawarte w pkt. 1 a i 2 opisanego wyroku Sądu Okręgowego. Skarżąca, zarzuciła Sądowi Okręgowemu naruszenie art.98 § 1 i art.102 k.p.c., poprzez niezastosowanie pierwszego z tych przepisów i zastosowanie drugiego, w sytuacji gdy powódkę reprezentował profesjonalny pełnomocnik specjalizujący się w podobnych sprawach. Wskazała też, że orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące rozpatrywanej problematyki jest obecnie jednoznaczne. W konsekwencji wniosła o zmianę postanowienia zawartego w zaskarżonym wyroku i zasądzenia na jej rzecz od powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, a także kosztów postępowania zażaleniowego.
Powódka wniosła o oddalenie zażalenia i o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa prawnego.
W odpowiedzi na zażalenie podniosła, że pkt 1 a wyroku nie podlegał zaskarżeniu, gdyż oddalono nim powództwo. Nadto wskazała, że istniały rozbieżności w orzecznictwie dotyczące waluty w jakiej powinno być wypłacane odszkodowanie, a tym samym po stronie powodowej powstało subiektywne przekonanie o słuszności roszczenia. Podkreśliła też swój status konsumenta.
Sąd Okręgowy zważył:
Zażalenie, w zakresie w jakim dotyczyło pkt 1 a wyroku, podlegało odrzuceniu jako niedopuszczalne na zasadzie art.373 w zw. z art.397 § 2 k.p.c.. Nie przysługują bowiem żadne środki odwoławcze od rozstrzygnięcia sądu odwoławczego co do istoty sprawy, co dotyczy także zmiany wyroku Sądu Rejonowego poprzez oddalenie powództwa.
W pozostałym zakresie zażalenie okazało się bezzasadne.
Zastosowanie odstępstwa z art. 102 k.p.c. od ogólnej reguły z art. 98 k.p.c. wymaga ustalenia, że w danym postępowaniu zachodzi przypadek szczególnie uzasadniony. Nieobciążanie strony przegrywającej kosztami postępowania powinno mieć miejsce wyjątkowo, tj. w sytuacji, gdy zobligowanie jej do poniesienia tych kosztów byłoby rażąco niezgodne z zasadami słuszności. Nadto, aby sięgnąć po art. 102 k.p.c., w grę wchodzić musi jeszcze inna, dodatkowa przesłanka zasługująca na aprobatę społeczną, jak np. charakter dochodzonego roszczenia, czy też usprawiedliwione okolicznościami sprawy subiektywne przekonanie powoda o jego przysługiwaniu.
W realiach sprawy, wbrew twierdzeniom zażalenia, zaistniały przesłanki do zastosowania art.102 k.p.c..
Przede wszystkim obciążenie tymi kosztami powódki, której roszczenie konsumenckie zostało oddalone wyłącznie z powodu wskazania niewłaściwej waluty odszkodowania byłoby rażąco sprzeczne z zasadami słuszności.
Bez znaczenia przy tym było, że powódka reprezentowana jest przez fachowego pełnomocnika. W sprawie występowało bowiem zagadnienie prawne w różny sposób rozwiązywane przez orzecznictwo i doktrynę prawa. Brak przy tym jednoznacznym przepisów rozwiązujących występujący problem. W tej sytuacji istniało usprawiedliwione okolicznościami sprawy subiektywne przekonanie powódki o przysługiwaniu jej roszczenia, a jej działanie nie można zasadnie ocenić jako bezzasadne wszczynanie sporu, generujące jedynie koszty i zmuszające drugą stronę do podjęcia obrony.
Z tych wszystkich względów, odnośnie zażalenia w jakim dotyczyło ono postanowienia zawartego w pkt 2 wyroku, orzeczono jak w pkt 2 sentencji na zasadzie art.385 k.p.c. w zw. z art.397§ 2 k.p.c.
O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art.98 i art.108 § 1 k.p.c. przy uwzględnieniu § 2 pkt 3 i § 10 ust.2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. nr 1804 z 2015 r. – tekst pierwotny).
SSO Tomasz Pawlik