Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2013 r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa W. M., J. S., P. S., Z. K., J. W., E. C. i R. J.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P.

o stwierdzenie nieważności uchwały

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku

z dnia 30 stycznia 2013 r., sygn. akt I C 2546/11

oddala apelację.

Sygn. akt I ACa 523/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 stycznia 2013r. w sprawie z powództwa W. M., J. S., P. S., Z. K., J. W., E. C. i R. J., przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P. o stwierdzenie nieważności uchwały, Sąd Okręgowy w Płocku stwierdził, że uchwała nr (...), podjęta w dniu 29 maja 2007r. przez Zebranie Przedstawicieli Członków (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P. jest nieważna, oddalił powództwo w pozostałej części oraz umorzył postępowanie odnośnie żądania ustanowienia kuratora a także oddalił wniosek o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

(wyrok k. 201)

Powyższy wyrok zapadł na podstawie ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Okręgowy w Płocku, które Sąd Apelacyjny podzielił i przyjął za własne, a z których wynika, że w dniu 29 maja 2007r. (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w P. obradowała na Zebraniu Przedstawicieli Członków.

Zebranie to poprzedzone zostało Zebraniami czterech Grup Członkowskich, odnoszących się do poszczególnych kolonii, których terminy wyznaczone zostały w okresie od 17 do 26 kwietnia 2007r. Porządkiem zebrań objęto m.in. sprawozdanie Zarządu z działalności Spółdzielni za 2006r. oraz sprawozdanie Rady Nadzorczej za okres 2006/2007r. Z przebiegu tych zebrań sporządzono protokoły, w których w punktach odniesiono się do „spraw, które mają być przedmiotem najbliższego sprawozdawczo - wyborczego Zebrania Przedstawicieli Członków”. Nie zostało w nich wskazane, żeby przedmiotem ww. zebrania miały być zmiany statutu pozwanej Spółdzielni.

Z Zebrania Przedstawicieli Członków z dnia 29 maja 2007r. sporządzono protokół,
z którego wynikało, że przedmiotem obrad była również zmiana statutu Spółdzielni.

Uc hwałą nr (...)tego Zebrania w sprawie zmiany Statutu, dodano do niego
§ 131, o brzmieniu: „przedłuża się o 3 lata kadencję wszystkich organ ów Spółdzielni obejmującej lata 2005 - 2008 i ważność mandatów tych czło nków”.

Zmiany te zostały zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym postanowieniem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W. z dnia 12 czerwca 2007r. w sprawie(...).

Inną uchwałą, tj. uchwałą nr(...)z dnia 29 listopada 2007r. Zebranie Przedstawicieli Członków dokonało kolejnej zmiany statutu poprzez zmianę numeracji przepisów statutu, tzn. § 1 - 131 zastąpione zostały § 1- 196. Dotychczasowy § 131 otrzymał numer § 196.

Powodowie wystąpili do Sądu Okręgowego w Płocku o stwierdzenie nieważności lub nieistni enia uchwały nr (...). Sprawa toczyła się pod sygnaturą I C 2 293/10, powództwo w tamtej sprawie odnośnie uchwały nr 1/2007 zostało oddalone.

Na skutek kwestionowanej w niniejszym postępowaniu uchwały Nr (...)kadencja wszystkich organów pozwanej Spółdzielni została przedłużona do 2011r. Po upływie tak przedłużonej kadencji, dokonano nowych wyborów do aktualnie działających organów pozwanej Spółdzielni.

W świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w zasadniczej części uwzględnił powództwo, uznając jego zasadność i w konsekwencji stwierdził, że kwestionowana uchwała nr (...) podjęta w dniu 29 maja 2007r. przez Zebranie Przedstawicieli Członków (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P. jest nieważna. Sąd uznał bowiem, że uchwała ta jest sprzeczna z art. 40 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982r. Prawo Spółdzielcze (t.j. Dz. U z 2003r., nr 188, poz. 1848), który stanowi, że o czasie, miejscu
i porządku obrad walnego zgromadzenia zawiadamia się członków, związek rewizyjny,
w którym spółdzielnia jest zrzeszona oraz Krajową Radę Spółdzielczą w sposób
i w terminach określonych w statucie. Natomiast w analizowanym przypadku zebrania Grup Członkowskich wskazywały wprawdzie termin zebrań i ogólnikowy porządek obrad, jednak
z protokołów tych zebrań nie wynikało, żeby przedmiotem obrad przy szłego Zebrania Przedstawicieli Członków miały być zmiany statutu. Nadto w sprawie nie przedstawiono dowodu na to, żeby nastąpiło takie powiadomienie o porządku obrad tego organu.

Tymczasem Zebranie Przedstawicieli Członków w dniu 29 maja 2007r. podjęło uchwałę w sprawie, która ostatecznie wprawdzie była przedmiotem obrad, ale wiadomość o tym, że będzie ona stanowiła część obrad oraz że znajduje się w planowanym porządku obrad tego Zebrania na tym terminie wcześniej nie była podana do wiadomości członków Spółdzielni – tj. nastąpiło to wbrew treści art. 41 § 1 cytowanej ustawy Prawa spółdzielcze oraz treści art. 8 ³ ust. 7 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych. (t.j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116), w myśl którego walne zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości członków w terminach i w sposób określony w statucie.

W konsekwencji sprzeczność przedmiotowej uchwały z powołanymi przepisami prawa skutkowała nieważnością tej uchwały, gdyż rozszerzenie porządku obrad
i podjęcie uchwały w sprawach, o które porządek obrad został uzupełniony stanowi naruszenie bezwzględnie obowiązującego przepisu wskazanego art. 8 ³ ust. 7 ustawy
o spółdzielniach mieszkaniowych.

Nadto Sąd Okręgowy podniósł, że w części odnoszącej się do przedłużenia kadencji wszystkich organów Spółdzielni, w przypadku Zebrania Przedstawicieli Członków kwestionowana uchwała pozostaje w sprzeczności z zasadą wybieralności i kadencyjności, wyrażoną w art. 37 § 1 ustawy Prawo spółdzielcze, a w przypadku rady nadzorczej - w art. 45 w § 1 ustawy. Przepisy te stanowią bowiem, że - stosownie do postanowień statutu - członkowie tych organów są wybierani przez wskazane w statucie organy, na określoną w statucie kadencję (§ 4). W konsekwencji na skutek „przedłużenia kadencji” o kolejne 3 lata, tj łącznie – 6 lat, w sytuacji gdy statut określał ją właśnie na okres 3 lat, zdaniem Sądu Okręgowego doszło do naruszenia zasady ka dencyjności i wybieralności, gdyż dotychczasowi członkowie tych organów znaleźli się w ich s kładzie na okres dalszych 3 lat nie w drodze wyborów, tylko w drodze działania sprzecznego ze wskazanymi przepisami ustawy. Zaś cel tych działań miał gwarantować Spółdzielni stabilny stan osobowy organów kontrolujących zarząd. W efekcie kwestionowana uchwała jako sprzeczna z prawem i zmierzająca w rzeczywistości do jego obejścia jest nieważna, na podstawie art. 58 § 1 k.c., niezależnie od treści art. 42 § 2 ustawy Prawo spółdzielcze .

(uzasadnienie k. 207 - 212)

Strona pozwana zaskarżyła powyższy wyrok apelacją w części uwzględniającej powództwo, zarzucając sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, poprzez bezpodstawne przyjęcie, że kwestionowana uchwała nr (...)z dnia 29 maja 2007r., podjęta przez Zebranie Przedstawicieli Członków (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P. jest nieważna, pomimo że - zdaniem apelującej - materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie nie dawał ku temu podstaw.

W konkluzji apelująca wniosła o zmianę kwestionowanego wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie wyroku w skarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

(apelacja k. 217 - 219)

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Podniesiony w apelacji zarzut wadliwości kwestionowanego rozstrzygnięcia jest chybiony, gdyż strona skarżąca w istocie poza wyrażeniem dezaprobaty wobec niekorzystnego - z punktu widzenia jej interesów - wyroku i sformułowaniem gołosłownego twierdzenia, jakoby zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały, nie wykazała, w czym konkretnie upatruje uchybień Sądu I instancji.

Tymczasem Sąd I instancji trafnie i ponad wszelką wątpliwość – czego nie kwestionuje nawet strona pozwana – ustalił, że ani informacje o zebraniach grup członków pozwanej Spółdzielni (k. 126 - 129), ani protokoły z zebrań grup członkowskich (k. 130
- 137), ani protokół Zebrania Przedstawicieli Członków tej Spółdzielni (k. 138- 141) nie zawiera informacji, jakoby przedstawiciele tych gremiów byli informowani, że przedmiotem obrad Zebrania będzie zmiana statutu, w tym szczególnie w odniesieniu do zmiany polegającej na wydłużeniu, a w istocie – zdublowaniu okresu kadencji poszczególnych organów Spółdzielni. Wręcz przeciwnie, z treści protokołu Zebrania wyraźnie wynika, że to Prezes Zarządu Spółdzielni W. B. omówił projekt uchwały nr(...)dopiero na tym Zebraniu Przedstawicieli, wskazując że chodzi o kwestię zmiany statutu, pomijając jednocześnie zagadnienie zgodności tego punktu z porządkiem obrad (k. 139v - 140).

Stanowiska Sądu I instancji, jak i obecnie - Sądu Apelacyjnego w tym zakresie, nie mógł zatem zmienić akcentowany przez stronę pozwaną argument, że w porządku obrad Zebrań grup członkowskich był każdorazowo zamieszczony punkt „dyskusja – zgłaszanie wniosków”, gdyż tej treści informacja nie wyczerpuje wymogów określonych w art. 40 § 1 cytowanej ustawy Prawo spółdzielcze, tj. powiadomienia zainteresowanych o czasie, miejscu i porządku obrad walnego zgromadzenia.

Stanowisko strony skarżącej wskazuje, jakoby rzeczywiście nie dostrzegała ona różnicy między blankietowym sformułowaniem „dyskusja – zgłaszanie wniosków”, a koniecznością poinformowania precyzyjnie o zamiarze poddania pod obrady i głosowanie w ramach porządku obrad kwestii zmiany statutu w zakresie przedłużenia kadencji organów Spółdzielni o 3 lata, tj. de facto powtórzenia dotychczasowej kadencji tych organów i rezygnacji z ustawowo i statutowo przewidzianej procedury wyłonienia składu tych organów w drodze wyborów. Dodatkowo należy wyraźnie podkreślić, że kwestia wyrażenia zgody na określone propozycje przez Zgromadzenie Przedstawicieli Członków Spółdzielni nie sanuje wadliwości braku powiadomienia o faktycznym porządku obrad, a w konsekwencji nie legalizuje kwestionowanej uchwały, która jest nieważna jako sprzeczna z powołanymi wyczerpująco przez Sąd I instancji przepisami prawa – zarówno ustawy Prawo Spółdzielcze, jak i ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Walne Zgromadzenie, a w konkretnym przypadku – Zebranie Przedstawicieli Członków pozwanej Spółdzielni, może bowiem obradować i podejmować uchwały tylko
w sprawach, które zostały objęte porządkiem obrad, o którym przed terminem Zgromadzenia zostali powiadomieni jego członkowie. Oznacza to także, że w trakcie Zebrania porządek obrad nie może być uzupełniany. W konsekwencji rozszerzenie porządku obrad
i podjęcie uchwał w sprawach, o które porządek obrad został uzupełniony dopiero na terminie Zebrania stanowi naruszenie bezwzględnie obowiązującego przepisu art. 8 ³ ust. 7 cytowanej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (identycznie SA w Krakowie w wyroku z 14.09.2012r., I ACa 784/12, LEX nr 1223212).

Skoro zatem w analizowanym przypadku nie ulega wątpliwości, czego nie jest
w stanie podważyć strona skarżąca, że przed terminem Zebrania w dniu 29 maja 2007 r., jego członkowie nie zostali powiadomieni o porządku obrad w zakresie projektu zmiany statutu, to bez względu na ich stanowisko w odniesieniu do tak zmienionego – uzupełnionego porządku obrad, nie byli oni władni podjąć kwestionowanej uchwały, a zatem uchwała ta jest sprzeczna z prawem, tj. art. 40 § 1 i art. 41 § 1 ustawy Prawo spółdzielcze oraz art. 8 ³ ust. 7 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a także art. 37 § 1 i art. 45 § 1 ustawy Prawo spółdzielcze, ergo na podstawie art. 58 § 1 k.c. nieważna także jako zmierzająca do obejścia prawa.

W tym miejscu jedynie na marginesie należy podnieść, że dla oceny zasadności niniejszego powództwa bez znaczenia pozostaje kwestia świadomości organów pozwanej Spółdzielni, co do zakresu i treści planowanej wówczas nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, jak również w istocie - celu ich działania, gdyż niezależnie od tego, na jaki maksymalny okres planowana nowelizacja wskazanej ustawy miała ograniczyć kadencję poszczególnych organów spółdzielni, nie ulega wątpliwości, że kwestionowana uchwała zmierzała do przedłużenia dotychczasowej kadencji organów w celu uniknięcia konieczności przeprowadzenia nowych wyborów z zamiarem wyłonienia nowego składu tych organów. Poza tym sprzeczność z prawem kwestionowanej uchwały w dacie jej powzięcia nie sprowadzała się do treści tej uchwały, ale przede wszystkim, co do trybu jej podjęcia, tj.
z pominięciem wcześniejszego trybu precyzyjnego powiadomienia o porządku obrad Zebrania Przedstawicieli Członków Spółdzielni, a wręcz z niedopuszczalną modyfikacją porządku obrad. Nadto Sąd I instancji wyraźnie podkreślił tę kwestię, wskazując na sprzeczność przedmiotowej uchwały z zasadą wybieralności i kadencyjności organów Spółdzielni, natomiast zagadnienie planowanej nowelizacji powołał jedynie dodatkowo, dla wzmocnienia swojej argumentacji i wykazania celu działania organów Spółdzielni.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 385 k.p.c., Sąd Apelacyjny oddalił apelację jako bezzasadną.